རྒྱ་ནག

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་སུད་སི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་ནང་ཡོད་པའི་འབྲེལ་ཡོད་གཞི་རིམ་མི་མང་གི་ཚོགས་པ་ཁག་ཅིག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་སུད་སི་གཞུང་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ནས་ ༢༠༢༤ བར་རྒྱ་ནག་ཐོག་འཛིན་རྒྱུའི་འཐབ་ཇུས་སྐོར་གྲོས་བསྡུར་གྱི་ལྷན་ཚོགས་ཤིག་ཚོགས་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་སྔོན་བོད་ཁམས་དར་རྕེ་མདོ་ཡི་ས་གནས་ས་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་ཞིག་གིས་འདི་གར་གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལྟར་ན། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ཤར་རྒྱུད། ཁམས་མི་ཉག་འདྲ་པའི་ས་ཁུལ་ཉག་ཆུ་རྫོང་སྟོད་དུ་བོད་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་གཞི་ཁྱོན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་ཆུ་ཤུགས་གློག་ཁང་གསར་རྒྱག་གིས་ས་གནས་དེ་གའི་བོད་མི་མང་པོ་བཙན་དབང་གིས་གནས་སྤོ་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་སྟབས། ས་ཁུལ་དེར་གནས་བའི་ཞིང་འབྲོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྤྱི་དང་བོད་ཀྱི་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་ཡོད་འདུག

རྩ་བའི་ད་ལྟའི་ཆར་ཨ་རི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། དེ་བཞིན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ལ་སོགས་པའི་གནད་དོན་མང་དག་ཅིག་གི་ཐོག་ནས་དངོས་སུ་གདོང་ཐུག་གི་ངལ་བ་དུ་མ་འཕྲད་བཞིན་ཡོད་པའི་དུས་སྐབས་འདིར་ཁ་སང་དེ་སྔ་ཧོང་ཀོང་དང་ལྷན་དུ་བཞག་པའི་ཉེས་ཅན་རྩིས་སྤྲོད་ཀྱི་གྲོས་མཐུན་ཕྱིར་འཐེན་གནང་འདུག

ཉེ་ལམ་ཕ་རན་སིའི་རྒྱལ་ས་པེ་རིས་ནས་སུད་སིའི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝར་ཡོད་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ལས་ཁུངས་བར་བོད་དོན་རྐང་འཁོར་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་བོད་མི་ངག་དབང་ཚེ་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་ལས་འགུལ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ། བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་སྤྱི་ཚོགས་དྲྭ་རྒྱ་སྤྱོད་ནས་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་གནང་སོང་།

ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་ John Cornyn དང་ Mark Warner ལགས་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་དེའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་སུ་སིམ་འཛུལ་བྱས་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱི་ས་སྲུང་དམག་མིར་བརྙས་བཅོས་དང་། མཐའ་མཚམས་ཁག་ཏུ་དམག་མི་འགྲེམས་འཇོག དེ་བཞིན་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་རྒྱ་སྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས་གྲོས་ཆོད་ཅིག་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག དེའང་ཨ་རིའི་ Texas མངའ་སྡེའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ John Cornynལགས་ཀྱིས་བདུན་ཕྲག་སྔོན་མའི་ནང་དུ་རང་ཉིད་ཀྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་དེ་བཀོད་པ་དང་འབྲེལ། ཁོང་ཉིད་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་རྒྱ་གར་ལྷན་ཚོགས་གསར་འཛུགས་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་སྲ་བརྟན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་གལ་ཆེན་ཡིན་པར་རྟོགས་ཡོད་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས།  