བོད།

ཨ་རིའི་ནང་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པས། རྒྱ་གཞུང་གིས་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་བརྒྱུད། བོད་ནང་དུ་ཞི་བའི་སྒོ་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་སྟོན་མཁན་བོད་མི་རྣམས་ལ་དྲགས་གནོན་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་ལས་གཞི་དེ་སྤེལ་འགོ་བཙུགས་པ་ནས་ད་བར་བོད་མི་ ༥༡ ཙམ་ལ་ལོ་ ༩ བར་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་ཡང་ཁ་སང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་མྱོས་རྫས་ནག་ཚོང་དང་། ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་རྒྱན་རའཇོག་བྱེད་མཁན།  དེ་བཞིན་ནག་ཉེས་གྱི་བྱ་སྤྱོད་གཞན་འགོག་ཆེད་དུ་ཡིན་ཟེར་བས་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་དེ་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། བོད་ནང་དུ་ཆ་མཚོན་ན་ཆོས་དད་རང་དབང་དང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ། དེ་བཞིན་ས་གནས་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ཀྱི་ལྐོག་རྔན་ལེན་མཁན་རྣམས་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ལ་ཞུ་གཏུགས་བྱེད་མཁན་ལ་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་གྱི་ཁྲིམས་གཞི་ལག་བསྟར་་འོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། བོད་མི་དེ་དག་ལས་ཉུང་མཐར་ ༥༡ ཙམ་ལ་ལོ་ ༩ བར་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་ངེས་སྟོན་པ་ལྕམ་ Sophie Richardson ལགས་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ལོ་མང་ནས་བོད་ནང་ཞི་རྒོལ་བྱེད་མཁན་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པའི་ཐོག་ལ། ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་ལག་བསྟར་ཐོག་ནས་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་ལ་དགའ་ཞེན་མི་བྱེད་མཁན་རྣམས་་ཉེས་ཅན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ནག་ཚོགས་ཁྲིམས་ཆད་གཏོང་རྒྱུ་ཤུགས་ཆེ་རུ་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ལས་གཞི་དེ་བརྒྱུད་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དང་མི་མཐུན་པའི་བསམ་བློ་ཁྱེར་མཁན་དང་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་བོད་མི་རྣམས་ལོགས་སུ་བཀར་ཏེ།  ཉེས་ཅན་པ་ལྟ་བུར་ངོས་འཛིན་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྐོར་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་གདུག་རྩུབ་ཅན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་དེ་མཚམས་འཇོག་གིས་དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་ཐོག་ནས་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱས་པའི་བོད་མི་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་གསུངས་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོ་ནས་འགོ་བཙུགས་ཏེ་ལོ་གསུམ་རིང་སྤེལ་འཆར་ཡོད་པའི་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་དེ་བཞིན་མྱོས་རྫས་ནག་ཚོང་སོགས་ཀྱི་ནག་ཉེས་འགོག་ཐབས་ཆེད་དུ་ཡིན་ཟེར་ཡོད་ཀྱང་། དེ་སྔ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྟ་ཞིབས་ཚོགས་པའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་བའི་ནང་དུ། བོད་ནང་ལས་གཞི་དེ་ལག་བསྟར་དང་འབྲེལ། བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོང་ཟེར་བའི་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བརྡ་ཁྱབ་བཏང་བའི་ནང་དུ་བོད་ནང་དུ་ལས་གཞི་དེའི་འོག   ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། སྐད་ཡིག་རང་དབང་། དེ་བཞིན་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་དུ་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཡིན་ཟེར་མཁན་ཚོགས་སྒེར་ཚང་མ་ནག་ཚོགས་སུ་ངོས་འཛིན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་སོགས་ཀྱི་ནང་དུ། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་དཔོན་རིག་ཁག་ཅིག་ལས་གཞི་དེ་ལག་བསྟར་ཇི་ལྟར་བྱས་མིན་ཆེད་རྟོག་ཞིབ་སྐོར་བསྐྱོད་སྐབས། ས་གནས་མགོ་ཁྲིད་རྣམས་ལ་ལས་གཞི་དེའི་ནང་དུ་ཁ་བྲལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱུག་པ་ལེབ་རྡུང་བྱེད་དགོས་སྐོར་བཤད་པ་མ་ཟད། ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ Wu Yingjie ཡིས་ཀྱང་འགྲེལ་བརྗོད་གཅིག་མཚུངས་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་གཞན་ཁག་གི་ནང་དུའང་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་གྱི་ལས་གཞིའི་འོག་བོད་མིར་དམིགས་གསལ་གྱི་དམ་དྲག་གཅིག་མཚུངས་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད། བོད་ཀྱི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་ཁྲོད་ལ་ལས་གཞི་དེའི་སྐོར་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་པའི་སྐབས་སུ། དཔེར་ན་ཁམས་སྡེ་དགེ་ནང་དུ་ས་གནས་བོད་མི་སྐྱ་སེར་རྣམས་ལ་མེ་མདའ་ཁྱེར་བའི་དམག་མིས་མཐའ་སྐོར་ཏེ་བཙན་དབང་གིས་མང་ཚོགས་རྣམས་ཚོགས་འདུར་ཞུགས་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཉིན་ཤས་སྔོན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Tibet