རྒྱ་ནག

གསེར་རྟ་བླ་རུང་སྒར་གྱི་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྙིང་རྗེ་དགེ་ལས་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ་ཞེས་པ་དེ་སྒོ་རྒྱབ་ཡོད་པ་དང་། མཁན་པོ་མཆོག་གི་གསལ་བཤད་ནང་ཐེབས་རྩ་ཁང་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཁོངས་སུ་མི་རེ་འགས་ལྟེ་གནས་ཁང་དེའི་མིང་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་དོན་མང་པོ་སྤེལ་བཞིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། མཁན་པོའི་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་གིས་ཐེབས་རྩ་ཁང་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དེའི་རྒྱབ་ཏུ་རྒྱ་ནག་གི་གནོན་ཤུགས་ཡོད་པ་དྭོགས་པ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ནི་བོད་ནང་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དུ་ནང་ཆོས་འཆད་ཁྲིད་བྱེད་མཁན་གྱི་སྐད་གྲགས་ཡོད་པའི་མི་སྣ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ནང་ཆོས་ཁྱབ་སྤེལ་གྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་དེར་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་་ཡན་ལག་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཡང་མང་པོ་ཡོད་པ་རེད། དེ་རིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་ཟླ་ ༡༢ པའི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན། བླ་རུང་སྒར་སྒར་གྱི་དྲ་རྒྱའི་སྟེང་དུ་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་ཏེ། དེ་རིང་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་བྱམས་བརྩེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བྱེད་ལས་ཚང་མ་མཚམས་འཇོག་དང་། དེར་འབྲེལ་གྱི་ཡན་ལག་གི་ལས་ཁུངས་དང་་ཆོས་ཚོགས་སོགས་ཡོང་རྫོགས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པར་བརྟེན། སླད་ཐེབས་རྩ་ཁང་འདི་དང་འབྲེལ་བའི་བྱེད་སྒོ་ཁག་གི་གསལ་བསྒྲགས་ཅི་ཞིག་སྤེལ་བ་ཡིན་ནའང་། དེ་ནི་གཞི་རྩ་མེད་པའི་རྫུན་བཟོ་ཡིན་པར་བརྟེན་ཡིིད་ཆེས་བྱེད་མི་རུང་བ་དང་། དེར་འབྲེལ་གྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་ཞལ་འདེབས་ཕུལ་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང་ཁོང་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་བ་དང་། གལ་ཏེ་ཐེབས་རྩ་ཁང་གི་མིང་ཐོག་ནས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་དང་ཞལ་འདེབས་ལེན་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ཁོང་གིས་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་དེར་གདོང་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁོང་ཉིད་སྔར་ལྟར་རྒྱལ་ཁབ་ལ་དགའ་ཞིང་། ནང་ཆོས་ལ་བློ་སེམས་དཀར་བའི་མི་མང་གི་ཆེད་དུ་ཕྱག་ལས་གནང་ངེས་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དང་སྦྲགས། མི་མང་གིས་དྲང་ཚིགས་ལྡན་པའི་ངང་ནས་ཁྲིམས་བརྩི་སྲུང་བྱེད་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་བྱས་འདུག འོན་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་གྱི་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་སློབ་མ་ཞིག་གིས་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༡༢ པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བླ་རུང་སྒར་གྱི་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་དང་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་གཉིས་ལ་དུས་ཡུན་མ་འདྲ་བར་འདྲི་གཅོད་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིར་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱི་བྱམས་བརྩེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྟེ་གནས་ཁང་དེ་སྒོ་རྒྱབ་པ་དེ་ཡང་གནས་ཚུལ་འདི་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་དྭོགས་པ་བྱེད་བཞིན་པ་རེད་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས། མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱི་ཐེབས་རྩ་ཁང་དེ་སྒོ་རྒྱབ་པ་དེ་ནི་གཅིག་བྱས་ན་ཁོང་ཉིད་ལོ་འདི་གའི་རིང་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་ཤན་ཤུགས་ཆེ་བའི་མི་སྣ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་བདུན་རེའི་དུས་དེབ་ཀྱི་རྒྱབ་ཤོག་ཏུ་བཀོད་པའི་བོད་རིགས་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པར་ལུང་འདྲེན་བྱས་ཏེ།ཐེངས་འདིར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་གི་ལྟེ་གནས་ཁང་དེ་ཆེད་དུ་སྒོ་རྒྱབ་པ་དེས་ཁོང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ནུས་ཤུགས་དེར་སྟངས་འཛིན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པར་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་དང་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་གཉིས་ནི་བླ་རུང་སྒར་ཐོག་མར་ཕྱག་འདེབས་མཁན་གྱི་མཁན་པོ་འཇིགས་མེད་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་གི་དངོས་སློབ་ཡིན་པ་དང་། དམ་པ་ཁོང་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་དགོངས་པ་རྫོགས་རྗེས། བླ་རུང་སྒར་གྱི་དགོན་པའི་སྐྱིད་སྡུག་ཡོད་ཚད་མཁན་པོ་བསོད་དར་རྒྱས་དང་མཁན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་བློ་གྲོས་སོགས་ཀྱིས་འགན་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་བླ་རུང་སྒར་ནི་བོད་ཁུལ་གྱི་དགོན་པ་ཆེས་ཆེ་ཤོས་དེ་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་ཆོལ་ཁ་གསུམ་གྱི་གྲྭ་བཙུན་ཕོན་ཆེར་སློབ་གཉེར་བྱེད་དུ་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྟེན།སྤྱི་ལོ ༢༠༠༡ ་ནས་བཟུང་། རྒྱ་ནག་གིས་གྲྭ་བཙུན་མང་པོ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། གྲྭ་ཤག་མང་པོ་ཆེད་དུ་གཏོར་བཤིག་བཏང་སྟེ་དགོན་པའི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་གྲངས་ཐོ་ལ་ཚོད་འཛིན་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་རྒྱལ་སྲུང་སྲིད་བྱུས་ཞེས་པའི་འོག ཕྱིའི་འཛམ་བུ་གླིང་དང་བོད་དབར་དེང་དུས་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན་ལྡན་པའི་འགག་སྒོ་མཁྲེགས་པོ་ཞིག་བཟོ་བསྐྲུན་བྱེད་དགོས་པའི་དམིགས་ཡུལ་གྱི་འོག་ནས་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གྲོང་ཚོ་ཞེས་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་དེ་འདི་ལོ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཨ་རིའི་རྒྱལ་ས་ Washington DC ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཁ་ཉིན་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདི་ལོ་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གྲོང་ཚོ་འཛུགས་བསྐྲུན་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་དེ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བའི་འོག   