བོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ལོ་ནི་ཉེ་དུས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་ཆེ་ཤོས་ཆགས་ཡོད།

རྒྱ་གཞུང་གི་བཙན་བཀར་མ་བཟོད་ནས་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་རང་སྲོག་བཅད་འདུག

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན་བོད་དོན་ཐོག་བཅར་འདྲི།

རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་ཀྲུང་ཧྭ་མི་རིགས་གཅིག་མཐུན་འདུས་གྲུབ་འདུ་ཤེས་སྲ་བརྟན་གཏོང་བའི་ཞིབ་འཇུག་ལྟེ་གནས་ཁང་ཟེར་བ་གསར་བཙུགས།

རྒྱལ་ཚོགས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་བཅུ་གཅིག་གིས་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ།

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་གསར་པ་ Volker Turk མཆོག་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༦ ཉིན་ Committee on Economic, social and Cultural Rights འམ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་ཐོབ་ཐང་གི་ཚོགས་ཆུང་གིས་རྒྱ་ནག་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་དང་། གཙོ་འཛིན་ཟུར་པ་ Michelle Bachelet ལགས་ཀྱིས་ལས་གནས་ནས་མ་འཁྱུར་གོང་ལ་ཤིན་ཅང་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་བཅས་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་དང་ཤིན་ཅང་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གསུམ་པོའི་གནས་སྟངས་ལ་ཡར་རྒྱས་དགོས་ཞེས་ནན་བརྗོད་གནང་བར་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་དེ་དག་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ཚེས་ ༦ རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་དེས་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་འབྲེལ་བའི་བསྐྱར་ཞིབ་རིམ་པ་གསུམ་པ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ Poverty Allevation འམ་དབུལ་ཐར་མཁྲེགས་གཏོར་ཟེར་བའི་ལས་གཞི་བཅས་ཀྱི་འོག་བོད་མི་གཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་མང་དག་ཅིག་རང་དབང་དང་འདམ་ཀ་གང་ཡང་མེད་པར་མ་ཟད་གུན་གསབ་ཀྱང་ཚུལ་མཐུན་མ་སྤྲད་པར་ཁར་ཕ་མེས་ནས་བཅའ་སྡོད་གནང་ཡུལ་ས་ཁུལ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གནས་སྤོ་བྱེད་བཞིན་པའི་འོག་བོད་མི་རྣམས་ལ་འཚོ་བའི་ཡོང་ཁུངས་གང་ཡང་མེད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་རྣམས་ལ་ལས་ཀའི་གོ་སྐབས་འདྲ་མཉམ་མེད་པ། མཐུན་རྐྱེན་ཞན་པ། དེ་བཞིན་གོང་རིམ་ནས་རྟོག་ཞིབ་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངལ་བ་ཆེས་ཆེར་འཕྲད་མུས་ཡིན་པ་རེད་འདུག ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་བསྐྲུན་ཐབས་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་འོག་ནས་བོད་མི་རྣམས་ལ་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་གཅེས་ཉར་ཚགས་དང་སློབ་གཉེར་བྱ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་མ་སྤྲད་པར་མ་ཟད་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་མཁན་གྱི་སློབ་གྲྭ་རྣམས་སྒོ་བརྒྱབ་ནས་བོད་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་གཞུང་གི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་ཆོད་གཏོང་གིས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་བཟོ་ཐབས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་སྙན་ཐོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་མི་རིགས་རྩ་གཏོར་གྱི་བྱ་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རང་དབང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་དང་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་བཅས་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད། ཁ་སང་ལྷོ་རྒྱ་ནག་སྔ་དྲོ་འཆར་འཕྲིན་གྱི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ཕྱི་ཉིན་སྟེ་ཚེས་ ༧ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གཙོ་འཛིན་གསར་པ་སྐུ་ཞབས་ Volker Turk མཆོག་གིས་ཡོངས་ཁྱབ་གཏམ་བཤད་སྤེལ་བའི་ཁྲོད། བོད་དང་ཤིན་ཅང་། ཧོང་ཀོང་ནང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཐུགས་འཚབས་ཆེན་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ནས་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་གྱིས་དེ་ལྟར་དོན་འཁྱོལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཚོགས་སྡེ་འདྲ་མིན་དང་མཉམ་དུ་གྲོས་བསྡུར་གནང་མུས་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་པར་དུ་སྔ་ལོར་གཙོ་འཛིན་ཟུར་པ་ Michelle Bachelet མཆོག་གི་རང་ཉིད་ལས་གནས་ནས་མ་འཁྱུར་གོང་ལ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་མི་གང་བྱུང་དུ་འཛིན་བཟུང་དང་། བྱིས་པ་རྣམས་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་ཁོང་གི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ངོས་ནས་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་རིམ་པ་ཆེད་བཏོན་གནང་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ལག་ལེན་དོན་འཁྱོལ་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཚོགས་ཆུང་གི་སྙན་ཐོ་དེ་བཀག་འགོག་བྱེད་ཐབས་ལ་ལམ་ལྷོངས་བྱུང་མེད་སྟབས། སྙན་ཐོ་ནང་དུ་འཁོད་པའི་གནད་དོན་རྣམས་ལ་ངོས་ལེན་མེད་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་ངེས་ཅན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་སྙན་ཐོ་དེ་འདོན་སྤེལ་བྱས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ནས་མ་འོངས་པར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་དག་དང་མཉམ་ལས་བྱ་རྒྱུ་མིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་ལྟར་བོད་མིའི་རང་དབང་སྒེར་ལངས་ཉིན་མོ་འམ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་གྱི་སྔོན་ཙམ་ལ་བོད་ནང་དམིགས་བསལ་གྱིས་དམ་བསྒྲགས་ཆེ་བ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་པ་བཞིན། འདི་ལོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཙང་བཟོ་དང་ཆུ་འགྲོ་བསྐྱར་བཟོ་སོགས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༨ ནས་ ༡༠ བར་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དང་། ཚེས་ ༦ ནས་ ༡༢ བར་ལྷ་སའི་རྒྱ་ལམ་ཁག་གཅིག་བཀག་རྒྱུའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་འདུག རྩ་བའི་ཇོ་ཁང་ནི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཆགས་པའི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བསྟི་གནས་གཙོ་གྲས་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཉིན་ལྟར་དད་ལྡན་མང་ཚོགས་དུ་མ་ཞིག་མཆོད་མཇལ་ལ་བཅར་མཁན་ཡོད་པ་མ་ཟད། འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་བོད་མིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱ་ཡུལ་གཙོ་བོ་ཞིག་ཀྱང་ཆགས་པའི་ཁྲོད་ཇོ་ཁང་གི་མདུན་དུ་ངོ་རྒོལ་དང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གནང་བའི་གནད་དོན་ཡང་བྱུང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༦ ཉིན་ཇོ་ཁང་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་ཆུང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་ལྷ་སའི་ས་ཁུལ་འདྲ་མིན་དུ་སྤེལ་ཡོད་པའི་ནང་། ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༨ ནས་ ༡༠ བར་ཇོ་ཁང་གཙང་བཟོའི་ལས་གཞི་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ཚེས་ ༡༡ ནས་སླར་སྒོ་ཕྱེ་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཤད་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་སུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ལྷ་སའི་འགྲིམ་འགྲུལ་བཏང་འཛིན་ཉེན་རྟོག་ཁང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་ལྷ་སའི་རྒྱ་ལམ་ཁག་གཅིག་ཏུ་ཆུ་འགྲོ་བསྐྱར་བཟོ་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལས་གཞི་སྤེལ་གྱི་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ་ཏེ། རྒྱ་ལམ་དེ་དག་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༦ ནས་ ༡༢ བར་བཀག་རྒྱུ་ཡིན་པར་བཤད་འདུག དེ་སྔ་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་མ་སླེབས་སྔོན་གྱི་བདུན་ཕྲག་ཁ་ཤས་གོང་ངམ་རྗེས་ལ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་ལ་བོད་ནང་འགྲོ་རྒྱུར་དམ་བསྒྲགས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། བོད་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ནས་བཟུང་སྟེ་གཉན་རིམས་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་ལ་སྒོ་བརྒྱབ་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་མུ་མཐུད་གནས་མུས་ཁྲོད། འདི་ལོ་ཕྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་དམ་བསྒྲགས་ཀྱི་གསལ་སྒྲགས་རིགས་གང་ཡང་སྤེལ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༤ ཉིན་ལྷ་སའི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་དེ་གའི་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་ཐོག་ གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་བཞི་པ་ཙམ་ནས་བོད་ནང་དུ་ཕྱི་རྒྱལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་འགྲོ་འཐུས་ཆོག་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལྟར། འབྲེལ་ཡོད་གཞུང་སྒེར་གྱི་ཚན་པ་རྣམས་ནས་དེ་དོན་གྲ་སྒྲིག་གནང་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་འདི་ལོའི་ནང་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་གྱི་གྲོང་ཚོ་ཁག་ཏུ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༩༩ མ་འཛུགས་བརྒྱུད་ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་གྲོང་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་ཡར་རྒྱས་གཏང་འཆར་ཡོད་ཚུལ་སོགས་བཤད་འདུག གཟའ་འཁོར་སྔོན་མའི་ནང་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་ Xinhua ཤིན་ཧུཝ་གསར་ཤོག་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ནས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་གྱི་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༩༩ མ་འཛུགས་བྱེད་འཆར་ཡོད་པ་དང་། ལས་གཞི་དེའི་བརྒྱུད་ནས་ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་གྲོང་མི་རྣམས་ཀྱི་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་སྤྲོད་གཙོས་པའི་སྨན་བཅོས་མཐུན་འགྱུར། དེ་བཞིན་གྲོང་ཚོ་དེ་དག་རྒྱ་མཚོ་ནས་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་ ༡༣༠༠ ལྷག་ཡོད་རྐྱེན་སྲོག་རླུང་མཐུན་རྐྱེན་སྦྱོར་རྒྱུ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གིས་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་དུ་གནས་སྡོད་གྲོང་མི་རྣམས་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་གཞི་འདྲ་མིན་ནང་ལས་དོན་གཉེར་བཅུག་གི་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་འདས་པའི་ལོ་ཤས་ནང་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་ཁུལ་དེ་དག་གི་ནང་བོད་པའི་འབྲོག་པ་གཙོས་པའི་བོད་མི་རྣམས་བཙན་གྱིས་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་ཟེར་བའི་ནང་གནས་སྤོ་བྱས་པ་དང་། མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་དེ་དག་ཁོར་ཡུག་གི་ཆ་ནས་མི་རྣམས་གནས་སྡོད་བྱེད་དཀའ་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁུལ་དེ་དག་མཁོ་དགུ་འཛོམས་པོ་ཡོད་སྐོར་བཤད་དེ་དེར་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་ལྟ་བུའི་མཐའ་མཚམས་གྱི་ས་ཁུལ་འགའ་ཤས་ལ་རྒྱ་གར་དང་འབྲུག་གི་བདག་དབང་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་གིས་མཐའ་མཚམས་གྱི་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནང་གནམ་གཤིས་གྲང་ངར་ཆེ་བས་སྲོག་རླུང་སོགས་ཀྱི་ངལ་བ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་རྐྱེན། གྲོང་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་ཐབས་ནི་ཆ་རྐྱེན་དང་པོ་ཡིན་ཚུལ་བཤད་འདུག་པ་མ་ཟད། ཁུལ་དེ་དག་གི་ནང་སྨན་ཁང་དང་དྲོད་ཚད་སྤེལ་བའི་ལས་གཞི་ཆེད་དུ་རྒྱ་སྒོར་ས་ཡ་ ༦༣༠ འགྲོ་གྲོན་ཟུར་འཇོག་བྱ་རྒྱུ་ཡིན་པ་བཤད་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་གནད་དོན་དེའི་ཐོག་བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་འབུམ་རམས་པ་ཚེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལགས་སུ་བཅར་འདྲི་ཞུས་སྐབས་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་བསྐྲུན་དང་འབྲེལ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་ ༢༠༢༡ བར་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་དུ་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་ ༦༢༤ འཛུགས་བསྐྲུན་བྱས་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། གྲོང་ཚོ་དེ་དག་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་དང་ས་འབྲེལ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ནི་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་མཐའ་མཚམས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་འབྲེལ་བ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་སུ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་འཛུགས་བསྐྲུན་དང་རྒྱ་སྐྱེད། དེ་བཞིན་བརྟན་ལྷིང་དང་ཡར་རྒྱས་བཅས་ལ་དོ་སྣང་དང་འགྲོ་གྲོན་འཕོན་ཆེན་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཐེངས་འདིར་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་གྱི་འབྱོར་འབྲིང་གྲོང་ཚོ་ཆེད་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡།༩༩ འགྲོ་གྲོན་གཏང་འཆར་ཡོད་པ་དེ་མཐའ་མཚམས་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བཞིན་པ་དེ་རྒྱ་གར་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། མཐའ་མཚམས་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་དེ་དག་ཞི་ཆེད་བོད་ཀྱི་དཀའ་རྙོག་ངེས་པར་དུ་སེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།