Watch འམ་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། ཉེ་ཆར་བོད་དིང་རི་དང་གཞིས་ཀ་རྩེ་སོགས་ཀྱི་ས་ཁུལ་ནང་དུ་ནག་སེལ་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་བཞི་ལག་བསྟར་བྱེད་མུས་ཁྲོད། རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་སོགས་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་ཡོད་མཁན་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༠༠༠ ནས་ ༥༠༠༠ ཙམ་ལ་ཞིབ་བཤེར་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རྩ་བའི་ད་བར་ལས་གཞི་དེའི་འོག་བོད་མི་ཁྱོན་ ༤༠༠ ཙམ་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཟིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཉེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་བའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བོད་ཁུལ་གྱི་རྒྱ་རིགས་ལས་བཟོ་བ་མང་པོ་ཞིག་ཕྱིར་རྒྱ་ནང་དུ་ལོག་ཡོད་ནའང་། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་ལས་བཟོ་བ་མང་པོ་སླར་ཡང་བོད་ཁུལ་གྱི་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ས་ཚིགས་ཁག་ཏུ་ཕྱིར་སླེབ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་ཡང་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས། རྒྱ་ནག་གི་མཐོ་རིམ་དཔོན་རིགས་ཀྱིས་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གི་ལོ་ལྔ་ཚན་བཅུ་གསུམ་པའི་འཆར་འགོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་བའི་བོད་ལྷོ་ཁ་ཁུལ་གྱི་ཡར་ཀླུང་གཙང་བོའི་འགྲམ་རྒྱུད་ཀྱི་ཆུ་མཛོད་ Jiacha ཞེས་པའི་ལས་གཞིའི་ཁྲོད། རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་བ་རྣམས་སླར་ཡང་ཕྱིར་བོད་ཁུལ་དུ་ལོག་ནས་ལས་ཞུགས་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་འཁོད་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ ༣ བའི་ཟླ་སྟོད་དུ་རྒྱ་རིགས་ལས་བཟོ་བ་ ༢༤ དངོས་སུ་བོད་ཁུལ་གྱི་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ས་ཚིགས་སུ་བཏང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག རྩ་བའི་རྒྱ་ནག་དང་བོད་ཁུལ་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་མང་གི་འགྲུལ་བཞུད་ཉུང་ཉུང་ཡིན་ནའང་། ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་ནག་གི་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་བཟོ་བ་རྣམས་ཡོན་ནན་ནས་ཟླ་བ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༣ ཉིན་བོད་ཁུལ་སྨར་ཁམས་སུ་འབྱོར་བ་དང་། ཟླ་བ་ ༣ པའི་ཚེས ༥ཉིན་ལྷ་སར་འབྱོར་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་ས་ཆ་གང་སར་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་སྣ་མང་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་པ་ལྟར། དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་གྱི་ནགས་ཆུ་རུ་ཡང་རྒྱ་ནག་གིས་ Yagen དང་ Lenggu ཞེས་པའི་ཆུ་མཛོད་ཆེ་ཁག་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་འགོ་བཙུགས་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༩ ཉིན། གནམ་གྲུ་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལས་བཟོ་བ་སྐོར་ཞིག་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ས་ཚིགས་ཁག་ཏུ་འབྱོར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟླ་བ་ ༢ བའི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན། ཡོན་ནན་དང་ཟི་ཁྲོན་ཁུལ་དུ་ཡང་མེ་འཁོར་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་བ་མང་པོ་ཞིག་བོད་ཁུལ་དུ་འབྱོར་བ་དང་། ཟླ་ ༢ བའི་༢༧ ཉིན་ཡང་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཧྲན་ཞི་ནང་གི་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་བ་མང་པོ་ཞིག་བོད་མཚོ་སྔོན་བརྒྱུད་ནས་བོད་ཁུལ་གྱི་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ས་ཚིགས་སུ་འབྱོར་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ནང་དུ། སྒེར་གྱི་རླངས་འཁོར་བརྒྱུད་ནས་ལྷོ་ཁའི་ཆུ་མཛོད་ Jiacha ཁུལ་དུ་མི་མང་པོ་བསླེབས་ཡོད་པར་ཤེས་རྟོག་བྱུང་འདུག གཞན་ཡང་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་གྱི་གཙང་བོ་ཁག་གི་རྒྱུད་དུ་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བོད་ལྷོ་ཁ་ཁུལ་གྱི་ཆུ་མཛོད་དེར་རྒྱ་ནག་གི་དམངས་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༧།༨ ལྷག་ཆེད་གཏོང་བྱས་ཏེ། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ ༦ པའི་ནང་དུ་དངོས་སུ་གློག་འདོན་འགོ་འཛུགས་བྱེད་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་བཏང་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་བ་མང་པོ་ཕྱིར་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་ཏུ་ཕྱིན་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་ཁང་གིས་བོད་ཀྱི་བཟོ་ལས་བ་རྣམས་ལ་གླ་དངུལ་ཆུང་ངུ་རེ་སྤྲད་ནས་ལས་ཞུགས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཁུལ་དུ་ཆུ་མཛོད་གསར་རྒྱག་གི་ལས་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པ་འདིས། གཅིག་ནས་བོད་ཁུལ་གྱི་ཞིང་འབྲོག་མང་པོ་བཙན་ཤེད་ཀྱིས་གནས་སྤོར་བྱེད་དུ་འཇུག་གི་ཡོད་པ་དང་། གཉིས་ནས་བོད་ནང་གི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་ལ་ངན་ཤུགས་ཐེབས་ནས་ཆུ་ལོག་རྒྱུག་པ་དང་རི་ཉིལ་བ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་བྱུང་བཞིན་པ་མ་ཟད། བོད་ཀྱི་གཙང་ཆུ་ཁག་ལ་རྟེན་བཞིན་པའི་རྒྱ་གར་དང་འབར་མ་སོགས་ཀྱི་མཚོན་པའི་ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་མང་དག་ཅིག་ལ་ཡང་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དིང་རི་དང་གཞིས་ཀ་རྩེ་ནང་དུ་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲོད་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་ནང་དུ་གཉེན་ཉེ་འབྲེལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༠༠༠ ནས་ ༥༠༠༠ བར་ལ་ཞིབ་བཤེར་བྱས་འདུག དེ་ཡང་ཉེ་ཆར་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ཟེར་བའི་ནང་གི་དིང་རི་དང་གཞིས་ཀ་རྩེ་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མིའི་ཁྱིམ་ཚང་ཁྲོད། ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་གཉེན་ཉེ་འབྲེལ་ཡོད་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ ༤༠༠༠ བརྒལ་བར་ཞིབ་བཤེར་བྱས་པ་མ་ཟད། བོད་མི་དེ་དག་གི་ Wechat འམ་སྐད་འཕྲིན་ཐོག་རང་གི་མིང་ངོ་མ་དང་ལག་ཁྱེར་ཨང་གྲངས་སོགས་ངོ་མ་བཀོད་དགོས་པའི་བཙན་དཀའ་བཏང་འདུག བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཞི་བདེ་ཟླ་བ་ལགས་ཀྱི་གསུངས་པར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་མི་གྱར་བའི་ཆེད་དུ་ལས་གཞི་དེ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེའང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ནག་སེད་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞིའི་འོག་ནས་ཕྱི་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་བོད་མི་སྒེར་དང་ཚོགས་པ་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཤུགས་རྐྱེན་ཡོད་མཁན་རྣམས་ཉེས་ཅན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་བོད་མི་དེ་དག་དང་ཁོང་རྣམ་པའི་ནང་མི་རྣམས་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་ལྟ་སྲུང་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་ ༡ པོའི་ནང་བོད་ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་དྲ་ལམ་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། ད་བར་བོད་ནང་ནག་སེད་གཤེད་བཅོམ་ཞེས་པའི་ལས་གཞི་འདིའི་འོག་ནས་བོད་མི་ ༤༠༠ ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཟིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེ་བཞིན་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཉེ་ཆར་ཟླ་བ་འདིའི་འགོ་སྟོད་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། བོད་ནང་དུ་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་གནད་དོན་མང་ཤོས་བྱུང་སའི་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་རྣམས་ལ་དམིགས་བསལ་གྱིས་མཚན་སྦྱོང་སློབ་གྲྭའི་ནང་དུ་མཉམ་ཞུགས་བྱད་དུ་བཅུག་སྟེ་ཁོང་རྣམས་ལ་ཆབ་སྲིད་སློབ་གསོ་སྤེལ་བ་དང། རྒྱལ་ཁབ་དང་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་དགའ་ཞེན་བྱེད་དགོས་པའི་སློབ་གསོ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག

བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་རིག་གཞུང་དོན་གཉེར་གནང་མཁན་ཚོང་པ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཕྱི་ཟླ་ ༣ པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་ཁྲིད་འོག་ད་བར་གར་ཡོད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་སྟབས། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་གར་ཡོད་ཅི་བྱས་དང་ཤི་གསོན་གྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ངེས་པར་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པའི་ཛ་དྲག་གི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཕྱི་ཟླ་གསུམ་པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་རྒྱ་ནག་ནས་ལྷ་སར་ལོག་པའི་ལམ་བར་དུ་ལྷོ་ཁ་གོང་དཀར་གནམ་ཐང་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་གློང་བུར་དུ་འཇུ་བཟུང་བྱས་ནས་ཅ་དངོས་སྔོག་བཤེར་སྐབས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་འགའ་ཞིག་དང་སྡོད་ཁྱིམ་དུ་སྔོག་བཤེར་སྐབས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར་བཅས་ཐོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཙམ་ལས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་དོན་གང་ཡིན་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད་པར་མ་ཟད། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་བཀག་ཉར་བྱས་ནས་མི་ལོ་༢ དང་ཟླ་བ་གཉིས་ཙམ་འགྲོ་མུས་ཁྲོད་ཁོང་ས་གནས་གང་གང་ཞིག་ཏུ་ཡོད་མེད་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་ཐབས་བྲལ་བ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནས་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར། ཁོང་གིས་འདི་ག་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བའི་ནང་དུ་ད་ཆ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཡུལ་མི་ཚོས་ཚོང་པ་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་གླེང་སློང་བྱས་མི་ཆོག་པ་དང་ཁོང་གི་འདྲ་པར་རིགས་ཁ་པར་དང་འཕྲིན་ཕྲན་སོགས་སྤྱི་ཚོགས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་སྤེལ་བའམ་བསྐུར་མི་ཆོག་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་པ་རེད་འདུག གཞན་ཡང་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བཙན་དབང་གིས་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོས་པ་དེ་ནི་སོ་སོའི་རྩ་ཆེའི་རིག་གཞུང་དང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཡོང་ཆེད་རྒྱ་གཞུང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞིའི་གཏོར་བཤིག་ལ་འགོག་རྒོལ་གནང་མཁན་ས་གནས་བོད་མི་ཚོར་འཕྲད་པའི་ཡ་ང་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མནར་གཅོད་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་གཞན་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། འདས་པའི་མི་ལོ་བཅུ་ཕྲག་རིང་རྒྱ་གཞུང་གི་མགོ་མཇུག་ལྡོག་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་ཁྲོད་ཆུ་གློག་དང་ཐོན་ཁུངས་ལ་བཤུ་གཞོག་བཏང་བ་དེ་ས་གནས་བོད་མིའི་ཁོར་ཡུག་ཡུན་གནས་དང་འཚོ་རྟེན་རྒྱུན་གནས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཙན་འཕྲོག་བྱས་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སོང་། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་དང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་རྟེན་དོན་གཉེར་གནང་མཁན་བསྟན་འཛིན་ཆོས་འཕེལ་ལགས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོས་བཞིན་པ་མྱུར་དུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་དང་ཁོང་ཁྲིམས་འགལ་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོ་བཞིན་པ་དེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་གནས་བོད་མིའི་ཁེ་ཐོབ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ལས་སུ་གཞོལ་མཁན་ཚོང་པ་ཁོང་གྲགས་འགུལ་མེད་པར་བཟོ་ཐབས་ཀྱི་དྲག་གནོན་དང་གདུག་རྩུབ་ཀྱི་བསམ་སྦྱོར་གསལ་བོར་མཚོན་ཡོད་ཅེས་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག ཆོས་འཕེལ་ལགས་ནི་རྒྱུན་དུ་རང་རིགས་ལ་ཞེན་པ་དཀར་ཞིང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་བོད་མི་ཉམ་ཐག་ལ་རོགས་སྐྱོར་དང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་རིག་གནས་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་གཞི་གང་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་དེའི་ཐད་དཔལ་འབྱོར་གྱི་ཞལ་འདེབས་འབུལ་བ་དང་བོད་མི་ནང་ཁུལ་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་སོགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ལྷག་བསམ་གཡོ་བ་མེད་པར་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ལྷག་དོན་ལོ་ཤས་སྔོན་ནས་ནག་ཆུ་བྱི་ནགས་འཁོར་གསུམ་རྒྱུད་ཀྱི་གཏེར་ཆུ་དང་གཏེར་ཁང་སོགས་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་དུ་རྫོང་དང་ལྗོངས་རིམ་པ་བརྒྱུད་ནས་གནས་རི་དང་གནས་ས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མངོན་མིན་རིག་གནས་ཤུལ་བཞག་ཁོངས་སུ་ཡིག་ཆ་བཞག་པ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྡོ་རིང་སློང་བ་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞིའི་ཐད་ལའང་དཔལ་འབྱོར་གྱི་འགྲོ་གྲོན་མང་དག་ཅིག་བཏང་མྱོང་འདུག    

རྒྱ་ནག་གི་གསར་འགྱུར་དྲ་བས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན།  ཁེ་ཉིན་ཚེས་༨ གྱི་ཉིན། རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་གི་འོག  མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་སྐད་ཡིག་ནང་བསྟན་སློབ་གླིང་དུ། མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་ལས་རིགས་ཀྱི་འཐུས་མིའི་ཆོས་ལུགས་སྲིད་ཇུས་སློབ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཞེས་ཉིན་ ༩་རིང་གི་ཟབ་ཁྲིད་ཀྱི་འཛིན་གྲྭ་ཞིག་སློབ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་འབྲེལ་ཞིང་ཆེན་ཡོངས་ཀྱི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དགོན་སྡེར་སློབ་སྦྱོང་དཔྱད་ཡིག་ཅེས་པ་ཞིག་གསར་དུ་བཀྲམས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་བཀོད་འདུག ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་ནག་གི་ཉིན་དགུའི་རིང་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་དེའི་ཁྲོད་དུ།   མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་ནང་བསྟན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་ལས་འཛིན་དང་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཆེ་གྲས་ཁག་གི་སྤྲུལ་སྐུ་དང་། འཆད་ཁྲིད་དགེ་རྒན་དང་མཁན་པོ། དེ་བཞིན་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ལས་བྱེད་པ་བརྒྱ་ལྷག་ཙམ་འཛིན་གྲྭར་ཞུགས་ཏེ། ཆོས་ལུགས་སྲིད་ཇུས་དང་སྤྲུལ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ལམ་སྟོན་ལྟར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་སྐབས་སུ།   རྒྱ་ནག་གི་འཐབ་ཕྱོགས་གཅིག་གྱུར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད།  བོད་རིགས་མགོན་པོ་བཀྲ་ཤེས་ཟེར་བས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་སྐུའི་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་ལས་དོན་དོ་དམ་གྱི་ཕྱོགས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པས་ངེས་པར་དུ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་དང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཏན་སྲོལ། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་་གི་ཆོག་མཆན་བཅས་རྩ་དོན་ཆེན་པོ་གསུམ་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱས་ནས་མེས་རྒྱལ་གཅིག་གྱུར་སྲུང་སྐྱོང་དང་། མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་སྲུང་སྐྱོབ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་ཚོགས་ཞུགས་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་ཚོར་གཏམ་བཤད་བྱས་ཏེ། ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བརྗོད་འདུག གོང་གི་གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ནས།  འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་རྒྱ་ཡིག་སྡེ་ཚན་གྱི་གསར་འགོད་པས་ཐེ་ཝན་གྱི་དོན་གཅོད།  ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་སློབ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཞེས་པའི་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་ཟབ་ཁྲིད་དེའི་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་གནང་བར་ཁོང་གིས།   དགོན་སྡེར་བཅའ་སྡོད་ལས་བྱེད་པ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་ཆུ་ཚོད་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་དགེ་འདུན་པར་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་དང་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་དེང་རབས་ཅན་གྱི་ལྟ་ཞིབ་ཡོ་ཆས་སྤྱད་དེ་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པ་མ་ཟད། ད་དུང་དགོན་སྡེ་ཚང་མར་མངགས་གཏོང་ཁང་བཙུགས་ནས་ལྟ་ཞིབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་་གནང་བ་དང་འབྲེལ།  རྒྱ་ནག་གི་སློབ་སྦྱོང་འཛིན་གྲྭ་ཟེར་བ་དེ་ནི་དོན་དངོས་ཐོག་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་བོད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རང་དབང་ལ་ལྟ་སྐུལ་ཚོད་འཛིན་ནན་པོ་བྱས་པ་དང་དུས་མཚུངས་བོད་ཀྱི་གྲྭ་བཙུན་གྱི་གཏམ་བརྗོད་དང་བསམ་བློ། ཡང་ན་དད་མོས་རང་དབང་བཅས་ལ་སྔར་བས་ཚོད་འཛིན་བྱེད་པའི་བྱ་སྤྱོད་ཅིག་ཡིན་པ་དང་།  དེའི་ནང་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མང་པོར་ཁ་བསླུས་རྒྱག་པ། འཁྱོག་བཤད་བྱེད་པ་བཅས་ནི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གི་གཡོ་སྒྱུའི་བྱ་ཐབས་ཤིག་རེད་ཅེས་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག

དེ་རིང་བོད་ནང་གི་ཉིན་གུང་ཕྱག་ཚོད་ ༣.༣༠ ཡས་མས་ཤིག་ལ་གསེར་རྟ་རྫོང་སྙི་སྟོད་ཡུལ་ཚོ་ཞོ་སང་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་ཆོས་ཀྱིས་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་མནར་གཅོད་ཚད་མེད་བཏང་པར་བརྟེན་ནད་གཅོང་དུ་གྱུར་ནས་སྐུ་གྲོངས་འདུག དགེ་འདུན་པ་ཆོས་ཀྱིས་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་༸སྐུའི་གྱ་སྟོན་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོད་གོས་བཟོས་པ་དང་སྐད་འཕྲིན་ཐོག་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་པར་རིས་བཞག་པ་སོགས་ཀྱི་བསྙད་འདོགས་ཀྱི་འོག   ལོ་དེའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་བཞིའི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་དེ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་མང་དག་ཅིག་བཏང་ཡོད་པར་བརྟེན་མཐར་ནད་གཅོད་དུ་གྱུར་ནས་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་འོག་སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༨ ཉིན་བཙོན་འཇུག་དུས་ཡུན་མ་ཚང་གོང་དུ་བཙོན་གྲོལ་བཏང་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཕྱིར་རང་ཡུལ་དུ་འབྱོར་སྐབས་ཡུལ་མི་དང་སྡེ་མི་འགའ་ཞིག་ཁོང་གི་ཕ་ཡུལ་དུ་བསུ་བར་ཆེད་བཅར་གྱིས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་མཇལ་དར་ཕུལ་བ་སོགས་གནང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ཉེན་རྟོག་པས་ཆོས་ཀྱིས་ལགས་ལ་ཕེབས་བསུ་ཞུ་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད་མཇལ་དར་སོགས་འཕྲོག་པའི་གནས་ཚུལ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་གྲྭ་མགོ་ལོག་འཇིགས་མེད་ལགས་ཀྱིས་འདི་གར་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བར་གཞིགས་ན། ཆོས་ཀྱིས་ལགས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་འཛིན་བཟུང་གིས་མི་ལོ་བཞིའི་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་མ་ཟད། བཙོན་ཁང་ནང་ཁོང་ལ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་ཐོག་ནས་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་ཉེས་རྡུང་སྣ་ཚོགས་ཕོག་རྐྱེན་མཁལ་མ་དང་མཆིན་པ་སོགས་འཕྲོད་བརླགས་ཀྱིས་མཐར་ནད་གཅོང་དུ་གྱུར་རྗེས་བཙོན་གྲོལ་བཏང་བ་དང་ཕྱིས་སུ་ཁོང་ནད་མནར་གྱིས་ཁྲིན་ཏུའུ་དང་འབར་ཁམས་ཀྱི་སྨན་ཁང་ཁག་ལ་སྔ་རྗེས་སུ་བསྟེན་གཏུགས་བྱས་ཀྱང་། ནད་གཞི་ལ་དྲག་སྐྱེད་མ་བྱུང་བས་ཕྱག་མོ་སོགས་ཀྱི་ནང་ལྷ་སའི་སྨན་ཁང་ཆེ་བ་ཞིག་ཏུ་སོང་ན་བཟང་གི་ཞེས་ཁ་གཅིག་གྲགས་བྱུང་སྟེ་ནད་པ་ཁོང་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལ་ཕེབས་འདོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་རུང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་སྨན་ཁང་མ་གཏོགས་ལྷ་ས་ནང་གི་སྨན་ཁང་ཁག་ཏུ་སྨན་བཅོས་ཆེད་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མཐར་སྐུ་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་ཡོད་པ་གསུངས་ཀྱི་འདུག ལྷག་དོན་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་པས། ཆོས་ཀྱིས་ལགས་ཀྱི་ངོ་ཤེས་གྲོགས་པོ་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་སྒྱིས་ཚང་སྟག་སྨྱུག་ལགས་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༤ པའི་ཟླ་མཇུག་ཏུ་གསེར་རྟ་རྫོང་དུ་དགེ་འདུན་པ་ཆོས་ཀྱིས་ལགས་ཐུགས་འཕྲད་ཆེད་བསྐྱོད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆོས་སྐྱིད་ལགས་སྨན་བཅོས་ཀྱི་ཆེད་ལྷ་ས་ལ་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་ཁོང་གི་གནས་སྟངས་ཤིན་ཏུ་ཛ་དྲག་ཡིན་པ་མ་ཟད།  ཁོང་གི་ཚེ་སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་ཆེན་པོ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པ་སྒེར་གྱི་མྱོར་ཚོར་དང་མཐོང་སྣང་འཁོད་པའི་རྩོག་ཡིག་ཅིག་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐད་འཕྲིན་ཐོག་སྤེལ་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་། དགེ་འདུན་པ་ཆོས་ཀྱིས་ལགས་ནི་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གསེར་རྟ་རྫོང་སྙི་སྟོད་ཡུལ་ཚོ་ཞོ་སང་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པ་དང་ད་ལྟ་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༤༣ ལ་ཕེབས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་གི་ཕ་མིང་ལ་ཞོ་སྐྱ་ཉོ་དང་མ་མིང་ལ་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ཡིན་པ་དང་ཁོང་ཆུང་དུས་ནས་སྙ་སྟོད་ཡུལ་ཚོ་ཕུ་གུ་དགོན་དུས་ཆོས་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཉེ་ཆར་རང་མི་ལོ་བརྒྱད་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་མྱོང་ཡོད་པ་བོད་མི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཚེ་རིང་བག་གྲོ་ལགས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་བཙོན་འཇུག་འོག་ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་མནར་གཅོད་བཏང་ཡོད་སྟབས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་རྗེས་ནད་གཅོང་དུ་གྱུར་ནས་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་སྐུ་གྲོངས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་རྡ་སར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་དགུ་བཅུ་གསུམ་ལས་འགུལ་ཚོགས་པས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རྒྱལ་གཅེས་བ་ཚེ་རིང་བག་གྲོ་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་བཙོན་འཇུག་གི་སྐབས་སུ་མནར་གཅོད་གང་པོ་བཏང་ཡོད་སྟབས། བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་རྗེས་ནད་གཅོང་དུ་གྱུར་ཏེ། ཟླ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་སྐུ་གྲོངས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་འདུག