རྒྱལ་སྤྱི།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༡༠ པཱ་ལིས་ཐན་དང་ཨི་ཛེ་རེལ་གསར་འགོད་པ་དང་འཐབ་རྩོད་པ་བཅུ་གྲངས་ཤིག་གིས་ཁུལ་དེའི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་གི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དྲུང་ནས་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཞུ་བར་ཆེད་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། པཱ་ལིས་ཐན་དང་ཨི་ཛེ་རེལ་ནང་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་བསླེབ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཐེངས་འདིའི་འཐབ་རྩོད་བ་དང་མཇལ་བཅར་བ་དེ་རྣམས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་ནས་གཟིམ་ཆུང་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། མཇལ་ཁ་གྲུབ་མཚམས་སུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པར་ཁོང་རྣམས་ནི་དཀའ་རྙོག་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་དེར་ཁུར་མཉམ་ལེན་གྱི་ཐོག་ནས་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐད་རྩོད་གནང་མཁན་ཡིན་པ་ལྟར་བཞུགས་སྒར་དུ་བཅར་ནས་སྔར་བཞིན་སེམས་ཤུགས་དང་སྙིང་སྟོབས་ཆེར་བསྐྱེད་ཀྱི་ཐོག་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ཐད་ལ་ལམ་སྟོན་ཞུས་ཡོད་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། སྐབས་དེར་པཱ་ལིས་ཐན་གྱི་འཐབ་རྩོད་པ་སྐུ་ཞབས་ khaled Awwad ལགས་ཀྱིས་པཱ་ལིས་ཐན་དང་ཨི་ཛེ་རེལ་གཉིས་ཀྱི་ས་ཁོངས་བདག་དབང་གི་དཀའ་རྙོག་དེར་དུས་རྟག་ཏུ་དམག་འཐབ་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་སེལ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། དེར་མཇུག་འབྲས་གཅིག་ཀྱང་སོན་གྱི་མེད་པར་བརྟེན་བཞུགས་སྒར་དུ་བཅར་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མཇལ་ཁ་ཞུས་ཏེ་ཞི་བདེ་དང་འཚེ་མེད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་བརྒྱུད་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་ཀྱི་བཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་ཞུ་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སུ་ཆེད་བཅར་ཞུས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་དྲག་གནོན་ལ་མ་བལྟས་བར་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་བྱམས་བརྩེ་དང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་འཐབ་རྩོད་མཇུག་སྐྱོང་གནང་གི་ཡོད་པའི་ཐད་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་སྟེ་པཱ་ལིས་ཐན་དང་ཨི་ཛེ་རེལ་དཀའ་རྙོག་དེ་ཡང་བོད་མི་ནང་བཞིན་ཞི་བདེ་དང་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་ཐོག་ནས་སེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པའི་སློབ་སྦྱོང་ཞུ་བར་བཅར་བ་དང་། དཀའ་རྙོག་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་དེར་བོད་མིའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་བསླེབ་རྒྱུའི་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། ཁོང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་པཱ་ལིས་ཐན་དང་ཨི་ཛེ་རེལ་བར་གྱི་དུས་ཡུན་རིང་པོའི་དཀའ་རྙོག་དེར་ཐུགས་ཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་བཀའ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ས་ཁུལ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཞི་བདེ་ངང་ནས་གནད་དོན་གཙང་སེལ་ཡོང་རྒྱུར་ཐུགས་སྨོན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་བཀའ་བསྩལ་སྐོར་གསུངས་པ་དང་། དཀྱིལ་ཤར་ཨེ་ཤ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་ནང་དུ་ཞི་བདེའི་འཐབ་རྩོད་པ་རྣམས་ལ་ཆེ་མཐོང་ཞེ་དྲག་མེད་ནའང་། དུས་རྟག་དུ་དཀའ་ངལ་ཁྱད་གསོད་ཀྱིས་མུ་མཐུད་ནས་ཞི་བདེ་ངང་ནས་བློ་སྤོབས་ཆེན་པོས་འཐབ་རྩོད་གནང་ཚེ་ནམ་ཞིག་ལེགས་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་ཤིག་སྨིན་ངེས་ཡིན་པ་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་འབྲེལ། སྔར་ལྷག་བློ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱེད་ཀྱིས་འཐབ་རྩོད་གནང་དགོས་བའི་ལམ་སྟོན་མཛད་ཡོད་པ་གསུངས་སོང་། གཞན་ཡང་ཨི་ཛེ་རེལ་འཐབ་རྩོད་པ་ཞིག་གིས་གསར་འགོད་པར་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གིས་ད་ཆ་དུས་རབས་ལ་འགྱུར་བ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་དེ་ཡང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་བརྩི་བཀུར་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ཞི་བདེ་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་གནང་དགོས་བ་དང་ཞི་བདེ་རང་བཞིན་གྱིས་དཀའ་རྙོག་སེལ་ཐབས་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ལ་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་སྟབས་ངེས་པར་དུ་ཞི་བདེ་དང་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་གསར་པའི་རྨང་གཞིའི་ཐོག་ནས་ཕན་ཚུན་གཉིས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་སེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་ལམ་སྟོབ་ཕེབས་པ་དེ་བརྡ་ལན་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། པཱ་ལིས་ཐན་གྱི་སྤྱི་མང་གི་ཞི་བདེ་འཛིན་སྐྱོང་གི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་བརྒྱ་ལྷག་གི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་འགན་འཛིན་ལྕམ་ Huda Abuarquob ལགས་ཀྱིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་སླེབས་ནས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་གཞིགས་ཚེ་རང་ཉིད་བཙན་དབང་གིས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བའི་མི་ཞིག་ཡིན་ནའང་འཇིགས་ཞིམ་བྲལ་བའི་ཐོག་ནས་འཚོ་དགོས་པ་དང་། དགྲ་བོ་ལ་ཞེ་འཁོན་མེད་པར་ད་དུང་མ་འོངས་པའི་མདུན་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱམས་བརྩེ་སྒོམ་ནས་འཐབ་རྩོད་མཇུག་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པ་དེས་ཁོང་ལ་སེམས་ཤུགས་དམིགས་བསལ་ཞིག་བསྐྲུན་སོང་ཞེས་གསུངས་སོང་། གསར་འཁོད་པས་ཁོང་ལ་བོད་མི་ཚོར་བརྡ་ལན་གང་གནང་རྒྱུ་ཡོད་དམ་ཞེས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་ བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་སྐད་ཡིག་དང་ལོ་རྒྱུས་ལ་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུ་དང་། དེ་བཞིན་མུ་མཐུད་ནས་འཐབ་རྩོད་ལ་མཇུག་སྐྱོང་གནང་རོགས་ཞེས་རེ་སྐུལ་གནང་སོང་། རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་གསར་འགོད་པ་དང་འཐབ་རྩོད་པ་དེ་རྣམས་འཚེ་མེད་ཞི་བར་རྒྱུས་ལོན་གྱི་ཆེད་དུ་བཞུགས་སྒར་དུ་ཆེད་ཕེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་རྣམས་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༤ ཉིན་བཞུགས་སྒར་དུ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། ཁ་སང་ནས་བོད་ཀྱི་དཔེ་མཛོད་ཁང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱེད་དུ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་མཇལ་ཁ་གྲུབ་བསྟུན་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་སློབ་དཔོན་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་ཡང་བཅར་འདྲི་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མཁའ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་ཕྱིར་རང་རྒྱལ་དུ་ཕེབས་རྒྱུ་རེད་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་ལིམ་པིཀ་རྩེད་འགྲན་དེ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ནང་འཚོགས་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་སྦྲགས། ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Rick Scott ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བའི་གནད་དོན་ལ་རྩིས་མེད་བཏང་བར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག ཨ་མི་རི་ཀའི་གྲོང་ཁྱེར་ནིའུ་ཡོག་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ The Epoch Times གསར་ཁང་གིས་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། ཉེ་ལམ་སྐུ་ཞབས་ Rick Scott ལགས་ཀྱིས་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Thomas Bach ལགས་ལ་ཕྱག་ཡིག་ཅིག་ཕུལ་ཡོད་ཀྱང་། སྐུ་ཞབས་ Thomas ལགས་ཀྱིས་པེ་ཅིང་ནང་ཨོ་རྩེད་འཚོགས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་དེར་བསྒྱུར་བ་གཏང་རྒྱུ་མིན་ལུགས་ཀྱི་ལན་འདེབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Rick Scott ལགས་ཀྱིས་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་ནི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་དང་། ལྷན་ཚོགས་དེས་རྩེད་འགྲན་དེའི་སྒོ་ནས་འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ཆིག་སྒྲིལ་བཟོས་པར་སྤོབས་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཁོ་ཚོས་རྒྱ་ནག་ནས་དེ་ལྟར་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུའི་རེ་བ་གང་འདྲ་གནང་ཡིན་སྐོར་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Rick ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འཐབ་རྩོད་དེ་ཆབ་སྲིད་ལས་གལ་གནད་ཆེ་བ་ཡིན་པ་དང་། ད་རེས་ཚོགས་པ་དེས་དེ་གའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་བར་གནས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་པ་དེ་དངོས་གནས་བློ་ཕམ་ཧ་ཅང་བྱུང་སྐོར་གསུངས་འདུག ད་དུང་ཁོང་གིས་སྐུ་ཞབས་ Bach ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ནས་རྩེད་འགྲན་སྐབས་ཁུལ་དེར་ཕེབས་རྒྱུའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་།  རྩེད་འགྲན་པའི་གསང་རྒྱ་རྣམས་སྲུང་སྐྱོབ་གང་འདྲ་གནང་དགོས་པའི་ཐད་ལ་གང་ཡང་བཤད་མེད་སྟབས། ལྷན་ཚོགས་དེའི་རྒྱ་གཞུང་འོག་མགོ་བོ་སྒུར་བའི་བྱ་སྤྱོད་གཟིགས་དུས་བློ་ཕམ་བྱུང་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་འཛམ་བུ་གླིང་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ལྟར་ཚོགས་པ་ཅི་འདྲ་ཡིན་རུང་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་མ་བྱེད་མཁན་ཚོར་ངེས་པར་དུ་མི་རུང་བའི་བྱ་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག་སླད་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Rick Scott ལགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Thomas Bach ལགས་སུ་ཕྱག་ཡིག་ཅིག་བཏང་བའི་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་མུ་མཐུད་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་དང་དྲག་གནོན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་དགུན་དུས་ཨོ་རྩེད་འགྲན་བསྡུར་དེ་པེ་ཅིང་ནང་དུ་འཚོགས་ཆོག་རྒྱུ་མེད་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱག་ཡིག་དེའི་ནང་ཁོང་གིས་ད་དུང་གལ་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་ཨོ་རྩེད་རྩེད་འགྲན་རྒྱ་ནག་ནང་དུ་འཚོགས་པ་ཡིན་ན། ཁུལ་དེར་ཕེབས་པའི་ཕྱི་མི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་རྩེད་འགྲན་པ་སོགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྡོད་བྱེད་སའི་མགྲོན་ཁང་གི་ Wireless Network འམ་གློག་སྐུད་མེད་པའི་དྲྭ་རྒྱ་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ངེས་ཡིན་སྟབས།  བརྒྱུད་རིམ་དེའི་ཁྲོད་ཁོང་རྣམས་པའི་གསང་བ་རྐུ་འཁྱེར་བྱ་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གི་བྱ་སྤྱོད་དེས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་ཉེན་འཚབ་ཆེན་པོ་འགྱུར་ངེས་ཡིན་པར་བརྟེན་ལྷན་ཚོགས་དེའི་རང་དབང་ཆེད་དུ་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་།  རྒྱ་གཞུང་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་ནོར་འཁྲུལ་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་དགོས་པ་ཡང་ན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོའི་ཨོ་རྩེད་ཚོགས་ཡུལ་བརྗེ་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་ Scott ལགས་ཀྱི་ཕྱག་ཡིག་དེར་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་སྐུ་ཞབས་ Bach ལགས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་ཕུལ་བའི་ནང་དུ་ཨོ་རྩེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་རྩ་འཛིན་ནང་འཁོད་པ་གཞིར་བཟུང་ལྷན་ཚོགས་དེས་ཆབ་སྲིད་ཐད་ལ་བཞེངས་ཕྱོགས་དེ་བར་གནས་ཡིན་སྐོར་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་ང་ཚོའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ལེགས་གྲུབ་སླད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་ལས་ཐག་རིང་ཙམ་བཞུགས་དགོས་པར་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་པེ་ཅིང་ལ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་ཨོ་རྩེད་རྩེད་འགྲན་ཚོགས་པ་ནས་བཟུང་ད་ཆ་ལོ་བཅུ་ལྷག་སོང་ཟིན་ཡང་ཁུལ་དེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཡར་རྒྱས་ཕྲན་བུ་ཙམ་ཡང་ཕྱིན་མེད་པ་དང་། ཝ་ཤིང་ཊོན་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རང་དབང་ཁང་པས་རྒྱ་ནག་ནི་ཆེས་རང་དབང་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁོངས་སུ་མིང་འདོན་ཡང་གནང་ཡོད་པ་རེད།  

བོད་དང་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་རྒྱ་གར་གྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང་གསར་འགོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལས་འཕྲོས་ཏེ་ Politics of reincarnation ཞེས་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཅེས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱ་གར་ལ་འགན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་རིང་སྔ་ཐོག་ The Pioneer