གྲོང་འཚོ་དེ་དག་གི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་གུས་བྱེད་མཁན་བོད་མི་ཚོ་གཙོ་བྱས་པའི་ཕྱིའི་སྟོབས་ཤུགས་སིམ་འཛུལ་གྱི་རིགས་ལ་འགོག་རྒོལ་གྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་བཞིན་པ་དང། དེའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་གསལ་སྦྱོང་དར་སྤྲད་པ་དང། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ནས་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་བར་དུ་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་དང་ཕུག་ལམ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཟིན་པ་སོགས་ཐེར་འདོན་གནང་འདུག ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་རང་གི་ཐོག་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ཏེ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་་༢༠༡༧ ལོ་ནས་ཕྱི་ལོ ༢༠༢༠ བར་གྱི་བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་སྲུང་གྲོང་ཚོ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ནང་དུ། བོད་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་གྲོང་ཚོ་འདིའི་རིགས་ ༦༢༤ ཙམ་འཛགས་སྐྲུན་བྱེད་འཆར་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་རྒྱ་གར་གྱི་ཨ་རུ་ན་ཅལ་མངའ་སྡེ་དང་ས་ཐག་ཉེ་བའི་ཉིང་ཁྲི་ས་ཁུལ་དང་། དེ་བཞིན་གཞིས་ཀ་རྩེ་བཅས་ཀྱི་ནང་དུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་འཆར་ཡོད་པ་དང། གྲོང་ཚོ་དེ་དག་ནི་མི་འབོར་ཤུགས་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ས་ཁུག་ཁག་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་བལ་ཡུལ་དང་རྒྱ་གར་ལ་བྲོས་བྱོལ་ཡོང་སའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་ནས་ས་ཐག་རིང་ཐུང་ལ་གཞིགས་ཏེ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་རིམ་པ་དང་པོ་དང་། རིམ་པ་གཉིས་པ་ཞེས་མིང་བཏགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལྟའི་ཆར་རིམ་པ་དང་པོའི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་དུ་གྲོང་ཚོ་ ༤༢༧ འཛུགས་སྐྲུན་ཟིན་པ་དང། དེ་ནས་རིམ་པ་གཉིས་པའི་ས་ཁུལ་ནང་དུ་ད་བར་གྲོང་ཚོ་གསར་པ་༢༠༡ འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་ཟིན་པ། དེ་བཞིན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དེའི་འོག་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་བཙན་དབང་གིས་གཞིས་སྤོར་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་པར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་རྒྱལ་སྲུང་གྲོང་ཚོ་གསར་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞིར་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་དགོས་དོན་གཅིག་ནི། ས་གནས་བོད་རིགས་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་བློ་གཏད་བྱེད་དགོས་པ་དང་། དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་སྟངས་འཛིན་འོག་སྡོད་དུ་འཇུག་རྒྱུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིའི་དབང་ཚད་རྒྱ་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་བརྒལ་ནས་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུའང་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་དུ་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱལ་སྲུང་གྲོང་ཚོའི་ནང་གི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་འབྲེལ་བ་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེ་རུ་གཏོང་རྒྱུའི་ལས་འགན་སྤྲད་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་གནང་འདུག འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཕྱི་ལོ་་༢༠༡༧ ཙམ་ནས་ཉམས་ཞིབ་གནང་བཞིན་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྩ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ས་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་མིག་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་ཐོག་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་དང་། འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་གིས་པཎ་ཆེན་རྒྱལ་མཚན་ནོར་བུ་སྐྱིད་རོང་ཁུལ་དུ་སླེབས་སྐབས་བལ་ཡུལ་ནས་སླེབས་པའི་མི་མང་ཁག་ཅིག་ལ་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་སོགས་ལ་གཞིགས་ཏེ།  རྒྱ་གཞུང་གི་དམིགས་ཡུལ་གཞན་གཅིག་ནི་ལས་གཞི་དེའི་འོག་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གྱི་ས་མཚམས་སུ་གནས་བའི་མི་སེར་རྣམས་རྒྱ་ནག་གི་མི་སེར་ལ་བསྒྱུར་ཐབས་སོགས་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།

དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཨ་རིའི་བོད་ཀྱི་དོན་གཅོད་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་གིས། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ ལོའི་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་འོག རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་འཐུས་ཚབ་པ་སུམ་བཅུ་ཙམ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག་ནས་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་དེ། རྒྱ་ནག་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མིའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་ཇུས་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་ངོས་ལེན་མེད་པའི་དོན་ཚན་བཞི་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་འདུག ཨ་རིའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་འཚོགས་པའི་ལས་རིམ་དེའི་སྐབས། རྒྱ་ནག་གི་དཔྱིད་ཀ་དུས་དེབ་ཀྱི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ཟུར་བ་སྐུ་ཞབས་ཧཱོ་ཕཱེན་ 胡平དང་། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཁྲིན་པོ་ཁཱོང་陈破空སོགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སུམ་བཅུ་ཙམ་ལྷན་འཛོམས་ཀྱི་ཐོག ༸གོང་ས་ཏ་ལའི་བླ་མིའི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། གནད་དོན་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མི་མང་གི་ཕྱག་ན་ཡོད་པ་ལས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་ལ་དེར་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་དབང་ཆ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཐོག་ཏུ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་ཚན་བཞི་ཅན་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་པ་རྣམས་ནི། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་ཞུ་ཕྱོགས་དེ་ནི་བོད་མི་ཁོ་ནས་རང་ཆས་སུ་མངའ་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་ཐབས་མེད་པ་དང་། དམིགས་བསལ་གྱིས་དུས་རྒྱུན་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བཀའ་གནང་བ་ལྟར། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ནང་བསྟན་ཆོས་ལུགས་འདི་རྨོངས་དད་དང་རྗེས་ལུས་སུ་བརྩི་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། མགོན་པོ་གང་ཉིད་གདོན་འདྲེར་བལྟ་མཁན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ལ་ཐེ་གཏོགས་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དང་བྲལ་ཞིང་དགོད་བྲོ་བའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱས་པ་འདི་ཡིས་འཛམ་གླིང་གི་ཤར་ནུབ་གང་སར་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གིས་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེར་ཐེ་གཏོགས་བྱས་པ་ནི་དུས་ནམ་ཡང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་། ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཞུགས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་པ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ། གཞན་ཡང་ཆོས་ལུགས་དད་མོས་དང་རང་བྱུང་སྐྱེད་ཁམས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཕན་གྱི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་གསལ་བོར་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན་དོན་ཚན་ཕྱི་མའི་ནང་དུ། ཚོགས་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མགོན་པོ་གང་ཉིད་མཆོག་གིས་དགོངས་བཞེས་མཛད་པའི་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་གུས་བརྩི་ཡོད་པར་བརྗོད་དེ། བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་དེ་ནི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིར་རྒྱ་རིགས་ཤེས་ལྡན་པ་དང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་མཛའ་འབྲེལ་དེ་རྒྱུན་སྲིང་བྱེད་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་བཞི་འཁོད་པའི་ཐོག རྒྱ་ནག་ལ་ནམ་ཡང་མགོན་པོ་གང་གི་སྐུའི་ཡང་སྲིད་འཚོལ་ཞིབ་ཀྱི་ཐད་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེར་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བའི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ཁྲིན་པོ་ཁཱོང་陈破空 ཀྱིས། དེང་གི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་དཔལ་འབྱོར་དང་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་ཐད་ནས་ཉམས་དམས་ཆེན་པོ་བྱུང་བཞིན་པའི་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་མ་ཟད། ཧོང་ཀོང་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ས་ཁུལ་གང་སར་སྤྱི་ཚོགས་བརྟན་བརླིང་དང་ལྷིང་འཇགས་མེད་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་པ་ལྟར། ཧོང་ཀོང་གི་སྐུ་ཚབ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཧོང་མི་མང་གི་མངོན་འདོད་དང་ཕུགས་བསམ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་རྩུབ་སྤྱོད་འོག་ཏུ་མནར་གཅོད་ཐེབས་པའི་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་མི་མང་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་མཐུན་གྱི་སྒོ་ནས་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱིི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མི་ལོ་བཞི་བཅུའི་རིང་ལ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བོད་རྒྱ་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་མཛད་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་དེར་ངོས་ལེན་གནང་མེད་ཚུལ་དང་འབྲེལ་ནས་ད་ཆ་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་ཀྱི་ཚོགས་པ་དེ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་གིས། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཉེ་བའི་ཆར་ཧྥོ་ཊན་གཙུལ་ལག་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སྒྲིག་ཡིག་གི་ཁོངས་ནས་བསམ་བློའི་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་ཁག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཏེ་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལྟ་བ་གསར་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ཡང་ལུང་འདྲེན་གནང་སྟེ་ད་ལྟའི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་གནས་བབ་ཐད་ནས་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་བོད་རྒྱ་མཛའ་འབྲེལ་གྱི་བསྒྲགས་གཏམ་གྱི་ཚོགས་ཐོག་ཏུ། རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སུམ་བཅུ་ལྷག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་པ་དང་ད་ཡོད་ཀྱི་ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ཁང་གི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དང་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཟུར་བ་ཀུན་དགའ་བཀྲ་ཤིས་ལགས། གཞན་ཡང་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་དང་ནིའུ་ཇིར་སཱི་ཁུལ་གྱི་བོད་རིགས་སྤྱི་དོན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་མི་རྣམས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ཁུལ་གྱི་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་ཀྱིས་མཉམ་ཞུགས་མཛད་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ལ་སྣེ་ལེན་བྱས་པའི་ཐོག དོན་གཅོད་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་ལས་རིམ་ངོ་སྤྲོད་དང་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་མཛའ་འབྲེལ་མཐོར་འདེགས་གཏོང་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གསུངས་བཤད་གནང་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དེ་རིང་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གི་ཉིན་མཐའ་མའི་མཛད་འཆར་དེའི་ཐོག གདན་སའི་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་ནང་པའི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་གནས་པར་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་ཙམ་མིན་པར་ཉམས་མྱོང་དགོས་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ལམ་སྟོན་བཀའ་བསྩལ་གནང་བ་མ་ཟད།   རྒྱ་རིགས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོར་རྒྱ་སྐད་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་པ་ཞིག་གནང་དགོས་པ་དང་།   ལྷག་པར་ཆོས་དད་ཆེ་བའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་ཚན་རིག་གི་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་ཡོང་ཐབས་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་ཡང་བསྩལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ད་རིང་སྔ་དྲོ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགའ་ལྡན་བྱང་རྩེ་གྲྭ་ཚང་གི་རྩོད་རྒྱུགས་ཐོག་དབུ་བཞུགས་མཛད་པ་དང་བསྟུན།  