རྒྱལ་གཅེས་པ་ཚེ་རིང་བག་གྲོ་ལགས་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར་མལ་གྲོང་གུང་དཀར་རྒྱ་མ་ཤང་ནས་ཡིིན་པ་དང་། ཆུང་དུས་སུ་ལྷ་སའི་ཤར་ཕྱོགས་དགའ་ལྡན་དགོན་དུ་ཆོས་ཞུགས་ཀྱིས་ནང་བསྟན་གཞུང་ལུགས་ལ་ཐོས་བསམ་སློབ་གཉེར་གནང་འགོ་ཚུགས་ནའང་། ལོ་རབས་དགུ་བཅུ་པའི་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་དང་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་བསམ་བློའི་སློབ་གསོ་ཟེར་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ཏེ། བོད་ཀྱི་རིས་མེད་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་ནང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་སྐུ་པར་བཤམས་མི་ཆོག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ཛ་དྲག་གི་འོག་ཁོང་དང་རོགས་པ་འགའ་ཤས་ཀྱིས་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༢ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་སར་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ནས་ལག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་འཕྱར་བཞིན། བོད་རང་བཙན་ཡིན། རྒྱ་མི་བོད་ནས་ཕྱིར་འབུད་བྱེད་དགོས། བོད་ཀྱི་བདག་པོ་བོད་མི་ཡིན། ༸རྒྱལ་བ་བསྟན་འཛིན་རྒྱ་མཚོ་སྐུ་ཚེ་ཁྲི་ལོར་བརྟན་པར་ཤོག་ཅེས་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་བྱས་པ་དང་ དེ་མ་ཉིད་དུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་སྤྱི་བདེ་ཉེན་རྟོག་པ་མངགས་གཏོང་གིས་འཇུ་བཟུང་བཙན་འཁྲིད་བྱས་ཏེ་ལམ་བར་ཉེས་རྡུང་སྣ་ཚོགས་གཏོང་བཞིན་ལྷ་སའི་དགུ་ཚ་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་བཙོན་ཁང་གི་ཁོར་ཡུག་དང་ཆ་རྐྱེན་ཧ་ཅང་ཞན་པོ་ཡིན་པའི་ཁར། ཁ་ལག་གི་ཟས་བཅུད་མི་འདང་བ་དང་། རྟག་པར་ཞི་དྲག་གང་རུང་གི་རྣམ་པའི་ཐོག་ནས་དྲི་རྩད་བྱས་ཏེ་ལུས་སེམས་གཉིས་ལ་མནར་གཅོད་ཚད་ལས་འདས་བ་བཏང་ མཐར་ལྷ་ས་གྲོང་ ཁྱེར་འབྲིང་རིམ་མི་མང་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་མི་ལོ་ ༨ ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པ་ཡོད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་སྐབས་དེ་ནས་བཟུང་ཁོང་གི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དབང་ཆ་ལོ་གཉིས་བཙན་འཕྲོགས་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོའི་ཟླ་ ༡༡ ནང་ལྷ་སའི་གྲྭ་བཞི་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་བྱས། སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༠ ལོའི་ཟླ་ ༦ ཚེས་ ༩ ཉིན་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་གི་ལོ་དུས་རྫོགས་ཏེ་བཙོན་ནས་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཡོད་ནའང་། ཁོང་ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གི་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣས་དུས་རྟག་ཏུ་ལྟ་སྲུང་འོག་གནས་ཡོད་པ་རེད། མཐར་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཟླ་༤ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག

རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དཔེ་བཟང་ཁུལ་གཏོད་པའི་སྲོལ་ཡིག་ཞེས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དེ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་ཉེ་ལམ་ཟླ་བ་ ༥ ཚེས་ ༡ ཉིན་ནས་ལག་བསྟར་འགོ་བཙུགས་འདུག གཞི་རྩའི་འདི་ལོའི་ཟླ་བ་ ༡ པོའི་ནང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་མི་དམངས་འཐུས་མི་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གསུམ་པ་ཚང་འཛོམས་གྲོས་ཚོགས་ཐེངས་ལྔ་པར་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དཔེ་བཟང་ཁུལ་གཏོད་པའི་སྲོལ་ཡིག་ཞེས་པའི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་གཏན་འབེབས་བྱས་ཡོད་པ་དང་།  སྲོལ་ཡིག་དེའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གི་དུས་རབས་གསར་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོས་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཞེས་པ་དེ་མཛུབ་ཁྲིད་བྱས་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཐབས་བྱུས་བཀོད་སྒྲིག་གལ་ཆེན་དང་བླང་བྱར་བརྩི་སྲུང་ཞུས་ནས་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་ལས་དོན་གྱི་ཉམས་མྱོང་གྲུབ་འབྲས་དང་ཟུང་འབྲེལ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་ཁབ་ལས་ཁུངས་དང་། སྤྱི་ཚོགས་རྩ་འཛུགས། སྤྱི་དམངས་མི་སྒེར་བཅས་ཀྱིས་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་ཐད་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་འགན་འཁྲི་དང་འོས་འགན་ཡོད་པ་སོགས་འཁོད་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ་ཡར་ཐོན་དཔེ་བཟང་ཁུལ་གཏོད་པའི་སྲོལ་ཡིག་ཞེས་པ་དེས་བོད་མི་རྣམས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིག་གཞུང་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་སོགས་བདག་གཅེས་བྱེད་ཆོག་པའི་རྩ་འཛིན་ལས་འགལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་སྒྲིག་ཁྲིམས་གསར་པ་དེའི་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་ཁྱད་ཆོད་ལྡན་པའི་སྤྱི་ཚོགས་རིང་ལུགས་ལག་བསྟར་བྱེད་རྒྱུར་དབང་ཆ་སྤྲད་རྒྱུ་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྒྲིག་ཁྲིམས་དེ་ལག་བསྟར་གྱིས་བོད་མི་ཚོར་དེ་སྔ་ལས་ལྷག་པའི་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་བྱེད་སྲིད་པས་དེ་ནི་ཐུགས་འཚབ་ཀྱི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགདེ་བཞིན་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་རྩ་མེད་