རྒྱ་ནག

བོད་ས་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་བོད་ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དགོངས་རྫོགས་ཏེ་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཅེས་སྲུང་བརྩི་གནང་སྲོལ་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཀྱི་དུས་ཚིགས་དེར་འཁེལ་བ་དང་བསྟུན། བོད་མི་ཡོངས་ཀྱིས་མཆོད་མེ་ཕུལ་བ་སོགས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཐོག་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་གནང་ཡོད་ནའང་བོད་ནང་དུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཉིན་དེར་མཆོད་མཇལ་དང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེ་ཡང་ Bitter Winter ཞེས་པའི་གསར་ཁང་གི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཞིག་ན། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་འགོ་ཁྲིད་འོག་བོད་མིའིཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དྲག་གནོན་ཤུགས་ཆེན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཁ་ཉིན་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཀྱི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཀའ་རྒྱ་ཞིག་བཏང་བའི་ནང་དུ་མི་སུ་ཞིག་གིས་དེ་ཉིན་མཆོད་མཇལ་སོགས་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོར་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མི་ཆོག་པ་དང་། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱེད་མཁན་བྱུང་བ་ཡིན་ན། མཇུག་འབྲས་ངན་པ་འཕྲད་རྒྱུ་ཡིན་པས་འགན་རང་ངོས་ནས་ཁྱེར་དགོས་པ་བརྗོད་འདུག དེའང་སློབ་ཕྲུག་དང་། སློབ་གྲའི་ལས་བྱེད། དེ་བཞིན་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་སོགས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བཀའ་ཁྱབ་དེ་བཏང་ཡོད་ནའང་། དེའི་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཡོངས་ཀྱི་ཁྲོད་ལ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་སྤེལ་བར་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་ཞིག་བཏང་ཡོད་པ་གསུངས་མཁན་འདུག མ་ཟད་གཞིས་བཞུགས་རྩོམ་པ་པོ་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་གི་པར་མཛོད་ནང་དུ་གཙུག་ལག་ཁང་གི་མདུན་དུ་དམག་མི་ཕོན་ཆེན་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་ཡོད་པའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་བཞག་སྟེ། དོན་དུ་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཟེར་བ་ནི་འདི་འདྲ་ཞིག་རེད་ཅེས་ཟུར་བྱས་འདུག གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། འདི་ལོ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་དེ་གཟའ་ཉི་མར་ཁེལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་འདི་ལོ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་འཁྲུངས་སྐར་བཟའ་སྤེན་པར་ཁེལ་སྐབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཉིན་མོ་དེ་གཉིས་གུང་གསེང་ཡིན་ནའང་འཛིན་གྲྭ་འཚོགས་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། ད་རེས་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གི་དམ་དྲག་བྱས་པ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་འགག་ཆེ་བའི་ཉིན་མོ་ཁག་སྲུང་བརྩི་བྱེད་པར་འགོག་ཐབས་བྱས་པའི་གནད་དོན་མང་པོའི་ནང་ནས་གཅིག་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་བོད་ནང་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་ཆེ་ཤོས་སུ་གྲགས་པའི་བླ་རུང་སྒར་དང་ཡ་ཆེན་སྒར་དུ་གྲྭ་བཙུན་གྱི་གྲངས་འབོར་ཚད་འཛིན་གྱིས་གྲྭ་བཙུན་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དགོན་པ་ནས་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བ་དང་། གྲྭ་ཤག་ཕྱེད་ཀ་ལས་མང་བ་གཏོར་བཤིག་བཏང་བ། དེ་བཞིན་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་རང་ཡུལ་དུ་ཕྱིར་ལོག་རྗེས་ཕྱིར་དགོན་པར་ཞུགས་སུ་མ་བཅུག་པ་དང་། གྲྭ་ཆས་སྤྲོས་མི་མཆོག་པ། དེ་བཞིན་ས་ག་ཟླ་བ་སོགས་ཀྱི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐབས་སུ་བོད་རིགས་ལས་བྱེད་པ་དང་། སློབ་ཕྲུག དེ་བཞིན་དེ་དག་གི་ཕ་མ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོའི་ཅི་རིགས་ཀྱི་ནང་མཉམ་ཞུགས་བྱེད་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བ་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

ཁ་སང་ལྷོ་རྒྱ་ནག་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། གཟའ་འཁོར་འདིའི་རེས་གཟའ་ལྷག་པའི་ཉིན།  རྒྱ་ནག་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཧྲང་ཧེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ (Fudan) ཧྥོ་ཊན་གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་མ་མང་པོ་ཞིག་གི་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ར་བའི་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཟ་ཁང་གི་ཉེ་འགྲམ་དུ། ཆབ་སྲིད་དང་ལྟ་གྲུབ་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་མེད་པའི་ཐོག་ནས་ཤེས་ཡོན་དང་བསམ་བློ་རང་དབང་དགོས་པའི་བརྗོད་ཚིག་གསལ་བའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་བླངས་བའི་ཐོག་ནས་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་། དེའང་ཉེ་ཆར་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང་། དམངས་གཙོའི་འཛིན་སྐྱོང་ཞེས་པ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་མེད་པ་བཟོས་སྟེ། དེའི་ཚབ་ཏུ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་གོང་འཕེལ་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བརྗོད་མང་དག་ཅིག་བཅུག་པར་ངོ་རྒོལ་གྱི་ཚུལ་དུ་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཞིག་རེད་འདུག མིང་བརྗོད་འདོད་མེད་པའི་སློབ་མ་ཞིག་གི་གསར་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་པར་གཞིགས་ན། མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བར་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པ་གསལ་པོ་ཤེས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་འདུག སྐར་མ་ ༢༠ ཅན་གྱི་ལས་འགུལ་འདིའི་ཁྲོད། གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་གི་སློབ་མ་ཁག་ཅིག་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་དེ་གྱེར་བའི་སྐབས་སུ་སློབ་ཕྲུག་མང་དག་ཅིག་གིས་དེར་མཉམ་ཞུགས་གནང་སྟེ་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་པ་བསྟན་ཡོད་པ་དང་། མཐོ་སློབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་མི་སྣ་དང་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་དེར་གཟིགས་མོ་གཟིགས་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་འདྲ་པར་ནང་དུ་མངོན་རྒྱུ་འདུག