རྩ་བའི་ང་ཚོ་བཙན་བྱོལ་བ་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཪང་གཞན་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་ཡིད་སྨོན་བྱེད་དགོས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པའི་བཀའ་དགོངས་སྩལ་གནང་པ་དང་སྦྲགས། གཙུག་ལག་ཁང་དང་སྐུ་གསུང་ཐུགས་རྟེན་རྫིག་པོས་ནང་པའི་བསྟན་པ་ཡུན་གནས་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་མེད་པར།  བོད་ཀྱི་ནང་པའི་བསྟན་པ་དེ་ཆོས་ལུགས་འདྲ་འདྲའི་ནང་ནས་མི་འདྲ་བ་ཞིག་ཆགས་དགོས་དོན་དེ་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཀླུ་སྒྲུབ་ཡབ་སྲས་སོགས་ཀྱི་རིག་པའི་ལམ་ནས་བཏོན་བཞག་པའི་གཞུང་དང་།   དེའི་ནང་ཚན་ད་དུང་མཁན་ཆེན་ཞི་བ་འཚོའི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་བཅས་ལ་ཐུགས་ཡོད་སྟབས།  རིག་པའི་ལམ་ནས་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་བྱེད་ཐུབ་པའི་རིག་པའི་ལམ་ལུགས་དེ་ཡུན་གནས་ཐུབ་པར་བསླབ་པ་སློབ་གཉེར་བྱེད་རྒྱུ་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་།    དེ་ཡང་ཚིག་སྐམ་པོ་ཙམ་མིན་པར་དཔྱད་ཞིབ་དང་ཉམས་མྱོང་གི་ངེས་པ་ཐོབ་པའི་ཐོག་ནས་བསྟན་པ་འཛིན་སྐྱོང་སྤེལ་གསུམ་གནང་ཐབས་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་བཀའ་བསྩལ་གནང་སོང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ད་དུང་།    དགེ་འདུན་པ་སློབ་གཉེར་ཐོན་པ་དེ་དག་གིས་བོད་ཀྱི་སོ་སོའི་ཕ་ཡུལ་ཁུལ་དུ་གཞུང་ཆེན་སློབ་ཁྲིད་གནང་ཐུབ་བྱེད་དགོས་པ་དང་།   དེ་བཞིན་ཆོས་དད་ཤིན་ཏུ་ནས་ཆེ་བའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་པ་ཚོར་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་ཚན་རིག་གི་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་ནང་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཡང་བསྩལ་གནང་སོང་། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ད་དུང་།   རྒྱ་ནག་ནང་དེང་སྐབས་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཕྲན་བུའི་གུ་ཡངས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞིག་ཡོད་སྟབས་ཕ་མེས་ནས་ནང་པ་ཡིན་པའི་འཛམ་གླིང་གི་མི་འབོར་མང་ཤོས་ཡིན་པའི་རྒྱ་རིགས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལ་དོ་སྣང་ཡོད་མཁན་ཚོར་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་རྒྱ་ཡིག་དང་རྒྱ་སྐད་སློབ་སྦྱོང་བྱས་པའི་ཐོག་ནས་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་དགོས་པའི་ལམ་སྟོན་ཡང་བཀའ་བསྩལ་གནང་ཡོད།   གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཁ་སྔོན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་རྗེ་གཙོང་ཁ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དྲུག་བརྒྱའི་དུས་དྲན་དང་འབྲེལ་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་དུ་ཞབས་སོར་འཁོད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་།  དེ་རིང་དགའ་ལྡན་བྱང་རྩེ་གྲྭ་ཚང་གི་རྩོད་རྒྱུགས་སུ་དབུ་བཞུགས་མཛད་པ་དེ་ནི་༸མགོན་པོ་གང་ཉིད་ཀྱི་མོན་གྷོ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་མཛད་འཆར་མཐའ་དེ་ཡིན་པ་རེད།

ཁ་སང་ལྷོ་རྒྱ་ནག་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། གཟའ་འཁོར་འདིའི་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན།  རྒྱ་ནག་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཧྲང་ཧེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ (Fudan) ཧྥོ་ཊན་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་གི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ར་བའི་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཟ་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ། ཆབ་སྲིད་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ཤེས་ཡོན་དང་བསམ་བློ་རང་དབང་དགོས་པའི་བརྗོད་ཚིག་གསལ་བའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་བླངས་བའི་ཐོག་ནས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། དེའང་ཉེ་ཆར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང་། དམངས་གཙོའི་འཛིན་སྐྱོང་ཞེས་པ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་མེད་པ་བཟོས་སྟེ། དེའི་ཚབ་ཏུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་གོང་འཕེལ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བརྗོད་མང་དག་ཅིག་བཅུག་པར་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཞིག་རེད་འདུག མིང་བརྗོད་འདོད་མེད་པའི་སློབ་མ་ཞིག་གི་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག སྐར་མ་ ༢༠ ཅན་གྱི་ལས་འགུལ་འདིའི་ཁྲོད། གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་དེ་གྱེར་བའི་སྐབས་སུ་སློབ་ཕྲུག་མང་དག་ཅིག་གིས་དེར་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་ཡོད་པ་དང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་མི་སྣ་དང་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་དེར་གཟིགས་མོ་གཟིགས་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འདྲ་པར་ནང་དུ་མངོན་རྒྱུ་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྩེ་ཕུད་དང་གུ་ཡང་ཅན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཁེ་ཉིན་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་བརྙན་པར་དེ་ད་ལྟའི་ཆར་དྲ་ལམ་ཐོག་བཀག་སྡོམས་བྱས་ཟིན་ཡོད་ནའང། བཀག་སྡོམས་མ་བྱས་པའི་སྔོན་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་དུ་ཁྱབ་བརྡལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཟིན་པ་མ་ཟད། མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་དེའི་གཞས་ཚིག་ཡང་བརྒྱུད་སྤེལ་ཤུགས་ཆེར་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་ཧྥོ་ཊན་མཐོ་སློབ་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ལྟ་བ་གུ་ཡངས་ཅན་གྱི་མཐོ་སློབ་རྩེ་ཕུད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་།  སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐད་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས་བའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བའི་མཐོ་སློབ་ཉེར་དྲུག་ཁྲོད་གཅིག་ཡིན་པ་རེད།  དེའི་ཁྲོད་བདུན་ཕྲག་དེའི་རེས་གཟའ་མིག་དམར་ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ནན་ཅིན་དང་ཧྲན་ཞི་མཐོ་སློབ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་ཡང་འགྱུར་བ་དེ་མཚུངས་བཏང་བར་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཉེ་ཆར་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་པའི་ Fudan མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འོག་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ས་བརྟན་བཟོ་རྒྱུ་དང་། ཚོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ལག་ལེན་ལྟར་རྒྱུ་སོགས་ཚིག་གསར་མང་པོ་འཁོད་ཡོད་པ་མ་ཟད་། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བློས་གཏོང་དང་ཞབས་ཞུ། དེ་བཞིན་གཅིག་སྒྲིལ་སོགས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་རྙིང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒྱལ་ཞེན་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་བཀོད་པ་མ་ཟད། སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་དང་རང་དབང་གི་བསམ་བློ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེ་བཞིན་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ངོས་ནས་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་མེད་པ་བཟོས་མེད་ནའང་ལེའུ་ ༡༨ པ་མར་ཕབས་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་སྔོན་ཆད་Fudan མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ། མཐོ་སློབ་སྟངས་འཛིན་རྣམས་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་གི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་འཁོད་ཡོད་ནའང་། བསྐྱར་གཅོས་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆུང་དང་། རིག་བདག་གི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བའི་ཁོངས་ནས་རང་དབང་གི་བསམ་བློའི་ཚིག་བརྗོད་མེད་པ་བཟོས་པ་དེའི་སྐོར་དྲ་ལམ་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེར་བྱུང་བའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཁང་ Global times ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ། Hu Xijin ཟེར་བ་དེས་ཀྱང་རང་གི་ Weibo དྲ་ཚིག་བརྒྱུད། ཐེངས་འདིར་སྲིད་གཞུང་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བ་དེ་དག་ནི་ཆེས་སྣང་མེད་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། གནས་ཚུལ་དེ་ཡིས་མི་མང་གི་ཁྲོད་དུ་མི་དགའ་བའི་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་སྐོར་དང་། ཁོང་གིས་Fudan ཁྲིམས་ཡིག་སྐོར་ཐད་ཀར་མ་བརྗོད་པའི་ཐོག་ནས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་ལ་བསྟུན་སྟངས་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་དབར་འགལ་ཟླ་བཟོས་པ་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ཁྲོད་འདོད་བློ་མི་ཁངས་བའི་སེམས་ཚོར་བསླེབ་པའི་གཞི་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པོའི་ནང་དུའང་འཁོད་ཡོད་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་སློབ་ཤུགས་ཆེ་བ་མཐོ་སློབ་ནང་གི་དམརཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཞག་པའི་ཁྲོད།      མཐོ་སློབ་ཁག་གི་ནང་དུ་དམར་ཤོག་ལྟ་གྲུབ་གྱི་སྟངས་འཛིན་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པའི་ཁྲོད། དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བ་དང་། སུན་གཙེར་བཟོས་པའི་གནད་དོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འདི་ལོའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་དེ་འབུལ་བཞེས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁེ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཡོ་རོབ་ France གི་གྲོང་ཁྱེར་ Strasbourg ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ David Sassoli ལགས་དབུས་པའི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བཅས་ལྷན་བཞུགས་ཐོག་འདི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་ལ་ཡུ་གུར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཞི་སྒྲིག་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་བསམ་ཤེས་ལྡན་པའི་ཐོག་གྲོས་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་འབད་རྩོན་རབས་དང་རིམ་པ་གནང་པའི་བྱས་རྗེས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲགས་ལ་མ་བལྟས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱད་དེ་ཡུ་གུར་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གསལ་སྟོན་གནང་པ་སོགས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྦྲགས། འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འབུལ་བཞེས་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཡོད་སྟབས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དངོས་སུ་བཅར་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ཨ་རིར་གནས་བཞུགས་ཁོང་གི་བུ་མོ་ Jewher Ilham ལགས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལྷན་བཞུགས་གནང་སྟེ། ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་བྱས་པའི་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞེས་པ་དང་སྦྲགས། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་འདི་ཡིས་ཁོང་མོའི་པཱ་ལགས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་མཚོན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གཟེངས་རྟགས་འདི་བརྒྱུད་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་དམ་དྲགས་སྲིད་བྱུས་འོག་ད་ལྟ་ཡང་ཡུ་གུར་མི་མང་ས་ཡ་ལྷག་གིས་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་བརྡ་ལན་ཞིག་ཀྱང་མཚོན་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་མ་བྱས་པའི་གོང་དུ་ཡུ་གུར་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁག་ཅིག་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཁོ་མོ་Beijing གྱི་གནམ་ཐང་དུ་པཱ་ལགས་དང་ཁ་བྲལ་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་པྰ་ལགས་ཐུགས་འཕྲད་བྱུང་ཐུབ་མེད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༧ ལོར་ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གོ་བ་དེ་ནི་པཱ་ལགས་སྐོར་གནས་ཚུལ་གོ་བའི་དུས་ཚོད་མཐའ་མ་དེ་ཡིན་པ་དང་། དྲང་པོ་བཤད་ན། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་པཱ་ལགས་ད་ཆ་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཤེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ཁོང་གསོན་པོ་ཡིན་པའི་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན། Jewher Ilham ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུ་གུར་མི་མང་ལ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣང་དང་། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ། དེ་བཞིན་སློབ་མ་དང་ཚོགས་སྡེ་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་ཐབས་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་ནམ་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ David Sassoli