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་པའི་སྒྲིག་ཁྲིམས་དེས་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་རྩ་གཏོར་གྱི་གྲོས་མཐུན་དང་། བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་གྲོས་མཐུན། དེ་བཞིན་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་བཅས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་ལས་འགལ་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ཕྱོགས་མཚུངས་བོད་གནས་དཔྱད་ཞིབ་པས་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྒྲིག་ཁྲིམས་དེ་བརྒྱུད་དེ་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཚོར་དྲག་གནོན་བྱེད་པ་བཞིན་བོད་མི་ཚོར་སྔར་ལྷག་དྲག་གནོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཐུགས་འཚབ་གནང་གི་འདུག རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གིས་གཞུང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་ནན་པོའི་ཐོག་ནས་གཟིགས་ཞིབ་གནང་རྒྱུ་དང་དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་དག་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚད་གཞི་དང་ངེས་པར་དུ་མཐུན་ཐུབ་པ་བཟོ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་གྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་སླད་དྲྭ་ཐོག་གི་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུགཁ་སང་འཛམ་གླིང་གསར་འགོད་རང་དབང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་ངོས་ནས་བོད་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ནས་དྲག་གནོན་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པའི་འོག བོད་མིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་བའི་ལས་འགུལ་དེ་ཡང་ཁྲིམས་འགལ་གྱོ་ངོ་བོར་ངོས་འཛིན་བཞིན་པའི་ཆེས་ཛ་དྲག་གི་གནས་སྟངས་འོག་བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོར་ཞི་བའི་འདུ་འཛོམས་དང་མི་མང་གི་བསམ་འཆར་མི་འདྲ་བར་བརྗོད་ས་མེད་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཁ་སང་ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ སྟེ་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དུ་ #WhyProtest ཞེས་བོད་མི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཆོག་པའི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་ཞུ་ཕྱིར་དྲྭ་ཐོག་ལས་འགུལ་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་འདུག ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ལས་འགུལ་དབུ་འཛུགས་དང་སྦྲགས། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་བོད་མི་ལས་འགུལ་བ་བསྟན་འཛིན་བརྩོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང། དེའི་ཁྲོད་དཀའ་སྡུག་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བའི་བརྙན་ཐུང་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་བར་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་ནང་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་བཅས་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༣༠ ཡིས་རེ་འདུན་དང་བློ་སྤོབས། ཞི་རྒོལ་བཅས་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་སྤེལ་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག ད་ལྟ་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཁ་གཡར་ནས་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཛ་དྲགས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྦས་བསྐུངས་བྱེད་བཞིན་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་ལས་འགུལ་འདི་བརྒྱུད་ནས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་གྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་སེམས་ཤུགས་བཅས་མཚོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་སྟེ་བོད་ནང་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་འདོད་མོས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་བསྟན་ནའང་། དེ་དག་ལ་ཆེས་དྲག་གནོན་དང་མནར་གཅོད་གཏོང་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་ཐུབ་པའི་རེ་བ་གནང་བཞིན་འདུག ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ད་དུང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པ་བྱས་ནས་བོད་མི་ཞི་རྒོལ་བའི་ཐོག་ཉེན་རྟོག་པའི་དྲག་གནོན་དང་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར། དེ་བཞིན་གར་སོང་ཆ་མེད་གཏང་རྒྱུའི་ལས་དོན་རྣམས་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་གིས་དེ་ལྟར་བྱེད་མཁན་དཔོན་རིགས་དང་ཉེན་རྟོག་པར་ཉེས་ཆད་གཏང་དགོས་པ་དང་། བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འདུ་འཛོམས་རང་དབང་དང་འབྲེལ་བའི་སྐུ་ཚབ་ཕེབས་འཇུག་དགོས་པ། བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་རྟོག་ཞིབ་རྒྱུས་ལོན་གནང་འཇུག་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་འདུག