གྱིས་སྤེལ་བའི་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱི་དཔྱད་རྩོམ་ནང་ལ་འདས་པའི་ཟླ་ཤས་གོང་ལ་བོད་ནང་གི་དགོན་སྡེ་ཁག་གཅིག་གི་རྒྱལ་སྒོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་རྣམས་དགོན་པའི་ནང་དུ་ཡོང་མི་ཆོག་ཅེས་པའི་སྦྱར་པང་རིགས་བཀལ་བ་དང་། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱེད་སྟངས་བཅས་ལ་བལྟས་ཚེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་དེ་དོན་དམ་ཐོག་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་མི་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཐུབ་ངེས་ཡིན་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༧ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བླ་སྤྲུལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་བྱེད་སྟངས་དང་དེའི་ནང་དོན་སོགས་ལ་གཞིགས་ན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་རེད་ཅེས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ཁོང་གི་དཔྱད་རྩོམ་དེར་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གི་བྱེད་སྟངས་དེས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཆོས་མེད་པ་རེད་དམ་ཡང་ན་ཆོས་དད་ཅན་རེད་དམ་ཞེས་དྲི་བ་ཞིག་གནང་བ་དང་སྦྲགས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གི་བྱེད་སྟངས་དང་འདུན་པ་དེ་ནི་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་ཁེ་ཕན་དང་བསྟུན་མཁས་བྱས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། སོ་སོའི་དགོས་མཁོར་ཐུག་སྐབས་དམར་ཤོག་རིང་ལུགས་འཛིན་པ་དང་། རིང་ལུགས་དེ་ལས་ལྡོག་ཏེ་ཁེ་ཕན་གཞན་ཞིག་མཐོང་ཚེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་རྒྱལ་ཁབ་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཐོག་ལ་ཆེས་མཁས་པ་ལྟ་བུར་བྱས་ནས་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་སྟངས་འཛིན་འདྲ་མིན་བྱེད་བཞིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཁོང་གིས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་༸ཀུན་གཟིགས་པཎ་ཆེན་སྐུ་ཕྲེང་དགུ་པར་གོ་གནས་དང་དངུལ་སོགས་ཀྱི་འཚོ་སྣོན་ཕུལ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ཁག་གཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱ་བ་རྐྱང་པ་ཞིག་མིན་པར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཀྱང་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ་ཏེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིའི་གནད་དོན་ཞིག་རེད་ཅེས་ཡོངས་གྲགས་སུ་ཐག་གཅོད་གནང་བཞིན་སྐབས་འདིར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཐད་ཀར་ཐེ་བྱུས་མ་གནང་ཡང་། རྒྱ་གར་གྱི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་ནང་པའི་གྲངས་འབོར་དང་གནས་བབས་སོགས་ལ་གཞིགས་ཚེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་གར་དང་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་ནས་ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཆོས་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༤ པར་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་བཞག་པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ནང་དུ་༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཕྱོགས་ནང་པ་སངས་རྒྱས་པའི་གཞི་རྩའི་ལྟ་གྲུབ་ཡང་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་། མི་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་སྔོན་ནས་བྱུང་བའི་བོད་ལུགས་ནང་བསྟན་ཐོུང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་སྲོལ་ད་ལྟའི་བར་རྒྱུན་འཛིན་ལག་བསྟར་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པའི་བྱེད་ཐབས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསལ་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ལུགས་ཀྱི་གནང་སྒོ་གང་ཡིན་གསལ་པོ་འཁོད་མེད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་མུ་མཐུད་གཡོ་བྱུས་འཁྲབ་སའི་ས་སྟོང་ཞིག་བཞག་ཡོད་སྐོར་སོགས་ཀྱང་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཉེ་དུས་ནས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བ་དང་སྦྲགས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མའི་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐད་ཁྱེད་རང་ཚོས་ཐུགས་སྣང་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ད་ལྟའི་ཆར་སྐུ་ཁམས་གསལ་ཐང་ཡིན་པས་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཐོག་ལ་བྲལ་བ་མི་འདུག་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་མཛད་ཡོད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། ཨུ་རུ་སུའི་མངའ་སྡེ་ཧཱར་ཛཎ་ཁུལ་གྱིི་སློབ་ཁྲིད་རིག་པའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་ཞིག་གི་ནང་དུ་ཟླ་བཅུ་གཅིག་པའི་ཟླ་མཇུག ཚེས་ ༢༨།༢༩ བར་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་དེང་རབས་ཀྱི་སྤྱིི་ཚོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་གི་མཁའ་དབུགས་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི་ཐོག་ཚོགས་ཆེན་ཞིག་འཚོགས་ཡོད་པའི་ཁྲོད་དུ། སཱི་བསླབ་གཞི་འམ། ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞིའི་ཐོག་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་གནང་འདུག དེ་ཡང་། སྐབས་དེའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་སྐབས་སུ། ཨུ་རུ་སུའི་ཚན་རིག་བརྟག་དཔྱད་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན། འབུམ་རམས་པ་ལྕམ་Margarita N Kozhevnikova་ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་འོག Emory གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གིས་གཏན་འབེས་གནང་བའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞིའི་རྩ་འཛིན་གྱི་ཐད་ནས་ཟབ་ཁྲིད་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག ལྕམ་སྐུ་ཁོང་ནི་འདི་ལོར། བཞུགས་སྒར་དུ་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སྟོང་ལོ་གསར་བའི་ནང་གི་ཤེས་ཡོན་ཞེས་པའི་ཚོགས་ཆེན་བསྡུ་སྐོང་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཨུ་རུ་སུའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད། ཏེ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་ཁུལ་དེའི་མཁས་དབང་བསམ་བློ་བ། དེ་བཞིན་དགེ་རྒན་དང་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་རྒྱུན་ནས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་དེར་དགའ་མོས་ཆེན་པོ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ད་ཆ་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་ས་ཆེ་ཤོས་དེ་ནི་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱི་དེང་རབས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་གི་དཀའ་ངལ་རྣམས་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་བསླབ་གཞི་དེ་སློབ་ཚན་དངོས་གཞིའི་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་བཞག་ནས་ ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཐུགས་དགོངས་ལྟར་ཆད་ལྷག་མེད་པར་ལག་བསྟར་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐོར་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག ཨེ་མོ་རིའི་གཙུལག་ལག་སློབ་ཁང་གི་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་འགན་འཛིན། སྐུ་ཞབས་Brendan Ozawa-de Silva ལགས་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་།  