ཐེ་ཝན།

G7 འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ཐད་སེམས་འཚབ་སྟོན་པ།

རྒྱ་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་ཚོང་ལས་ཁང་གཉིས་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་འགེལ་བ།

ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཐེ་ཝན་ནང་འཚམས་གཟིགས་གནང་བཞིན་པ།

ཐེ་ཝན་ནང་གངས་ལྗོངས་གླེང་སྟེགས་ཆེན་མོ་ཚོགས་པ།

སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་ཐེ་ཝན་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་སྐོར་གླེང་བ།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཚོགས་གཙོས་ཐེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་གཏན་ཁེལ་བ།

རྒྱ་ནག་གིས་ཐེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་མཆོག་གི་ཨ་རི་ནང་གི་ཕྱོགས་སྐྱོད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཐེ་ཝན་གྱི་རྒྱལ་སར་ཚོགས་པ་ཁག་ ༡༨ མཉམ་རུབ་ཐོག་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོ་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་བསླེབ་ལ་ཉེ་བའི་མཚམས་སུ་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་ཐེ་ཝན་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་ཐེ་ཝན་ས་གནས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་གཙོས་ཐེ་ཝན་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་སོགས་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་ ༡༨ མཉམ་རུབ་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ལས་འགུལ་ཐོག་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཚོགས་གཞོན། ཁུལ་དེའི་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི། ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབས་དོན་གཅོད་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས། དེ་བཞིན་ས་གནས་བོད་རིགས་མི་མང་གཙོས་པའི་ཐེ་ཝན་པ་དང་ཡུ་གུར། ཧོང་ཀོང་བ་སོགས་མི་གྲངས་ ༡༠༠ ལྷག་གིས་བོད་ལ་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དགོས་ཞེས་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ལ་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཐེ་ཝན་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས་ཁོང་གིས་ཐེ་ཝན་ནང་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གྱི་ལས་འགུལ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་ཐོག་མ་སྤེལ་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ལོ་ལྟར་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གོང་གི་ཟླ་བ་གཅིག་སྔོན་ཚུད་ནས་བོད་དང་ཐེ་ཝན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་འཆར་ཅན་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ལས་འགུལ་སྤེལ་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། དེང་གི་ཆར་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐེ་ཝན་ནང་དུ་བོད་གཙོས་པའི་ཤིན་ཅང་དང་ཧོང་ཀོང་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ནམ་ཡིན་ལ་རྒྱ་ནག་གིས་ལྐོག་གསོ་བྱེད་པའི་མི་འགས་ལས་འགུལ་སྤེལ་སྐབས་དཀའ་ངལ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། ད་དུང་ཁོང་གིས་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ནས་རྒྱ་དམར་གྱི་གདུག་རྩུབ་འོག་གདོང་ལེན་རིམ་པ་གནང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཁར་རང་དབང་མང་གཙོ་རྒྱལ་ཁབ་ནང་ཡོད་པའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མི་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་རིགས་གཞོས་སྐྱེས་རྣམས་ལ་ལས་འགན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཐེངས་འདིའི་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན་རྣམ་པས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་གཙོས་པའི་ཤིན་ཅང་དང་ཧོང་ཀོང་སོགས་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་མནར་གཅོད་འོག་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་ཡོད་པ་རེད། ལས་འགུལ་དེ་ཉིད་མ་སྤེལ་གོང་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༣ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་ ༩༌༣༠ ཐོག་ཐེ་ཝན་ Zhongzheng རྫོང་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཐེ་ཝན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་ཁུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁག་གཅིག་དང་། སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས། དེ་བཞིན་ཐེ་ཝན་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་གཙོས་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབས་རྣམ་པ་བཅས་ལྷན་ཞུགས་ཐོག་བསླེབ་ལ་ཉེ་བའི་བོད་མིས་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོ་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་དང་འབྲེལ་བོད་གཙོས་པའི་རྒྱ་དམར་གྱི་གདུག་རྩུབ་འོག་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པ་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཆེད་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་དེ་འབྲེལ་གོམ་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་བསྐྱངས་ཡོད་པ་རེད། གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ཐོག་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་ཐེ་ཝན་མི་མང་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་གདུག་རྩུབ་འོག་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་རིགས་དེ་དག་ལས་སློབ་གསོ་ངེས་པར་དུ་བཞེས་དགོས་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཐེ་ཝན་དེ་ཉིད་མིག་དཔེར་འོས་པའི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཚད་ལྡན་ཞིག་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་དང་ཤིན་ཅང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལྟར་མ་ཆགས་པར་འབད་དགོས་པར་གསུངས་འདུག་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༡ ལོར་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་དོན་ཚན་བཅུ་བདུན་དེ་བཞིན་ལག་བསྟར་ལས་ལྡོག་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་རྩ་མེད་རྡོག་རོལ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་འཚབ་མངོན་གསལ་གནང་བའི་བོད་ཕྲུག་བྱིས་པ་རྣམས་རང་ཁྱིམ་ནས་བཙན་གྱིས་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་བཅུག་གི་ཡོད་པའི་གནད་དོན་རྣམས་ནན་བརྗོད་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རྒྱ་བསྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་བསྐྱར་ནན་གནང་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་དེ་ཉིད་རྒྱ་གཞུང་ལ་རྩིས་སྤྲོད་བྱས་པ་ནས་ཁུལ་དེའི་རང་དབང་མང་གཙོ་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་མི་མང་གིས་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ཐོག་རྒྱ་དམར་ལ་ཞི་བའི་སྒེར་ལངས་གནང་ཏེ། ད་ཆ་མི་ལོ་ ༦༤ འཁོར་བའི་དུས་དྲན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་འདིའི་ཚེས་བཅུ་དྲུག་གི་ཉིན། ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད་སྤྱི་ཟུར་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་ཁུལ་དེའི་ Xuanzang གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ Shi Zhaohui ལགས་གཉིས་ཀྱི་མཚོན་པའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་མཉམ་འཛོམས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྡུ་སྐོང་བྱས་ཏེ། གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དེའི་ནང་དུ། བོད་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་དང་ནང་ཆོས་སློབ་སྦྱོང་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཟུར་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་གཏན་ཁེལ་བྱུང་འདུག གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་འདི་གའི་གསར་འགོད་པས་ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད་ལགས་སུ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས Xuanzang གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་དེར་སྔོན་ཆད་ནས་བོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིག་རྒྱུགས་འཕྲོད་པ་ཡིན་ན་ཞིབ་འཇུག་དང་འབུམ་རམས་པའི་སློབ་སྦྱོང་གི་ལག་འཁྱེར་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་སྔོན་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་འགན་འཛིན་ལ་ཞུ་སྐུལ་དང་གྲོས་བསྡུར་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས། ད་ཆ་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་དེའི་ཆོས་ལུགས་དང་རིག་གཞུང་སྡེ་ཚན་དུ་བོད་རིག་པ་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སློབ་སྦྱོང་གི་སྡེ་ཚན་ཞིག་ཟུར་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུར་ཞལ་བཞེས་ཡོངས་སུ་ཐོབ་ཡོད་པ་མ་ཟད། སློབ་ཁྲིད་བྱེད་མཁན་ཡང་རང་རེའི་བོད་མི་ཞིག་བཞག་ཆོག་པའི་བཀའ་ཁྲོལ་ཐོབ་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།གཞན་ཡང་ཁོང་ལ་བོད་རིག་པ་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་གཙོ་རྒྱུགས་སྐད་ཡིག་གང་ཡིན་མིན་གྱི་ཐད་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་ཆར་སློབ་ཁྲིད་གནང་མཁན་དེ་བོད་མི་ཞིག་འཇོག་རྒྱུར་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དེ་རྒྱ་ཡིག་ཡིན་ཡང་། བསླབ་གཞིའི་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ནས་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྒྱུ་རྩལ་དང་བཅོས་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། བོད་སྐད་བོད་ཡིག་སྦྱང་འདོད་ཡོད་རིགས་ལ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཀྱང་སློབ་ཁྲིད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་ཁོང་ལ་བོད་མི་རྣམས་ཐེ་ཝན་དུ་སློབ་སྦྱོང་དང་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་དུ་འགྲོ་སྐབས་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་འཁྱེར་དང་འབྲེལ་བའི་དཀའ་ངལ་གང་འཚམས་ཤིག་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། སྤྱིར་ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་ལ་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་ཁྲིམས་མེད་སྟབས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོད་ལག་དེབ་སེར་པོ་དེ་བརྒྱུད་ནས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཆོག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ཅིག་མེད་ཀྱང་། དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་ནས་ཐེ་ཝན་སྲིད་འཛིན་ལས་ཁུངས་དང་ལྷན་ཁང་བདུན་ལ་འབྲེལ་བ་ཞུ་མུས་ཡིན་པ་ལྟར། གང་མགྱོགས་བོད་མི་རྣམས་ཐེ་ཝན་དུ་འགྲོ་སྐྱོད་བྱེད་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་གང་འཚམས་ཤིག་སེལ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ཉེ་སྔོན་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ཏུ་ཐེ་ཝན་དུ་བོད་མི་འགྲོ་སྐྱོད་ཀྱི་ཐད་ནས་སྒོ་ཡོངས་སུ་ཕྱེས་ཟིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་འགྲོ་བཞིན་པ་དེ་བདེན་པ་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་སོང་། གཞི་རྩའི་ Xuanzang གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དེ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༧ ལོར། རྒྱ་ནག་ཐང་རྒྱལ་རབས་སྐབས་ཀྱི་ནང་པའི་དགེ་སློང་ Xuanzang ཞེས་པའི་མཚན་གནས་རྗེས་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་གསར་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་དང་། བོད་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་བྱེད་འཆར་དང་འབྲེལ་ནས། གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་སྤྱི་མཆོག་གིས་གཙུག་ལག་ཁང་དེ་ནི་ཐེ་ཝན་ནང་དུ་བོད་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་བྱེད་མཁན་གྱི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་པ་མ་ཟད། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དང་བོད་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་གསར་འཛུགས་ཀྱི་ལས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག པར་དབང་། ཐེ་ཝན་དོན་གཅོད་ཁང་།