བོད།

ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་འཇར་མ་ནིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Barbel Kofler ལགས་བོད་དུ་ཆེད་ཕེབས་དང་འབྲེལ། དེ་རིང་དང་སང་ཉིན་བཅས་ཉིན་གཉིས་རིང་རྒྱ་ནག་དང་འཇར་མ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབས་སྐོར་ལ་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། ལྕམ་སྐུ་ Kofler ལགས་ནས་ཐོག་མའི་འཆར་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གྲོས་མོལ་ལས་རིམ་དེ་ཤིན་ཅང་དུ་གནང་རྒྱུ་བྱས་ཡོད་ནའང། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཁོང་ལ་ཁུལ་དེར་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཕུལ་མེད་སྟབས། ད་ཆ་གྲོལ་མོལ་དེ་བོད་ལ་འཚོགས་རྒྱུ་ཐུགས་གཏན་ཁེལ་བ་བཞིན་ཁོང་ཁ་སང་པེ་ཅིང་ནས་ལྷ་སར་ཆེད་ཕེབས་གནང་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་དང་འཇར་མ་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་བར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་ཐད་གྲོས་མོལ་བྱུང་ཡོད་ཅིང། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་དེ་འབྲེལ་གྲོས་མོལ་དེ་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ལྕམ་སྐུ་Kofler ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱིའི་ཐོག་ཐུགས་ཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་དང་ལྷན་དུ་གདོང་ཐུག་སྒོ་ནས་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་གལ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད་སྟབས། ཕན་ཚུན་བསམ་ཚུལ་བརྗེ་ལེན་གནང་ཐོག་མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་སྦས་གསང་མེད་པའི་ངང་གྲོས་མོལ་གནང་ཐུབ་པ་ལྟར། ད་རེས་ལོ་གཅིག་རྗེས་སླར་རྒྱ་ནག་དང་ལྷན་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐད་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བྱུང་བར་དགའ་པོ་བྱུང་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་ཡོད། ཁོང་གིས་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་ཆེས་དམ་དྲག་འོག་ཆོས་དད་རང་དབང་མེད་པ་དང་། དེ་བཞིན་བོད་མི་རྣམས་ལ་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ཞེན་གྱི་སློབ་གསོ་སྤྲད་པ་མ་ཟད། ནང་མི་གཅིག་གིས་ཉེས་པ་གང་བསགས་པའི་ཉེས་ཆད་དེ་སྤུན་ཉེ་འབྲེལ་ཡོངས་ལ་བཅད་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག ད་རེས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་གྲོས་མོལ་ལས་རིམ་དེ་བོད་ནང་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་བ་དེ་འཚམས་པོ་བྱུང་ཡོད་སྐོར་གསུང་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ངོས་ནས་ད་ལྟའི་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནས་བབས་ཐོག་ཐུགས་ཚབ་ཆེན་པོ་གནང་བཞིན་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་འཇར་མ་ནིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགན་འཛིན་ལྕམ་སྐུ་ Kofler མཆོག་ཡུལ་དེའི་སྲིད་འཛིན་ Frank-Walter Steinmeier མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་དང་ལྷན་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༤ ནས་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་ཡོད་པ་དང། ཁོང་གི་ཐེངས་འདིའི་ཕྱོགས་བསྐྱོད་ཁྲོད་ཤིན་ཅང་ཁུལ་དུ་ཕེབས་འཆར་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གཞུང་ནས་དེ་འབྲེལ་ཆོག་མཆན་སྤྲད་མེད་པ་རེད། ལྕམ་སྐུ་མཆོག་གིས་རང་ཉིད་ཤིན་ཅང་ཁུལ་དུ་ཕེབས་འདོད་ཡོད་པ་དང། ཤིན་ཅང་ལ་མཚོན་ན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁ་ཆེ་ཡུ་གུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ས་ཡ་གཅིག་ཡས་མས་ཙམ་ཞིག་ལ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤྲད་དེ་བཀག་བསྐྱིལ་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་ཁ་ཆེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བའི་སྙན་ཐོ་མཐོང་དུས་ཧང་སང་དགོས་པའི་གནས་སྟངས་ཤིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས། རང་ཉིད་ནས་ཤིན་ཅང་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་ཐད་མུ་མཐུད་ནས་ཆོག་མཆན་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག

དེ་རིང་ Asia Time ཞེས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གསར་འགྱུར་ཐོན་པར་གཞིགས་ཚེ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མཐོ་སྒང་དང་ཤིན་ཅང་གི་ས་ཁུལ་དུ་དམག་དོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་ཞིག་ཤར་གཏོང་བྱེད་འཆར་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག དེ་ཡང་ Aviation industry corporation ཞེས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་མཁའ་འགྲུལ་བཟོ་ལས་ཁང་གིས་ནམ་མཁའ་ནས་དམག་དོན་མྱུལ་ཞིབ་དང་ལྟ་སྲུང་བྱས་ཏེ་ཐད་ཀར་པར་ལེན་ཐུབ་པའི་གནམ་འཕུར་གྱི་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་ཞིག་གསར་གཏོད་བྱས་ནས་ཉེ་ཆར་ Zhuhai ས་གནས་སུ་ཚོད་ལྟ་བྱས་འདུག དེ་བཞིན་ Global Time གསར་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་དམག་དོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་མཁའ་འཕུར་གྱི་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་དེ་ས་ངོས་ནས་མཐོ་ཚད་རྨིད་ ༩༠༠༠ ལྷག་གི་མཐོ་སར་འཕུར་ཐུབ་པ་མ་ཟད། ཆུ་ཚོད་གཅིག་གི་ནང་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ ༣༧༠ ལྷག་ལ་འཕུར་ཐུབ་པའི་མགྱོགས་ཚད་ལྡན་པ་ཞིག་གསར་གཏོད་ཀྱིས་རི་བོ་ཇོ་མོ་གླིང་མར་ཚོད་ལྟ་བྱས་ཏེ་མཐོ་ཚད་རྨིད་ ༨༠༠༠ འཕུར་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོད་འདུག དེ་ལྟ་བུའི་གསང་མྱུལ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་དེའི་གཤོག་འོག་ཏུ་གོ་མཚོན་ལྡུག་སའི་སྟོང་ཆ་ ༦ ཡོད་པས་མེ་སྒྱོགས་སོགས་ནམ་མཁར་སྐྱེལ་འདྲེན་བྱེད་ཐུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་བརྙན་མིག་བརྒྱུད་ནས་ཐག་རིང་གི་དངོས་པོ་སོགས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ། དམག་འཐབ་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་འབྲེལ་ལམ་གྱི་བརྡ་སྐྱེལ་བྱེད་ཐུབ་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མང་དག་ལྡན་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ ༢༢༠༠༠ ལྷག་གི་ས་མཚམས་ནི་ཀྱག་ཀྱོག་ཆེ་བའི་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གི་ས་འབྲེལ་དུ་འཁེལ་ཡོད་པར་བརྟེན་རྒྱ་ནག་གི་མཐའ་སྲུང་བ་དག་གི་གནས་བབ་ནི་ཉེན་ཁ་རང་བཞིན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་དམག་དོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་གནམ་འཕུར་འཕྲུལ་ཆས་གསར་པ་དེ་སྤྱོད་རྩིས་ཡོད་སྟབས། མཐའ་མཚམས་མྱུལ་ཞིབ་དང་འཇིགས་སྐུལ་རིང་ལུགས་རྒོལ་རྡུང་གི་ལས་གཞི་དེ་སྟབས་བདེར་འགྱུར་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་འཁོད་འདུག

མི་ལོ་ ༣༣ རིང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དྲག་གནོན་འོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་མྱངས་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད། དེའང་དེ་རིང་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བཞུགས་སྒར་དྷ་རྨ་ས་ལར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དབུས་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་དུ་སྔ་དྲོ་ཚོུད་ ༧༌༡༠ སྟེང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགུང་ལོ་ ༨༦ ཐོག་མཆིན་སྐྲན་དབང་གིས་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་དང་བསྟུན། དེ་རིང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་རྒྱ་གར་གྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནང་གནས་བཞུགས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ། དེ་བཞིན་ཚོགས་སྐྱིད་ཁག་གིས་ཀྱང་ངོ་དེབ་དང་ Instagram དེ་བཞིན་ Twitter སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་དང་ཐུགས་གསོའི་གསུང་འཕྲིན་སོགས་ཀྱང་སྤེལ་འདུགལྷག་པར་དུ་དབུས་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་དམ་པ་ཁོང་ནི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དམ་པ་ཁོང་གིས་ང་རང་ད་ལྟ་འཚོ་གནས་ཐུབ་པ་ནི་གཞོན་ལྷན་ནས་བོད་ཀྱི་འཐབ་རྩོད་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱག་ལས་གནང་བར་བརྟེན་ནས་ཡིན་པ་བསྐྱར་ནན་གསུངས་སྐོར་དྲན་གསོ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས་ཏེ། རྒྱལ་གཅེས་པ་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་པ་སྣམ་ཡུལ་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༣༢ ལོར་འཁྲུངས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༣ ལོར་དགའ་གདོང་དགོན་དུ་གྲྭ་ཞུགས་གནང་ཡོད། རྒྱ་དམར་པོས་བོད་དུ་བཙན་འཛུལ་བྱས་རྗེས་ཁོང་དཔལ་ལྡན་འབྲས་དཀར་སྤུངས་པའི་དགོན་དུ་གྲྭ་ཞུགས་གནང་འདུག ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོར་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་གནང་རྗེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། མི་ལོ་ ༣༣ རིང་བཙོན་འཇུག་འོག་བཀག་བསྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ཁོང་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་བྱེས་སུ་ཕེབས་འབྱོར་རྗེས་ཁོང་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་དངོས་ཡོད་མངོན་པའི་གངས་འོག་གི་མེ་ལྕེ་ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་ལྗགས་རྩོམ་གནང་ཡོད་པ་དང་དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་དུ་མའི་ནང་ཕབ་བསྒྱུར་གནང་ཡོད།དམ་པ་ཁོང་ཨ་རིས་གཙོས་པའི་ཡུ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཏུ་ཕེབས་ནས་བོད་ནང་བོད་མི་ཚོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེས་དམ་དྲག་འོག་བཙོན་འཇུག་གི་དཀའ་སྡུག་ཇི་ལྟར་མྱངས་དང་མྱོང་མུས་ཀྱི་བདེན་དཔང་ལྟར་བུར་གྱུར་ཡོད། ལྷག་དོན་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༨ ལོར་ཁོང་ལ་ཁེ་ན་ཌའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པས་ John  Humphrey Freedom Award  ཞེས་པའི་རང་དབང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཤིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོར་ཁོང་གིས་ Oslo Freedom Forum ཞེས་པའི་ཨོས་ལོའི་རང་དབང་གླེང་སྟེགས་དབུ་འབྱེད་ཐོག་གསུང་བཤད་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་དེ་རིང་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དགོངས་པ་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༧ ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༧ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་རྐྱེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་ངག་དབང་འོད་འབར་ལགས་སུ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པའི་སྐོར་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད། དེ་བཞིན་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་དཔལ་ལྡན་རྒྱ་མཚོ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་དགོངས་པ་མ་རྫོགས་པའི་གཟའ་འཁོར་གཉིས་ཙམ་གྱི་གོང་ལ་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་དབུས་རྒྱུན་ཁག་གཅིག་གཟིམ་ཤག་ཏུ་ཆེད་བཅར་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།  

དེ་རིང་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༩ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ས་ཁུལ་ནས་བོད་མི་ཞིག་གིས་འདི་གར་དྲྭ་ལམ་བརྒྱུད་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་དོན། དེང་སྐབས་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་དམ་དྲག་དང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྫོགས་རྒྱུ་དང་ཚར་རྒྱུ་མེད་པའི་རྒྱལ་གཅེས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོའི་ཚོགས་འདུ་ཡང་ཡང་ཚོགས་ཐོག་མང་ཚོགས་ལ་སུན་གཙེར་ཚད་མེད་བཟོ་བཞིན་ཡོད་མ་ཟད། གལ་ཏེ་ཚོགས་འདུར་མ་བཅར་ཚེ་ཆད་པ་གཅོད་པ་དང་ཡང་ན་མི་དེར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཕོག་ཉེན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག ཉེ་ལམ་ཟླ་བ་འདིའི་ཟླ་དཀྱིལ་དུའང་ལྷ་སའི་སྟོད་ལུང་བདེན་ཆེན་རྫོང་བདེ་ཆེན་གྲོང་ལ་ས་ཁུལ་དེའི་བོད་རིགས་གུང་ཁྲན་ཏང་མི་རྣམས་བཙན་དབང་གིས་བསྐོངས་ནས་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་པའི་གནོད་འཚེ་ཆེ་ཆུང་གང་ཡང་ལྷག་མི་ཆོག་པའི་ནན་བཤད་བྱས་པ་མ་ཟད་སྣང་ཆེན་བཞི་དང་དགའ་ཞེན་བཞི་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་ཁག་གཅིག་གི་ཐོག་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཅུག་འདུགསྣང་ཆེན་བཞི་ཟེར་བ་ནི་ཏང་གི་བཀའ་དྲིན་ལ་སྣང་ཆེན་གྱིས་སྲོག་ཤིང་ལ་དགའ་ཞེན་དང་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྣང་ཆེན་གྱིས་མེས་རྒྱལ་ལ་དགའ་ཞེན། ལེགས་སྐྱེས་ལ་སྣང་ཆེན་གྱི་ཁྱིམ་གཞིས་ལ་དགའ་ཞེན། ཤེས་དཔལ་ལ་སྣང་ཆེན་གྱིས་འཚོ་བར་དགའ་ཞེན་བཅས་ཡིན་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཡོད་པ་ལྔ་དང་ཡག་པ་ལྔ་ཟེར་བ་སོགས་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤེལ་འདུག་པ་མ་ཟད་ཏང་མི་ཁྱོད་ཚོས་སྔོན་ཐོན་གྱི་ནུས་པ་འདོན་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བྱས་འདུགགནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་པས་མུ་མཐུད་དུ་བརྗོད་དོན་ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་འཕྲོད་འཆར་ལས་ཁུངས་དང་རྫོང་རིམས་འགོག་ལྟེ་གནས། རྫོང་ཆོས་དོན་ལས་ཁུངས། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཨེ་འགོག་དང་བླངས་ཚོགས་ཆུང་བཅས་མཉམ་འབྲེལ་ཐོག་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་རྒྱལ་དགོན་པ་དང་སྣ་དཀར་དགོན་བཅས་ལ་བསྐྱོད་ནས་སྔོན་ཐོན་གྱི་གྲྭ་བཙུན་རྣམ་དག་བྱེད་པར་བརྩོན་དགོས་ཞེས་པའི་མིང་བྱང་འོག་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ལ་རེག་དུག་ནད་གཞི་སྔོན་འགོག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་སྤེལ་ཡོད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་འདྲ་པར་དང་གནས་ཚུལ་ཡང་མཁོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་ཅིང་། གྲྭ་བཙུན་ཚོར་དེ་ལྟར་གནང་བ་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཡག་པོ་ཡིན་ཀྱང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་དམའ་འབེབ་དང་ཁྱད་གསོད་ཡིན་པའི་བསམ་ཚུལ་བརྗོད་མཁན་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ཆབས་ཅིག དེང་སྐབས་བོད་ནང་དམ་དྲག་ཇི་ཆེ་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་ཡང་སྔར་དང་མི་འདྲ་བའི་དཀའ་ངལ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་།གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་མཁན་གྱིས་འདི་གར་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཚོས་དམ་དྲག་དང་དཀའ་སྡུག་འོག་དུས་གཏན་དུ་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དྲན་བཞིན་ཡོད་པ་དང་༸གང་ཉིད་མཆོག་གང་མགྱོགས་ཕོ་བྲང་པོ་ཏ་ལར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་ཐུབ་པའི་ཆེད་དུས་གཏན་དུ་གསོལ་འདེབས་སྨོན་ལམ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གྱི་རྩོམ་ཡིག་གནང་སོང་། སྐྱབས་མགོན་དྲན་པའི་སྨྲེ་སྔགས། སྙིགས་དུས་ཀྱི་འགྲོ་བར་ལམ་སྟོན་གྱི་ཆོས་མེ་སྤར་མཁན་སྐྱབས་མགོན་ལགས། དྭ་ཕྲུག་ཁྲི་མ་འབུམ་གྱིས་རེ་བལྟོས་དང་འདུན་པ་བཅང་བའི་སེམས་ཀྱི་སྐྱབས་མགོན་ལགས། ངས་ཁྱེད་ལ་སྨྲེ་སྔགས་སེམས་ཀྱི་མཆོད་པ་འབུལ། ཞོགས་པ་ལྷ་བསང་གཏོང་དུས་རླུང་རྟ་དགུང་ལ་མཆོད་ནས། ཁྱེད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་དགོངས་བཞེད་ཇི་བཞིན་བརྒྱ་དང་བཅུ་གསུམ་བཞུགས་པར་སྨོན། ཀི་བསྭོ་ཡིས་བསྟོད་པའི་དུ་སྤྲིན་ཁྲོད་དུ་གསོལ་འདེབས་དང་སྨོན་ལམ་མང་པོ་རྒྱབ་ཡོད། ཡུན་རིང་དུ་བྲལ་བའི་རྒྱང་རིང་གི་ཡབ་ཆེན་ལགས། ཁྱེད་རང་སྐུ་ཁམས་བདེ་ལགས་སམ། རང་རྒྱལ་གྱི་དྲོད་འཁོལ་སྟོངས་བའི་གཞིས་ལུས་ཕུ་ནུ་མིང་སྲིང་ཚོས་སེམས་ཀྱི་བླ་མ་སྒུག་ཡོད། ཁྱེད་ནམ་ཡང་མ་བརྗེད་པར་ངང་སྒུག་བྱས་ཡོད། མིག་ཟུང་མཆི་མས་བརླན་ནས་སྒུག་ཡོད། ལག་ཟུང་སྙིང་ཁར་བཀོད་དེ་སྒུག་ཡོད། སྐུ་ཚེ་མི་འགྱུར་རི་རྒྱལ་ལྷུན་པོ་བཞིན་བརྟན་ཅིང་། ཐུགས་ཀྱི་བཞེད་དོན་ཡོད་དོ་ཅོག་འགྲུབ་ནས་མྱུར་དུ་རི་བོ་གྲུ་འཛིན་གྱི་ཞིང་འདིར་༸ཞབས་སོར་འཁོད་རྒྱུའི་སྨོན་ལམ་ཁྲི་ཕྲག་གིས་བསུ། རེ་སྒུག་ནས་གཞིས་ལུས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་བྱས་ཏེ་ཕུལ།།

རྒྱ་ནག་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུམས་བཅོས་དེ་UNESCO འམ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་དང་ཚན་རིག རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་སྡེ་ཚབ་ཀྱི་གནའ་བོའི་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་ Intangible Cultural Heritage ཞེས་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་ཁོངས་སུ་དེབ་སྐྱེལ་སླད་ཞུ་སྙན་ཕུལ་བ་ལྟར་ཁ་སང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་ལུམས་བཅོས་དེ་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་གི་ཁོངས་སུ་ངོས་ལེན་གནང་འདུག ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གི་ CGTN གསར་ཁང་གི་དྲ་ཐོག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༦ ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡ བར་ལྷོ་ཨ་ཕི་རི་ཀའི་གླིང་ཕྲན་ནང་ཆགས་པའི་ Mauritius སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ Port Louis ནང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཐད་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་ ༡༣ པ་འཚོགས་བཞིན་པ་ལྟར་བོད་ལུགས་གསོ་རིག་གི་དཔྱད་བཅོས་ལས་ལུམས་བཅོས་དེ་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ངོས་ལེན་བྱས་འདུགབོད་ནང་གི་གསར་འགྱུར་གཞན་ཁག་གཅིག་གི་ནང་ད་རེས་ལུམས་བཅོས་དེ་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཚུད་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་བཅོས་ཐབས་དེར་རིན་ཐང་གནང་བ་ཞིག་མཚོན་པ་འཁོད་འདུག ལུམས་བཅོས་ནི་སྨན་སྣ་སྣ་མིན་སྒོ་ནས་ཁྲུས་བྱེད་ཐོག་ལུས་སེམས་སྙོམ་སྒྲིག་དང། ཤ་གནད་ཉམས་རྒྱུད་གསོ་བ་དང། དེ་བཞིན་རྩ་འཁྱུག་པ་དང་རྐང་པ་སྐྲངས་པ། མདོར་ན་གཟུགས་གཞི་བདེ་ཐང་དང། ནད་གཞི་འགོག་ཐབས་ཀྱི་བཅོས་ཐབས་ཞིག་ཡིན་པ་དང།  ལོ་རྒྱུས་ལ་གཞིགས་ན་ལུམས་བཅོས་དེ་བོད་ནང་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་སྔ་རོལ་ནས་ལག་ལེན་དུ་འཁྱོལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང། ད་ཆ་ཡང་རྒྱ་གར་དང་བོད། བལ་ཡུལ་སོགས་སུ་དར་སྤེལ་འགྲོ་མུས་ཡིན་པ་མ་ཟད་ལུམས་བཅོས་ཀྱི་ཕན་ནུས་དེ་རང་བྱུང་གི་ཆུ་ཚན་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡོད་པ་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནང་བཀོད་འདུགགཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྔ་ལོར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལུམས་བཅོས་དེ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་དེབ་སྐྱེད་བྱས་པ་ལྟར། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིིག་པ་ཆ་ཚང་དངོས་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཚུད་ཐབས་སླད་དེབ་སྐྱེལ་གནང་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་བོད་ཀྱི་གསོ་བ་རིག་པའི་བདག་དབང་ཐད་རྩོད་གླེང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རིའི་མི་སེར་རྣམས་ལ་བོད་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲུལ་སྐྱོད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ Reciprocal Access to Tibet Act ཞེས་པར་ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་སྤྱི་མོས་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་འདུག ཨ་རི་རྒྱལ་ས་ཝ་ཤིང་ཊོན་ཌི་སི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་དྲ་གནས་ཐོག་ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ཚོགས་ཆུང་གིས་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་ཐོག་འགྲུལ་བཞུད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་མགྲིན་དབྱངས་གཅིག་གྱུར་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་པའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Matteo Meccaci ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཨ་རིའི་མི་སེར་རྣམས་འདྲ་མཉམ་ཐོག་བོད་ལ་འགྲུལ་བཞུད་ཆོག་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ལ་སྤྱི་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཤུགས་ཆེ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། དེས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིས་གཙོས་པའི་ཨ་རིའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་མུ་མཐུད་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་དང་ལྷག་དོན་ཨ་རི་མི་སེར་རྣམས་བོད་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་བློ་འཚབ་གནང་བཞིན་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཆེད་བཏོན་གནང་མཁན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Marco Rubio མཆོག་དང་ཁྲིམས་གཞི་ཚོགས་ཆུང་གི་དབུ་ཁྲིད་སྐུ་ཞབས་ Corker མཆོག གཞན་ཡང་ Menendez མཆོག་སོགས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ནས་ད་བར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་འདྲ་མཉམ་གྱི་གཞི་རྩའི་གནད་དོན་ཐད་ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མུས་ཡིན་པར་བཀྲིན་ཆེ་ཞེས་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་ Reciprocal Access to Tibet Act ཞེས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་དང་གསར་འགོད་པ། དེ་བཞིན་མི་སེར་རྣམས་ཨ་རིའི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཐོངས་མཆན་འབུལ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ངོས་ནས་ཀྱང་བོད་ནང་ཨ་རི་གཙོ་གྱུར་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྟོག་ཞིབ་མི་སྣ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ། གསར་འགོད་པ། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་བཅས་རང་དབང་ཐོག་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཆོག་པའི་རང་དབང་འདྲ་མཉམ་གནང་དགོས་པ་དང། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་བྱུང་ཚེ་བོད་ནང་འགྲུལ་བསྐྱོད་དམ་དྲག་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལའང་ཨ་རིའི་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་གནང་དགོས་པ། དམིགས་བསལ་བོད་མི་ཨ་རིའི་མི་སེར་ཡིན་པ་ཚོ་བོད་ནང་རང་སོ་སོའི་ཕ་མ་སྤུན་མཆེད་ཐུག་འཕྲད་དང་གནས་མཇལ་དུ་བསྐྱོད་རྒྱུར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གིས་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱིས་དམིགས་བསལ་དམ་དྲག་འོག་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མི་ཚོ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་དུ་རང་དབང་ཐོག་འགྲུལ་བཞུད་ཆོག་པའི་འདྲ་མཉམ་གྱི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད།

ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༦ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་དེ་རིང་ཚེས་ ༢༨ བར་སུད་སི་རྒྱལ་ས་ཇི་ནི་ཝ་ནང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལྷན་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་དེའི་ཐོག་སུད་སི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དཀོན་མཆོག་སྒྲོལ་མ་ཡག་ལྷ་ལགས་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ལ་གཞིགས་ན། ལྷན་ཚོགས་དེར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་འཕྲུལ་ལས་བཟོ་རིགས་ Amnesty Tech དང་།  Microsoft དེ་བཞིན་ Intel ཚོགས་པ་སོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དང་། ཁོང་རྣམ་པས་མིས་བཟོས་པའི་འཕྲུལ་རིགས་ Artificial Intelligence