རྒྱ་གར་གྱིས་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོའི་ངང་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་པ་དང་ལྷག་པར་རྒྱ་གར་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་དུ་རང་དབང་དང་གུ་ཡངས་རྒྱུན་སྐྱོང་བྱེད་བཞིན་པ་བཅས་ལ་བསྔགས་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་སིམ་འཛུལ་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་བཞིན་པའི་གཉན་འཕྲང་གི་དུས་སྐབས་སུ་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་གར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་ཡིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་། ཉེ་སྔོན་ཟླ་བ་དྲུག་པའི་ནང་གི་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་མཐའ་མཚམས་སྲུང་བའི་གདོང་ཐུག་གི་ཁྲོད་ནས། རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མི་༢༠ ལྷག་རྐྱེན་ལམ་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པར་དྲན་སྐུལ་གྱིས། རྒྱ་གར་གྱིས་རྙོག་འཛིན་ཆེ་བའི་མཐའ་མཚམས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་གདོང་མཆོང་གི་བྱེད་བབ་དེ་གཞན་ལ་ཉེན་བརྡ་བཏང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག  དེ་བཞིན་སྐུ་ཞབས་ Warner ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་། ཐེངས་འདིའི་གྲོས་འཆར་རྒྱུད། རྒྱ་ནག་གིས་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་མཐའ་མཚམས་ཀྱི་ས་ཐིག་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བྱས་པ་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་དོན་ཕན་ལྡན་པའི་ཕྱི་འབྲེལ་གྱི་འཐབ་བྱུས་བརྒྱུད་ས་མཚམས་ཐད་དེ་སྔའི་གནས་བབ་བསྐྱར་གསོ་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཨ་རི་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མང་གཙོའི་རིན་ཐང་གཞི་ལ་བཞག་པའི་འབྲེལ་ལམ་ལེགས་པོ་རྒྱུན་སྐྱོང་གནང་ཡོད་པ་དང་།  རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཁུལ་དུ་རང་དབང་དང་གུ་ཡངས་ཡོང་ཐབས་སུ་ཕྱག་ལས་གནང་བ་བརྒྱུད་ནས། ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་དེ་སྔ་ལས་ཀྱང་ཇེ་ལེགས་སུ་འགྲོ་ངེས་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཉེ་བའི་ཆར་རྒྱ་དཀར་ནག་དབར་ས་མཚམས་དང་འབྲེལ་རྩོད་རྙོག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཏེ་མཐའ་སྲུང་དམག་མིའི་དབར་དངོས་སུ་ལག་འཛིང་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་ཚུན་གྱི་དམག་མི་གསོད་རེས་ཀྱིས་གྱོད་དོན་རྣོ་ངར་ཅན་དུ་གྱུར་བར་བརྟེན་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་བརྡ་འཕྲིན་འཕྲུལ་ལས་སྡེ་ཁག་གིས་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཟླ་སྟོད་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་བཟོས་བའི་མཉེན་ཆས་ Wechat འམ་སྐད་འཕྲིན་གཙོས་པའི་མཉེན་ཆས་ ༥༩ རྒྱ་གར་གྱི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་བཀག་སྡོམ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཉེ་ཆར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་བཟོས་པའི་མཉེན་ཆས་ TikTok དང་ WeChat གཉིས་ཁྱོན་ཉིན་གྲངས་ ༤༥ ནང་ཚུད་བཀག་སྡོམ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་བཀོད་ཁྱབ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་ནག་གི་ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས། ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གཅོག་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་རེད།

ཉེ་ཆར་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi བོད་དུ་བསྐྱོད་ནས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་བྱས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲུང་ཆེ་ Wu Yingjie དང་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་འགོ་གཙོ་ཆེ་དགྲ་ལྷ་གཉིས་གཙོས་ས་གནས་ཀྱི་གཞུང་འབྲེལ་ལས་བྱེད་ཁག་ཅིག་དང་ཐུག་འཕྲད་བྱས་འདུགབརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi གིས་སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་གནས་བབས་ཡར་རྒྱས་ཆེན་པོ་བཏང་བ་དང་རྒྱུད་ཅིག་ལམ་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་འདི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་འབྲེལ་བ་བཟང་དུ་གཏོང་རྒྱུ་སོགས་བརྗོད་དེ་བོད་ཀྱི་བདེ་འཇགས་དེ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་གཞི་རྩ་ཡིན་པར་བཤད་འདུག