ཨ་རི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དེ་རིང་ Access Denied: Chinas enforced isolation of Tibet, and the case for reciprocity ཞེས་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་ཁག་དང་གསར་འགོད་མི་སྣ་བོད་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་དམ་དྲག་གིས་བོད་དེ་བཙན་དབང་ཐོག་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ནས་བཞག་ཡོད་པ་ཐེར་བཏོན་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་ཁག་གི་ངོས་ནས་བོད་ཐོག་ལངས་ཕྱོགས་ཤུགས་ཆེ་རུ་འཛིན་ནས་རྒྱ་ནག་ཐོག་ Reciprocity འམ་ཕན་ཚུན་འགྲུལ་བསྐྱོད་རང་དབང་གཅིག་མཚུངས་སྤྲོད་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཐད་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ Access Denied ཞེས་པའི་ཤོག་གྲངས་ ༥༠ ཅན་གྱི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་ཉེ་ཆར་ལོ་འདིའི་ཕྱི་ཟླ་ ༢ པའི་ནང་བོད་མིའི་ལོ་གསར་གྱི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། ཨ་རིའི་ NewYorkTimes གསར་ཁང་གི་གསར་འགོད་པ་གཉིས་བོད་ཤར་ཕྱོགས་ཁུལ་རྫོང་གསར་དགོན་པར་བོད་མིའི་ལོ་གསར་གཏོང་སྲོལ་སྐོར་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་བསྐྱོད་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་མི་སྣས་ཁོང་གཉིས་ལ་འདྲི་རྩད་ཆེད་བཙན་ཁྲིད་བྱས་རྗེས་ཆུ་ཚོད་ ༡༧ རིང་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དང་སྦྲགས། དེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་དམ་དྲག་ཇི་ཙམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གང་བཤད་པ་དེར་ངོས་ལེན་ཐོབ་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཅི་འདྲ་ཞིག་སྤེལ་མུས་ཡིན་པའི་དཔེ་ཚོན་གསར་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག
དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་བོད་མིའི་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་སྒེར་ལངས་ཀྱི་གནད་དོན་བྱུང་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་ནན་པོའི་འོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་ཁག་དང་གསར་འགོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་དང་། ལ་ལ་ཞིག་མདོ་སྨད་བླ་བྲང་བཀྲིས་འཁྱིལ་དུ་བསྐྱོད་བཅུག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་ཐོག་བོད་ནང་བོད་མི་རེ་བཟུང་གིས་ཟིང་འཕྲུག་བླངས་པ་མ་གཏོགས་གནས་སྟངས་ཞི་འཇམ་ཡོད་པ་དང། བོད་མི་རྣམས་བདེ་སྐྱིད་ཀྱི་ཚོར་བར་རོལ་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་གསལ་ཐབས་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་སྤེལ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། སྐབས་དེར་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་དང་། བླ་བྲང་བཀྲིས་འཁྱིལ་དུ་དགེ་འདུན་པ་ཁག་ཅིག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་པའི་མདུན་སར་རྒྱ་གཞུང་གི་རྫུན་གཏམ་ར་སྤྲོད་བྱེད་དེ་བོད་ནང་བོད་མིར་རང་དབང་མེད་པ་དང་། བོད་མི་དམར་གསོད་གཏོང་བཞིན་པའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་བཤད་རྐྱེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ བར་བོད་ནང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཚོགས་ཁག་དང་གསར་འགོད་པ་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོ་ནས་བཟུང་སླར་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ་རེ་བཟུང་བོད་ནང་བསྐྱོད་བཅུག་ནས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་བཟང་པོ་ཡོད་པ་མངོན་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དེས་འཁྱོག་བཤད་སྤེལ་རྒྱུའི་ལག་ཆ་ལྟ་བུར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མུས་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག
ལྷག་པར་དུ་ཞི་ཅིང་ཕིང་གིས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་རྒྱ་ནག་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་ཅན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་འོག་རྒྱ་ནག་ཙམ་མ་ཟད་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུའང་རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གང་བཤད་པ་དེར་ངོས་ལེན་ཐོབ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་སྐོར་ཐེར་བཏོན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱིའི་རྣམ་པར་བོད་དེ་སྒོ་མོ་ཕྱེ་ནས་བཞག་ཡོད་པ་ཆེད་བཏོན་སླད་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དོན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ལས་བྱེད་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་མང་དག་ཞིག་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་ཆེད་གཏོང་གིས་འཁྱོག་བཤད་དེ་དག་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་ཡིན་པར་གསལ་བཏོན་གནང་འདུག
རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Matteo Meccaci ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནུབ་ཕྱོགས་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་པ་དེ་རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བཤད་སྤེལ་བར་དམ་དྲག་རིགས་དམིགས་བསལ་གང་ཡང་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་དང་གསར་འགོད་པ་རེ་བཟུང་གཞུང་གི་སྟངས་འཛིན་ནན་པོའི་འོག་བོད་ནང་བསྐྱོད་མ་བཅུག་པ་མ་གཏོགས་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་བོད་དུ་བསྐྱོད་བཅུག་གི་མེད་པའི་ཁྲོད། བོད་དེ་དོན་དངོས་ཐོག་ཕྱི་ལ་སྒོ་མོ་བརྒྱབ་ནས་ཁེར་རྐྱང་བཞག་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། དེང་སྐབས་ཨེ་ཤ་ཡའི་གླིང་ཆེན་གྱི་ཕྱི་ཕྱོགས་ལའང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་དམག་གི་སྟོབས་ཤུགས་འཕེལ་རྒྱས་ལ་གདོང་ལེན་གནང་བཞིན་པའི་ཨ་རི་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ལ་རྒྱ་ནག་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ལ་ཨ་རི་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གནང་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་རྒྱུ་དེ་བས་གལ་ཆེ་བ་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ཀྱི་ས་ཁམས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ལ་གཞིགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་ཁྲོད་བོད་ཐོག་དོ་སྣང་ཆེ་བ་བྱེད་དགོས་ངེས་ཡིན་པའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། ཉེ་ཆར་ཕ་རན་སི་དང་འཇར་མ་ནི་སོགས་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གི་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ནང་སོ་སོའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་ཕར་ཚུར་འགྲུལ་བསྐྱོད་སོགས་ཀྱི་རང་དབང་འདྲ་མཉམ་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་དེ་མིན་འབྲེལ་ལམ་བཞག་རྒྱུ་ཁག་པོ་ཡིན་པའི་ཁ་གསལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ལ་ཕན་ཚུན་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་གཅིག་མཚུངས་སྤྲོད་དགོས་པ་དང་། དེ་ལྟར་མ་སྤྲད་ཚེ་ཨ་རིའི་མི་སྣ་བོད་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོ་ལའང་དེ་མཚུངས་དམ་དྲག་བྱེད་དགོས་པའི་རེ་འབོད་གནང་འདུག