ས་ཕྱོགས་མང་པོའི་ནང་དུ་བྱིས་པ་མང་པོས་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་འདིར་སྦྱོང་བརྩོན་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་མཐོང་མ་ཐག་རང་ཉིད་སེམས་འགུལ་ཐེབས་སོང་ཞེས་བརྗོད་དེ། ཁུལ་དེའི་ཤེས་ཡོན་པ་དང་། ཆེད་མཁས་པ། དེ་བཞིན་ཨ་རི་དང་སོག་པོ། གཞན་ཡང་འཇར་མན་དང་ཉི་ཧོང་སོགས་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱིས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་འདུའི་ཁྲོད་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་པར་བརྟེན། ཨུ་རུ་སུ་ཡིས་བསླབ་གཞི་འདི་མུ་མཐུད་བེད་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བྱེད་རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་རྙེད་སོང་ཞེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བརྟེན་པའི་བཟང་སྤྱོད་ཀྱི་བསླབ་གཞི་དེ་ཨུ་རུ་སུའི་ཁུལ་དུ་གནས་ཚུལ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་ཟབ་སྦྱོང་ཁྲོད་ཨུ་རུ་སུའི་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་ཐེངས་དང་པོ་བསླབ་གཞི་འདིའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་སྟེ། ཨུ་རུ་སུའི་ཤེས་ཡོན་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བསླབ་གཞི་དེ་འབྲེལ་བ་ཇི་ལྟར་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་། དེ་བཞིན་བསླབ་གཞི་དེའི་ཀུན་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཆ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཕན་ཐོགས་འབྱུང་གི་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ནས་གླེང་སློང་ཡག་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨུ་རུ་སུའི་མཁས་དབང་དང་ཕྱི་གླིང་གི་འཛུལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁུལ་དེའི་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་གཞི་དེ་ཨུ་རུ་སུའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ལམ་ལུགས་ཁྲོད་འཇུག་ཐབས་དང་སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ལག་ལེན་ལ་འཇུག་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་བསམ་ཚུལ་མང་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་གཞིས་ཀ་རྩེ་ཁུལ་གྱི་གཉའ་ལམ་རྫོང་ཁོངས་ཟུར་མཚོ་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཞིང་པ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ས་ཞིང་བཙན་དབང་གིས་གཞུང་བཞེས་བཏང་པ་དང་བེུད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཅས་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་ཤུགས་ཆེ་གཏོང་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་ལས་དོན་དེ་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་འདོན་གནང་འདུག བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་འབྱོར་བར་གཞིགས་ན་ཉེ་ཆར་གཉའ་ལམ་རྫོང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེའི་ནང་དེ་སྔ་ ༢༠༡༥ ལོར་བྱུང་བའི་ས་ཡོམ་དོན་རྐྱེན་འོག་ས་གནས་བོད་མི་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྡོད་ཁང་རྣམས་བརྟན་ཚུགས་མེད་པར་ཁ་གཡར་ཏེ་ཟུར་མཚོ་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གསར་རྒྱག་བྱས་པའི་གྲོང་སྡེ་གསར་པར་གནས་སྤོས་བྱེད་དུ་འཇུག་རྒྱུའི་རྩོལ་བ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། ཁུལ་དེར་སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་འཚོ་ས་དང་ས་ཞིང་འདེབས་ལས་གནང་རྒྱུའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་སོགས་མེད་རྐྱེན་བོད་མི་དེ་དག་ལ་འཚོ་རྟེན་མེད་པའི་ངལ་བ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ངེས་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་གནས་ཀྱི་ས་གཞི་མང་པོ་ཞིག་ལ་ར་སྐོར་ནས་ཞིང་ལས་དང་སྒོ་ཕྱུགས་སེམས་ཅན་གསོ་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁར། གལ་ཏེ་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་རྣམས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གསར་རྒྱག་བྱས་པའི་གྲོང་སྡེ་གསར་པར་གནས་སྤོས་བྱས་ཚེ་ཁོང་རྣམས་ལ་གདང་ངེས་ཀྱི་གུན་གསབ་མ་སྤྲད་པའི་ཐོག་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་ཞིང་དང་འཚོ་བའི་རྟེན་གཞི་སོགས་མེད་པར་གྱུར་ཉེན་ཆེན་པོ་ཆགས་སྲིད་པར་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོས་གསུངས་འདུག ས་གནས་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་འགོག་རྒོལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་སུ་རང་ལོ་ ༤༥ སོན་པའི་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གྲོང་བརྡལ་དུ་གནས་སྤོས་ཀྱི་ལས་གཞིར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་མཁན་གྲས་ནས་གཙོ་བོ་ཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་མི་སྣས་ཁོང་གིས་བཀག་སྡོམ་བྱས་པའི་དཔེ་དེབ་ཁག་གཅིག་དྲྭ་ཐོག་ནས་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་འོག་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་འཛིན་བཟུང་བཙན་འཁྲིད་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་བོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གཞི་ཀ་རྩེ་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་ཐོག་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་གཉའ་ལམ་རྫོང་ཟུར་མཚོ་གྲོང་བརྡལ་དང་དེའི་ཉེ་འཁོར་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་བོད་རིགས་བེུད་ན་ཆུང་རྣམས་ལ་གཉེན་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུའི་འདུན་པ་ཡོད་ཚུལ་བྱས་ནས་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ཕ་མར་རྒྱ་སྒོར་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་རེ་སྤྲད་དེ་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཁག་གཅིག་དངོས་འབྲེལ་ཡིན་ཡང་བེུད་མང་པོ་ཞིག་གར་ཡོད་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་རྒྱུས་ལོན་མ་ཐུབ་པའི་གནད་དོན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། བོད་རིགས་ནང་མི་རྣམས་ནས་འབོར་བརླག་ཤོར་བའི་རང་ཉིད་བོུ་རྣམས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཚོང་དང་སྨད་ཚོང་གི་གནོད་འཚེ་འོག་ལ་ཚུད་ཡོད་པར་དོགས་གཞི་གནང་སྟེ་སེམས་འཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་ཡོང་བཞིན་པའི་རྒྱ་རིགས་དག་གིས་བོད་གཞི་ཀ་རྩེ་དང་ཉེ་འཁོར་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་ཁྱིམ་ཚང་སྐྱོ་པོའི་བེུད་དག་ལ་དམིགས་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་དེ་ཆེས་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ད་རེས་ཟུར་མཚོ་གྲོང་གསེབ་དང་དེའི་ཉེ་འཁོར་གྲོང་གསེབ་ཁག་གི་ནང་འཕྲད་བཞིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་སྣ་ཚོགས་ཐོག་ལ་སེམས་འཚབ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གཞུང་ངོས་ནས་ད་ཆ་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་བོད་པའི་བེུད་དག་གི་ས་གནས་གང་དུ་ཡོད་པ་དང་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་སླད་གང་མགྱོགས་དྲང་བདེན་གྱི་རྟོག་ཞིབ་གནང་དགོས་པ་དང་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་པའི་བོུ་དང་བེུད་རྣམས་ཕོ་མོ་དབྱེ་འབྱེད་དང་སྐྱེ་འཕེལ་ཐུབ་པའི་ཐོབ་ཐང་གདལ་བཤིག་མི་འགྲོ་བའི་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པའི་ནན་སྐུལ་གནང་འདུག