ཁོ་པས་ཉེ་ཆར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་གནད་དོན་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་གར་དང་བོད་ཀྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་འཛུགས་སྐུན་གྱི་ལས་གཞི་གང་དག་སྤེལ་དགོས་པ་དང་མཐའ་མཚམས་ས་ཁུལ་གྱི་དབུལ་ཕོངས་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གང་ཡིན་སོགས་གནད་དོན་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་དེ་དག་གི་བདེ་འཇགས་ཡོངས་ཐབས་སུ་མི་མང་དང་མཉམ་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་ཀྱི་ཡིན་ཞེས་སོགས་བཤད་འདུགགཞི་རྩའི་ད་རེས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་བོད་དུ་བསྐྱོད་པ་དེ་ནི་ལོ་ལྔའི་ནང་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད་ཉེ་ལམ་བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་དམག་མིའི་དབར་གདོང་ཐུག་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་ཆེས་མཐོའི་འགོ་ཁྲིད་ས་མཚམས་ཁུལ་དུ་སྐྱོད་མཁན་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ Wang Yi ནི་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་ས་འབྲེལ་གནད་དོན་སྐོར་གྲོས་མོལ་བྱེད་སྐབས་རྒྱ་ནག་གི་ངོ་ཚབ་གཙོ་བོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། དཔྱད་ཞིབ་པ་ཁག་ནས་ཐེངས་འདིའི་ Wang Yi བོད་དང་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་སྐྱོད་པ་དེ་གཙོ་བོ་ས་མཚམས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བ་བཏགས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ Nanjing གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་ཆབ་སྲིད་ཚན་པ་ Gu Su ཟེར་པ་དེས་གནད་དོན་གལ་ཆེ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཏོགས་དུས་རྒྱུན་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་བོད་དུ་སྐྱོད་རྒྱུ་དཀོན་པོ་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། ཁོ་པ་བོད་དུ་སྐྱོད་པ་དེས་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྩོད་གཞི་ཅན་གྱི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་དེ་དག་གི་བདག་དབང་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཁབ་ལ་ཡོད་པའི་བརྡ་ལན་སྤྲད་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུགརྒྱ་གར་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་མཁས་པ་ Wang Dehua ཟེར་བས་རྒྱ་དཀར་གཉིས་ཀྱི་གདོང་ཐུག་གནད་དོན་ཁྲོད་སྲིད་བློན་མོ་དཱི་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་གར་སྲིད་གཞུང་ནས་རྒྱ་ནག་གི་གཉེན་ཆས་བཀག་སྡོམ་དང་ཚོང་གི་གྲོས་མཐུན་ཕྱིན་འཐེན་གནང་སྟེ་ཡར་ལན་གནང་ཡོད་སྟབས། བློན་ཆེན་ Wang Yi བོད་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ས་མཚམས་ཁག་ཏུ་ལྟ་ཞིབ་ཙམ་མིན་པར་དགོས་མཁོ་བྱུང་ན་དམག་གི་ཐབས་བྱུས་ཁག་ཀྱང་གྲ་སྒྲིག་ཐུབ་ཐབས་སོགས་ལ་ཆེད་དམིགས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པ་ཞིག་རེད་ཅེས་དཔྱད་བརྗོད་གནང་འདུག

ཁ་སང་UNPO ཞེས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་སུ་སྐུ་ཚབ་མེད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་མང་གི་ཚོགས་པའི་སྐབས་བཅོ་ལྔ་བའི་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་ཏུ། ཚོགས་པ་དེ་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་གྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ། སྐུ་ཞབས་ Michael van Walt van Praag ལགས་སུ་ Netherlands རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཆེ་མཐོང་གི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བར་འཚམས་འདྲི་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་བོད་ནང་དུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ལག་བསྟར་ཚད་ལྡན་ཡོང་བར་སྐུལ་འདེད་བྱེད་དགོས་བའི་འབོད་སྐུལ་གྱི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བཞག་འདུག སྐབས་དེར། བོད་དོན་དང་ Nigeria ཁུལ་གྱི་ Ogoniland མི་མང་གི་དོན་དུ་རླབས་ཆེན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གྱི་ UNPO དབུ་ཁྲིད་ཟུར་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱས་རྗེས་དྲན་གསོ་བྱེད་ཆེད་དུ་གྲོས་འཆར་ཞིག་བཏོན་པ་དང་སྦྲགས། UNPO ཚོགས་པ་དེ་ཐོག་མར་གསར་འཛུགས་གནང་མཁན་གྱི་ཁོངས་སུ་ཡོད་པའི་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་མཆོག་དང་ཚོགས་པ་དེའི་ཚོགས་མི་ངག་དབང་ཆོས་འཕེལ་རྣམས་གཉིས་སྔ་རྗེས་སུ་སྐུ་གཤེགས་པར་དྲན་གསོ་མཛད་པ་དང་འབྲེལ་ནས་རྒྱ་རི་བློ་གྲོས་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་འཚེ་མེད་ཞི་བ་དང་ཆེ་མཐོང་། དེ་བཞིན་རང་ཐག་རང་གཅོད་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་རླབས་ཆེན་གྱི་བྱས་རྗེས་བཞག་ཡོད་པར་ཡི་རངས་བསྔགས་བརྗོད་མཛད་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག   རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་མི་མང་གི་རང་ཐག་རང་གཅོད་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་དགོས་བ་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་གཏོང་རྒྱུ་མཚམས་འཇོག་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས། Nigeria སྲིད་གཞུང་གིས་ Ogoni མི་རིགས་ས་ཁུལ་དུ་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ལ་གཏོར་བཅོམ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སྟེ།  མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ Ogoni མི་རིགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང་འབྲེལ་བའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་ཆེད་འདོན་གནང་བའི་འབྲུ་དོན་རྣམས་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་དགོས་བའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག གཞན་ཡང་ཚོགས་ཆེན་གྱི་ཐོག་ཏུ།  རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་དང་ Ogoniland ས་ཁུལ་གཉིས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚད་གཞི་ལྡན་པའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལག་བསྟར་ཡོང་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཞུ་སྐུལ་དང་འབྲེལ་ནས། ཨ་རི་དང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་གཉིས་ཀྱིས་ཁུལ་དེའི་མི་སེར་རྣམས་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ལས་བྱུང་བའི་ཁེ་དབང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་བཞིན་པ་རྣམས་ཕྱི་གསལ་གནང་གསལ་བཟོ་དགོས་བའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་སྟེ། UNPO ཚོགས་པ་དེ་སྔར་བཞིན་བོད་དང་Ogoni མི་མང་གི་བདེ་དོན་ལ་ལྟ་རྟོག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུག རྩ་བའི་UNPO ཚོགས་པ་འདི་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༩༡ ལོར་ Netherlands ཁུལ་དུ་གསར་འཛུགས་བྱས་པའི་རྒྱལ་མཚམས་རིས་མེད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་། ཚོགས་པ་འདིའི་དམིགས་ཡུལ་གཙོ་བོ་ནི་བཙན་འཛུལ་གྱི་འོག་ཏུ་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་མི་སེར་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་དང་། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ལ་འབོད་སྐུལ་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་བཙན་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཤུགས་ལ་འཐབ་འཛིན་བྱས་ཏེ་མི་སེར་དཀྱུས་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁེ་དབང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།་