ཉེ་ཆར་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆེད་མཁས་པས་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཅའ་བསྡོད་སློབ་གྲྭའི་ལས་གཞི་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་བ་དང་བསྟུན། ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྙན་ཐོ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་པའི་ཕྲུ་གུ་ས་ཡ་གཅིག་ལྷག་ལ་བཙན་དབང་གི་ཐོག་ནས་སོ་སོའི་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་དུ་བཏང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཆེད་འཛུགས་བྱས་པའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོ་མཇུག་ཏུ་བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་བཅའ་བསྡོད་སློབ་གྲྭ་མང་དག་ཅིག་གི་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་པའི་ཕ་མ་དང་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ལ་གདམ་ཀ་དང་རང་དབང་གང་ཡང་མེད་པར་ལོ་ན་ལྔར་སོན་པའི་ཕྲུ་གུ་ཡན་ཆད་ནས་བཅའ་བསྡོད་སློབ་གྲྭར་གཏན་འཇོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། སློབ་གྲྭ་དེ་དག་ནང་སློབ་ཁྲིད་ཡོངས་རྫོགས་རྒྱ་ཡིག་དང་རྒྱ་སྐད་གཙོ་བཟུང་ཐོག་སློབ་ཁྲིད་བྱས་པར་མ་ཟད་བོད་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་བཅས་ཀྱི་གོ་རྟོགས་གང་ཡང་མེད་པ་བཟོས་པ་ནས་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་གཏོང་བཞིན་པའི་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་ཡོད། ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༦ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་གི་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་གནད་དོན་ཐོག་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་སྐུ་ཞབས་ Fernand de Varennes ལགས་དང་ཤེས་ཡོན་ཐོབ་ཐང་ཐད་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་ལྕམ་སྐུ་ Farida Shaheed ལགས། རིག་གཞུང་ཐོབ་ཐང་ཐོག་གི་དམིགས་བསལ་ཆེད་མཁས་པ་ལྕམ་སྐུ་ Alexandra Xanthaki ལགས་བཅས་ཀྱིས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ། རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ནང་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་ཆེད་འཛུགས་བརྒྱུད་བོད་ཕྲུག་ས་ཡ་ ༡ ལྷག་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་སྟེ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་། སྐད་ཡིག་སོགས་རྒྱ་ནག་ཅན་དུ་བསྒྱུར་ཐབས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་དང་འབྲེལ། དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལས་ཡོངས་སུ་འགལ་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ནན་པོ་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཚེས་ ༡༣ ཉིན་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་ལྔ་དང་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་པ་བཅས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་བཅའ་བསྡོད་སློབ་གྲྭའི་གནད་དོན་ལ་ཐུགས་འཚབ་ཡོད་པའི་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ Fabian Molina ལགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་དེ་དག་ཏུ་སློབ་ཕྲུག་རྣམས་ལ་རྒྱ་ཡིག་དང་རྒྱ་སྐད་གཙོ་ཁྲིད་བྱས་ཏེ་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་བཟོས་ནས་རྒྱ་བསྒྱུར་གྱི་ངན་བྱུས་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་གཙོ་ Nicolas Walder ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ཕྲུག་རྣམས་རང་གི་ཕ་སྐད་དང་འབྲེལ་མེད་གྱུར་ནས་རྒྱ་མི་རིགས་ལྟ་བུ་སྐྱེད་སྲིང་བྱས་ཏེ་བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་མེད་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།