ལགས་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་གུས་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དགའ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་རུང་། ད་རེས་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་དངོས་སུ་ཕེབས་མ་ཐུབ་པར་ཁོང་གི་ཞབས་སྟེགས་སྟོང་པ་ལྷག་པ་དེ་ནི་སེམས་སྐྱོ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་རེད་ཅེས་སེམས་སྡུག་ཆེན་པོ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ནི་དེ་སྔོན་པེ་ཅིན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་སློབ་དཔོན་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ཁོང་གིས་ Uyghur Online ཞེས་པའི་དྲྭ་རྒྱ་གསར་བཟོ་གནང་སྟེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་གནང་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཉེས་མིང་འོག་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྒྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཁོང་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་མུས་ཙམ་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་དུས་སུ་ཁོང་ལ་སྙ་གྲགས་ཆེ་བའི་ Václav Havel འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་དང་། ཨ་རིའི་རང་དབང་ཁང་པའི་རང་དབང་གཟེངས་རྟགས་སོགས་འབུལ་བཞེས་གནང་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་ཁ་ས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ སྟེ། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་དེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འབུལ་བཞེས་གནང་སྟེ་ཉིན་མ་གཅིག་ཕྱིན་པའི་མཚམས་དེར། ཡོ་རོབ་གྲོས་ནས་ཡུ་གུར་ནང་གི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་ས་ཡ་ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་ཀྲོལ་བཏང་སྟེ་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་རྣམས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཀྱང་བཞག་འདུག གྲོས་ཆོད་དེས་གཞན་ཡང་རྒྱ་གཞུང་ནས་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་གཙོས་པའི་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་ཡུ་གུར་བ་ཡོངས་རྫོགས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། ཡུ་གུར་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཤེས་རྟོགས་སླད་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་གསར་འགོད་པ་དང་། དཔྱད་ཞིབ་པ་རྣམས་ཤིང་ཅང་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ད་བར་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་དབར་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་ཁག་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་མངོན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཁར། རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་ཡུ་གུར་མི་མང་ལ་དྲག་གནོན་བརྙས་བཅོས་དང་བཙན་ཤེད་སོགས་བྱེད་བཞིན་པར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིན་ཅང་ནང་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས་པ་སོགས་འཁོད་འདུག

ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ Tibet Policy Act 2019 ཞེས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པ་དང། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཨ་རིའི་ནང་བསྐྱོད་པར་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་འཁོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་རྗེས། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རིང་མིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་ཆེད་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་འཁྱེར་རྒྱུ་གཏན་ཁེལ་འདུག རྩ་བའི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ཐོག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་ ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern ལགས་དང་ཚོགས་ཆུང་དེའི་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Chris Smith ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Ted Yoho ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Michael McCaul ལགས་བཅས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། སྐབས་དེར་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Eliot Engel ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་ལམ་ལུགས་གཞིར་བཞག་གིས་རང་གི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ། བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་སྟེ་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱ་ནག་གི་གདམ་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་བརྒྱུད། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ཡིན་ན། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་འདུག་རྒྱུ་མིན་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་སྤོབས་པ་མཐོན་པོའི་སྒོ་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཐོག་མར་བཏོན་གནང་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Chris Smith ལགས་ཀྱིས། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་་༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་ཐོག་མ་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་གྱི་ལོ་ངོ་ ༡༧ དེའི་ནང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་འདུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་མ་བྱས་པ་མ་ཟད། སྐུའི་ཡང་སྲིད་གཙོ་བྱས་པའི་མ་འོངས་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱ་ནག་གིས་གདམ་རྒྱུའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་འགྲོ་ལུགས་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁས་བླངས་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྣམས་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་དང་འཚོ་གནས། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་བཅས་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། སྔར་ལོ་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་དང་ད་རེས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་ཆར་དེ་གཉིས་ཀྱིས། བོད་དང་བོད་མིའི་ལས་དབང་དང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་ཆོས། རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་དག་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་གནད་འགག་ཆེན་པོར་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་ཀྱང་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Jim Mcgovern ལགས་ཀྱིས། ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཁྲིམས་འཆར་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་དཔོན་གྱི་རིགས་ཚོའི་ངོས་ནས་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་འདེམས་ཕྱོགས་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱས་པ་ཡིན་ན། ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དེར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཉེས་ཆད་འགེལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་དེའི་སྐོར་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཁ་སང་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་འདུག