རྒྱ་ནག་ནང་གི་རྩེ་ཕུད་དང་གུ་ཡང་ཅན་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་པའི་མཐོ་སློབ་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཁེ་ཉིན་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་བརྙན་པར་དེ་ད་ལྟའི་ཆར་དྲ་ལམ་ཐོག་བཀག་སྡོམས་བྱས་ཟིན་ཡོད་ནའང། བཀག་སྡོམས་མ་བྱས་པའི་སྔོན་ལ་རྒྱ་ནག་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་དུ་ཁྱབ་བརྡལ་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཕྱིན་ཟིན་པ་མ་ཟད། མཐོ་སློབ་ཀྱི་བསྟོད་དབྱངས་དེའི་གཞས་ཚིག་ཡང་བརྒྱུད་སྤེལ་ཤུགས་ཆེར་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་ཧྥོ་ཊན་མཐོ་སློབ་ནི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ལྟ་བ་གུ་ཡངས་ཅན་གྱི་མཐོ་སློབ་རྩེ་ཕུད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་།  སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༠ ལོར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་འཛིན་སྐྱོང་གི་ཐད་ནས་བསྐྱར་ཞིབ་བྱེད་དགོས་བའི་བཙན་བཀའ་བཏང་བའི་མཐོ་སློབ་ཉེར་དྲུག་ཁྲོད་གཅིག་ཡིན་པ་རེད།  དེའི་ཁྲོད་བདུན་ཕྲག་དེའི་རེས་གཟའ་མིག་དམར་ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཁང་གིས་ནན་ཅིན་དང་ཧྲན་ཞི་མཐོ་སློབ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་ཡང་འགྱུར་བ་དེ་མཚུངས་བཏང་བར་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག ཉེ་ཆར་བསྐྱར་བཅོས་བྱས་པའི་ Fudan མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ། སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ལམ་ལུགས་འོག་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་ས་བརྟན་བཟོ་རྒྱུ་དང་། ཚོགས་པའི་ལྟ་གྲུབ་དང་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ལག་ལེན་ལྟར་རྒྱུ་སོགས་ཚིག་གསར་མང་པོ་འཁོད་ཡོད་པ་མ་ཟད་། སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་བློས་གཏོང་དང་ཞབས་ཞུ། དེ་བཞིན་གཅིག་སྒྲིལ་སོགས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ལངས་ཕྱོགས་རྙིང་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་རྒྱལ་ཞེན་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་བཀོད་པ་མ་ཟད། སློབ་ཕྲུག་གི་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་དང་རང་དབང་གི་བསམ་བློ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་རྩ་བ་ནས་མེད་པ་བཟོས་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེ་བཞིན་མཐོ་སློབ་ཀྱི་ངོས་ནས་ཤེས་ཡོན་རང་དབང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་མེད་པ་བཟོས་མེད་ནའང་ལེའུ་ ༡༨ པ་མར་ཕབས་ཡོད་པ་རེད་འདུག རྩ་བའི་སྔོན་ཆད་Fudan མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ། མཐོ་སློབ་སྟངས་འཛིན་རྣམས་དགེ་རྒན་དང་སློབ་ཕྲུག་གི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། དམངས་གཙོའི་ལམ་ལུགས་ཐོག་ནས་འཛིན་སྐྱོང་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་འཁོད་ཡོད་ནའང་། བསྐྱར་གཅོས་ཁྲིམས་ཡིག་ནང་དུ་དབང་ཆ་ཆ་ཚང་མཐོ་སློབ་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆུང་དང་། རིག་བདག་གི་ལག་ཏུ་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོད་པ་རེད་འདུག མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བའི་ཁོངས་ནས་རང་དབང་གི་བསམ་བློའི་ཚིག་བརྗོད་མེད་པ་བཟོས་པ་དེའི་སྐོར་དྲ་ལམ་ཐོག་དམིགས་བསལ་གྱི་གླེང་སློང་ཤུགས་ཆེར་བྱུང་བའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་འབྲེལ་གསར་ཁང་ Global times ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ། Hu Xijin ཟེར་བ་དེས་ཀྱང་རང་གི་ Weibo དྲ་ཚིག་བརྒྱུད། ཐེངས་འདིར་སྲིད་གཞུང་གིས་མཐོ་སློབ་ཀྱི་རྩ་འཛིན་ཁྲིམས་ཡིག་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་བ་དེ་དག་ནི་ཆེས་སྣང་མེད་ཀྱི་བྱེད་ལས་ཤིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། གནས་ཚུལ་དེ་ཡིས་མི་མང་གི་ཁྲོད་དུ་མི་དགའ་བའི་ཚོར་ཤུགས་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད་སྐོར་དང་། ཁོང་གིས་Fudan ཁྲིམས་ཡིག་སྐོར་ཐད་ཀར་མ་བརྗོད་པའི་ཐོག་ནས། ང་ཚོའི་ངོས་ནས་ཆབ་སྲིད་ལ་བསྟུན་སྟངས་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ན། མི་མང་གི་དབར་འགལ་ཟླ་བཟོས་པ་བརྒྱུད་མང་ཚོགས་ཁྲོད་འདོད་བློ་མི་ཁངས་བའི་སེམས་ཚོར་བསླེབ་པའི་གཞི་ཆགས་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། དམངས་གཙོ་དང་རང་དབང་གི་ཚིག་བརྗོད་རྣམས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པོའི་ནང་དུའང་འཁོད་ཡོད་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་སློབ་ཤུགས་ཆེ་བ་མཐོ་སློབ་ནང་གི་དམརཤོག་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྟངས་འཛིན་འོག་བཞག་པའི་ཁྲོད།      མཐོ་སློབ་ཁག་གི་ནང་དུ་དམར་ཤོག་ལྟ་གྲུབ་གྱི་སྟངས་འཛིན་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པའི་ཁྲོད། དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་ཕྱིར་ཕུད་བཏང་བ་དང་། སུན་གཙེར་བཟོས་པའི་གནད་དོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འདི་ལོའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་དེ་འབུལ་བཞེས་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁེ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ཡོ་རོབ་ France གི་གྲོང་ཁྱེར་ Strasbourg ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་སུ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ David Sassoli ལགས་དབུས་པའི་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་བཅས་ལྷན་བཞུགས་ཐོག་འདི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཆད་མྱོང་བཞིན་པའི་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ཀྱི་འདས་པའི་ལོ་དུས་ནང་ལ་ཡུ་གུར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་དཀའ་རྙོག་ཞི་སྒྲིག་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་བསམ་ཤེས་ལྡན་པའི་ཐོག་གྲོས་མོལ་ཡོང་རྒྱུར་འབད་རྩོན་རབས་དང་རིམ་པ་གནང་པའི་བྱས་རྗེས་སྤྱི་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲགས་ལ་མ་བལྟས་པར་རང་ཉིད་ཀྱི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱད་དེ་ཡུ་གུར་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་གསལ་སྟོན་གནང་པ་སོགས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྦྲགས། འདི་ལོའི་གཟེངས་རྟགས་དེ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འབུལ་བཞེས་གནང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ཡོད་སྟབས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་དངོས་སུ་བཅར་ཐུབ་མེད་ཀྱང་། ཨ་རིར་གནས་བཞུགས་ཁོང་གི་བུ་མོ་ Jewher Ilham ལགས་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ལྷན་བཞུགས་གནང་སྟེ། ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་ཀྱི་ངོ་ཚབ་བྱས་པའི་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་དེ་བཞེས་པ་དང་སྦྲགས། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གཟེངས་རྟགས་འདི་ཡིས་ཁོང་མོའི་པཱ་ལགས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་མཚོན་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པར། གཟེངས་རྟགས་འདི་བརྒྱུད་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་རྒྱ་གཞུང་གི་དམ་དྲགས་སྲིད་བྱུས་འོག་ད་ལྟ་ཡང་ཡུ་གུར་མི་མང་ས་ཡ་ལྷག་གིས་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་དུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས་པའི་བརྡ་ལན་ཞིག་ཀྱང་མཚོན་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་མ་བྱས་པའི་གོང་དུ་ཡུ་གུར་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁག་ཅིག་དྲན་གསོ་དང་སྦྲགས། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཁོ་མོ་Beijing གྱི་གནམ་ཐང་དུ་པཱ་ལགས་དང་ཁ་བྲལ་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་པྰ་ལགས་ཐུགས་འཕྲད་བྱུང་ཐུབ་མེད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༧ ལོར་ཁོ་མོའི་པཱ་ལགས་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གོ་བ་དེ་ནི་པཱ་ལགས་སྐོར་གནས་ཚུལ་གོ་བའི་དུས་ཚོད་མཐའ་མ་དེ་ཡིན་པ་དང་། དྲང་པོ་བཤད་ན། ངས་རང་ཉིད་ཀྱི་པཱ་ལགས་ད་ཆ་གང་དུ་ཡོད་མེད་ཤེས་ཀྱི་མེད་ཀྱང་། ཁོང་གསོན་པོ་ཡིན་པའི་རེ་བ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞན་ཡང་སྐབས་དེའི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན། Jewher Ilham ལགས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུ་གུར་མི་མང་ལ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆབ་སྲིད་མི་སྣང་དང་། ཤེས་ལྡན་མི་སྣ། དེ་བཞིན་སློབ་མ་དང་ཚོགས་སྡེ་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་དེ་སེལ་ཐབས་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་སྤྱིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་རྒྱ་ནག་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་ནམ་ཡང་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པར་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ David Sassoli ལགས་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་ཆེ་མཐོང་དང་གུས་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་དགའ་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས་རུང་། ད་རེས་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་དངོས་སུ་ཕེབས་མ་ཐུབ་པར་ཁོང་གི་ཞབས་སྟེགས་སྟོང་པ་ལྷག་པ་དེ་ནི་སེམས་སྐྱོ་བའི་རང་བཞིན་ཞིག་རེད་ཅེས་སེམས་སྡུག་ཆེན་པོ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ནི་དེ་སྔོན་པེ་ཅིན་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་དཔལ་འབྱོར་རིག་པའི་སློབ་དཔོན་ཡིན་པ་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༦ ལོར་ཁོང་གིས་ Uyghur Online ཞེས་པའི་དྲྭ་རྒྱ་གསར་བཟོ་གནང་སྟེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་སྤེལ་བ་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེར་གནང་ཡོད་སྟབས། ཕྱི་ལོ་༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཁ་བྲལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཉེས་མིང་འོག་ཚེ་བཙོན་གྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་པ་མང་དག་ཅིག་གིས་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་ལ་ཆེ་བསྟོད་དང་སྒྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཁོང་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྣ་མང་སྤེལ་མུས་ཙམ་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་དུས་སུ་ཁོང་ལ་སྙ་གྲགས་ཆེ་བའི་ Václav Havel འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཟེངས་རྟགས་དང་། ཨ་རིའི་རང་དབང་ཁང་པའི་རང་དབང་གཟེངས་རྟགས་སོགས་འབུལ་བཞེས་གནང་ཡོད། ཕྱོགས་མཚུངས་ཁ་ས་ཕྱི་ཚེས་ ༡༩ སྟེ། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Sakharov ཞེས་པ་དེ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་ལ་འབུལ་བཞེས་གནང་སྟེ་ཉིན་མ་གཅིག་ཕྱིན་པའི་མཚམས་དེར། ཡོ་རོབ་གྲོས་ནས་ཡུ་གུར་ནང་གི་ཛ་དྲགས་གནས་སྟངས་ལ་སེམས་འཚབ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཡུ་གུར་ས་ཡ་ལྷག་འཛིན་བཟུང་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་ཀྲོལ་བཏང་སྟེ་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་རྣམས་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ཀྱང་བཞག་འདུག གྲོས་ཆོད་དེས་གཞན་ཡང་རྒྱ་གཞུང་ནས་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་གཙོས་པའི་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་ཡུ་གུར་བ་ཡོངས་རྫོགས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཐོག་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་མ་ཟད། ཡུ་གུར་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ཤེས་རྟོགས་སླད་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་དབང་ཅན་གྱི་གསར་འགོད་པ་དང་། དཔྱད་ཞིབ་པ་རྣམས་ཤིང་ཅང་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག མ་ཟད་ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ད་བར་ཡོ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་དང་རྒྱ་ནག་དབར་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་ཁག་ནས་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་མངོན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཁར། རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་གི་ཡུ་གུར་མི་མང་ལ་དྲག་གནོན་བརྙས་བཅོས་དང་བཙན་ཤེད་སོགས་བྱེད་བཞིན་པར་བློ་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཡོ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིན་ཅང་ནང་དྲག་པོའི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་དང་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་ཆད་གཅོད་དགོས་པ་སོགས་འཁོད་འདུག

ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ Tibet Policy Act 2019 ཞེས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་དགོས་པ་དང། གནད་དོན་དེའི་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཨ་རིའི་ནང་བསྐྱོད་པར་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་སོགས་འཁོད་པའི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་ཐོག་གྲོས་བསྡུར་བསྐྱར་ཞིབ་གནང་རྗེས། ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་དབྱེར་མེད་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་འབྲེལ། རིང་མིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་ཆེད་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ནང་འཁྱེར་རྒྱུ་གཏན་ཁེལ་འདུག རྩ་བའི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོའི་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་ཐོག་ལ་བསྐྱར་བཅོས་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའང་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༩ པའི་ནང་ ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern ལགས་དང་ཚོགས་ཆུང་དེའི་མཉམ་འབྲེལ་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Chris Smith ལགས། དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མི་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Ted Yoho ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Michael McCaul ལགས་བཅས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཁ་སང་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། སྐབས་དེར་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་སྐུ་ཞབས་ Eliot Engel ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གནའ་བོའི་རིག་གཞུང་ལམ་ལུགས་གཞིར་བཞག་གིས་རང་གི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་ཐག་གཅོད་བྱེད་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ། བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་སྟེ་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱ་ནག་གི་གདམ་ཀྱི་ཡིན་ཟེར་བ་དེ་ནི་བསམ་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་དང་འབྲེལ། བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པ་བརྒྱུད། གལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་ཡིན་ན། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཁ་ཁུ་སིམ་པོར་འདུག་རྒྱུ་མིན་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་སྤྲད་ཡོད་སྟབས། ཁོང་གིས་སྤོབས་པ་མཐོན་པོའི་སྒོ་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ཐོག་མར་བཏོན་གནང་མཁན་གྱི་གྲས་སུ་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Chris Smith ལགས་ཀྱིས། དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་་༢༠༠༢ ལོར་ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་ཐོག་མ་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་གྱི་ལོ་ངོ་ ༡༧ དེའི་ནང་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཇེ་ཞན་ཇེ་འདུག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ལྷན་དུ་གྲོས་མོལ་བསྐྱར་གསོ་མ་བྱས་པ་མ་ཟད། སྐུའི་ཡང་སྲིད་གཙོ་བྱས་པའི་མ་འོངས་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་རྒྱ་ནག་གིས་གདམ་རྒྱུའི་འཇིགས་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་རིག་གཞུང་འགྲོ་ལུགས་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཁས་བླངས་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་རྣམས་དང་ཡོངས་སུ་རྒྱབ་འགལ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང། དེ་བཞིན་སྐད་ཡིག་དང་འཚོ་གནས། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་བཅས་ལ་དོ་ཕོག་ཤུགས་ཆེར་བཏང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། སྔར་ལོ་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་བོད་ནང་འདྲ་མཉམ་འགྲུལ་བསྐྱོད་ཀྱི་རང་དབང་དགོས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་དང་ད་རེས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་ཆར་དེ་གཉིས་ཀྱིས། བོད་དང་བོད་མིའི་ལས་དབང་དང་། བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་ཆོས། རིག་གཞུང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དེ་དག་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་གནད་འགག་ཆེན་པོར་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་ཀྱང་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Jim Mcgovern ལགས་ཀྱིས། ད་རེས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་སྲིད་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཁྲིམས་འཆར་དེར་སྤྱི་མོས་ཀྱི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་པར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་དཔོན་གྱི་རིགས་ཚོའི་ངོས་ནས་༸རྒྱལ་བའི་ཡང་སྲིད་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་འདེམས་ཕྱོགས་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱས་པ་ཡིན་ན། ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་དེར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟར་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཉེས་ཆད་འགེལ་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་དགོས་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག དེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་དེའི་སྐོར་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཁ་སང་ཚོགས་ཆུང་གི་ངོས་ནས་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བྱང་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུས་འདུག

བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་དེ་མི་ལོ་ ༣༠ འཁོར་བའི་དུས་ཆེན་སྲུང་བརྩི་མ་ཞུས་གོང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཨ་མདོ་བསང་ཆུ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་གསུམ་འཛིན་བཟུང་དོ་དམ་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཨ་རིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་བྱེས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་མི་ཞིག་བརྒྱུད་དེ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༠ ཉིན་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་མ་བསླེབ་གོང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོངས་ཁུལ་གྱི་བསང་ཆུ་རྫོང་ནས་བོད་མི་གསུམ་གྱིས་wechat འམ་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་དེ་བྱེས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་རིགས་དང་འབྲེལ་བ་གནང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་བོད་མི་གསུམ་པོ་ནི་ལོ་ན་སུམ་བཅུ་སོ་གྲངས་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཚེ་རྒྱལ་ལགས་དང་། ཀླུ་འབུམ་རྡོ་རྗེ་ལགས། གཞན་ཡང་མིང་ཁ་གསལ་མེད་པའི་བོད་རིགས་གཅིག་ཅེས་རེད་འདུག་པ་དང་། བོད་མི་ཀླུ་འབུམ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནི་ཆུང་དུས་ནས་འོན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཕྱིས་སུ་ཐང་གའི་སྒྱུ་རྩལ་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་སྟེ་ད་ཆ་ཐང་ག་འབྲི་མཁན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གསུམ་པོ་ད་ལྟའི་ཆར་གང་དུ་ཡོད་མིན་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད་འདུག རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཀན་ལྷོ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་ཞིག་ལུང་འདྲེན་གནང་བའི་ནང་། ལོ་རྗེས་མའི་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས་གཅིག་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ས་གནས་མི་མང་གི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཁག་ལ་དམ་དྲག་ཤུགས་ཆེ་རུ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ནང་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཉིན་མོ་དང་། ༢༠༠༨ ལོའི་ས་བྱི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོའི་དུས་ཚིགས་ཤིག་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། གསལ་བསྒྲགས་དེའི་ནང་དུས་ཚིགས་དེར་སྐད་འཕྲིན་གྱི་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་དོ་དམ་ནན་པོ་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང་། ཅི་སྟེ་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་སོགས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ཚེ་ལོ་ངོ་གཅིག་ནས་བརྒྱད་བར་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལའང་ཉེས་ཆད་གཅིག་མཚུངས་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་དང་། བོད་རིགས་ཚོས་དཀྲོག་གཏམ་སོགས་གང་བྱུང་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་ཚེ་མཇུག་འབྲས་ངན་པ་ཡོང་སྲིད་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་སྐད་འཕྲིན་གྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་མི་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་ནི་ཐེངས་དང་པོ་མིན་པར་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ པའི་ནང་བོད་གཞིས་ཀ་རྩེ་ནས་ཡིན་པའི་སྐུ་ཞབས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་༸གོང་ས་མཆོག་གི་ཕྱག་དེབ་དང་༸སྐུའི་གཅེན་པོ་རྒྱལ་ལོ་དོན་གྲུབ་མཆོག་གིས་བརྩམས་པའི་ཀ་ལིམ་པོང་གི་ཐུག་པ་ལས་བཟོ་བའི་ཕྱག་དེབ་བརྒྱུད་སྤེལ་གནང་བར་བརྟེན་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་ཆབ་མདོ་ས་ཁུལ་ནས་ཡིན་པའི་པདྨ་བསམ་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་པར་རིས་ཁག་གཅིག་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནང་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་འདི་ལོའི་གསུམ་བཅུ་དུས་དྲན་གྱི་ཉིན་གཅིག་གི་སྔར་ཉིན་ལ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོའི་ནང་དུའང་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་གྱ་སྟོན་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་ནས་རྔབ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་དགུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་ན་ཊར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་Chauncey Jung ཞུ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱ་ཞིབ་འཇུག་པ་ཞིག་གིས་ལྷོ་རྒྱ་ནག་གི་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་སྟེང་ལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་ལམ་སྟོན་ལྟར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་འགྲོ་སོང་ཕོན་ཆེར་བཏང་སྟེ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཧོང་ཀོང་དང་ཞིན་ཅང་། དེ་བཞིན་ཧཱོ་བཱེ་བཟོ་ཚོང་ཁང་། གཞན་ཡང་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་ཚོང་དམག་སོགས་དང་འབྲེལ་བའི་འཁྱོགས་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་སྣ་མང་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་ནའང་། འདི་ལོའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་གཞི་དེར་གྲུབ་འབྲས་མ་སྨིན་པ་མ་ཟད། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལྷོ་རྒྱ་ནག་སྔ་དྲོའི་ཆ་འཕྲིན་གྱི་དྲ་གནས་ཐོག Chauncey Jung ལགས་ཀྱིས་བྲིས་གནང་བའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཡོངས་སུ་བཀག་སྡོམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གིའཁྱོགས་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་མ་གཏོགས་སྤེལ་མེད་སྟབས། རྒྱ་ནག་ནང་ཁུལ་དུ་དྲིལ་བསྒྲགས་དེའི་རིགས་གང་འཚམས་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་ཡོད་ནའང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་བརྒྱུད་ལམ་སྣ་མང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་དྲིལ་བསྒྲགས་ཤུགས་ཆེར་སྤེལ་ཐབས་བྱས་ཡོད་པ་རྣམས་ལམ་ལྷོངས་མ་བྱུང་བར་ཕམ་ཉེས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་བརླགས་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པར་བརྟེན། སྲིད་གཞུང་གི་དགོས་འདོད་ཐམས་ཅད་ལ་གྲུབ་འབྲས་གཅིག་ཀྱང་ཐོན་མེད་པར་གསུངས་འདུག Chauncey ལགས་ཀྱིས་ད་དུང་། རྒྱ་ནག་གི་གསར་འགོད་པ་ཟུར་བ་ Jasper Jia ལགས་ཀྱིས་རང་གི་ Twitter དྲ་གནས་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་ལྷན་ཁང་མང་དག་ཅིག་གིས་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གི་རིང་ལ་འགྲོ་གྲོན་འབོར་ཆེན་བཏང་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་གཞི་བརྩམས་ཡོད་ནའང་རྒྱ་ནག་དབུས་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་བརྙན་འཕྲིན་ཁང་གི་ཡུག་ཊིབ་ ( Youtube) དྲ་རྒྱར་ལྟ་ཀློག་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་གྲངས་ས་ཡ་གཅིག་ལས་བྱུང་མེད་ནའང་། དེང་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་དྲ་རྒྱའི་སྟེང་གི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་བུ་མོ་ལཱི་ཙི་ཆི་ཡི་དྲ་རྒྱར་མི་གྲངས་ས་ཡ་བདུན་དང་ཕྱེད་ཙམ་ལྟ་མཁན་བྱུང་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་དྲ་རྒྱ་ལས་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་གིས་དྲ་རྒྱར་བལྟ་མཁན་མང་བ་ཡོད་པ་ཐེར་འདོན་བྱས་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། སྤྱིར་སྒེར་གྱི་དྲ་རྒྱའི་ཐོག་དམ་དྲགས་ཤུགས་ཆེར་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བུ་མོ་དེའི་དྲ་ལམ་ཐོག་ Virtual Private Network ཞེས་རྒྱ་ནག་གི་དམ་དྲག་བྱེད་བཞིན་པའི་བརྒྱུད་ལམ་བེད་སྤྱོད་ཐོག་ནས་གནས་ཚུལ་བརྒྱུད་བསྒྲགས་བྱེད་རྒྱུའི་ཆོག་མཆན་ཐོབ་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དེ་ཡང་དོགས་གཞིའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་དེང་སྐབས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་དང་གཞུང་འབྲེལ་མི་སྣ་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཆེད་དུ་ཊྲེ་ཊྲར་( Twitter) སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་གསར་འབྱེད་བྱས་ཏེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཡོད་ནའང་། ཕྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་རང་དབང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཁོང་ཅག་གི་འཁྱོགས་བཤད་ཀྱི་བྱེད་ལས་དེར་སྣང་མེད་བཏང་སྟེ་དགའ་བསུ་ཞུ་མཁན་མེད་པ་ཤེས་སྟེ་ཅི་བྱ་གཏོལ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ཧོང་ཀོང་ནང་གི་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་གཞི་དང་ཞིན་ཅང་ནང་གི་རིག་གནས་བསྐྱར་སྤེལ་གི་བྱེད་ལས་སོགས་མིང་འདོན་གནང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་དབྱེ་འབྱེད་རང་བཞིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐག་གཅོད་དེ་དག་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཆེ་མཐོང་བརླགས་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གིས་རང་དབང་དང་འདྲ་མཉམ་ལ་སྐྱོད་པའི་རྨང་གཞིའི་ལམ་ཁ་ཡོད་ཚད་བཀག་འགོག་བྱས་ཡོད་པའི་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་གསར་འགྱུར་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་དང་། ཕྱི་ལོག་གི་གསར་ཁང་དང་འབྲེལ་བའི་གསར་འགོད་པ་དང་ཉམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ལ་དུས་བསྟུན་གྱིས་བཤུ་གཞོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དབྱིན་ཡུལ་ཁུལ་གྱི་རྒྱ་ནག་གི་གཞུང་ཚབ་པ། ལུག་ཞཱོ་མིང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཙོན་པ་མེད་པར་ཕྱི་ལ་བསྒྲགས་བྱས་ཡོད་ནའང་། Freedom House ཞེས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་པའི་སྙན་ཐོའི་འགོ་བརྗོད་དུ། བློ་སྤོབས་ཆེན་པོའི་ངང་། རྒྱ་ནག་ནི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཙོན་པ་མང་ཤོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་འཁོད་དེ། རྒྱ་ནག་ནང་གི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་བཞེས་མཁན་གྱི་སྐུ་ཞབས་ལུག་ཞཱོ་པཱོ་དང་། ཡུ་གུར་ས་ཁུལ་གྱི་བཀག་སྐྱིལ་ཁང་གི་མི་དེ་དག་ཆབ་སྲིད་བཙོན་མ་མིན་ན་ཅི་རེད་ཅེས་དགག་གཞག་གནང་སྟེ། རྒྱ་ནག་གི་སྐྱག་རྫུན་དེ་དག་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ཁོང་ཚོར་ཆ་འཇོག་བྱེད་སྟངས་ལ་དྲི་བ་གཏོང་གི་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག དེ་དང་མཉམ་དུ། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་རྒན་གྲོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ལ་གོ་བ་ཏོག་ཙམ་རྙེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རྣམས། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་ལོག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་དེ་དག་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་བར་བཀག་རྡོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དཔལ་འབྱོར་སྒོ་འབྱེད་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གི་ཉམས་མྱོང་ཡོད་པ་ལྟར། མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་སྟངས་ལ་གོ་བ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་རྙེད་དགོས་བ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། རྒྱ་ནག་ནི་ད་དུང་དེ་ལས་རིང་དུ་འགོངས་ཏེ། དོན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་མང་གཙོའི་ལྡོག་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ཅིག་ཏུ་ལྷག་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གཞན་ཡང་། ཁོང་གིས། རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོས་སྟོབས་ཤུགས་ངོམ་རྒྱུ་མ་གཏོགས་མང་གཙོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཐག་གཅོད་ལེན་སྟངས་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་རིགས་ལ་རྒྱུས་མངའ་མེད་པ་རེད། ཕྱི་ལོག་གི་མི་སེར་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཏེ་གཏའ་མར་ཉར་བའི་ཐོག་ནས་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་རེ་བ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་དེ་ནི་དུས་རབས་བཅུ་དགུ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་བར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་འཛུགས་སྟངས་ཤིག་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་ཁ་ན་ཊའི་མི་སེར་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་ཏེ། ཁ་ན་ཊའི་གཞུང་གིས་ཨ་རི་མཉམ་དུ་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཆངས་ཡིག་བཞག་པ་རྣམས་འགྱུར་བ་གཏོང་རྒྱུར་རེ་བ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གནང་འདུག དེ་བཞིན། ད་ཆ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་། མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཀྱི་ཡོད་པ་ལྟར། མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་སྤྱི་མཐུན་ཚོགས་པ་ལྟར་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་བཙན་རྒྱལ་ལ་བཟོད་བསྲན་གཅིག་ཀྱང་བྱེད་ཀྱི་མིན་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིར་མངོན་ཡོང་གི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག ཇི་སྲིད་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་འདྲ་མཉམ་དང་རང་དབང་གི་ལྟ་བར་གུས་བརྩི་མ་ཞུས་བར་དུ། མང་གཙོ་དང་འབྲེལ་ལམ་ཡོང་ཐབས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འབྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གིས་དམ་དྲག་གི་འོག་ནས་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུགས་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་དམག་འཐབ་འདིས། ཕྱི་ལོག་གི་རྒྱལ་ཁབ་རྣམས་ཀྱི་མང་གཙོ་ལ་ཉེན་ཁ་འཕྲད་ངེས་བར་བརྟེན། མང་གཙོའི་རིན་ཐང་དང་ཆིག་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་འཐབ་རྩོད་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་འགུལ་མང་པོ་སྤེལ་རྒྱུ་ལྷག་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་འཐུས་མི་དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་གཙོ་འཛིན་གཞོན་པ་ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཉེ་ཆར་ཡོ་རོབ་ནང་འབྱོར་བ་དང་བསྟུན། ཡུལ་དེའི་གཞུང་དང་སྒྲིག་འཛུགས་ཁག་ལ་བོད་མི་ཚོ་ཡུལ་དེར་འགྲོ་བསྐྱོད་བཀག་སྡོམ་དང་ཁོང་རྣམས་ཀྱི་ངོ་རྒོལ་ལས་འགུལ་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲད་འདུག དེ་ཡང་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ནས་སྤེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ནང་གསལ་ལྟར་ན། ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འདས་པའི་རེས་གཟའ་ཕུར་བུ་ནས་ཉི་མའི་བར་ཉིན་གྲངས་བཞིའི་རིང་། ཡུ་རོབ་བྷེལ་ཇམ་ལ་ལྟ་སྐོར་དུ་འབྱོར་ཡོད་པ་ལྟར། སྐུ་ཚོགས་ཚོགས་ཆུང་དེས་བྷེལ་ཇམ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་སྐུ་ཞབས་ Andre Flahuat ལགས་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་ལྕམ་Els Van Hoof སོགས་གཙོས་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་ཁག་ཅིག་དང་གྲོས་མོལ་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ས་གནས་ཀྱི་དཔོན་རིགས་དང་ཆེད་མཁས་པ་ཁག་ཅིག་བཅས་ཐུགས་འཕྲད་ཀྱིས་དགོངས་ཚུལ་བརྗེ་རེས་གནང་འདུག སྐབས་དེར་ནོར་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཐོག་བཟུང་པའི་སྲིད་བྱུས་ངོ་སྤྲོད་དང་དེ་བཞིན་འདས་པའི་ལོ་དྲུག་བཅུའི་ནང་དམངས་གཙོའི་བཅོས་སྒྱུར་ཐོག་ནས་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་བཏང་སྟེ་ད་ཆ་བོད་ནང་དེ་སྔ་བྱུང་མྱོང་མེད་པའི་ཡར་རྒྱས་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་རྣམས་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ངང་གནས་ཡོད་ཚུལ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་བ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དེ་རྒྱ་ནག་གི་གལ་ཆེའི་གནད་དོན་དང་རྒྱ་མི་རིགས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་བྷེལ་ཇམ་ངོས་ནས་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་རིགས་གླེང་རྒྱུར་གཟབ་ནན་གནང་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཕྱོགས་གཏོགས་ཀྱི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་བྷེལ་ཇམ་ནང་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་དང་དེ་དག་གིས་རྒྱ་ནག་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རིགས་སྤེལ་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བྷེལ་ཇམ་གྱིས་རྒྱ་ནག་ལྷན་དུ་འབྲེལ་ལམ་སྲ་བརྟན་རྒྱུན་སྐྱོང་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱག་ལས་གནང་དགོས་སྐོར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་གནད་དོན་དེའི་ཐད་ཡོ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཞབས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་གནས་ཚུལ་དེ་གསར་བ་གང་ཡང་མིན་པར་རྒྱ་གཞུང་གི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་བྱེད་སྟངས་ཤིག་ཡིན་ཡང་། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་བོད་མི་དང་བོད་ཀྱི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དེས་རྒྱ་གཞུང་ལ་སེམས་འཚབ་སློང་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་ཚོང་དོན་སོགས་ཀྱི་མིང་ཁྱེར་ནས་སྐུ་ཚབ་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ཆེད་གཏོང་ཐོག་རྒྱ་ནག་གི་ཆབ་སྲིད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་བོད་ནང་ཡར་རྒྱས་དང་ཞི་བདེ་ལྷིང་འཇགས་ཡོད་ལུགས་སོགས་བཤད་ནས་ཕྱིའི་གཞུང་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སྟེ་བོད་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་རྣམས་སེམས་ཤུགས་མ་ཆགས་པར་ཆིག་སྒྲིལ་གྱི་ནུས་པའི་ཐོག་ནས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་།

རྒྱལ་སྤྱིའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ Emma Reilly ལགས་ཀྱིས་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་དང་ངན་པ་ལག་སྦྲེལ་གྱིས་དེ་གའི་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཁན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ལྟ་སྲུང་དང་།   ཁོང་ཚོའི་གནད་དོན་རྒྱ་ནག་ལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་སྐྱོན་འཛུགས་བྱས་འདུག གཞི་རྩའི་ Reilly ལགས་ཀྱིས་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོར་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་དང་།  ཁ་སང་ཨ་རིའི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ Fox གསར་ཁང་གི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན།  Reilly ལགས་ཀྱིས་ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དེར་འབྲེལ་གནད་དོན་ཨ་མི་རི་ཀའི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་བྱེད་བགྲེས་བ་དང་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཕྱག་བྲིས་ཤིག་ཕུལ་ཡོད་པ་དང་།  ཕྱག་བྲིས་དེ་བརྒྱུད་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་རྒྱ་ནག་གི་དམིགས་འབེན་དུ་བཟུང་བའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མིན་གྱི་མཚན་དང་བཅས་པའི་གནད་དོན་ཡོངས་མཁོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་བྱུང་འདུག་པ་དང་།   Fox གསར་ཁང་ལ་ཕྱག་བྲིས་དེ་དང་འབྲེལ་གློག་འཕྲིན་གྱི་འདྲ་བཤུས་ལག་སོན་བྱུང་བའི་ནང་།  འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བའི་ཐོ་གཞུང་ནང་བོད་མི་དང་།  ཡུ་གུར་བ།  དེ་བཞིན་ཨ་མི་རི་ཀའི་མི་སེར་ཡང་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་འདུག ཉེ་ལམ་ Reilly ལགས་ཀྱིས་ Fox གསར་ཁང་ལ།  རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་མཐུན་འགྱུར་བྱེད་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་བྱེད་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་སྟེ།  Reilly ལགས་ལ་འཁོན་ལན་ཚུལ་དུ་སྐུར་འདེབས་བྱེད་རྒྱུ་དང་།  དེ་བཞིན་ཁོང་གི་མདུན་ལམ་མེད་པ་བཟོ་ཐབས་བྱེད་པ།   ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སླད་པེ་ཅིན་དང་ལྷན་དུ་ལག་སྦྲེལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག འོན་ཀྱང་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Rolando Gomez ལགས་ཀྱིས།  Reilly ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་འཁྱོགས་བཤད་ཡིན་པ་དང་།  རྒྱལ་ཚོགས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་གནད་དོན་ལ་ངོས་ལེན་བྱས་མི་འདུག དེ་བཞིན་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཡུ་གུར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ Dolkun Isa ལགས་ཀྱིས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བློ་ཕམ་དང་སྦྲགས།  ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་ལས་དོན་མ་གནང་བ་དེ་དཀའ་ངལ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག དེ་དོན་ཨ་རི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Ted Cruz ལགས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པས།  གལ་ཏེ་ Reilly ལགས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་ན།  རྒྱལ་ཚོགས་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་གི་ཆེས་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་གཞུང་ལ་མགོ་བོ་སྒུར་མཁན་དང་མང་གཙོར་བཙན་རྒོལ་བྱེད་མཁན་གྱི་མི་ངན་གི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སྟེ་དངོས་དོན་ར་སྤྲོད་བྱུང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་ཏེ།  ཁོང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་མགོ་བོ་སྒུར་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་དེར་གདོང་ལེན་བྱེད་དགོས་པར་གསུངས་འདུག ད་དུང་ཇི་ན་ཝ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པ་ཞེས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་ Hillel Neuer ལགས་ཀྱིས།  འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་དེ་གའི་གཞུང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་ཆེ་ཆུང་ལ་མ་བལྟས་པར་ཁོང་ཚོའི་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་འགོག་ཐབས་སླད་ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་།   ཡང་སྒོས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་གའི་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་འགལ་ཚེ་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཁན་གང་ཟག་གི་མདུན་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་གཏང་སྲིད་པ་གསུངས་འདུག

འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཀྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་ནས་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་༧༡འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། འདི་ག་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ལྦའི་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་ཁུངས་སུ་སྐོང་འཚོགས་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐོག བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་སྤྱི་དང་ཡང་སྒོས་བོད་ནང་གི་ཆོས་དད་རང་དབང་གནས་བབ་སྐོར་གླེང་སློང་བྱས་འདུག དེ་ཡང། ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་༡༠་དང་༡༡བཅས་ཀྱི་བར། འདི་ག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ཚོགས་སའི་ཚོགས་ཁང་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་སྤྱི་མང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་༡༩དང་འདི་གའི་གཞུང་ཚབ་ཁག་ཅིག་བཅས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག འདས་མ་འོངས་ད་ལྟ་གསུམ་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་བབ་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་སྐོང་ཚོགས་བྱས་འདུག་ཅིང།  ལྷན་ཚོགས་འདིའི་ཐོག་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས། ཆོས་དད་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་བབ་ནི་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་བོད་ནང་གི་བོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་དང་བཙུན་མ་ཚོ་ནི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་གཙོ་བོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་བར་བོད་ནང་བོད་མི་༡༥༤ལྷག་གིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་བའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ནས་མང་ཆེ་བ་དགེ་འདུན་པ་དང་བཙུན་མ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་སོགས་བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གནས་བབ་སྐོར་གླེང་སློང་བྱས་འདུག སྐབས་དེའི་ལྷན་ཚོགས་དང་འབྲེལ་འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ལ་འཕྲིན་ལས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན། རྩ་བའི་ཐེངས་འདིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་དེ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་བཟོད་བསྲན་གྱི་ཚོགས་པ་དང་། དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོང་ཐང་ཐད་ཀྱི་གཞོན་སྐྱེས་ཚོགས་པ། གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཆིག་སྒྲིལ་ཚོགས་པ་བཅས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་ཚོགས་པ་ཁག་མཉམ་རུབ་ཐོག    མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བའི་ཡིག་ཆ་རྣམས་བོད་ཡིག་ཏུ་ཕབ་བསྒྱུར་གྱིས། བཙན་བྱོལ་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞི་ཆགས་ཁག་གི་མང་ཚོགས་ཁྲོད་བགོ་འགྲེམས་དང་། དེ་བཞིན་མང་ཚོགས་ལ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ཟབ་སྦྱོང་ཡང་གོ་སྒྲིག་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག