བོད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་ལ་ཁམས་བྲག་མགོ་དགའ་ལྡན་རབ་བརྟན་གླིང་དགོན་དུ་སྨིད་ ༩༩ ཅན་གྱི་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་དང་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་གྲངས་ ༤༥ ཙམ་རྩ་གཏོར་དང་ཉེ་འཁྲིས་སུ་ཡོད་པའི་ཐོག་བརྩེགས་གསུམ་ཅན་གྱི་རྗེ་བཙུན་བྱམས་པ་མགོན་པོའི་སྐུ་བརྙན་དང་གཙུག་ལག་ཁང་གཏོར་བཤིག་གིས་དགེ་འདུན་པ་ཁག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་སྟབས། ས་གནས་བོད་མིས་ཁམས་བྲག་མགོར་སྟོན་པའི་སྐུ་བརྙན་སོགས་ཆོས་རིག་རྩ་གཏོར་བཏང་བ་དེ་རིག་གནས་གསར་བརྗེ་གཉིས་པ་ལྟ་བུ་ཆགས་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག དབྱིན་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ལོན་ཌོན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པ་དང་བཞུགས་སྒར་དུ་ཡོད་པའི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁམས་བྲག་མགོར་བོད་མིའི་ཆོས་རིག་རྩ་གཏོར་བཏང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། བོད་མི་བཀག་སྐྱིལ་དང་མནར་གཅོད་རྡུང་རྡེག་བཏང་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཆེད་འདོན་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྙན་ཐོ་གསར་པ་དེ་ཁ་སང་དབྱིན་ཡུལ་གྲོས་ཚོགས་སུ་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་ངལ་རྩོལ་ཚོགས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Navendu Mishra ལགས་དང་བོད་གནད་ཉམས་ཞིབ་པ་ Kate Saunders ལགས། དེ་བཞིན་དབྱིན་ཇིའི་སྲིད་བློན་གྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་ཐོག་གི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Fiona Bruce ལགས།  Free Tibet ཡི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཞིབ་འཇུག་འགན་འཛིན་ John Jones ལགས་བཅས་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་དབུ་འབྱེད་གནང་འདུག སྙན་ཐོའི་ནང་བྲག་མགོར་དེ་སྔ་བླ་རུང་སྒར་གཏོར་བཅོམ་དང་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་འབུད་བཏང་བའི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་དཔོན་ Wang Dongsheng ཟེར་བ་དེ་སླེབས་རྗེས་ཆོས་དད་རང་དབང་སོགས་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཆེས་ཆེར་བྱས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྙན་ཐོ་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་སློབ་གྲྭ་དང་མ་ཎི་འཁོར་ལོ་ ༤༥ རྩ་གཏོར་དང་བྲག་མགོ་དགོན་པའི་དར་ལྕོག་མེར་བསྲེགས་བཏང་སྐོར་ཞིབ་ཕྲ་བཀོད་ཡོད་པར་མ་ཟད་བྲག་མགོ་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ལོར་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་རྗེས་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཆེས་དམ་བསྒྲགས་བྱས་ཏེ་ས་གནས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་གིས་དྲག་གནོན་མནར་གཅོད། ཉེན་རྟོག་པས་སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་མཁན་གྱི་ནང་མི་ཡོངས་ལ་མེ་མདའ་བརྒྱབ་ཏེ་དཀྲོངས་པའི་སྐོར་ཐེར་འདོན་གནང་འདུག བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ་བོད་མིར་ལྟ་སྲུང་ནན་པོ་སླད་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམག་དཔུང་དང་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་མཁན་མང་དག་བཏང་སྟེ་གང་བྱུང་དུ་ཁ་པར་སྔོག་བཤེར་སོགས་བྱས་ནས་བོད་མིའི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་དམ་བསྒྲགས་སྔར་མེད་ཆེས་ཆེར་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། ད་དུང་ཟུང་སྐར་བརྒྱུད་བྱུང་འདྲ་པར་དང་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པ་ལས་བྲག་མགོ་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་དམག་སྒར་དང་བཙོན་ཁང་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་འདུག་ལ། ཐེངས་འདིའི་སྙན་ཐོ་དེས་བྲག་མགོ་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡༠ ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༦ བར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་རིག་རྩ་གཏོར་བཏང་བ་དང་འཛིན་བཟུང་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་པའི་གནད་དོན་ཞིབ་ཕྲ་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། སྙན་ཐོ་གསར་པའི་ཐོག་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཞིབ་འཇུག་འགན་འཛིན་ John Jones ཡིས་ང་ཚོས་བྲག་མགོའི་བོད་མི་རྣམས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༡༠ ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གི་དམག་དཔུང་གི་ལྟ་སྲུང་ཤུགས་ཆེ་འོག་དེ་གའི་ཆོས་རིག་རྩ་གཏོར་བཏང་བ་དང་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་བཀག་སྐྱིལ་དང་རྡུང་རྡེག་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་མྱངས་ཡོད་པ་མ་ཚད་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤྲད་ཡོད་པ་བཅས་དངོས་ར་འཕྲོད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག བོད་རང་དབང་ཚོགས་པས་བྲག་མགོའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱི་ནས་བོད་དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་འོག་ཡོད་པ་དང་འཛམ་གླིང་ཁྲོད་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པའི་ཡུལ་ལུང་གཅིག་ཡིན་པ་ངོས་འཛིན་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་བྲག་མགོའི་གནས་ཚུལ་ཐད་འདྲི་རྩད་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག་པ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་སྐབས་བོད་དོན་ངེས་པར་དུ་གླེང་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་སྲིད་དོན་པ་གཙོས་པའི་གསར་འགོད་པ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་རྣམས་བཀག་འགོག་མེད་པར་ཕེབས་བཅུག་དགོས་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་ཞེས་སྐུལ་མ་གནང་འདུག རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་རྣམས་པས་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་ནང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་ཉར་ཚགས་གནང་རྒྱུ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་སྨོས་པ་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ལ་ངོས་འཛིན་རྒྱུ་མེད་ཅེས་གསུངས་དགོས་པ་ཞུས་འདུག ལྷག་དོན་སྐུ་ཞབས་ John Jones ཡིས་སྙན་ཐོ་དེ་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་གསལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་དབྱིན་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་རྒྱ་གཞུང་གིས་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པར་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པར་གསུངས་འདུག

གཟའ་འཁོར་སྔོན་མར་བོད་ཉིང་ཁྲི་གྲོང་ཁྱེར་མེ་ཏོག་རྫོང་ནས་སྨན་གླིང་རྫོང་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཕུག་ལམ་གྱི་སྒོར་ཁར་གངས་རུད་བྱུང་ནས་ད་བར་མི་ ༢༨ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་བོད་ཀྱི་ཉིང་ཁྲི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་མགྱོགས་ལམ་ཞིག་གི་ཕུག་ལམ་གྱི་སྒོར་ཁར་གངས་རུད་བྱུང་ནས་བོད་མི་བརྒྱད་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བ་དང་དེ་བཞིན་གངས་རུད་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕུག་ལམ་དང་གཞུང་ལམ་འགགས་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་གི་མྱུར་སྐྱོབ་མི་སྣ་ཟེར་བ་དང་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པ་སོགས་ཀྱིས་བོར་བརླག་སོང་བའི་མི་རྣམས་འཚོལ་ཞིབ་བྱེད་མུས་ཡིན་སྐོར་བཤད་ཡོད་ཀྱང་མི་གྲངས་ག་ཚོད་བོར་བརླག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པ་སོགས་གསལ་ཁ་གང་ཡང་མེད་པའི་གནས་སྟངས་ཁྲོད་འདིར་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཉིང་ཁྲིའི་མགྱོགས་ལམ་དེའི་ཐོག་སྐྱོད་མཁན་རླངས་འཁོར་འགའ་ཞིག་གངས་ཀྱིས་མནན་ཡོད་པ་ལྟར་ད་ལྟའི་ཆར་དོན་རྐྱེན་དེའི་འོག་མི་གྲངས་ ༢༨ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ཁྲོད་མི་གྲངས་ ༥༣ སྲོག་ཉེན་ལས་སྐྱབས་ཐུབ་ཡོད་པ་དང་མི་གྲངས་ ༥ ལ་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ཡོད་སྐོར་བཤད་འདུག ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དོན་རྐྱེན་བྱུང་ཡུལ་ས་ཚིགས་དངོས་ལ་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་མི་སྣ་དང་ཛ་དྲག་རླངས་འཁོར། རྒྱ་ནག་དབུས་ཀྱི་ཛ་དྲག་འཛིན་སྐྱོང་ལྷན་ཁང་བཅས་ཀྱི་སྡེ་ཁག་ཅིག་རོགས་རམ་ཞུ་ཕྱིར་ཆེད་མངགས་བཏང་སྟེ་མྱུར་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་དོན་གཉེར་བཞིན་ཡོད་པ་བཤད་འདུག་ཀྱང་རྐྱེན་ལམ་དུ་གྱུར་བའི་མི་ ༢༨ ཁོངས་ནས་བོད་མི་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་སོགས་གནས་ཚུལ་ཁ་གསལ་གང་ཡང་བཀོད་མི་འདུག ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་གཞིགས་ན། ཉིང་ཁྲི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་མགྱོགས་ལམ་སྟེང་སྐྱོད་མཁན་མི་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་དཔྱིད་གསར་དུས་ཆེན་རོལ་ཆེད་སོ་སོའི་ཁྱིམ་དུ་ལོག་མཁན་ཆགས་ཀྱི་འདུག

ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་ས་གནས་ས་ཐོག་ནས་བོད་མི་ཚོས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཉི་ཧོང་དང་བྷ་ཛིལ་ནང་གི་ཉམས་ཞིབ་སྡེ་ཁག་གིས་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་ཁག་ཅིག་ལ་གཞིགས་ཏེ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཉེ་ལམ་གློ་བུར་དུ་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་རྐྱེན་བོད་ནང་གཉན་རིམས་འོག་བོད་མི་བགྲེས་སོང་ཉིས་འབུམ་ཉིས་ཁྲི་ཙམ་གྲོངས་ སྲིད་པར་གསུངས་འདུག སྤྱིར་རྒྱ་ནག་ནང་གཉན་རིམས་ཁྲོད་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་དང་འཆི་སྐྱོན་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་མང་དག་ཅིག་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་བོད་ནང་གི་གཉན་རིམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དང་མི་གྲོངས་པ་བཅས་ཀྱི་སྐོར་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཡོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ COVID And deaths in post Zero COVID Tibet ཞེས་ཤོག་གྲངས་ ༧ ཅན་གྱི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ངོས་ལེན་བྱས་པའི་ཉི་ཧོང་གི་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ཞིག་གིས་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐོ་ལུང་འདྲེན་གནང་སྟེ། ལོ་ན་བརྒྱད་ཅུ་ཡན་གྱི་བགྲེས་སོང་རྣམས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ ཕོག་པའི་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་ཉེན་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བྷ་ཛིལ་ཉམས་ཞིབ་ཁང་ཞིག་གིས་ལོ་ན་བགྲེས་སོང་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་སྔོན་ཁབ་ ༢ བརྒྱབ་པ་དེས་ཕན་ནུས་ཆུང་བ་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་སྔ་ལོར་བོད་ནང་དུ་སྨན་ཁབ་གསུམ་པ་བརྒྱབ་སྐབས་སུ་བགྲེས་སོང་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་མཐུན་རྐྱེན་བསྐྲུན་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་གཉན་རིམས་ཁྲོད་ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་མི་ ༢༢༠༠༠༠ ཙམ་གྲོངས་སྲིད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ལོ་ན་ ༨༠ ཡན་གྱི་མི་ ༤༥༠༠༠ ལྷག་གྲོངས་སྲིད་པར་གསུངས་འདུག བོད་ནང་ནས་ཐོན་པའི་པར་དང་བརྙན། ས་གནས་བོད་མིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཁག་ལ་གཞིགས་ན། བོད་ནང་གི་དུར་ས་ཁག་ཏུ་ཉིན་ལྟར་སྐུ་ཕུང་བརྒྱ་ཕྲག་ལྷག་ཞུགས་འབུལ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་མང་ཆེ་བ་ལོ་ན་བགྲེས་པ་ཤ་སྟག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསལ་འདོན་དང་། རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་ལྷ་སའི་མང་ཚོགས་མང་ཆེ་བར་གཉན་རིམས་ཕོག་པའི་ཁར་ཉིན་ལྟར་གྲོངས་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་དངོས་ར་འཕྲོད་ཡོད་སྐོར་བཀོད་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་ཞིབ་བཤེར་གྱི་གྲངས་ཐོར་གཞིགས་ཚེ་བོད་ནང་ལོ་ན་ ༦༠ ཡན་གྱི་བོད་མི་ ༦༩༣༠༠༠ ཙམ་ཞིག་དང་ལོ་ན་ ༨༠ ཡན་གྱི་མི་ ༨༢༠༠༠ ལྷག་ཙམ་གཉན་རིམས་ཁྲོད་ཉེན་འཚབ་ཆེ་བའི་གྲས་སུ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད་འདུག བོད་ནང་ནས་ཕྱིར་འགྱར་བྱུང་བའི་སྒྲ་འཇུག་ཞིག་ཏུ་བོད་མི་ཞིག་གིས་ལྷ་སའི་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་དུར་སར་སྐུ་ཕུང་ཧ་ཅང་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༢ ཉིན་གཅིག་པོར་སྐུ་ཕུང་ ༡༠༠ ཙམ་སླེབས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་བོད་མི་ཚོས་གཉན་རིམས་ལ་སྣང་ཆུང་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གཞེན་བསྐུལ་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༤ ནས་གཉན་རིམས་དང་འབྲེལ་བའི་གྲངས་ཐོ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་རྒྱུ་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་དབུས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འདས་པའི་ཟླ་བ་གཅིག་ནང་རྒྱལ་ནང་དུ་གཉན་རིམས་རྐྱེན་གྱིས་མི་ཁྲི་ ༦ ཙམ་འདས་གྲོངས་སུ་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་བཤད་ཡོད་ཀྱང་། གྲངས་ཐོར་སྨན་ཁང་དུ་གྲོངས་པ་གཅིག་པོ་ལས་རང་ཁྱིམ་སོགས་སུ་གྲོངས་པ་རྣམས་ཚུད་ཀྱི་མེད་པ་དང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ཁུལ་དུ་མི་གྲོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ཐོ་དེར་བཀོད་མེད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། རྒྱ་གཞུང་གིས་གློ་བུར་དུ་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཕྱིར་བསྡུ་བྱས་པ་ཙམ་ལས་བོད་ནང་དུ་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་པའི་གན་སྟངས་རྣམས་ལ་དམ་བསྒྲགས་དང་བོད་མིའི་ཐོག་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་རྐྱེན་ས་གནས་ཀྱི་གནས་སྟངས་དངོས་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཐབས་བྲལ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་སྨན་ཁབ་ཀྱི་ཕན་ནུས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་རང་དབང་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ས་གནས་རང་གི་གནས་སྟངས་རྒྱུས་ལོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་མ་ཐུབ་པ་བར་དུ་ད་ལྟའི་ཆར་བྷ་ཛིལ་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་སྤེལ་བའི་སྙན་ཐོར་ཚོད་དཔག་རན་ཤོས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།

ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་ཡུ་གུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ Ekpar Asat ལགས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་ཁག་ལ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་འགའི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་རེ་གསལ་འདོན་དང་སྦྲགས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་གང་སར་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུག ཁ་སང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་དབང་ཆ་གཅིག་སྡུད་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློ་རྒྱ་སྐྱེད་དང་། ལྷག་པར་གཅིག་སྡུད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་འོག་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་མཁན་གྱི་མི་སེར་མང་དག་ཅིག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བ། དྲང་བདེན་གྱི་གཞི་རྩ་གང་ཡང་མེད་པར་ངེས་མེད་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་རིགས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་དགོས་གལ་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་ཐབས་སུ་ WithoutJustCause འམ་དྲང་བདེན་མ་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ཞེས་པའི་ལས་འགུལ་དེ་དབུ་འཛུགས་གནང་སྐོར་གསུངས་ཡོད། ལས་འགུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ཁག་གཅིག་གི་ལོ་རྒྱུས་མངོན་གསལ་གནང་བའི་ཁོངས་སུ་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ དང་ ༢༠༠༨ དེ་བཞིན་ ༢༠༡༡ དང་ ༢༠༢༠ བཅས་ཐེངས་བཞི་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༣ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་དང་མི་མང་ལ་ངན་སྐུལ་གནང་བའི་ཉེས་འཛུགས་འོག་མི་ལོ་བཅུའི་རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྩོམ་པ་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་སྙིང་བསྡུས་ཆེད་བཀོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་གཙོས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་འཁུར་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་ཁོང་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་མངོན་གསལ་གནང་བའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་མིང་གཞུང་ཁོངས་སུ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པ་ཡུ་གུར་གྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ Ekpar Asat ལགས་དང་ཨི་ཇིཔྚ་ནང་གི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ Mohamed El-Baqer ལགས། ཁུ་བ་ནང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ José Daniel Ferrer ལགས། དེ་བཞིན་ཨུ་རུ་སུའི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ Vladimir Kara-Murza ལགས། བྱང་ཀོ་རི་ཡའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་ Kim Kuk-gi ལགས་སོགས་ཁྱོན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ལོ་རྒྱུས་སྙིང་བསྡུས་ཆེད་བཀོད་ཀྱིས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་གཞུང་ཁག་ལ་ཁོང་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། ཁ་སང་དབུ་འཛུགས་གནང་བའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Antony Blinken མཆོག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྲིད་གཞུང་རྣམས་ལ་ཞི་བའི་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་མཁན་གྱི་མི་སེར་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་དང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པར་གསུངས་འདུག ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ལྕམ་སྐུ་ Uzra Zeya མཆོག་གིས་ཀྱང་ད་བར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་མང་དག་ཅིག་གི་ནང་མི་དང་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་བ་སོགས་དང་དངོས་སུ་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྟེ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་བཀའ་མོལ་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་ཡོད་པར་མ་ཟད་ཁོང་རྣམ་པའི་ཞུ་སྐུལ་གྱི་དགོས་འདུན་གཙོ་བོ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དེ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གྱི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Joe Biden མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་དེ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་གཙོའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོའི་ཐོག་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་འཆར་གཞི་ལག་བསྟར་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཡིན་པ་དང་། ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་དབུ་འཛུགས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རིམ་པས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ས་གནས་གང་སར་ཡོད་པའི་ཨ་རི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་སོགས་བརྒྱུད་ནས་འབྲེལ་ཡོད་སྲིད་གཞུང་རྣམས་ནས་སོ་སོའི་མངའ་འོག་ཏུ་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་རྒྱུ་མ་ཚད་པར་ཨ་རི་གཞུང་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་ཕྱི་འབྲེལ། དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་ནམ་བྱུང་ལ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནད་དོན་སྐོར་ཞུ་སྐུལ་གནང་འཆར་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠༠ ལྷག་གི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་ཉམས་ཞིབ་ཀྱིས་དེ་འབྲེལ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་གཙོས་ཤིན་ཅང་སོགས་ཀྱི་ནང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཆོས་དད་རང་མོས་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འཐེར་འདོན་གནང་འདུག དེ་རིང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱལ་ཁབ་ ༡༠༠ ལྷག་གི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་ཉམས་ཞིབ་གནང་བའི་ཤོག་གྲངས་ ༧༡༢ ཅན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྙན་ཐོ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ཞེས་འདོན་ཐེངས་ ༣༣ པ་དེ་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཆོས་དད་རང་མོས་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་། ངོ་རྒོལ། འདུ་འཛོམས་སོགས་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཧ་ཅང་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད་བོད་མིར་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་དང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་རྩ་གཏོར། དེ་བཞིན་བོད་ནང་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་ལ་དམ་བསྒྲགས། བོད་མི་ནང་ཁུལ་གསང་ཉུལ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་རྣམས་འཐེར་འདོན་གནང་འདུགབོད་ཀྱི་ས་གནས་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་མང་རྣམས་ལ་རྒྱལ་ཁྲིམས་ལ་རྩིས་སྲུང་ཞུ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། དགོན་སྡེ་ཁག་དང་བླ་སྤྲུལ་སོགས་ལ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནང་སྒོ་ཁག་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་རྒྱུ་མཚོན་ཚོར་བ་རྣོ་བའི་གནད་དོན་སོགས་བཀག་སྡོམ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་ནང་ཆོས་སྡེ་དང་སྐུ་བརྙན་སོགས་གཏོར་བཤིག དེ་བཞིན་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེར་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བཞིན་ཡོད་པའི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་དམར་གཞུང་གི་ལངས་ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་མིང་འདྲ་མིན་ཁག་དཀྲི་བྱས་ཏེ་སྒོ་ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་རོང་པོ་དགེ་འདུན་ལྷུན་གྲུབ་ལགས། ཐུབ་བསྟན་བློ་གྲོས་ལགས་སོགས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གྱི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་མང་པོ་འཛིན་བཟུང་དང་ཁྲིམས་ཆད་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་མངོན་གསལ་དང་ཆབས་ཅིག་གཞིས་བཞུགས་གཞས་པ་གྲགས་ཅན་ཚེ་དབང་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་སྲོག་དོར་དགོས་པའི་གནད་དོན་བྱུང་ཡོད་པ་བཅས་སྙན་ཐོའི་ནང་འཐེར་འདོན་གནང་འདུགརྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་བལ་ཡུལ་ནང་གནས་སྡོད་བོད་མིའི་རྣམས་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཞི་བའི་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པའང་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། རྩ་བའི་སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་གཙོས་ཤིན་ཅང་དང་ཧོང་ཀོང་སོགས་ཀྱི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་གིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བའི་འོག་མི་མང་ས་ཡ་མང་པོ་ཐེམ་སྤང་བཀའ་རྒྱར་བསྡམས་ཏེ་དུས་ཐོག་ཏུ་ཟས་དང་སྨན་བཅོས། ཉེར་མཁོའི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་སྦྱོར་སྤྲོད་བྱས་མེད་པ་མ་ཚད་པར་རྒྱ་དམར་གྱི་ཉེན་རྟོག་པ་དང་རིམས་ནད་ལས་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མི་མང་ལ་རྡུང་རྡེག་བཏང་བ་སོགས་ཆེད་བཀོད་གནང་འདུགའགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ལྟ་ཞིབ་འགན་འཛིན་ལྩམ་ Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་གི་དམ་བསྒྲགས་དང་ཉེན་ཁར་ལྟོས་མེད་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆེད་འཐབ་རྩོད་གནང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། གཞུང་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་སོགས་མི་མང་གི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ལ་འགན་ལེན་ཡོད་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་ཞེས་ནན་པོ་གསུངས་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ལས་ཚབ་པ་ Tirana Hassan ལགས་ཀྱིས་སྙན་ཐོའི་ངོ་སྤྲོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཆུང་མེད་པར་ཚང་མས་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པར་མ་ཟད་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོའི་སྲིད་བྱུས་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་སྒྲོམ་གཞི་ཆེད་བཀོད་ཐོག་ནས་དེ་འབྲེལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གོང་སྤེལ་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད།

བོད་མདོ་སྨད་ཨམ་མདོ་མགོ་ལོག་ཆིག་སྒྲིལ་རྫོང་དཔལ་ཡུལ་རུ་ཁག་གསུམ་པ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་གུ་རུ་སྐྱབས་ལགས་བཙན་བྱོལ་ལ་བྲོས་བྱོལ་དུ་ཕེབས་རྗེས་ཕྱི་ལོ་   ༢༠༡༦   ཡས་མས་སུ་རང་གི་ཕ་ཡུལ་ལ་ཕྱིར་ལོག་སྐབས་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་ནང་བོད་མི་མང་པོ་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་བ་བྱས་འདུག་ཟེར་བའི་ཉེས་འཛུགས་འོག་ཁོང་ལ་ལོ་གཅིག་ལྷག་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་   ༡༡  ནང་ཁོང་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་ཀྱང་ཁོང་གི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་མུ་མཐུད་རྟོག་ཞིབ་དམ་པོ་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུགའདི་གའི་གསར་འགོད་པར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་གུ་རུ་སྐྱབས་བཙོན་འཇུག་གང་དུ་བཅུག་མིན་དང་ཉེས་ཆད་གང་བཏང་ཡོད་མེད་སོགས་ཤེས་ཐབས་བྲལ་ཡང་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་    ༡༡ ནང་གུ་རུ་སྐྱབས་ལགས་གློད་བཀྲོལ་བཏང་ཡང་ཁོང་གི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་ཉེན་རྟོག་པས་རྟོག་ཞིབ་དམ་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། བཙན་བྱོལ་ནས་བོད་དུ་ལོག་པའི་བོད་མིར་དོགས་གཟོན་བྱ་ཡུལ་ཁོངས་སུ་བཅུག་ནས་ཁོང་གི་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་དང་། ཐོབ་ཐང་དཔང་ཡིག་སོགས་ཐོ་འགོད་བྱེད་དུ་བཅུག་གི་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་གུ་རུ་སྐྱབས་ལགས་ནི་ད་ལྟའི་ཆར་རང་ལོ་  ༣༦ ལ་སོན་གྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ།

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོངས་ལྗོངས་ཁུལ་གྱི་གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ཡིན་པའི་གཞོན་སྐྱེས་གསུམ་རྒྱ་གར་དུ་འབྲོས་རྩིས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ས་གནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དམག་མིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་ཉིན་གྲངས་ ༡༥ ལྷག་འགྲོ་བཞིན་འདུགའདི་གའི་གསར་འགོད་པར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན་ལྟར། ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་གསུམ་བོད་ཀྱི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་འབྲུག་དང་ས་ཐག་ཉེ་བའི་མི་ལའི་སྲས་མཁར་མཇལ་དུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ལམ་བར་དུ་སེང་གེ་ཁ་འབབ་དམག་མིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་ཁོང་རྣམས་རྒྱ་གར་ལ་འབྲོས་རྩིས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ད་ལྟའི་ཆར་གཞིས་ཀ་རྩེའི་རྒྱལ་མཚམས་དོ་དམ་སྲུང་སྐྱོབ་ལས་ཁུངས་ཟེར་བ་ཞིག་ཏུ་བཀག་ཉར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། མ་ཟད་ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་རྣམ་པ་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ནས་ཉིན་གྲངས་ ༡༥ ལྷག་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་རྣམ་པའི་གནས་སྟངས་གང་འདྲ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩིའི་རྒྱ་གར་ལ་འབྲོས་རྩིས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཟེར་བའི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གསུམ་པོ་ནི་ལོ་ན་ ༤༠ ཡས་མེད་ཙམ་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གསུམ་པོ་ནི་དགྲ་འདུལ་ལགས་དང་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས། དེ་བཞིན་མགོན་སྐྱབས་ལགས་བཅས་ཡིན་འདུག པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ།

རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གྱིས་ས་གནས་མི་མང་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱའི་དམ་དྲག་འོག་གནས་དགོས་བྱུང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། ཉེ་ཆར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐྱེ་རྒུ་མདོ་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཞིག་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱའི་དམ་དྲག་ལ་མ་བཟོད་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རང་སྲོག་བློས་བཏང་གནང་འདུག འདི་ག་གསར་འགོད་པར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་རང་ལོ་ ༥༠ ཡིན་པའི་མཚན་ལ་སྐར་རྣམ་ཞེས་པ་ཞིག་གིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ས་གནས་སུ་ཁྱིམ་སྡོད་བཀའ་རྒྱ་བསྡམས་ཏེ་ནང་མི་ཚོར་བཟའ་ཆས་མ་རག་པ་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྐབས། ས་གནས་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་མགོ་ཁྲིད་ཚོར་དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལེན་མང་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་ཀྱང་ཡ་ལན་གང་ཡང་མ་བྱས་པར་བརྟེན། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཉིན་གྱི་མཚན་མོར་ཁོང་འུ་ཐུག་ཐབས་ཟད་ཀྱིས་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་རྩེད་ཐང་གི་གློག་སྒྲོན་ངོས་སུ་སྐེ་བཏགས་ཏེ་རང་སྲོག་བཅད་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག ཞོགས་པ་ས་གནས་ཉེན་རྟོག་པས་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་མ་ཐག་དམ་པ་ཁོང་གི་ཕུང་པོ་བཙན་འཁྱེར་བྱས་ནས་ནང་མི་ཚོར་སྤྲད་མེད་པ་མ་ཟད། ནང་མིས་གཙོས་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྣམས་ནས་གནས་ཚུལ་དེའི་སྐོར་གཞན་ལ་བཤད་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་འདུག གཞི་རྩའི་སྐར་རྣམ་ལགས་ནི་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་རྫ་སྐྱ་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གི་བཟའ་ཟླ་ནི་ད་ཆ་རང་ལོ་ ༤༠ ཙམ་དང་། ཁོང་གཉིས་ལ་རང་ལོ་ ༢༠ ཙམ་ཡིན་པའི་བུ་ཕྲུག་གཉིས་དང་། ལོ་ན་༨༠ ལྷག་ཡིན་པའི་ཨ་ཕ་ཞིག་ཡོད་འདུག པར་དབང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ།

རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོར་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐྱེ་དགུ་མདོ་ནས་ཐོག་མར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་ཨ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་ལགས་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༨།༡༥ སྟེང་དགུང་ལོ་ ༧༡ ཐོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུགབོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་དྲ་ཐོག་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོའི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་སྲིད་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དམ་པ་ཁོང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་སྐྱེ་དགུ་མདོ་ནས་ཐོག་མར་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྗེས་ཁོང་གིས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་གསུང་འཕྲིན་ཕྱོགས་སྒྲིག་གི་དཔེ་དེབ་དང་། བོད་རང་བཙན་སྐོར་གྱི་འགྲེམས་ཤོག་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་ཟླ་བ་ ༡༨ རིང་བཙོན་འཇུག་གིས་སྡུག་སྦྱོང་མནར་ཚད་མེད་མྱངས་དགོས་བྱུང་ཡོད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་སླར་ཡང་དམ་པ་ཁོང་དང་། དགེ་འདུན་པ་དགེ་བཤེས་བསོན་ནམ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་དང་བསོད་ནམས་ཆོས་འཕེལ་ལགས་བཅས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་ཡོད་པར་བརྟེན། ལོ་དེའི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༡ ཉིན་མི་མང་ ༣༠༠༠ ལྷག་དཀར་མཛེས་རྫོང་དུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་ཁོང་གསུམ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེར་གནང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་དེ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་ཐབས་སུ་ཉེན་རྟོག་པས་མང་ཚོགས་ཁྲོད་མེ་མདའ་བརྒྱབ་ཏེ། བོད་མི་ ༨༠ ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཤིང་སྐབས་དེར་དམ་པ་ཁོང་ལ་ལོ་གསུམ་རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་བཏང་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་དམ་པ་ཁོང་གི་ཕྱག་རོགས་ནག་ཚང་ནུ་ལུ་ཡི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་གསལ་ལྟར་དམ་པ་ཁོང་གིས་ཆུ་དམར་ལེབ་རྫོང་ཐོག་ཏུ་རིས་མེད་ཐུབ་བསྟན་ཆོས་འཁོར་དར་རྒྱས་གླིང་ཞེས་མ་ཎི་དུང་འཁོར་སོགས་བཞེངས་བསྐྲུན་ཆེད་དཔལ་འབྱོར་འདུ་འགོད་ཀྱི་ལས་དོན་འགན་ཁུར་གཙོ་བོ་སོགས་བཞེས་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དམ་པ་ཨ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༢ ལོར་བོད་ཁམས་དཀར་མཛེས་རྫོང་རོང་པ་ཚ་ཇོ་རི་གྲོང་ཚོའི་ནང་འཁྲུངས་ཤིང་། ཏྲེ་ཧོར་དར་རྒྱས་དགོན་དུ་ཆོས་བཞུགས་གནང་། ཁོང་ལ་གྲྭ་ཨ་རྒྱལ་ཚེ་རིང་ངམ་ཡོངས་གྲངས་སུ་ཨ་ཕོ་ཨ་རྒྱལ། གཞན་ཡང་བླ་མ་བློ་བཟང་ངམ་བློ་བཟང་བསྟན་འཛིན་བཅས་མཚན་འབོད་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད་འདུག