ཁ་ན་ཊར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་Chauncey Jung ཞུ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱ་ཞིབ་འཇུག་པ་ཞིག་གིས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་གི་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་སྟེང་ལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལམ་སྟོན་ལྟར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་འགྲོ་སོང་ཕོན་ཆེར་བཏང་སྟེ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཧོང་ཀོང་དང་ཞིན་ཅང་། དེ་བཞིན་ཧཱོ་བཱེ་བཟོ་ཚོང་ཁང་། གཞན་ཡང་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོང་དམག་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་འཁྱོགས་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་སྣ་མང་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་ནའང་། འདི་ལོའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་གཞི་དེར་གྲུབ་འབྲས་མ་སྨིན་པ་མ་ཟད། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལྷོ་རྒྱ་ནག་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་དྲ་གནས་ཐོག Chauncey Jung ལགས་ཀྱིས་བྲིས་གནང་བའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གིའཁྱོགས་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་མ་གཏོགས་སྤེལ་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་དེའི་རིགས་གང་འཚམས་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་ཡོད་ནའང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་མང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་རྣམས་ལམ་ལྷོངས་མ་བྱུང་བར་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་བརླགས་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པར་བརྟེན། སྲིད་གཞུང་གི་དགོས་འདོད་ཐམས་ཅད་ལ་གྲུབ་འབྲས་གཅིག་ཀྱང་ཐོན་མེད་པར་གསུངས་འདུག Chauncey ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་། རྒྱ་ནག་གི་གསར་འགོད་པ་ཟུར་བ་ Jasper Jia ལགས་ཀྱིས་རང་གི་ Twitter དྲ་གནས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷན་ཁང་མང་དག་ཅིག་གིས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གི་རིང་ལ་འགྲོ་གྲོན་འབོར་ཆེན་བཏང་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་གཞི་བརྩམས་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་དབུས་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་ཡུག་ཊིབ་ ( Youtube) དྲ་རྒྱར་ལྟ་ཀློག་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་ས་ཡ་གཅིག་ལས་བྱུང་མེད་ནའང་། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་སྟེང་གི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་བུ་མོ་ལཱི་ཙི་ཆི་ཡི་དྲ་རྒྱར་མི་གྲངས་ས་ཡ་བདུན་དང་ཕྱེད་ཙམ་ལྟ་མཁན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲ་རྒྱ་ལས་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་དྲ་རྒྱར་བལྟ་མཁན་མང་བ་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། སྤྱིར་སྒེར་གྱི་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་དམ་དྲགས་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བུ་མོ་དེའི་དྲ་ལམ་ཐོག་ Virtual Private Network ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་བརྒྱུད་ལམ་བེད་སྤྱོད་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དེ་ཡང་དོགས་གཞིའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་དེང་སྐབས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཆེད་དུ་ཊྲེ་ཊྲར་( Twitter) སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་གསར་འབྱེད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་ནའང་། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་དབང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཁོང་ཅག་གི་འཁྱོགས་བཤད་ཀྱི་བྱེད་ལས་དེར་སྣང་མེད་བཏང་སྟེ་དགའ་བསུ་ཞུ་མཁན་མེད་པ་ཤེས་སྟེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ཧོང་ཀོང་ནང་གི་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་ཞིན་ཅང་ནང་གི་རིག་གནས་བསྐྱར་སྤེལ་གི་བྱེད་ལས་སོགས་མིང་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་དབྱེ་འབྱེད་རང་བཞིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེ་དག་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་བརླགས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ལ་སྐྱོད་པའི་རྨང་གཞིའི་ལམ་ཁ་ཡོད་ཚད་བཀག་འགོག་བྱས་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་གསར་འགྱུར་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་དང་། ཕྱི་ལོག་གི་གསར་ཁང་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགོད་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ལ་དུས་བསྟུན་གྱིས་བཤུ་གཞོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དབྱིན་ཡུལ་ཁུལ་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་པ། ལུག་ཞཱོ་མིང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཙོན་པ་མེད་པར་ཕྱི་ལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ནའང་། Freedom House ཞེས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་པའི་སྙན་ཐོའི་འགོ་བརྗོད་དུ། བློ་སྤོབས་ཆེན་པོའི་ངང་། རྒྱ་ནག་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཙོན་པ་མང་ཤོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་འཁོད་དེ། རྒྱ་ནག་ནང་གི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་གྱི་སྐུ་ཞབས་ལུག་ཞཱོ་པཱོ་དང་། ཡུ་གུར་ས་ཁུལ་གྱི་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་གི་མི་དེ་དག་ཆབ་སྲིད་བཙོན་མ་མིན་ན་ཅི་རེད་ཅེས་དགག་གཞག་གནང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་སྐྱག་རྫུན་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ཁོང་ཚོར་ཆ་འཇོག་བྱེད་སྟངས་ལ་དྲི་བ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག དེ་དང་མཉམ་དུ། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་རྒན་གྲོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ལ་གོ་བ་ཏོག་ཙམ་རྙེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རྣམས། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ལོག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་དེ་དག་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་བར་བཀག་རྡོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དཔལ་འབྱོར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་ལྟར། མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ལ་གོ་བ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་རྙེད་དགོས་བ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་ནི་ད་དུང་དེ་ལས་རིང་དུ་འགོངས་ཏེ། དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་མང་གཙོའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ཅིག་ཏུ་ལྷག་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གཞན་ཡང་། ཁོང་གིས། རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་སྟོབས་ཤུགས་ངོམ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཐག་གཅོད་ལེན་སྟངས་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་རིགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པ་རེད། ཕྱི་ལོག་གི་མི་སེར་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཏེ་གཏའ་མར་ཉར་བའི་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་དེ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་ན་ཊའི་མི་སེར་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་ཊའི་གཞུང་གིས་ཨ་རི་མཉམ་དུ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཆངས་ཡིག་བཞག་པ་རྣམས་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག དེ་བཞིན། ད་ཆ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་། མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་བཙན་རྒྱལ་ལ་བཟོད་བསྲན་གཅིག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་མིན་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིར་མངོན་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག ཇི་སྲིད་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་འདྲ་མཉམ་དང་རང་དབང་གི་ལྟ་བར་གུས་བརྩི་མ་ཞུས་བར་དུ། མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་ལམ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འབྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་གི་འོག་ནས་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུགས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་དམག་འཐབ་འདིས། ཕྱི་ལོག་གི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་མང་གཙོ་ལ་ཉེན་ཁ་འཕྲད་ངེས་བར་བརྟེན། མང་གཙོའི་རིན་ཐང་དང་ཆིག་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་རྒྱུ་ལྷག་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འཐུས་མི་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་གཙོ་འཛིན་གཞོན་པ་ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཉེ་ཆར་ཡོ་རོབ་ནང་འབྱོར་བ་དང་བསྟུན། ཡུལ་དེའི་གཞུང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་ལ་བོད་མི་ཚོ་ཡུལ་དེར་འགྲོ་བསྐྱོད་བཀག་སྡོམ་དང་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་འདུག དེ་ཡང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འདས་པའི་རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་ནས་ཉི་མའི་བར་ཉིན་གྲངས་བཞིའི་རིང་། ཡུ་རོབ་བྷེལ་ཇམ་ལ་ལྟ་སྐོར་དུ་འབྱོར་ཡོད་པ་ལྟར། སྐུ་ཚོགས་ཚོགས་ཆུང་དེས་བྷེལ་ཇམ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Andre Flahuat ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་Els Van Hoof སོགས་གཙོས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་གྲོས་མོལ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་དང་ཆེད་མཁས་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་ཐུགས་འཕྲད་ཀྱིས་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་རེས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་བཟུང་པའི་སྲིད་བྱུས་ངོ་སྤྲོད་དང་དེ་བཞིན་འདས་པའི་ལོ་དྲུག་བཅུའི་ནང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་ཐོག་ནས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བཏང་སྟེ་ད་ཆ་བོད་ནང་དེ་སྔ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་ཡར་རྒྱས་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ངང་གནས་ཡོད་ཚུལ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་བ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་ནག་གི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་དང་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བྷེལ་ཇམ་ངོས་ནས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་རིགས་གླེང་རྒྱུར་གཟབ་ནན་གནང་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་བྷེལ་ཇམ་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་དང་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རིགས་སྤེལ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བྷེལ་ཇམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་སྐྱོང་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཡོ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཞབས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་གསར་བ་གང་ཡང་མིན་པར་རྒྱ་གཞུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་ཡང་། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་མི་དང་བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སེམས་འཚབ་སློང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཚོང་དོན་སོགས་ཀྱི་མིང་ཁྱེར་ནས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ཆེད་གཏོང་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་དང་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ཡོད་ལུགས་སོགས་བཤད་ནས་ཕྱིའི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་རྣམས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་པར་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།