བཟོ་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྐབས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཀུན་སློང་འཁྱེར་ཐོག་འཕྲུལ་རིགས་བཟོ་ཐབས་གལ་གནད་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་འདུག སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འབྲེལ་མཐུད་པ་དཀོན་མཆོག་ཡག་ལྷ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མིས་བཟོས་པའི་འཕྲུལ་རིགས་དབར་གྱི་འབྲེལ་བའི་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་གནང་བ་དེ་ཡག་པོ་རེདའོན་ཀྱང་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཆེས་དམ་དྲག་ཆེ་བའི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་མིས་བཟོས་པའི་འཕྲུལ་ཆས་མང་པོ་ཞིག་ཚོང་འགྲེམས་བྱས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་འགྲོ་སྡོད་སྤྱོད་གསུམ་གྱི་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་ལྟ་སྲུང་བྱ་རྒྱུར་སྤྱོད་བཞིན་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ད་ལྟའི་ཆར་ཡུ་གུར་ནང་དོགས་ཟོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་སོགས་ཆེད་དུ་བཙུགས་ནས་མི་མང་གི་ལས་དོན་ཐོག་ལྟ་སྲུང་བྱེད་བཞིན་པར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཚོགས་པ་དང་མི་མང་ནས་དོ་སྣང་བྱུང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་། མང་ཚོགས་ཀྱི་མ་ཤེས་པ་ཞིག་ནི་ད་ལྟ་ཤིན་ཅང་ནང་སྤྱོད་བཞིན་པའི་དོགས་ཟོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་དེ་དག་དེ་སྔ་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཁུལ་དུ་སྤྱོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་འཕྲུལ་རིགས་དེ་དག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་ཚོང་འགྲེམ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ལྷན་ཚོགས་དེར་བཅར་མཁན་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉེས་ཡངས་ཚོགས་པའི་འཕྲུལ་ལས་རིག་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་སློབ་སྟོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Eimear Farrel ལགས་ཀྱིས་དམ་དྲག་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གཅིག་ཏུ་མིས་བཟོས་པའི་འཕྲུལ་རིགས་རྐྱེན་པས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་དོ་ཕོག་ཆེན་པོ་འགྲོ་ཡི་ཡོད་པརེད། དཔེར་ན་བོད་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན་དོགས་ཟོན་མྱུལ་ཞིབ་ཀྱི་འཕྲུལ་རིགས་རྣམས་བརྟག་གནས་ལྟ་བུར་གྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ཆབས་ཅིག བོད་ནང་སྤེལ་བཞིན་པའི་ལས་གཞི་དེ་དག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཀྱི་རེད་ཅེས་ནན་གསུངས་གནང་འདུག ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་སྟངས་འཛིན་པ་ Dunstan Allison -Hope ལགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་འཕྲུལ་རིགས་བཟོ་ལས་པ་ཙམ་གྱི་གནད་དོན་དུ་མ་བཞག་པར་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ནས་དེའི་ཐོག་གླེང་སློང་གནང་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཨ་རི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རང་དབང་ཁང་པས་ཉེ་ཆརཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོའི་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་ཐོག་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་རྒྱ་གཞུང་གི་དོགས་ཟོན་མྱུལ་ཞིབ་དང་ངོ་གདོང་ཆ་འཛིན། གནས་བསྡུ་དཔྱད་ཞིབ་སོགས་ཀྱི་འཕྲུལ་རིགས་ཁག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནང་ཚོང་འགྲེམས་དང་དེ་ལྟར་ཆེད་འཛུགས་གནང་རྒྱུའི་ཐད་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲད་མགོ་བཙུགས་ཟིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་ནི་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་ཐད་ཆེས་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ་ཏེ། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་འཛམ་གླིང་གི་ཕྱོགས་གཞན་ཁག་ཏུའང་རྒྱ་གཞུང་གི་ཤུགས་རྐྱེན་དབང་གིས་དྲ་རྒྱའི་རང་དབང་ཇེ་ཞེན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་ཡོད་པ་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོ་ནས་བཟུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབུལ་སྐྱོར་འཛུགས་སྐྲུན་ཞེས་པར་ཁ་གཡར་ཏེ་ཁམས་གོ་འཇོ་དང་སྨར་ཁམས་ཁུལ་སོགས་ནས་ས་གནས་ཡུལ་མིའི་ས་ཞིང་གཞུང་བཞེས་དང་ཡུལ་མི་སྟོང་ཕྲག་ཁ་ཤས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་ཁང་པ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཏེ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་གནང་འཇུག་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཉེ་དུས་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སའི་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་མཁར་རྩེ་ཤང་དཔེ་སྣང་གྲོང་ཚོར་ཁམས་གོ་འཇོ་ས་ངན་ཡུལ་ཚོ་ཐེངས་གཉིས་པ་དེ་གནས་སྤོས་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ནང་ཁྱིམ་དུད་གྲངས་ ༥༧ དང་མི་གྲངས་ ༤༠༠ ལྷག་ཙམ་རྒན་སྐྱོར་བྱིས་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་འབྱོར་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་མཁར་རྩེ་གྲོང་གི་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུ་བཅུག་འདུག འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དུ་གནས་སྤོ་སྔ་རྗེས་བྱས་པའི་ཁམས་གོ་འཇོ་ཡུལ་མིའི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སློབ་གྲྭ་ཞིག་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་སློབ་ཕྲུག་དེ་རྣམས་སློབ་སྦྱོང་ལ་དོ་སྣང་མེད་པ་མ་ཟད་འཛིན་རིམ་དྲུག་པར་སླེབ་ནའང་ད་དུང་ཀ་མེད་སུམ་ཅུ་རྣམས་མ་ཤེས་པའི་ཐོག་དུས་ཚོད་ཡོད་ཚེ་ཆང་རག་ལ་གཡེང་ནས་སྡོད་ཀྱི་ཡོད་པར་གཞུང་ཕྱོགས་འབྲེལ་ཡོད་ནས་དོ་སྣང་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་འདུག འདི་ལོའི་ལོ་གསར་རྗེས་སུ་མུ་མཐུད་ནག་ཆུ་ཉི་མ་རྫོང་དང་། མངའ་རིས། སོག་རྫོང་། འབྲ་ཆེན་རྫོང་། ལྷ་རི་རྫོང་། འབྲི་རུ་རྫོང་བཅས་ནས་ཡུལ་མི་མང་པོ་ཞིག་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་དུ་གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག་པ་མ་ཟད་ཐེམས་གྲངས་ ༢༠༠༠ དང་མི་གྲངས་ ༥༠༠༠ ཙམ་གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་འདུག ད་དུང་གཙང་གི་གཞིས་ཀ་རྩེའི་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་པ་སྣམ་རྫོང་དང་ལྷ་སའི་སྟག་རྩེ་རྫོང་སོ་སོའི་ནང་ལ་ཡང་གོང་མཚུངས་ཁམས་ཁུལ་ནས་ཁྱིམ་དུད་ ༥༠༠ བརྒལ་བ་གནས་སྤོ་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་འདི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༢ ཉིན་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁོངས་ནས་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༥ ཡི་མང་ཚོགས་ ༢༠༦ ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་དཔལ་འབྱོར་གསར་སྤེལ་ཁུལ་གྱི་གནས་སྤོ་ས་ཚིགས་བདེ་སྐྱིད་ཁང་གསར་ཁུལ་ཆུང་དུ་གནས་སྤོས་བཏང་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁམས་ཁུལ་གྱི་ཡུལ་མི་གནས་སྤོ་གཏོང་ཡུལ་ནི་ལྷ་ས་དང་ཆབ་མདོ། གཞིས་རྩེ། ལྷོ་ཁ། ཉིང་ཁྲི་བཅས་གྲོང་ཁྱེར་བཞི་ནང་གི་རྫོང་སོ་སོར་ཆ་བགོས་བྱས་འདུག ད་ལྟའི་ཆར་གནས་སྤོ་བྱེད་མཁན་ནང་གོ་འཇོ་རྫོང་ཁེར་རི་ཤང་དང་། གླང་སྨད་ཤང་། གསེར་གདོང་ཤང་། མིག་མདོ་ཤང་། བྱང་གསུམ་ཤང་། འབུམ་སྐྱེས་ཤང་བཅས་དང་སྨར་ཁམས་རྫོང་རྒོད་པོ་ཤང་གི་སྲིད་འཛིན་གྲོང་ཚོ་ ༤༥ ཡོད་པ་དང་དེའི་ནང་དུད་ཚང་ ༢༧༤༡ དང་མི་ཁྲི་ ༡༌༦༦ ལྷག་ཙམ་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞནཡང་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ཉིན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཏང་གི་འགོ་ཁྲིད་ཝུའུ་དབྱིང་ཅེས་ལྷ་སར་ཆབ་མདོ་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོས་བྱས་པའི་སྨར་ཁམས་རྫོང་དང་གོ་འཇོ་རྫོང་གི་དུད་ཚང་ཁ་ཤས་ལ་ལྟ་སྐོར་ཕྱིན་ནས་ཏཱ་ལའི་རུ་ཚོགས་ཀྱི་ལོག་སྤྱོད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཐེར་འདོན་འགག་རྒྱག་གཏིང་ཟབ་བྱས་ཏེ་མི་རིགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཀྱིས་དར་ཆ་གསལ་སྟོན་གྱི་སྒོ་ནས་ཁ་བྲལ་ལ་ངོ་རྒོལ་དང་། མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ལ་སྲུང་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུར་སློབ་གསོ་ཁྲིད་སྟོན་བྱེད་དགོས་པ། ཏང་གི་བཀའ་ལ་ཉན་པ། ཏང་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ། གནད་དོན་འཕྲད་སྐབས་མགོ་མི་རྨོངས་པ་དང་འགག་རྩའི་དུས་སུ་ནུས་པ་ཐོན་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་གཏམ་བཤད་བྱས་འདུག གོང་གསལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དབུལ་སྒྲོལ་ལས་གཞིར་ཁ་གཡར་ཏེ་ཁམས་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་ཡུལ་གཞན་དུ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་གཏོང་བའི་ལས་གཞི་དེ་ ༢༠༡༦ ལོ་ནས་ལས་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་གནས་སྤོ་ས་ཚིགས་ ༡༩ འཛུགས་སྐྲུན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་དེ་དག་ནང་དུད་ཚང་ ༢༠༤༨ ཀྱི་མི་ ༨༠༠༠ གནས་སྤོ་བྱ་རྩིས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་འཕན་པོ་ལྷུན་གྲུབ་རྫོང་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་དུད་ཚང་ ༣༠༠ ཡི་མི་ ༡༢༥༥ གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུའི་ནང་ཐང་མགོ་ཤང་ཐང་མགོ་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༧༠ དང་མཁར་རྩེ་ཤང་དཔེ་སྣང་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༢༤ ལྕང་ར་ཤང་ལྕང་ར་ཤར་གྲོང་ཚོར་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༣༦༡ གནས་སྤོ་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཡང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཆུ་ཤུར་རྫོང་དུ་དུད་ཚང་ ༤༨༤ ཡི་མི་ ༡༩༤༢ གནས་སྤོ་གཏང་རྒྱུ་དང་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་སྣེའུ་ཁུལ་གསར་དུ་དུད་ཚང་ ༥༠ ཡི་མི་ ༡༧༣ དང་། ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་ཁུང་ཀང་ཁུལ་གསར་དུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༣༥༩ གནས་སྤོས་བྱས་ཟིན་འདུག ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་འདམ་གཞུང་རྫོང་གི་ཁོང་སུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༦༥ གཅིག་གནས་སྤོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཅིང་དེའི་ནང་ཡངས་པ་ཅན་གྲོང་ཚོ་སྙིང་གྲོང་ཤང་སྟོད་གླིང་གྲོང་ཚོ། ཆུ་ཚན་གྲོང་ཚོ། ཀོང་ཐང་ཤང་ལ་རྒན་གྲོང་ཚོ། གྲོང་དཀར་གྲོང་ཚོ་བཅས་ཚུད་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྙེ་མོ་རྫོང་གི་ཁོངས་སུ་དུད་ཚང་ ༡༠༠ ཡི་མི་ ༤༣༢ གནས་སྤོ་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ན་གཞོན་རང་ལོ་ ༢༢ ཡིན་པ་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་དུ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁུ་ཚུར་དྲག་རྩལ་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རྩེད་འགྲན་ Ultimate Fighting Championship ཞེས་པའི་དྲག་རྩལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཀྱིས་རྩེད་འགྲན་ཆེས་ཐོག་མ་གནང་འདུག ཁོང་ནི་བོད་མིའི་ཁྲོད་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁུ་ཚུར་དྲག་རྩལ་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རྩེད་འགྲན་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་དང་མང་ཚོགས་ཚོས་ཁོང་ལ་ཡོངས་གྲགས་སུ་ The Tibetan Eagle འམ་བོད་ཀྱི་བྱ་རྒོད་ཞེས་མཚན་འབོད་གནང་གི་འདུག གཞི་རྩའི་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་ Beijing དུ་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁུ་ཚུར་དྲག་རྩལ་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རྩེད་འགྲན་ཨང་ ༡༤༡ ཐོག་ཨ་རི་བ་རང་ལོ་ ༢༧ སོན་པ་ Louise Smolka ལགས་དང་རྩེད་འགྲན་གནང་ཡོད་པ་ལྟར་ཁོང་རྩེད་འགྲན་རིམ་པ་གཉིས་པ་ལས་ཤོར་འདུག བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ལགས་ཕམ་ཉེས་བྱུང་མིན་ལ་ལྟོས་མེད་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ངོ་དེབ་དང་ Twitter སོགས་ཀྱི་ཐོག་གཞིས་བྱེས་བོད་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ཁྱེད་བོད་པ་ཞིག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩེད་འགྲན་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པར་དགའ་སྤོབས་པ་ཡོད་ཅེས་དང་དེར་བསྔགས་བརྗོད་ཞུ་བཞིན་འདུག བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་ངས་ད་རེས་ UFC རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁུ་ཚུར་དྲག་རྩལ་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རྩེད་འགྲན་ནང་མཉམ་ཞུགས་ཐུབ་པར་དགའ་པོ་བྱུང་། ལྷག་པར་དུ་ང་རང་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲག་རྩལ་འདིའི་ནང་ད་བར་བོད་པ་ཞིག་ནས་ཆ་ཤས་བླངས་ཐུབ་པ་ཆེས་ཐོག་མ་ཡིན་སྟབས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་པ་ཚོས་ངའི་རྩེད་འགྲན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་ལྟར་རང་ངོས་ནས་རྩེད་འགྲན་འདིའི་བརྒྱུད་ངའི་མི་མང་དང་རུ་ཁག དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་བཅས་ཀྱི་གཟི་བརྗིད་མཚོན་ཐུབ་པ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ཁག་གཅིག་ནས་དེ་སྔ་ལོ་ངོ་བརྒྱད་ཙམ་གོང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁུ་ཚུར་དྲག་རྩལ་གྱི་ཕུལ་བྱུང་རྩེད་འགྲན་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནས་དབྱིན་ཡུལ་གྱི་དྲག་རྩལ་པ་ Dan Hardy ལགས་ཀྱི་ལུས་པོར་དབུ་ཅན་ཐོག་ཨོཾ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧཱུྃ་ཞེས་བྲིས་པ་དེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་པའི་དབང་གིས་སུབ་ཏུ་བཅུག་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ལགས་ལ་རྩེད་འགྲན་སྐབས་སུ་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ནས་བསོད་ནམས་དར་རྒྱས་ཞེས་བོད་མིང་རང་སོར་མ་བཞག་པར་ Su Mudaerji ཞེས་རྒྱ་མིང་ཆེད་བཀོད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་གོ་སྒྲིག་ཚོགས་ཆུང་ལ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་མཁན་ཡང་བྱུང་བཞིན་འདུག