ཁེ་ན་ཌ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ ༡༠ ཐུན་མོང་གིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཕེབས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་བདག་དབང་ཆ་ཚང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ཡོད་པའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག Canada ནང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་ Toronto བོད་རིག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཁང་དུ་ Canada Sino Tibet Dialogue ཞེས་ཁེ་ན་ཌ་རྒྱ་རིགས་དང་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་བསྐོང་ཚོགས་གནང་འདུག་པ་དང། དེའི་ཐོག་ཁེ་ན་ཌར་གནས་སྡོད་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་པ་ཁག་བཅུའི་ཚོགས་མི་ཁྱོན་ ༦༠ ཙམ་དང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་དོན་ཁང་གི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་བཅས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ལྷན་ཚོགས་འདི་བཞིན་ Thanks Giving ཞེས་བྱང་ཨ་རིའི་ཁུལ་དུ་བཀའ་དྲིན་རྗེས་དྲན་གྱི་དུས་ཚིགས་ཁེལ་གྱི་ཡོད་པ་ལྟར་དུས་ཚིགས་དེ་དང་བསྟུན་ད་བར་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་དབང་སྒྱུར་འོག་དཀའ་སྡུག་ཚད་མེད་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་བོད་མདོ་སྨད་རྔ་བའི་རྨེའུ་རུ་མ་ཡུལ་ཚོ་དང་ཐག་ཉེའི་གྲོང་བར་ནས་རང་ལོ་ ༢༤ ཙམ་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཡོན་ཏན་ལགས་ཀྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག བོད་མིའི་ངོས་ནས་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་གསལ་ཆེད་དུ་ད་ལྟ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་ལག་བསྟར་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་བཞིན་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ནི། གྲོས་མོལ་གྱི་ལམ་ནས་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་གསལ་བའི་ཐབས་ལམ་མཆོག་ཡིན་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡ་ལན་གང་ཡང་མ་བྱས་སྟབས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱ་རིགས་ཚོས་རང་གི་གཉེན་ཉེ་རྒྱ་རིགས་གཞན་རྣམས་ལའང་བརྒྱུད་སྐུལ་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱའི་དཀའ་ངལ་སྐོར་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་ཁེ་ན་ཌ་དང་ཧོང་ཀོང་འབྲེལ་མཐུད་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Gloria Fung ལགས་དང་ Anti Communist League of Canada ཞེས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་ཁ་གཏད་གནང་མཁན་གྱི་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཞོན་ ShengXue ལགས། ཧོང་ཀོང་གསར་པའི་རིག་གཞུང་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་ Jane Lee ལགས། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་སོགས་རྒྱ་རིགས་ཚོགས་པ་ཁག་འདྲ་མིན་གྱི་གོ་ཁྲིད་རྣམས་ནས་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བའི་ནང་དུ་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་ཕན་ཚུན་གྲོས་མོལ་གྱི་ལྷན་ཚོགས་འདི་ལྟ་བུ་གོ་སྒྲིག་གནང་བར་ལེགས་གསོའི་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། བོད་མི་གཙོས་ཧོང་ཀོང་སོགས་རྒྱ་རིག་མང་དག་ཅིག་དང། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོགས་ཚོགས་པའི་དྲག་གནོན་འོག་ཧན་རྒྱ་རིགས་རྣམས་ཀྱང་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་མྱོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། ཕན་ཚུན་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་ནུས་པ་མཉམ་སྤུངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག རྒྱ་རིགས་དེ་དག་ནས་དེ་སྔ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་བའི་ཁྲོད་དུ་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་གཅིག་གྱུར་གྱི་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཁག་དོན་འཁྱོལ་ཕྱག་བསྟར་གནང་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ལ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་ཐག་གཅོད་ཞུ་རྒྱུའི་གནད་དོན་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་བ་མ་ཟད། ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་དེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཐག་གཅོད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་སོགས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འབྲེལ་ནས་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་བོད་རྒྱའི་འབྲེལ་ལམ་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་འདི་བཟུང་ནས་ཁེ་ན་ཌའི་རྒྱ་རིགས་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་ཡོངས་ལ་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རྒྱུའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་བརྒྱུད་དེ་༸སྐུའི་ཡང་སྲིིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ༸གོང་ས་མཆོག་༸སྐུ་སྒེར་གྱི་བདག་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་དེའི་ཐད་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུའི་བདག་དབང་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་མེད་སྨྲ་བ་ཡིན་ཞིང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་རྗེས་བོད་མི་ཚོར་གདུག་རྩུབ་མནར་གཅོད་བཏང་བ་དང་། བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་། སྐད་ཡིག ཁོར་ཡུག་སོགས་ཡོངས་རྫོགས་རྩ་མེད་བཏང་ཐབས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྣ་མང་ཅིག་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་དེ་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས། ཁོང་རྣམས་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་བོད་རྒྱ་མི་རིགས་དབར་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གཏང་རྒྱུའི་དགོངས་པ་རྒྱ་ཆེ་བཞེད་བཞིན་པར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་མ་ཟད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུལ་ལ་ཡང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་ཡི་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་འདུག

འཇར་མན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོས་འཇར་མན་སྲིད་བློན་ལྕམ་  Angela Merkel  མཆོག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུའི་སྙིང་སྟོབས་འདང་གི་མེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་ཐོག་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མཐུན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་ཉེས་ཆད་རིགས་བསྐྱེལ་རྒྱུའི་ཐོག་དགོངས་བཞེད་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག འཇར་མ་ནིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Welt བརྙན་འཕྲིན་ལས་ཁང་གིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Michael Brand ལགས་སུ་ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་ཡུ་གུར་མི་མང་ལ་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱས་ཏེ་བཀག་བསྐྱིལ་ཁང་དུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ག་ཆ་ཞིག་ཕྱིར་འགྱར་དང་འབྲེལ་བའི་དམིགས་བསལ་བཅར་འདྲི་བྱས་འདུག་པ་དང་དེའི་ནང་གསར་འགོད་པས་སྐུ་ཞབས་ Brand