རྒྱལ་སྤྱི།

རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་ཆེ་བའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་གྲས་ Wikipedia དྲ་རྒྱའི་བཟོ་སྐྲུན་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Wales ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲ་རྒྱའི་ཐད་སྟངས་འཛིན་དང་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པར་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་གནང་རྒྱུ་མིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།      དེ་ཡང་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ནས་ ༡༨ བཅས་ཉིན་གསུམ་རིང་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༢  པ་དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཛི་ཇང་དུ་ཚོགས་པ་དེ་ཁ་སང་མཇུག་སྒྲིལ་དང་བསྟུན།   ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་བཅར་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་འགོད་བ་རྣམས་ནས་ Wikipedia  བཟོ་སྐྲུན་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་Jimmy Wales ལགས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ལོ་མང་རིང་ཁོང་གི་ Wikipedia དྲ་རྒྱའི་ཐོག་རྒྱ་སྐད་ནང་བྲིས་ཀློག་བྱ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་གྱིས་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཉེ་ཆར་དབྱིན་སྐད་ཐོག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་པར་ཁོང་ནས་ལན་འདེབས་གང་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་འདུག     སྐབས་དེར་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Wales ལགས་ནས་ཁོང་གིས་ཆེད་དུ་བཟོ་སྐྱུན་བྱས་པའི་ Wikipedia  ཞེས་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རིན་མེད་ཐོག་བེད་སྤྱོད་གནང་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་དེའི་ནང་ཡོད་པའི་གནད་ཚུལ་རྣམས་མང་ཚོགས་ཀྱི་བྲིས་པའི་བསམ་ཚུལ་དང་རྒྱལ་རབས་ལོ་རྒྱུས་སོགས་ཡིན་སྟབས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཚོད་འཛིན་དང་དམ་དྲག་གང་བྱེད་མིན་ལ་མ་ལྟོས་པར།  མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་མི་མང་རྣམས་ནས་བེད་སྤྱོད་བྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུར་འབད་བརྩོན་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་དོན་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་བཏོན་བཞིན་པའི་དགོས་ངེས་ཀྱི་རྐྱེན་ཁག་གི་འོག་མགོ་བོ་ནམ་ཡང་སྒུར་ཐམས་མེད་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲ་རྒྱའི་ཐད་སྟངས་འཛིན་དང་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པར་ངོས་ལེན་ནམ་ཡང་གནང་རྒྱུ་མིན་ཞེས་གསུངས་འདུག        གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Wales ལགས་ནས Wikipedia དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་བེད་སྤྱོད་ཐུབ་ཐབས་སླད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་ཟླ་བ་ ༡༠ པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གྱི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ཆེས་ཐོག་མར་གསར་སྐྲུན་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་མི་དམངས་གཙོས་པའི་ཉེ་འཁོར་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་ཐེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་སོགས་ཀྱི་ནང་ལ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་ཆེ་བ་དང། དར་ཁྱབ་ཀྱང་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།   འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༤ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འཕྲུལ་ཆས་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ།  རྒྱ་སྐད་ཐོག་ཡོད་པའི་ Wikipedia  དྲ་རྒྱ་ཆ་ཚང་བཀག་སྡོམ་བྱས་པ་མ་ཟད། དེ་བས་ཀྱང་ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དབྱིན་སྐད་ཐོག་ཡོད་པའི་ Wikipedia  དྲ་རྒྱའི་གནས་ཚུག་ཁག་ལ་ཡང་ཚོད་འཛིན་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།   རྩ་བའི་ ཕ་རན་སིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་པའི་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་འགན་འཛིན་ Benjamin Ismail ལགས་ཀྱིས་ལྷན་ཚོགས་དེར་ངོ་རྒོལ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་མེད་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཐད་མང་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོག་ནས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་ཡོད་པ་དང་།  སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཡོད་པར་བརྟེན་ད་བར་བོད་མི་ ༡༤༢ ནས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་སྐོར་འཁོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་མུ་མཐུད་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་དུ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ Belgium གྱི་རྒྱལ་ས་ Brussels ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་ནས་སྙན་ཐོ་དེ་སླར་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག་པ་དང་། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་ཁར།  བོད་མིའི་ཁྲོད་ལས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་དེ་ཡང་ཇེ་མང་དུ་འགྲི་བཞིན་ཡོད་པར་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་དུ་སྐད་ཡིག་གཙོ་བོ་དེ་རྒྱ་ཡིག་བཟོས་པ་དང། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་བདག་ཉར་བྱ་རྒྱུར་དམ་དྲག་བྱེད་པ་དང། བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་འབྲལ་གྱི་ཉེས་བཙུགས་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་བོད་པའི་འབྲོག་པ་ས་ཡ་ ༢ ཙམ་ལ་ཤེས་ཡོན་དང་འཕྲོད་བསྟེན། མདུན་ལམ་མེད་པའི་ས་ཁུལ་དུ་བཙན་དབང་གིས་གཞིས་སྤོས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ། བོད་ནང་ཧེན་རྒྱ་རིགས་ཀྱི་མི་འབོར་གཞིས་སྤེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུང་སྤེལ་བཞིན་པ། དེ་བཞིན་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེཊ་རིན་པོ་ཆེའི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་མནར་གཅོད་བཏང་པ། སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་མེད་པ། དེ་དང་ཕྱོགས་མཚུངས་སུ་རྒྱའི་བཙོན་ཁང་ནང་བོད་མི་དམར་བསད་བཏང་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་གི་ཁོར་ཡུག་ལ་གཅེས་སྤྲད་མི་བྱེད་པར་སྙིགས་རིགས་སོགས་གཡུག་པས་ཆེས་ཞན་པའི་གནས་སྟངས་སྐོར་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། ལྷག་པར་དུ་སྙན་ཐོའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་མེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་བ་དང། བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་སེལ་ཆེད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལམ་སྟོན་གནང་པའི་གཉིས་སྨན་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལའང་ཁས་མ་བྱེད་པར་བོད་ཐོག་མཁྲེགས་འཛིན་གྱི་སྲེིད་བྱུས་མུ་མཐུད་འཛིན་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་བོད་མི་ཚོར་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཆོས་དད་ཀྱི་རང་དབང་སོགས་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད།  བོད་རྒྱའི་དབར་ལོ་མང་རིང་མཚམས་ཆད་པའི་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་གསར་འགོད་པས་ Brussels སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཚེ་བརྟེན་བསམ་གྲུབ་ལགས་སུ་སྙན་ཐོ་དེའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར།  ཁོང་གིས་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་གིས་འགན་རྐང་བཞེས་ཐོག  Brussels སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གཉིས་དང་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་མཐུན་འགྱུར་འོག་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པ་ནས་བཟུང་སྙན་ཐོ་དེའི་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མུས་ཡིན་པ་དང་།  ད་ལན་གྱི་སྙན་ཐོ་དེ་དངོས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱན་འབུལ་ཞུས་ཐུབ་པ་ནི་མང་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཐོག་གནང་པ་ཞིག་མ་ཟད། དེ་ཡང་བོད་དོན་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་བྱུང་སྐོར་གསུངས་ཡོད་པ་རེད།  ད་དུང་ཁོང་གོས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་རྗེས། རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་ཕྱག་ཡིག་ཕུལ་འདུག  རྩ་བའི་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ ༢༨ ཀྱི་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་ ༧༥༡ ཡོད་པའི་ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ནང་དེ་ཉིན་འཐུས་མི་ ༩༩ ཚོགས་བཅར་ཞུ་མེད་པ་མ་གཏོགས་ཚོགས་མི་ ༦༥༢ ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་ཚོགས་བཅར་ཞུས་ཡོད་པའི་ཁོངས་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ ༥༠ མ་གཏོགས་དེ་མིན་ལྷག་མ་འཐུས་མི་ ༥༥༤ ནས་སྙན་ཐོ་དེར་མང་མོས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འདུག

ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༠ སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ། དེ་བཞིན་འཇར་མ་ནི་གཞུང་ཚབ་ཁང་བཅས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་ཚོའི་ཐོག་ལ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་དང་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་དེ་ཉིན་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཚུལ་དང་རྒྱ་ནག་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་ཡོད་ཚུལ་གྱི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པ་དང། རྒྱ་ནག་དཔྱད་ཞིབ་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འཐབ་རྩོད་པ་སོགས་ཕྱོགས་གང་ས་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ The Guardian བརྒྱུད་ལམ་གྱི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཚེས་ ༡༠ ཉིན་པེ་ཅིང་ནང་གི་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་ཚབ་ཁང་ནས། འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་མི་སེར་ས་ཡ་མང་པོའི་དབུལ་ཕོངས་གྱི་གནས་ལས་སྐྱོབ་ནས་དཔལ་འབྱོར་སོགས་ཐད་ཡར་རྒྱས་བཏང་ཡོད་སྐོར་བཤད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་བྱས་འདུག་པ་མ་ཟད། དེ་བས་ཀྱང་ Twitter དང་ Global Times དང་དེ་བཞིན་ Human Rights Watch སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དྲ་རྒྱ་མང་དག་ཞིག་གི་ཐོག་ལ་དབྱིན་ཡུལ་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་ཇི་ལྟར་སྤེལ་བ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆེས་ཞན་པོ་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག

ཨ་རི་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གྲོས་མོལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་ཅེས་པའི་སྲིད་བྱུས་དེ་ལ་འགྱུར་བ་ཞིག་གཏང་སྟེ། མང་གཙོ་དང་ཐབས་བྱུས་ལྡན་པའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་འཛིན་རྒྱུ་གལ་ཆེ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་ཡང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ཐབས་བྱུས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་མཁན་ལྕམ་ Ellen Bork ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཟུར་པ་ལྕམ་སྐུ་Nancy Pelosi ལགས་དང་Tom Lantos འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern ལགས་གཉིས་གཙོས་པའི་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་དཔལ་འབྱོར་དང་ཆབ་སྲིད། དེ་བཞིན་དྲ་རྒྱའི་འཐབ་རྩོད་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་ནང་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་བསྐྱོད་དུཕེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་གཙོས་པའི་ཉེ་འཁོར་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་ལ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་པའི་གནད་དོན་ཐད་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་པའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་འདུག དཔྱད་རྩོམ་དེའི་ནང་ལ་ Ellen Bork ལགས་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་འཛིན་བཞིན་པའི་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་དེ། བོད་ནང་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་གསལ་པོ་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱུན་ལྡན་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་རྣམས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་མཐོང་ཆེན་ལམ་ཡིག་སྤྲད་ཀྱི་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ད་ལན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམ་པའི་འཚམས་གཟིགས་ཀྱི་ཉིན་མཐའ་མ་དེ་བཞིན་འཕར་རྒྱང་བྱས་ཏེ། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་ལ་བསྐྱོད་ཐུབ་པ་དེ་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འབད་བརྩོན་ལྷོད་མེད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་བཀོད་འདུག ད་དུང་ཁོང་གིས་ལྕམ་Nancy Pelosi ལགས་ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་ནས་ཕྱིར་ཕེབས་གནང་རྗེས་བོད་ནང་ཕེབས་པའི་གནད་དོན་ཐད་ལ་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གི་ཐོག ཁོང་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་ཁང་པ་སོགས་ལས། ས་གནས་མི་དམངས་རྣམས་དང་གླེང་སློང་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་དེ་ཙམ་བྱུང་མེད་སྐོར་གསུངས་པ་དེ་ནི། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བོད་མི་རིགས་ལ་དམ་དྲགས་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་བཏང་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཕྱི་གསལ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་མི་དམངས་ཀྱི་བློ་འགུག་ཐབས་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད་ཅེས་ཀྱང་བརྗོད་འདུག ལྕམ་ Ellen Bork ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་། བོད་རྒྱ་གཉིས་དབར་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོའི་རྗེས་ནས་ད་བར་གྲོས་མོལ་ཐེངས་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་ཀྱང་། ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་དགོས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་རྒྱའི་བར་གྲོས་མོལ་གནང་དགོས་པ་སོགས་སྲིད་བྱུས་ཞིག་འཛིན་བཞིན་པའི་སྐོར་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ད་ཆ་སྲིད་བྱུས་དེར་འགྱུར་བཅོས་གནང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་༸གང་ཉིད་ཀྱིས་ཆབ་སྲོིད་ཀྱི་འགན་དབང་ཡོངས་རྫོགས་དོར་ཡོད་པའི་གནད་དོན་གཞི་རྩར་བཟུང་པའི་ཐོག བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དང་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཐབས་བྱུས་ཡང་དག་པའི་སྲིད་བྱུས་འཛིན་པ་ཡིན་ན། བོད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་བསྒྲུབ་ཕྱོགས་ཐད་ལ་ཡང་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་སྔ་ཨ་རི་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་གང་ཡོད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཐེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་གཉིས་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས། རྒྱལ་ཁབ་དེ་གཉིས་ནང་ལ་མང་གཙོའི་ལམ་ལུགས་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་རིམ་བཞིན་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ངེས་པར་བཏང་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་གཙོས་པའི་ཞི་རྒོལ་བ་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཡང་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོང་ངེས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ལྕམ་ Ellen Bork ལགས་ནས་ཨ་རི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཤར་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་རབས་དང་འབྲེལ་ཡོད་བསྙད་ནས། རྒྱ་ནག་གི་མངའ་ཁོངས་རེད་ཅེས་བརྗོད་བཞིན་པ་ལ་ཡང་དོ་སྣང་འཕར་མ་གནང་དགོས་སྐོར་བརྗོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགྷོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཐེ་བྱུས་རིམ་པ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་ལ་མཐའ་ཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་དང་། ༸གོང་ས་མཆོག་གི་ལམ་སྟོན་མཛད་པའི་༸སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པའི་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་དགོས་པ་དང་། དེའི་རྒྱུད་བོད་ནང་ལྷིང་འཇགས་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཞི་འཇམ་དུ་འགྲོ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཡང་གསུངས་འདུག

རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༢ པ་ཁ་སང་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༦ ནས་ ༡༨ བར་འཚོགས་གཏན་འཁེལ་བ་བསྟུན། རྒྱལ་མཚསམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་པ་ནས་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་དེར་ངོ་རྒོལ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ཁག་ནས་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་བྱ་རྒྱུ་མེད་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱ་དང་འབྲེལ་བའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཚན་པའི་འགོ་གཙོ་ Lu Wei ནས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་གི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲ་རྒྱ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་གིས་ཞིབ་བཤེར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ནི། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ཁོ་ནར་དམིགས་པའི་སྒྲུབ་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་རང་དབང་ནི་ང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་དང་བདེ་འཇགས་ནི་ང་ཚོའི་སྒྲུབ་དོན་སྙིང་པོ་དེ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་སྤྱོད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་མཚན་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་འདུག Lu Wei ཡིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གིས་དྲ་རྒྱའི་གནས་ཚུལ་དང་སྤྱི་ཚོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ལ་ཞིབ་བཤེར་མ་བྱེད་པ་ནི། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་ཁྱེད་གང་ཡང་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། འཛམ་གླིང་འདིའི་ཐོག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་གང་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་དྲ་རྒྱའི་ནང་དོན་འམ་བཀོད་བྱུས་ལ་ཐེ་བྱུས་མི་བྱེད་མཁན་མེད་པ་རེད་ཅེས་བཤད་འདུག ཕ་རན་སིའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་པའི་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་འགན་འཛིན་ Benjamin Ismail ལགས་ཀྱིས Lu Wei ཡིས་ལྷ་སྒྲུང་བཤད་པ་དེར་བཅོས་དགོས་པ་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཚན་པས་དྲ་རྒྱའི་ནང་དོན་ཙམ་མ་ཟད། དྲ་རྒྱའི་སྤྱོད་པ་པོ་རྣམས་ནས་གང་བྱེད་དང་། ལྷག་པར་རྒྱ་ནག་དམང་ཤོག་ཚོགས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་པའི་གནད་དོན་རིགས་ལ་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཡོད་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ད་དུང་ཁོང་གིས་ Lu Wei ནས་གཏམ་བཤད་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གསར་འགོད་པའི་རང་དབང་ཐད་བགྲོ་གླེང་མི་ཡོང་བའི་ཆེད་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ད་ལན་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲ་རྒྱའི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་རྒྱ་ནག་དང་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་དྲ་རྒྱའི་ལས་དོན་གཉེར་མཁན། དེ་བཞིན་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ ༥༠ གྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་མི་སོགས་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་འདུག དེ་དག་གི་ཁོངས་སུ་ ཨུ་རུ་སུ་དང་། པ་ཀིས་ཐན། Kazakhstan Tajikistan བཅས་གཙོས་པའོ་ Wikipedia བཟོ་སྐྲུན་པ་སྐུ་ཞབས་ Jimmy Wales དང་ Thomson Reuters སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན་ James Clifton Smith རྣམས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་བཀག་སྡོམ་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་མཁན་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ GreatFire བཟོ་སྐྲུན་པ་སྐུ་ཞབས་ Charlie Smith ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་རྒྱ་ནག་གིས་གོ་སྒྲིག་བྱས་པའི་དྲ་རྒྱའི་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཕྱི་རྒྱལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོ་རང་ཉིད་ངོ་གནོང་དགོས་པ་དང། ཚོགས་བཅར་བ་ཚོས་ Lu Wei ནས་བཤད་པའི་གཏམ་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ནས་ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་བྱས་པ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་ལ་གུས་ཡངས་གཏོང་རྒྱུའི་རེ་བ་བཅངས་པ་ནི་ནོར་འཁྲུལ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང། ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་ལྷན་ཞུགས་གནང་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲ་རྒྱར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་བཞིན་པའི་ལས་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མཚོོན་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་ནང་ལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་ཀྱི་རང་དབང་དགོས་པའི་རྩོད་ལེན་པ་ཚོའི་ལྡོག་ཟླ་འགྱུར་གྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག རྒྱལ་མཚམས་མེད་པའི་གསར་འགོད་པའི་ཚོགས་པའི་ཨེ་ཤེ་ཡ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་འགན་འཛིན་ Benjamin Ismail ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་རྒྱུན་དུ་དྲ་རྒྱའི་བརྒྱུད་ལམ་ཆེ་གྲས་ Reuters དང་ Wikipedia གཉིས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ད་ལན་གྱི་ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་དྲ་རྒྱ་དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ནས་ཚོགས་བཅར་ཞུ་གྱི་ཡོད་པ་དེ་བརྒྱུད་ནས་ཚོང་ལས་ཁང་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོང་གི་ཁེ་ཕན་ཆེད་རྒྱ་ནག་དང་ནང་འགྲིགས་བྱ་འཆར་ལ་བློ་འཚབ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་མུ་མཐུད་གསུངས་པར་ཚོགས་འདུ་དེའི་རིགས་ལ་གང་ཟག་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ཆ་འཇོག་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་དང། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་གི་གཞུང་ནས་གསར་འགོད་པའི་རང་དབང་ཡར་རྒྱས་ཤིག་མ་བཏང་བར་དུ་ཚོགས་བཅར་བ་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག

ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Arif Virani ལགས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་བོད་མི་ཁོ་ནའི་དབུ་ཁྲིད་ཙམ་མ་ཡིན་པར་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་ང་ཚོ་ཚང་མར་མིག་དཔེ་འོས་པའི་དབུ་ཁྲིད་གཅིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Arif Virani ལགས་ནི་ཁེ་ན་ཌའི་ Park dale High-Park ནང་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མིར་གསར་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་གིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ངོས་ནས་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་གོ་ལ་སྤྱིའི་ཞི་བདེ་བསྐྲུན་ ཐབས་སུ་ངལ་བ་འཛེམས་ཀྱིས་ཞི་བདེ་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་པར་ངོས་བཞེས་ཐོག་ ༡༩༨༩ ཟླ་ ༡༢ ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་པ་དང། སྐབས་དེར་མགོན་པོ་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་སྐབས་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞིག་མིན་ཀྱང། དེ་ནི་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་དྲང་བདེན། དེ་བཞིན་བྱམས་བརྩེ་བཅས་ཀྱི་ཐོག་ལ་མཛད་འཁུར་བཞེས་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་མཛད་ཡོད་པར་བརྟེན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚང་མས་དམིགས་བསལ་གྱི་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རོགས་ཞེས་གསུང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་༸གོང་ས་ྋསྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༢༦ འཁོར་བ་དང། དེ་བཞིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་བཅར་བཞུགས་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་ཚབ་སྐུ་ཞབས་ Guy Saint Jacques ལགས་ཀྱིས་ཁོང་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་ཚབ་གནང་རིང་ལ་ཁོང་གི་དངོས་སུ་མཐོང་ཆོས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་མངོན་འདོད་གསལ་སྟོན་གནང་མཁན་རྒྱ་རིགས་མི་སེར་ཚོ་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་དང། དེ་བཞིན་ཕྱི་སྡོད་རྒྱ་རིགས་ཚོས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་ཐད་ལ་རྩོལ་བ་ཆེན་པོས་དཔྱད་ཞིབ་གནང་མཁན་དེ་དག་ལ་དམ་དྲག་ཞུགས་ཆེ་བྱེད་བཞིན་པར་བློ་འཚབ་ཡོད་པ་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་གནད་དོན་དེར་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་ཚོ་ལ་འཚབ་ཆེན་གྱིས་དམ་དྲག་བྱས་པར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག      དེ་བཞིན་ཁོང་གི་དངོས་ཀྱི་མྱོང་བའི་ཐོག་ནས་གསལ་སྟོན་གནང་དོན་ལ། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་དང་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་མཉམ་ཞུགས་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དང་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་འགྱུར་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཐུབ་པ་གསུངས་པ་མ་ཟད།     ད་བར་འདས་པའི་ལོ་ངོ་ ༣༠ ལྷག་གི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་ཐོག་ལ་ཡར་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་མི་འབོར་དང། སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་། ད་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་གྱི་རང་དབང་བཅས་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་ཡོད་ཀྱང། ད་དུང་རྒྱ་ནག་རང་གི་སྤྱི་དམངས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོར་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་སྤྱི་དང་རྒྱལ་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་འཐུས་ཚང་དགོས་པ་གསུངས་པ་མ་ཟད། ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཕྱག་ལས་མུ་མཐུད་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག

Belgium གྱི་རྒྱལ་ས་ Brussels ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཁ་ཉིན་ཟླ་ ༡༢ ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་ཡོད་པར་ཧ་ཅང་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག་པ་མ་ཟད། གནད་དོན་དེའི་རྐྱེན་པས་ད་བར་བོད་མི་ ༡༤༣ གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་ཡང་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ནས། བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་གནང་སྒོར་ཧ་ཅང་གི་དམ་དྲག་བྱེད་མུས་ཐོག ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་ལ་ཁ་བྲལ་དུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་ནས་ཉེས་ཁྲིམས་ལྗིད་པོ་བསྐལ་བ་དང་། དགོན་པའི་ཕྱི་ནང་ཡོངས་རྫོགས་གཞུང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཅུག་སྟེ། རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཟེར་བའི་ལས་འགུལ་མུ་མཐུད་སྤེལ་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ཡོད་ཅིང། ང་ཚོའི་སེམས་འཁྲལ་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་གཅིག་ནི་ཉེ་ཆར་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་འདས་གྲོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གི་གནས་སྟངས་དང་མཚུངས་པའི་བོད་མི་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་རྡུང་ཚབས་ཆེ་བཏང་རྗེས་ཁོང་ཚོར་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་སྦྱོར་བཅུག་གི་མེད་པ་དེ་ཡིན།      རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཉེ་ཆར་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་པར་གདོང་ལེན་གྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་གཏན་འབེབས་བྱེད་ཡོད་ནའང། དོན་དངོས་ཐོག་ཁྲིམས་དེ་ནི་བོད་མི་རྣམས་ལ་གནའ་གནོན་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོལ་རོལ་གཏོང་རྒྱུའི་རྣམ་པ་གསར་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་ད་བར་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་སོང་བ་རྟེན་ནས ༢༠༠༩ ནས་བོད་མི་ ༡༤༣ ཙམ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད་ཅེས་དང། ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ལྟ་བུའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཞི་རྒོལ་གྱི་འབྱུང་རྩ་ཙད་གཅོད་གཏོང་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ། རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་མཁན་དང་ཁོང་ཚོའི་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་དང་། མཐའ་ན་གྲོང་ཡོངས་རྫོགས་ལ་ཉེས་ཆད་བཏང་གི་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཁས་ལེན་མུ་མཐུན་རྩ་བ་ནས་མེད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་འདུག ཁ་ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོར་སྤེལ་གནང་པའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲགས་གཏམ་འདིའི་ཐོག་ནས། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མི་དང་མཉམ་དུ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཆབ་སྲིད་གྲོས་མོལ་གནང་ཐུབ་ཚེ།  ཕུགས་ལ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀར་བརྟན་ལྷིང་ཞིག་ཡོང་པའི་དགེ་མཚན་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་གང་མགྱོགས་གྲོལ་མོལ་གྲུབ་འབྲས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་དང། བོད་ནང་གི་བོད་མི་རྣམས་ལ་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང། དེ་བཞིན་འདུ་འཛོམས་ཀྱི་རང་དབང་སྤྲད་པའི་ཐོག་ད་ལྟ་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བཙོན་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་པའི་འབོད་སྐུལ་ཤུགས་ཆེ་གནང་འདུག དུས་མཚུངས་སུ་ཉིནདེར་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་ཐེངས་ ༦༧ འདིའི་ཐོག་ནས་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་དང་། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་ Nancy Pelosi མཆོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་སྐུ་ཞབས་  liu xiaobo ལགས་ལ་རྗེས་དྲན་ཆེ་བསྟོད་ཕུལ་བ་དང་ཆབས་ཅིག འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོང་བྱ་རྒྱུའི་འོས་འགན་ཚང་མ་ལ་ཡོད་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་སྤེལ་གནང་འདུག     ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་འཛམ་གླིང་མཉམ་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག ང་ཚོ་ཚང་མར་རང་དབང་དང་བདེ་འཇགས་སོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་སྟབས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དཀའ་ངལ་གང་ནས་འཕྲད་ཀྱང་རུང་དེ་ལ་གདོང་ལེན་བྱ་རྒྱུ་ནི་ཚང་མར་འཁྲི་པའི་འགན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་ཅིང། Syria ནང་གི་ད་ལྟའི་ཛ་དྲག་དཀའ་ངལ་ཡིན་ནའང་རེད། བོད་དང་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཆོས་དད་ཀྱི་གནད་དོན་ཡིན་ནའང་འདྲ། དབྱེ་འབྱེད་དང་དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་བྱ་སྤྱོད་རིགས་ལ་ང་ཚོ་ཚང་མས་ཡར་ལངས་ནས་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། སྙིང་སྟོབས་དང་སེམས་ཤུགས་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་རང་དབང་དང་དྲང་བདེན་རྩོད་ལེན་བྱེད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག ད་དུང་ལྕམ་སྐུ་ Nancy Pelosi མཆོག་གིས་ད་ལྟ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ནང་ཁང་ཡོད་པའི་རྒྱ་རིགས་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཐོབ་མཁན་དང་པོ་ཡིན་པ་སྐུ་ཞབས་  liu xiaobo ལགས་འདི་ལོ་བཙོན་འཇུག་ལོ་ལྔ་ཚང་བའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་སྟབས་ཁོང་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་འབྲེལ། ཁོང་ནི་རང་དབང་དང་དྲང་བདེན་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་དཔའ་བློ་ཁོག་ཅན་ཞིག་ཡིན་པར་བསྔགས་བརྗོད་གནང་པ་དང་དུས་མཚུངས། ང་ཚོས་ཨ་རི་གཙོས་པའི་ཡུལ་ལུང་གང་དུའང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏང་མ་བཅུག་པར་དེ་ལ་གདོང་ལེན་གྱིས་ང་ཚོའི་གཞི་རྩའི་རང་དབང་ཁག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་ནས་ཀྱང་ཐེངས་འདིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་དང་བསྟུན། རྒྱ་རིགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ liu xiaobo ལགས་འདི་ལོ་བཙོན་དུ་བཅུག་ནས་ལོ་ལྔ་འཁོར་བར་རྗེས་དྲན་ཞུས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཡོངས་ཁྱབ་བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སྐུ་ཞབས་ liu xiaobo ལགས་དང་ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་ལྕམ་ Liu Xia གཉིས་ལ་དྲངས་བདེན་མ་ཡིན་པའི་སུན་གཙེར་དང་ཁྲིམས་འགལ་ཐོག་ནས་དུས་བཀག་སྔ་རྗེས་བཟོས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཁག་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱས་འདུག་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Chris Smith ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་སྐུ་ཞབས་ liu xiaobo ལགས་ཀྱི་མ་འོངས་རྒྱ་ནག་སྤྱི་ལ་ཕན་པའི་མདུན་བསྐྱོད་དང་ཕུགས་བསམ་བཟང་པོ་དེར་བདག་པོ་རྒྱག་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཞེ་སྣང་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། རང་དབང་དང་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྩིས་སྲུང་མ་ཞུས་བར་རྒྱ་ནག་དེ་བཞིན་བརྟན་ལྷིང་ཡོང་དཀའ་བ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ད་དུང་སྐུ་ཞབས་ Chris Smith ལགས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་གསུང་ཡག་ལ། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིང་ཕིང་གི་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབང་ལ་འབྲེལ་བ་གསར་པ་ཞིག་འཚོལ་སྙེག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང། འདིའི་བར་ན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་སྐུ་ཞབས་ liu xiaobo ལགས་ལ་ཁྲིམས་འགལ་བཙོན་འཇུག་དང་། ༸གོང་ས་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་མཆོག་ལ་མཚན་སྨད་ཞུ་རྒྱུ་མཚོན། དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་མུ་མཐུད་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཡིན་སྟབས། འདི་ཡིས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་མཚན་མཐོང་གནོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཅས་གསུངས་འདུག    དེ་བཞིན་པེ་ཅིང་དུ་གནས་བཞུགས་ཨ་རིའི་གཞུང་ཚབ་པ་ Max Baucus ལགས་ནས་ཁ་ཉིན་གྱི་དུས་ཚིགས་དེ་དང་བསྟུན། རྒྱ་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པ་དང་ལས་འགུལ་བ་མང་དག་ཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་དང་བྱེད་མུས་ཀྱི་གནད་དོན་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གཞུང་ནས་ལས་འགུལ་དེ་དག་རང་གི་གཉེན་ཞིག་ལ་དགྲ་བོར་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ phu Zhi quiang ལགས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་པ་མ་ཟད། ཡང་པེ་ཅིང་དུ་ཡོད་པའི་འཇར་མ་ནི་གཞུང་ཚབ་ཁང་ནས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནང་སྨྲ་བརྗོད་རང་གི་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཐུགས་འཚབ་ཀྱི་བཀའ་མོལ་བཅས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མནར་གཅོད་འགོག་པའི་ཚོགས་ཆུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གནར་གཅོད་ལས་དོན་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་གང་ཡང་ཕྱིན་མེད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་རྒྱ་གཞུང་གིས་དམ་དྲག་དང་བཙོན་གནོན་འོག་ཡོད་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པར་སྡུག་སྦྱོང་དང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པ་ཁག་ངེས་པར་དུ་ངོས་ལེན་ཞུ་དགོས་པ་གསུངས་འདུག      དེ་ཡང་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ དང་ ༡༨  ཉིན། Swiss  ཡི་གྲོང་ཁྱེར་ Geneva ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཆོགས་སུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མནར་གཅོད་འགོག་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་ཐུན་ཐེངས་ ༥༦  སྐབས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནད་དོན་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་མནར་གཅོད་ལས་དོན་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་ཞེས་པའི་ཚོགས་ཐུན་ཞིག་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་།   ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་འདོན་སྤེལ་བྱས་པའི་མནར་གཅོད་ལས་དོན་གྱི་སྙན་ཐོ་ལ་རྟོག་ཞིབ་ལེགས་པར་གནང་རྗེས་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ཤོག་ ༡༧ ཅན་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་གནང་འདུག སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་ཞུས་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་འདུག་ཀྱང་། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་བརྩི་འཇོག་མ་ཞུས་མེད་པ་མ་ཟད།  རྒྱ་གཞུང་གི་སྙན་ཐོའི་ནང་ཆབ་སྲིད་གཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། ཁོང་རྣམ་པའི་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་འགན་ཁུར་ཡོད་པའི་སྲིད་གཞུང་དང་ལས་ཁུངས། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་སྟངས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་གསལ་ཁ་གང་ཡང་མེད་སྐོར་བཀོད་འདུག  རྒྱ་གཞུང་གིས་ངོས་ནས་ངེས་པར་དུ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབས་དང་། མནར་གཅོད་ཀྱི་ལས་དོན་རྣམས་རྩ་མེད་གཏོང་ཐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བཅོས་མིན་གྱི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཐོག་ནས་བསྐྱར་བཅོས་རྒྱ་ཆེ་ གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་། བཙོན་པ་རྣམས་བཀག་སྐྱིལ་བྱེད་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དང་། ཁྲིམས་རྩོད་ཀྱི་རང་དབང་། སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་། ཚད་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་ལམ་ལུགས། བཟང་བཙོན་གྱི་གནས་བབས། དེ་བཞིན་བཙོན་པའི་བདེ་འཇགས་དང་། བཙོན་ཁང་གི་མཐུན་རྐྱེན་སོགས་གནད་དོན་ཁག་ ༢༣  ལྷག་གསལ་བཏོན་གནང་སྟེ།  རྒྱ་གཞུང་གིས་གནད་དོན་དེ་དག་གི་ཐོག་ལ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་དང་མཐུན་གྱི་མེད་པ་མ་ཟད།  ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གང་ཟག་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་།  ཁྲིམས་ཐོག་གི་ཆོག་མཆན་གང་ཡང་མེད་པར་ཉིན་གྲངས་ ༣༠ ལྷག་སྐོར་སྲུང་པའི་དོ་དམ་འོག་བཞག་བཞིན་པ་ནི།  རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་གྱི་ཡོད་སྟབས།  རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལྟར་ཉིན་གྲངས་གཉིས་ཀྱི་ནང་ཚུལ་ལ་ཁྲིམས་ཐོག་གི་ཆོག་མཆན་དགོས་པ་བཟོ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་སོགས་སློབ་སྟོན་མང་དག་ཞིག་ཀྱང་གནང་འདུག ད་དུང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་ཡུ་གུར་གཙོས་པའི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་རང་དབང་ལ་བརྩི་མེད་བཏང་པའི་ཁར།  ཁུངས་ལྡན་གྱི་བདེན་དཔང་གང་ཡང་མེད་པར་ཉེས་མེད་འཛིན་བཟུང་བཀག་འགོག་བྱས་ཏེ། སྐོར་སྲུང་པའི་དོ་དམ་དང་བཙོན་ཁང་དུ་ཁྲིམས་མཐུན་གང་ཡང་མེད་པར་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བཏང་པ་མ་ཟད།  མཐར་སྨན་བཅོས་སོགས་དགོས་ངེས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་མ་བསྐྲུན་པར་བཅོན་ཁང་ནང་སྐུ་གྲོངས་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་། རྒྱ་རིགས་ཞི་རྒོལ་བ་ Cao Shunil ལགས་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ལ་མུ་མཐུད་ནས་སེམས་འཚབ་གནང་མུས་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག    རྒྱལ་སྤྱའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས། ད་ལན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་འདོན་སྤེལ་གནང་པའི་སྙན་ཐོ་དེས། རྒྱ་ནག་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་དང་། མནར་གཅོད་རིགས་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་ཆགས་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་མནར་གཅོད་འགོག་ཐབས་དང་། ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་པརྣམས་ཀྱི་རང་དབང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་པར་ཐེ་ཚོམ་གང་ཡང་མེད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་གི་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་བཏང་མིན་ཐད་ལ་ད་ལྟ་ཡང་བློ་དོག་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་འཇར་མན་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ Kia Mueller ལགས་ནས་ཀྱང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་དེས།  དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་ནང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་མེད་པ་དང་། བཙོན་ཁང་གི་གནས་སྟངས་གང་ལེགས་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་རྫུན་གཏམ་བཤད་པ་རྣམས་གསལ་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ད་ལན་རྒྱལ་ཚོགས་ནས་སྤྲུལ་སྐུ་བསྟན་འཛིན་བདེ་ལེགས་མཆོག་དང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་སྐོར་ལ་ཟུར་བཏོན་གནང་པར་དགའ་བསུ་དང་། རྒྱ་གཞུང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་གང་ལའང་བརྩི་འཇོག་མེད་པ་མ་ཟད། རྒྱའི་བཙན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་བཙོན་པ་རྣམས་ལ་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པར་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངོ་རྒོལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག  

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་འཁྲིད་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཁག་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོང་བར་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག   དེ་ཡང་ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༤ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་ནང་དུ་འཇར་མ་ནི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གྲོས་མོལ་ཐེངས་ ༡༣ དེ་གྲུབ་ཟིན་པ་དང་བསྟུན། ཁ་ཉིན་འཇར་མ་ནིའི་  deutsche welle གསར་སྤེལ་ཁང་ནས་འཇར་མ་ནི་གཞུང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Christoph Straesser ལགས་སུ་གནད་དོན་དེ་དང་སྦྲགས་ཏེ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་བོད་ལ་ལྟ་ཚུལ་ཇི་འདྲ་ཡོད་མེད་ཐད་ལ་བཅར་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུ་འདུག་པར།  སྐུ་ཞབས་ Christoph Straesser ལགས་ཀྱིས་༸གོང་ས་མཆོག་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཁ་བྲལ་གཏོང་མཁན་ཞིག་མ་ཡིན་པར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེ་དེད་དཔོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་ང་ཚོ་འཇར་མ་ནི་གཞུང་མང་གཉིས་ནས་ཤེས་གསལ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་འཛིན་བཞིན་པའི་ཁ་བྲལ་བའི་ལྟ་སྟངས་དེ་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡོང་བར་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་དོན་སྙིང་ལྡན་པའི་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་དེ་ནི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་སྐུ་ཚབ་རྣམས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་གི་ནང་ལ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་ཡོད་སྟབས། བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་སྐད་ཡིག་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་བཅར་འདྲི་ཞུ་སྐབས། ཁོང་གིས་ང་ཚོ་བོད་ནང་ཕྱིན་པ་ཙམ་ལས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཇི་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་གསལ་པོ་ཞིག་བྱུང་མ་སོང་། འོན་ཀྱང་དུས་ད་ལྟའི་ཆར་ལའང་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་གི་ནང་ལ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་ལ་ཆོས་དད་ཀྱི་རང་དབང་མེད་པ་མ་ཟད། ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དགའ་གུས་དད་གསུམ་དང་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་རིགས་བདག་ཉར་ཞུ་ཚེ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ནག་ཉེས་འོག་དམ་དྲག་དང་སེམས་འཚབ་ཀྱི་ངང་གནས་དགོས་པའི་བོད་མི་ཚོའི་རྣམ་པ་ཤུགས་ཆེ་མངོན་རྒྱུ་འདུག་བཅས་གསུངས་འདུག   ད་དུང་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོས་པའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་དང་ཆོས་དད་རང་དབང།  དེ་བཞིན་གསར་འགོད་སོགས་ཀྱི་རང་དབང་ཐད་ལ་མུ་མཐུད་ནས་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསལ་བཤད་ནན་པོ་གནང་འདུག