དེ་རིང་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་གནས་ལྟ་ཞིབ་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་འབྱོར་བ་ལྟར་ན། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ལྷ་སའི་ཇོ་ཁང་གི་ནང་དུ་རྒྱ་རིགས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་མང་པོ་གཏོང་གི་ཡོད་ནའང་། དམར་ཤོག་གཞུང་གི་བོད་མི་ལས་བྱེད་དང་བོད་པའི་སློབ་མ་སོགས་ཇོ་ཁང་གི་ནང་དུ་མཆོད་མཇལ་ལ་འགྲོ་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱས་ཡོད་ལུགས་འཁོད་འདུག ལྷ་སར་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཞིག་གིས་བོད་དོན་ལྟེ་གནས་ཁང་ལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་པའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གི་དབང་འོག་ཏུ། བོད་མིའི་རིག་གཞུང་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་དག་ལ་སྟོན་རྒྱུའི་དངོས་ཟོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ལས། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་བདག་གཅེས་བྱེད་རྒྱུར་གོ་སྐབས་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་པར་འཁོད་འདུག དེ་བཞིན། རྒྱ་ནག་གི་གསར་ཁང་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། འདི་ལོའི་ལོ་ཕྱེད་ཅིག་གི་ནང་དུ། ཏོག་དབྱིབས་རིམས་ནད་ཁྱབ་བརྡལ་བྱུང་བའི་རྗེས་སུ་ལྷ་ས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་འགྲོ་སའི་ས་ཁུལ་ལྟེ་བ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཡོད་པར་འཁོད་པ་ལྟར། འདི་ལོའི་ནང་དུ་རྒྱ་རིགས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ས་ཡ་༨།༣ ལྷག་ལྷ་སར་ཕྱིན་ཡོད་པ་འཁོད་ཡོད་པ་དང་། སྔར་ལོ་དང་བསྡུར་ན། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དྲུག་པའི་བར་དུ། བོད་ཁུལ་དུ་སྔར་ལོ་ནས་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་བརྒྱ་ཆ་ ༣༦ ལྷག་མང་དུ་ཕྱིན་ཡོད་པ་ཡང་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ལྷ་སའི་ཁུལ་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱིས་གསལ་བཤད་གནང་བ་ལྟར་ན། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་ལྷ་སར་སླེབས་པ་དེས་ས་གནས་ཀྱི་དཔལ་འབྱོར་འཕེལ་རྒྱས་ལ་ཕན་ཐོག་འབྱུང་གི་ཡོད་ནའང་། ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་མ་མང་པོས་བོད་ཀྱི་དགོན་གྲོང་གི་རིག་གནས་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ལ་སྣང་མེད་རྡོག་རོལ་ཐེབས་ཀྱི་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། རྒྱ་རིགས་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོན་པའི་ནང་དུ་གད་སྙིགས་གཡུགས་པ་དང་ཐ་མག་འཐེན་པ་སོགས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་གང་མང་འབྱུང་གི་ཡོད་པ་ཡང་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག བོད་དོན་ལྟ་ཞིབ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་ཞི་བདེ་ཟླ་བ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྩ་གཏོར་གཏོང་ཐབས་སུ་ས་ཁུ་སོ་སོར་རྒྱ་ནག་གི་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་པ་མང་པོ་ཆེད་གཏོང་བྱས་ཏེ་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་གྱི་ལམ་ལུགས་རྒྱུན་འཁྱོངས་བྱེད་བཞིན་ཡོད་་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གིས་གྲངས་ཆུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས་བའི་ཁྱབ་བསྒྲགས་མང་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ནའང་། དོན་དུ་བོད་ཁུལ་གྱི་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་ཁག་ཏུ་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་བསླབ་གཞི་ཁག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་སྐད་ཡིག་ཆེད་སྦྱོང་གི་ཕྱིར་རུ་དགོན་པ་གྲྭ་ཚང་དུ་ཟུར་སྦྱོང་ལ་འགྲོ་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་བཏང་ཐེངས་མང་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད།། འདི་ལོ་ནས་མགོ་ལོག་ཁུལ་དང་མཚོ་སྔོན་པོའི་གཡས་གཡོན། དེ་བཞིན་བྲག་དཀར་རྫོང་སོགས་སུ་ཁོར་ཡུག་འབག་བཙོག་གི་གནད་དོན་དང་བསྙལ་ནས་གཞུང་ལམ་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་མ་ཎི་རྡོ་བརྐོས་དང་དར་ལྕོགས་སོགས་ཡོངས་སུ་གཙང་ཕྱག་བྱེད་དུ་བཅུག་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་མང་པོ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།