ལགས་སུ་ད་ལན་ཕྱི་ལ་འགྱར་བྱུང་བའི་ཡིག་ཆ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཤིན་ཅང་གི་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་སྡུག་སྦྱོང་ཇི་འདྲ་གཏོང་མིན་ཐད་ཚོད་དཔག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་ཐད་བཅའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་སྟབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་ལ་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་ཐོག་ཉམས་ཞིབ་གནང་མཁན་མཁས་ལྡན་མི་སྣ་ཚོར་གསར་བ་ཆགས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་ད་ཆ་ཕྱི་ལ་འགྱར་བའི་གཞུང་འབྲེལ་ཡིག་ཆ་དེ་གསར་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་བཟུང་སྟེ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཡོངས་རྫོགས་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་བཀག་སྡོམ་བྱ་རྒྱུར་ལམ་ལྷོང་བྱུང་ཡོད་པ་དང་ད་ལྟའི་ཆར་ཚང་མས་རྒྱ་ནག་གི་གློག་འཕྲིན་དང་ཡུ་གུར་གནད་དོན་ཐོག་གླེང་མོལ་གནང་བ་མ་གཏོགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབང་བསྒྱུར་འོག་བོད་མིའི་ཆོས་རིག་དང་སྐད་ཡིག་གསུམ་རྩ་མེད་དུ་འགྲོ་རྒྱུའི་ཉེན་འཚབ་ཆེན་པར་ལྷུང་བའི་བོད་མིའི་ཐོག་བཀའ་མོལ་གནང་མཁན་ཉུང་ཤས་ལས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེའི་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཚུལ་མིན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་ཁོངས་ནས་གཅིག་དེ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་དབང་པོ་ཚོང་འགྲེམ་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན་པ་དང་སྤྱིར་ཡུ་རོབ་དང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་གི་ནང་དུ་མི་འདས་གྲོངས་མ་ཕྱིན་པའི་སླད་དུ་དབང་པོ་སྦྱིན་པ་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེའི་ལྡོག་ཟླ་ལྟ་བུའི་དབང་པོ་ཚོང་འགྲེམ་གྱི་ལས་བརྩམས་དང་རྩོམ་མུས་ཡིན་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག ད་དུང་གསར་འགོད་པས་འཇར་མ་ནི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གྲོས་མོལ་ལ་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་མེད་པའི་སྐོར་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུས་པ་དང་སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Brand ལགས་ཀྱིས་འཇར་མ་ནིའི་སྤྱི་མཐུན་སྲིད་གཞུང་ངོས་ནས་ད་བར་མཇུག་འབྲས་གང་བྱུང་མིན་ལ་བལྟོས་མེད་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱ་ནག་ལྷན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་གླེང་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཕྱོགས་ནས་དེར་འཆར་ཅན་ལྟར་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཁོང་གིས་འཇར་མ་ནིའི་ཁ་ཁུ་སིམ་པོའི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་སྐོར་དང་འབྲེལ་ཤིན་ཅང་ནང་འགྲོ་བཞིན་པའི་གནད་དོན་དེ་ཟུར་འདོན་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་འགན་དཀྲི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དེ་དག་ནས་གོ་རིམ་དང་ལྡན་པ། སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བོད་མི་ཚོར་ལོ་མང་རིང་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་གནང་བ་མ་ཟད། གསར་འགོད་པས་ཉེ་ཆར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་ཨ་རིའི་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་ལ་དྲག་གནོན་བྱེད་མཁན་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ཚོང་ཁང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁྱོན་ ༢༨ ལ་མ་དངུལ་སྤྲད་ཡོད་པའི་སྐོར་དང་འབྲེལ་ནས་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་དེ་བཞིན་སྔར་ལས་དྲག་གནོན་དང་དྲམ་བསྒྲགས་ཇེ་ཆར་འགྲོ་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་རྡོག་རྫི་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དུ་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ནས་ཤིན་ཅང་གི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་དང་རྒྱ་ནག་གི་འབྲེལ་ཡོད་འགོ་ཁྲིད་རྣམས་ཡུ་རོབ་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་ལྟ་བུ་རྒྱ་ནག་ཐོག་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མཐུན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་ཉེས་ཆད་རིགས་བསྐྱེལ་རྒྱུའི་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེད་རྒྱུའི་དུས་ལ་བབ་ཡོད་པ་དང་ཡུ་རོབ་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཚུལ་མིན་བྱ་སྤྱོད་ཁག་ལ་མུ་མཐུད་ནས་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་གནས་སྡད་པ་ཡིན་ན་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་གཙོ་གྱུར་ཡུ་གུར་བ་དང་ཧོང་ཀོང་མི་མང་། ཡི་ཤུ་བ་སོགས་ལྟར་དེ་ལས་ཚད་འགལ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་འཐོན་སྲིད་ངེས་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

འདི་ལོའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ COP ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁོར་ཡུག་གི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བ་དེ་སཱི་པན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ Madrid དུ་དེ་རིང་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆེན་དེའི་ཐོིག་སཱི་པཱན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་འཛིན་དང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༠༠ ལྷག་གི་སྐུ་ཚབ་དབུ་བཞུགས་ཀྱི་ཐོག   ཁོར་ཡུག་གི་ཆེད་མཁས་བ་དང་ལུས་འགུལ་བ་སོགས་ཁྱོན་ཚོགས་བཅར་བ་ ༢༥༠༠༠ ལྷག་མཉམ་བཞུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་དང་། ཚེས་བཅུ་གསུམ་བར་དུ་ཚོགས་རྒྱུའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་ན་ནིང་གི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་གྲོས་མཐུན་བྱུང་བའི་དུག་རླངས་གཙོག་བསྒྱུར་གྱི་ཚད་གཞི་དམའ་རུ་གཏོང་དགོས་བའི་གྲོས་ཆོད་དེ་ལག་བསྟར་ཅི་ཙམ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་ནས་རྒྱལ་ཁབ་རིམ་པའི་སྙན་ཐོ་འབུལ་དགོས་བ་དང་། ལྷག་པར་ Paris  ཆིང་ཡིག་གི་འབྲུ་དོན་གཞིར་བཟུང་འཛམ་གླིང་གི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ཟློག་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་བྱེད་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གི་དབང་ཆ་ཆེ་ཤོས་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ནི་རྒྱ་ནག་ཡིན་པ་དང་། དེ་བཞིན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དེ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གནང་གི་མེད་པར་བརྟེན།   བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐད་གར་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་ཏུ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་གཞིའི་སྒང་ལ་གཏམ་བཤད་བྱེད་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་རག་གི་མེད་ནའང་། བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་པ་རྣམས་ནས་འདས་བའི་ལོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་རིང་དུ་ཟུར་ཉན་གྱི་མིང་ཐོག་ནས་ཚོགས་ཆེན་དུ་ཞུགས་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟུང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གར་སྟེགས་སུ་སྐྱེལ་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཚོགས་ཆེན་གྱི་དུས་བབ་དང་བསྟུན་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་མཉམ་ཞིབ་ཁང་གི་ཁོར་ཡུག་སྡེ་ཚན་གྱི་ངོས་ནས་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉེ་འཁྲེས་སུ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གལ་གནད་དང་ཛ་དྲག་རང་བཞིན་གྱི་གནས་བབ་སྒང་ལ་ཟུར་ཚོགས་ཤིག་ཀྱང་གོ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ།   རྒྱལ་སྤྱིའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་ཁོར་ཡུག་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་དང་ལས་འགུལ་བ་སོགས་སྐོང་འགུག་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། འདི་ལོ་ཡང་། སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་དང་སཱི་པཱན་ནང་གི་བོད་ཁང་གཉིས་མཉམ་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་ཐེངས་འདིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཉེ་འཁྲེས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་ཆེན་མོ། Atenee De Madrid ཞེས་པའི་ནང་དུ་ཟླ་འདིའི་ཚེས་བདུན་ཉིན་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཚོགས་བཅར་བ་མང་པོ་སྐོང་འགུག་གིས་ཉིན་གཅིག་གི་རིང་ལ་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་གི་གནད་དོན་གྱི་སྒང་ལ་ཟུར་ཚོགས་ཤིག་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་གའི་གསར་འགོད་པའི་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་པར་ཕེབས་མཁན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁོར་ཡུག་སྡེ་ཚན་གྱི་ཉམས་ཞིབ་པ་བདེ་ཆེན་དཔལ་མོ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་སྐབས། ཁོང་གིས་འདི་ལོའི་ཟུར་ཚོགས་དེའི་ཐོག་ས་གནས་མ་འདྲ་བ་ཁག་ལྔ་ནས་གཏམ་བཤད་པ་ལྔ་གདན་འདྲེན་ཞུས་ཏེ།  བོད་མཐོ་སྒང་གི་གཏན་འཇགས་ཀྱི་འཁྱགས་རོམ་ཞུ་བཞིན་པའི་ཤུགས་རྐྱེན་དང་། དེ་བཞིན།  བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནམ་གཤིས་ཚ་འགྱུར་དང་ཨེ་ཤ་ཡའི་མ་འོངས་པ། གཞན་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་མང་གི་ཁྲོད་དུ་བོད་མཐོ་སྒང་དུ་རང་བྱུང་གི་གོད་ཆག་མང་དུ་ཡོང་སྲིད་པའི་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་སྒང་ལ་གཏམ་བཤད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། རྩ་བའི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ཐེངས་འདིའི་ཚོགས་ཆེན་ལ་དམིགས་པའི་འབོད་སྐུལ་དོན་ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་ཞུ་ཡིག་ཅིག་སྐད་ཡིག་ལྔ་ཡི་ནང་དུ་བྲིས་ནས་ཚོགས་བཅར་བ་རྣམས་ལ་འདོན་སྤེལ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེའི་ནང་གི་དོན་ཚན་ལྔ་ལས་དང་པོ་གཉིས་ནི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་འགྱུར་ལྡོག་གི་ལྷན་ཚོགས། (UNFCCC) ཞེས་པར་ཕུལ་ནས་བོད་མཐོ་སྒང་དེ་བོད་ཙམ་མིན་པར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་མང་པོའི་ཆུ་མཛོད་ལྟ་བུར་ཆགས་ཡོད་པའི་གལ་གནད་ངོས་འཛིན་བྱས་ཏེ་ཚོགས་ཆེན་གྱི་བརྗོད་གཞིར་འཇོག་དགོས་པ་དང་། དེ་བཞིན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་གནམ་གཤིས་ལ་འགྱུར་ཟློག་ཇི་ལྟར་འཕེལ་བཞིན་པར་རྟོག་ཞིབ་པ་གཏོང་རྒྱུའི་ཞུ་སྐུལ་ཡིན་པ་དང་། དོན་ཚན་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་གསལ་འདོན་གྱིས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་བཟོ་ལས་འཛུགས་སྐྲུན་དང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་གཏོང་བཞིན་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་བའི་འབོད་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། དོན་ཚན་མཐའ་མ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱི་མང་ཚོགས་ལ་རེ་སྐུལ་བྱས་ཏེ། བོད་འདི་སའི་གོ་ལའི་སྣེ་མོ་གསུམ་པའམ།    ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡིའི་མི་འབོར་ཐེར་འབུམ་གཅིག་དང་ཕྱེད་ཀའི་ཚེ་སྲོག་གི་གཞི་རྟེན་ཡིན་པར་བརྟེན།    རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་ཆེན་པོ་ཞིག་སྤེལ་དེ་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་བདག་གཅེས་བྱེད་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་བཅས་ཡིན་པ་རེད། གཞིི་རྩའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གོ་ལའི་ཁོར་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ནི་འཇར་མན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་སྦེར་ལཱན་དུ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༥ ལོར་ཐོག་དང་པོ་སྐོང་འཚོགས་བྱས་ཏེ།  འཛམ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་ཟློག་གི་གནད་དོན་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ནས་བཟུང་། ལོ་བསྟུད་མར་འཛམ་གླིང་གི་རྒྱ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱི་ནང་དུ་ལོ་རེར་ཐེངས་རེ་འཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།   ཉེ་ལམ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གནམ་གཤིས་དཔྱད་རིག་ཚོགས་པས་དེ་གའི་སྙན་ཐོའི་ནང་། གོ་ལའི་མཁའ་རླུང་ཁྲོད་ཀྱི་དུག་རླངས་གཙོག་བསྒྱུར་གྱི་ཚད་གཞི་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ནང་དེ་སྔ་བྱུང་མྱོང་མེད་པར་ཚད་མཐོ་ཤོས་སུ་སླེབས་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་བའི་ཁྲོད ཐེངས་འདིའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་དེ་ཧ་ཅང་གནས་འགག་ཆེན་པོར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད།  

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༢ ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པ་ཞུ་གཏུག་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་བོད་མི་ཚོར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པའི་ནང་དུ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སློབ་གཉེར་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུར་གདོང་ལེན་ཆེན་པོ་གནང་དགོས་པའི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༧ དང་ ༢༨ བཅས་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་རིང་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་དུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༢ པ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང། ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གླེང་བརྗོད་གཙོ་བོ་ “Education, Language and the Human Rights of Minorities “ ཞེས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་དང་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་ཡིན་འདུག་ཅིང། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སུད་སི་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་དང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་སྐུ་ཚབ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་ལ་རྡོག་རོལ་འཚབ་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ཆ་བོད་མི་ཚོར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལུང་པའི་ནང་དུ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་སློབ་གཉེར་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུ་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག སྐབས་དེར་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མིའི་ངོས་ནས་སྐར་མ་གཉིས་ཀྱི་རིང་ཞུ་གཏུག་སྙན་སེང་ཞུ་རྒྱུའི་དུས་ཡུན་སྐབས་སུ་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་ལས་བྱེད་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་ Society for Threatened People ཞེས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་འོག་ལྷུང་བའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པའི་མིང་ཐོག་ནས་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་གནས་བབ་སྐོར་གླེང་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཐོག་རྒྱ་སྐད་ལ་གཙོ་དམིགས་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་འོག་ཏུ་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་རྒྱ་ཡིག་གཙོ་བོར་སློབ་ཁྲིད་ལས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བཀག་འགོག་དང། དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་འཛིན་གྲྭ་མེད་པ་བཟོས་པ། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་སློབ་ཐོན་བོད་པའི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་མེད་པ། དེ་བཞིན་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་ཀི་རྟི་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བསོད་ནམས་དཔལ་ལྡན་ལགས་མཚོན་པའི་བོད་ནང་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་ཚོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་ཉེས་མིང་གཡོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་དང་བཙོན་བཅུག་བྱས་པ་བཅས། ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོར་རང་ཉིད་ལུང་པའི་ནང་ལ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་གཉེར་དང་སློབ་ཁྲིད་བྱ་རྒྱུུ་མེད་པ་བཟོས་པ་མ་ཟད་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་རང་དབང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པའི་ངལ་བ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་རང་དབང་དང་འབྲེལ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ཆེ་གྲས་ཡར་ཆེན་སྒར་དང་བླ་རུང་སྒར་གཏོར་བཤིག་དང་གྲྭ་བཙུན་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བ། ལྷག་པར་དུ་ད་བར་བོད་ནང་བོད་མི་ ༡༥༤ ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་དང་གནང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་དང། དེ་དག་ཁྲོད་ནས་བོད་མིའི་ཁག་གཅིག་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འོག་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད་སྐོར་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་སྙན་སེང་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། ལྷན་ཚོགས་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་ཐོག་ཁྲིམས་མཐུན་མིན་པའི་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་གི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཚམས་བཞག་དགོས་པ་དང། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་དང་བསོད་ནམས་དཔལ་ལྡན་ལགས་མཚོན་པའི་ད་བར་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་ཡང་ཆེད་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གཞན་ཡང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གནང་མཁན་ Mélanie Blondelle ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཁབ་བརྟན་ལྷིང་དང་འཆམ་མཐུན་ཞེས་པའི་མིང་ཐོག་བོད་ནང་གི་བོད་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་ཁོངས་སུ་བཞག་པ། བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་མཁན་གྱི་སྒེར་གཉེར་སློབ་གྲྭ་ཁག་དགོན་སྡེ་ཁག་གཞུང་གིས་སྟངས་འཛིན་དང་ཚོད་འཛིན་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང།  རྒྱ་སྐད་གཙོ་འཛིན་སྲིད་བྱུས་རྐྱེན་པས་བོད་མི་ཚོར་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་ཤོར་བ་སོགས་ཉིན་རེའི་འཚོ་བར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་ལྷག་པར་དུ་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དེ་ཨེ་ཤ་ཡའི་ནང་གི་སྐད་ཡིག་རྙིང་ཤོས་བཞིའི་ཁོངས་ནས་གཅིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང། བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐད་ཡིག་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྡོག་རོལ་གཏང་ཚེ་བོད་མིིའི་རིག་གཞུང་རྡོག་རོལ་གཏང་བ་གཅིག་དང་མཚུངས་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་ལྷན་ཚོགས་དེ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་མཚོན་པའི་ཤེས་རིགས་ཀྱི་ལས་འཆར་ཁག་གི་ཐོག་ལ་དཔལ་འབྱོར་རམ་འདེགས་ཞུ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་ནན་བརྗོད་ཀྱང་གནང་འདུག རྩ་བའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ལྷན་ཚོགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོ་ནས་ལོ་ལྟར་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་དུ་ཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང། ལྷན་ཚོགས་དེའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ ནི་འཛམ་གླིང་ནང་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཚོའི་ཆོས་དང་རིགས་གཞུང། སྐད་ཡིག་རང་དབང་བཅས་མི་ཉམས་སྲུང་སྐྱོབ། དེ་དག་གནད་དོན་གླེང་སའི་ཚོགས་འདུ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།  འདི་ལོའི་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང། ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ། ཆེད་ལས་མི་སྣ། ཤེས་ཡོན་ཅན། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཚན་ཚོགས་བཅར་ཁྱོན་ ༦༠༠ ལྷག་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། རེས་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གོ་སྒྲིག་འོག་ཉེ་ཆར་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ནས་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་བ་བོད་མི་ཡོན་ཏན་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ད་བར་བོད་དོན་ཆེད་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་མཁན་ཚོར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁམས་སེར་ཤུལ་རྫོང་རྫ་དབོན་པོར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་ཚོའི་ཆེད་དུ་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཛུ་རིག་ནང་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། ལས་འགུལ་དེའི་ཐོག་ལ་སུད་སུ་བོད་མི་ཚོགས་པ་དང། སུད་བོད་མཐུན་ཚོགས། ཡོ་རོབ་བོད་རིགས་གཞོན་ནུ་མཐུན་ཚོགས། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ་དང། དེ་བཞིན་ས་གནས་བོད་མི་བཅས་ཀྱི་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་དམར་གསོད་མཚམས་འཇོག་དགོས། རྒྱ་དམར་བོད་ནས་ཕྱིར་ལོག་བྱེད་དགོས། བོད་འབར་བཞིན་འདུག་ཅེས་སོགས་ཀྱི་སྐད་འབོད་ཚིག་འགོ་ནས་ཛུ་རིག་ཁྲོམས་གཞུང་བརྒྱུད་དེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཡན་ལག་ལས་ཁུངས་བར་དུ་ཞི་བའི་རྔམ་སྟོན་འདུག