ཨ་རི་སྲིད་གཞུང་ནས་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ཀེ་རི་ལེམ་གཙོས་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མཐུན་མཁན་གྱི་འགོ་ཁྲིད་ ༡༠ ལ་སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་ཆད་འགེལ་རྒྱུ་དང་སྦྲགས། འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་ནས་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་འགོ་ཁྲིད་དང་མཉམ་མཐུན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་རྡོག་རོལ་ཐད་ངན་འབྲེལ་བྱས་པར་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་འདུག གནད་དོན་འདིའི་ཐད་ཉེ་ལམ་ཨ་རིའི་ནོར་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག་པ་དང་སྤྱི་བསྒྲགས་དེའི་ནང་སྤྱི་ཁྱབ་ཀེ་རི་ལེམ་གཙོས་འགོ་ཁྲིད་ ༡༠ པོ་དེ་དག་ནས་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་བསམ་བརྗོད་རང་དབང་དང་འདུ་འཛོམས། མང་གཙོའི་བརྒྱུད་རིམ་ལ་ཆེད་མངགས་དོ་ཕོག་གཏོང་རྒྱུའི་དམིགས་འབེན་བཟུང་ནས་དེ་འབྲེལ་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ཧོང་ཀོང་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་རྡོག་རོལ་བཏང་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག ལྷག་དོན་ཉེ་ལམ་ཧོང་ཀོང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་དེས་ཧོང་ཀོང་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་ལ་སྣང་ཆུང་ཙམ་མིན་པར་དེ་གའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་ལའང་བརྩི་མེད་བཏང་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག སྲིད་དོན་གྱི་ཉེས་འཆད་འགེལ་རྒྱུའི་མིང་ཐོའི་ཁོངས་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་གང་བྱུང་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཧོང་ཀོང་ཉེན་རྟོག་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ Chris Tang དང་ཧོང་ཀོང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་སྤྱི་ཁྱབ་དྲུང་ཆེ་ John Lee Ka-chiu དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་ངོ་ཚབ་ Luo Huining སོགས་ཡོད་པ་དང་། ད་ལན་ཨ་རིས་ཐག་གཅོད་གནང་བ་དེ་བརྒྱུད་ཨ་རིའི་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དབང་ཚད་འོག་ཡོད་པའི་ཧོང་ཀོང་གི་འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནོར་ལོངས་སུ་སྤྱོད་རྒྱུར་བཀག་འགོག་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་ནས་ཧོང་ཀོང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་བརྒྱུད་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ནས་བསྐྱར་དུ་ཚད་མཐོའི་རང་སྐྱོང་གི་གནས་བབས་སྤྱོད་རྒྱུ་མིན་པ་ཁ་གསལ་བྱས་ཡོད་པར་གསུངས་འདུག སྲིད་འཛིན་ཊམ་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་ཧོང་ཀོང་དེ་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་དང་ལམ་ལུགས་གཅིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་རྒྱུ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་དོ་ཕོག་གཏོང་མཁན་མི་སྒེར་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་དེ་དག་ལ་ཆབ་སྲིད་སྒོ་ནས་ཡ་ལན་གང་གནང་དགོས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནང་ངེས་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཨ་རིའི་བྱེད་ཕྱོགས་དེར་ཧོང་ཀོང་གཞུང་གིས་ཨ་རི་ནས་ཧོང་ཀོང་གི་མིང་སྤྱོད་དེ་རྒྱ་ནག་ནང་མོལ་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་བརྗོད་འདུག དེ་བཞིན་ཀེ་རི་ལེམ་གྱི་མགྲིན་ཚབ་པས་བྱེད་ཕྱོགས་དེས་སྤྱི་ཁྱབ་ཁོང་ལ་ཞེད་སྣང་གང་ཡང་མེད་པ་དང་། ང་ཚོས་ཧོང་ཀོང་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ཁྲིམས་གསར་པ་དེ་བརྒྱུད་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ས་ཡ་བདུན་དང་ཕྱེད་ཀའི་ཚེ་སྲོག་དང་བདེ་འཇགས་ཁོ་ན་མིན་པར་རྒྱ་ནག་སྐམ་ས་ཆེན་པོའི་མི་ཐེར་འབུམ་གཅིག་ལྷག་གི་བདེ་འཇགས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་ཡོད།   དེ་རིང་རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁང་ནས་ད་དུང་ཨ་རིས་ཧོང་ཀོང་ནང་མོལ་གྱི་གནད་དོན་ལ་ཐེ་བྱུས་བྱེད་ཀྱི་འདུག་ཅེས་སྐྱོན་བརྗོད་དང་སྦྲགས་རྒྱ་གཞུང་ནས་དེར་འཁོན་ལན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག