རྒྱ་གར།

དེ་རིང་ཕྱི་ཟླ་༦ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱ་གར་ལྷོ་ཕྱོགས་སྦེལ་ཀོབ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བཀའ་བརྒྱུད་ནཱ་ལེནྡཱ་དགོན་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་དེ་གར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་མེ་སོར་རྒྱལ་པོ་ཀི་རི་ཤི་ནཱ་དྷདྷ་ཡ་དུ་བིར་ཅ་མ་ར་ཇ་Yaduveer Krishnadattaa chamraja མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་དཔལ་༸རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་དགུང་གྲངས་༣༤ ལ་ཕེབས་པའི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ཟབ་རྒྱས་ངང་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།  རྒྱལ་པོ་མཆོག་གིས་དཔལ་༸རྒྱལ་བ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་ལ་འཚམས་འདྲི་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག་གསུང་བཤད་གནང་འདུག རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་དང་ཁོང་གི་ཡབ་མེས་གོང་མ་རྣམས་༸སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་རྒྱལ་པོ་རང་ཉིད་༸གོང་ས་མཆོག་དེ་སྔོན་ལྷོ་ཕྱོགས་ལ་ཞབས་སོར་འཁོད་སྐབས་མེ་སོར་དུ་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་མྱོང་བ་མ་ཟད་དེ་བཞིན་ཁོང་གི་ཡབ་མེས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་མྱོང་ཡོད་ཅིང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་དད་གུས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག   གཞན་ཡང་བཀའ་བརྒྱུད་ནཱ་ལེནྡཱ་དགོན་པས་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པའི་ཐུགས་དགོངས་དང་མཛད་འཕྲིན་ལ་ཞབས་འདེགས་ཆེད་དམིགས་བསལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཞབས་འདེགས་སྒྲུབ་བཞིན་པར་ཡིང་རངས་བསྔགས་བརྗོད་དང་འབྲེལ་རྒྱལ་པོའི་ངོས་ནས་ཀྱང་དེའི་ཐད་མཐུན་གྱུར་གང་དགོས་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུགད་དུང་མཛད་སྒོ་དེའི་ཐོག་རྒྱ་གར་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་གི་འཐུས་མི་བཞི་དང་།  བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་སྦེལ་ཀོབ་ལུགས་བསམ་གཞིས་ཆགས་ཀྱི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཐུབ་བསྟན་ཚེ་རིང་ལགས།  དེ་བཞིན་བཀའ་བརྒྱུད་ནཱ་ལེནྡཱ་དགོན་པའི་དགོན་བདག་བླ་མ་ཀརྨ་བསམ་གཏན་གླིང་པ་མཆོག་གིས་འཁྲུངས་སྐར་དང་འབྲེལ་བའི་གསུང་བཤད་གནང་འདུག   ལྷག་དོན་མེ་སོར་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གིས་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་འཛུགས་དང་།   མཛད་སྒོ་དེར་སྦེལ་ཀོབ་བོད་ཀྱི་ལྷ་མོ་ཚོགས་པ་དང་རྒྱ་གར་རིག་གཞུང་གི་ངོས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་མཆོད་དབྱངས་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།       

ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༥ ཉིན་བཞུགས་སྒར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཚོགས་ཁང་གསར་པའི་ནང་དུ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། ཁ་སང་ཚོགས་ཆེན་ཉིན་མཐའ་མ་འམ་མཇུག་སྒྲིལ་ཐོག་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་དགོས་པའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་གནང་སོང་།ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་ ༢༡ ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ཕེབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁ་སང་ཉིན་རྒྱབ་ཏུ་ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་དང་དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་དབུ་ཁྲིད་ལམ་སྟོན་འོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་གནང་དགོས་པའི་རེ་སྐུལ། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་བོད་གཞིས་བྱེས་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིའི་ངོ་བོ་མཚོན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བ་མ་ཟད། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ནང་ལ་དྲག་གནོན་གྱི་བྱ་སྤྱོད་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་མཚམས་འཇོག་བྱེད་དགོས་པ་དང་བོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་གཏོར་བཤིག་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཀུན་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཐོག་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་ཞི་བའི་ཐོག་ནས་སེལ་ཐབས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་གནད་གཙོ་ཆེ་བཅུ་ཅན་ཞིག་གསལ་བཏོན་གྱིས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་གནང་སོང་།ཚོགས་ཆེན་མཇུག་སྒྲིལ་གྱི་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་འཕྲོད་བསྟེན་བཀའ་བློན་ཆོས་སྐྱོང་དབང་ཕྱུག་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཁག་ ༢༡ ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ཕེབས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། ད་རེས་ཚོགས་ཆེན་ཐོག་རྒྱ་གར་བ་དགུང་ལོ་བགྲེས་གཞོན་དར་གསུམ་བཅས་ཕེབས་ཡོད་པ་གཟིགས་སྐབས་བོད་དོན་བདེན་མཐའ་གསལ་ཐབས་ལ་རེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་སྟབས་དགའ་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་སོང་།བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ད་དུང་ད་ལན་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་མཇུག་སྒྲིལ་དང་འབྲེལ་དོན་ཚན་བཅུ་ཅན་གྱི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བར་ཡི་རང་བསྔགས་བརྗོད་ཀྱང་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ལྷག་དོན་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་གཞུང་འཛིན་གསར་པ་ཕེབས་ཡོད་པ་ལྟར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ཀྱང་གསར་པ་ཕེབས་པ་བཞིན་ཁྱེད་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་ས་གནས་སུ་ཕྱིར་ཕེབས་སྐབས་ས་གནས་ནང་ཡོད་པའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་རྣམས་ལ་བོད་དོན་ཐོག་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་སྐྱོང་ཡོང་བའི་འབོད་སྐུལ་གྱི་ལས་འགུལ་གང་མང་སྤེལ་རོགས་ཞེས་རེ་སྐུལ་སོགས་གནང་ཡོད།གཞི་རྩའི་ཐེངས་འདིའི་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་དྲུག་པ་འདི་རྐང་རྒྱ་གར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་སྡེ་ཚན་ནང་མས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཚོགས་བཅར་བ་མི་གྲངས་ ༢༡༦ ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལྔ་དང་ལྔ་བཅུའི་འཆར་སྣང་ལྷན་ཚོགས་སྐབས་རྒྱབ་གཉེར་བསམ་འཆར་ཁག་གཞིར་བཞག་སྟེ་འབྱུང་འགྱུར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཚགས་ཚུད་ཇི་ལྟར་སྤེལ་དགོས་པའི་གོ་བསྡུར་གནང་ཡོད།

བྷི་ཧར་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ནི་ཏིཤ་ཀུ་མཱར་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Ram Nath Kovind མཆོག་དང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ལ་མངའ་སྡེ་དེའི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ Vishwa Shanti Stupa ཞེས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་དབུ་བརྙེས་ནས་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་མཛད་སྒོར་གདན་ཞུ་ཕུལ་འདུགཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༤ ཉིན་ The Times of India དྲྭ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༧ ལོར་ཉི་ཧོང་གི་ནང་པའི་བཙུན་པ་ Fujii Nichidatsu ལགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཞི་བདེ་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་སླད་དུ་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་ ༨༠ གསར་སྐྲུན་གྱི་རྐང་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་ལྟར། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༩ ལོར་ཁོང་གིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུའང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་གསར་བཞེངས་གནང་ཡོད་པ་དང་། ད་ཆ་མཆོད་རྟེན་དེ་དབུ་བརྙེས་ནས་མི་ལོ་ངོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་ལྔ་བཅུའི་དུས་སྟོན་འཁེལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། བྷི་ཧར་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ནི་ཏིཤ་ཀུ་མཱར་མཆོག་གིས་དྲུང་ཡིག་ཆེན་མོ་ Deepak Kumar ལགས་ལ་རིང་མིན་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Ram Nath Kovind མཆོག་དང་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་རྣམ་གཉིས་ལ་ལྔ་བཅུའི་མཛད་སྟོན་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོར་ཆིབས་བསྒྱུར་བཀྲིན་བསྐྱང་གནང་ཡོང་བའི་གདན་ཞུ་གསོལ་འདེབས་ཕུལ་དགོས་པར་བཀའ་མངགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་ Vishwa Shanti Stupa ཞེས་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་དེ་མེས་པོ་དམ་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྷན་དྷི་མཆོག་གི་ལྟ་གྲུབ་ལས་བློ་འགུལ་ཐེབས་པའི་ཉི་ཧོང་གི་བཙུན་པ་  Nichidatsu Fujii ལགས་ཀྱིས་རྐང་འགན་བཞེས་ཐོག་འཛམ་གླིང་དམག་ཆེན་གཉིས་པའི་སྐབས་སུ་ཉི་ཧོང་གི་ Hiroshima དང་། Nagasaki གྲོང་ཁྱེར་གཉིས་ནང་ལ་རྡུལ་ཕྲན་མཚོན་ཆ་སྤྱོད་པར་བརྟེན་མི་གྲངས་ལས་འདས་པའི་ཚེ་སྲོག་ཤོར་བའི་གནས་སྟངས་ལ་གདོང་ལེན་གྱི་ཚུལ་དུ་འཛམ་གླིང་ས་ཕྱོགས་གང་སར་ཞི་བདེ་ཁྱབ་སྤེལ་གནང་ཕྱིར་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་ ༨༠ གསར་སྐྲུན་གྱི་རྐང་འགན་བཞེས་ཡོད་པ་ལྟར། རྒྱ་གར་གྱི་བྷི་ཧར་མངའ་སྡེའི་ཁོངས་གཏོགས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུའང་འཛམ་གླིང་ཞི་བདེའི་མཆོད་རྟེན་གསར་སྐྲུན་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་བཞི་པ་སྐུ་ཞབས་ Varahagiri Venkata Giri མཆོག་གིས་ ༡༩༦༩ ལོར་དབུ་འབྱེད་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་ Nitish མཆོག་གིས་ད་དུང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་རྒྱ་གར་གྱི་མེས་པོ་དམ་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྷན་དྷི་མཆོག་འཁྲུངས་ནས་ལོ་ངོ་ ༡༥༠ འཁོར་བའི་འཁྲུངས་སྐར་དང་བསྟུན་དེ་འབྲེལ་མཛད་སྒོའི་ཆེད་དུ་ད་ལྟ་ནས་གྲ་སྒྲིག་གི་ལས་རིམ་གནང་མུས་ཡིན་སྐོར་གསུངས་འདུག

རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་འོས་བསྡུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ནས་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པར་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་བརྟེན། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༧ ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་འཛིན་ Ram Nath Kovind མཆོག་གི་ཕོ་བྲང་དུ་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་སྐབས་གཉིས་པའི་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོ་འཚོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་སྲིད་བློན་ Narendra Damodardas Modi མཆོག་གིས་ཐེངས་དང་པོའི་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་བཞེས་སྐབས་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་མགྲོན་འབོད་གནང་ཡོད་ཀྱང། དེ་རིང་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དང་གཞན་ཡང་ཐེ་ཝན་གྱི་སྐུ་ཚབ་གཅིག་ཀྱང་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཁོང་མི་ཁྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་བསྐྱར་གསོ་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གསར་གནས་ DH deccan herald ཞེས་པས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གི་ལས་ཁུར་དམ་འབུལ་གྱི་སྐབས་སུ་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་དང་རྒྱ་གར་དུ་གནས་བཞུགས་ཐེ་ཝན་གྱི་གཞུང་ཚབ་པ་བཅས་མགྲོན་འབོད་གནང་སྟབས། རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ནས་གནད་དོན་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཅིག་གི་རྩ་འཛིན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་བརྩི་སྲུང་བྱེད་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཡང་ཡང་བྱས་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གར་གྱིས་རྒྱ་ནག་ཁོང་མི་ཁྲོ་བའི་ཕྱིར་དུ་ཐེངས་འདིའི་མཛད་སྒོར་དབུས་བོད་མའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་པ་གཅིག་ཀྱང་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་ཚུལ་བཀོད་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཞོན་ཨཱཙཱརྱ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་ལ་ རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་དམ་འབུལ་གྱི་མཛད་སྒོར་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་མི་སྣ་མགྲོན་འབོད་གནང་མེད་པར་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད་ཀྱི་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་སྐབས་སྔོན་མའི་སྲིད་བློན་དམ་འབུལ་དང་ཐེངས་འདིའི་དམ་འབུལ་གཉིས་ལ་མི་འདྲ་བའི་ཆ་མང་པོ་ཡོད་པར་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱིས་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་སྐུ་ཚབ་གདན་འདྲེན་གནང་མེད་ཀྱང་། དེ་ནི་ཧང་སང་དགོས་པ་མིན་པ་མ་ཟད།   མ་འོངས་པའི་ཁྲོད་དུ་ཡང་གནས་ཚུལ་དེ་རྐྱེན་རྒྱ་གར་ནས་བོད་དོན་གྱི་ཐོག་ལ་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་འགྲོ་མི་སྲིད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་།རྩ་བའི་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་གནའ་འབྲེལ་ཚོགས་པར་ཐེངས་འདིའི་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་ཁྲོད་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ས་མིག་ ༣༥༢ དང་དེའི་ཁོངས་ BJP ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ཁོ་ནར་ས་མིག་ ༣༠༣ བཅས་རྒྱལ་ཁ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་སྲིད་བློན་མཆོག་ལ་དམིགས་བསལ་འཚམས་འདྲིའི་གསུང་འཕྲིན་ཞིག་བསྩལ་བའི་ནང་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་རྒྱ་གར་འདི་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣེ་ཁྲིད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཆགས་པར་ཐུགས་ལ་དགྱེས་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་འདི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དར་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཞི་རྩར་བཟུང་པའི་ཐོག་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་ཡོད། དེ་རིང་ཕྱི་དྲོ་ཚོུད་ ༧ པའི་ཐོག་འཚོགས་རྒྱུའི་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་དམ་འབུལ་མཛད་སྒོའི་ཐོག་བྷང་ལ་དེ་ཤ་དང་  Myanmar ཤྲི་ལངྐ།  Thailand  བལ་ཡུལ། འབྲུག་ཡུལ་སོགས་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་གཙོ་གྱུར་ཁྱོན་སྐུ་མགྲོན་ ༨༠༠༠ ཙམ་ཕེབས་པར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

དེ་རིང་སྤོན་ཊ་ཆོས་གསུམ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་སི་མོར་རྫོང་ཁོངས་ཧིན་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་སྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཚོགས་ཆེན་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སིར་མོར་རྫོང་དུ་ཆགས་པའི་སྤོན་ཊ་ཆོས་གསུམ་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་དང་སྤུ་རུ་ཝ་བ་ལ་ས་སྐྱ་གཞིས་ཆགས། དེ་བཞིན་ས་ཊོན་ཁམས་ཀཿཐོག་དང་ཀུམ་རའོ་བོད་མིའི་གཞིས་བཞི་མཐུན་མོང་གིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༢༣ ཉིན་རྒྱ་གར་དབུས་འོས་བསྡུ་ལྷན་ཁང་ནས་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་རྒྱལ་ཡོངས་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོའི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་བའི་ཁྲོད། སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ BJP ལ་རྒྱལ་ཁ་ཤུགས་ཆེ་ཐོབ་པར་བརྟེན་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་སླར་ཡང་ལོ་ལྔའི་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་གནང་གཏན་ཁེལ་བ་དང་བསྟུན་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་མཛད་འདུག འཚམས་འདྲི་ནང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འཛམ་གླིང་ཐོག་གི་མང་གཙོའི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེ་ཤོས་རྒྱ་གར་འདི་ད་ཆ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་སྣེ་ཁྲིད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཙོ་གྲས་ཤིག་ཆགས་པར་ཐུགས་ལ་དགྱེས་སྤོབས་ཆེན་པོ་བྱུང་ཞེས་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་གར་འདི་གནའ་བོའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དཔལ་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དར་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་གཞི་རྩར་འཛིན་པའི་འཚེ་བ་མེད་པའི་ལྟ་སྤྱོད་ཉམས་ལེན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཁྱད་པར་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་བཀའ་བསྩལ་འདུགམགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནས་འགྲོ་བ་མི་གཅིག་གྱུར་དང་ཆོས་ལུགས་ཕན་ཚུན་འཆམ་མཐུན་གྱི་འདུ་ཤེས་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུའི་མཛད་འགན་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་གནའ་རབས་ཀྱི་སེམས་ཁམས་རིག་པའི་རྣམ་གཞག་དང་འབྲེལ་བའི་བློའི་རྣམ་གཞག་དང་བྱེད་ལས་སོགས་ཀྱི་ལེགས་བཤད་དེ་དག་ད་ཆ་རྒྱ་གར་ནང་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་ཐབས་མཛད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེར་རྒྱ་གར་བ་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་གཞོན་སྐྱེས་ཁྲོད་ནས་དགའ་མོས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཆེན་པོ་ཐོབ་བཞིན་པ་དེས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ནས་རེ་བ་བཟང་པོ་ཞིག་གཟིགས་སྐོར་བཀའ་བསྩལ་བ་དང་སྦྲགས། དེང་སྐབས་རྒྱ་གར་འདི་བཞིན་འཛམ་གླིང་ཁྱོན་ཡོངས་སུ་གནའ་དེང་གཉིས་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་སེམས་ནང་དོན་དམ་གྱི་ཞི་བདེ་སྐྲུན་རྒྱུ་སླད་རེ་བ་རྒྱག་ས་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན་པར་བཀའ་བསྩལ་འདུག དེ་བཞིན་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་དུས་རབས་བཅུ་བཞི་པའི་ནང་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་ཞིག་གིས་ཁ་བ་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་འདིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་མ་དར་བར་དུ་སྨག་རུམ་མུན་པས་འཐིབ་ཀྱི་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་མི་ཚོས་རྒྱ་གར་འཕགས་ཡུལ་འདི་ཉིད་ནང་ཆོས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་ངོས་འཛིན་ཞུས་ཏེ་གུས་བརྩི་ཧ་ཅང་ཞུ་བཞིན་ཡོད་དང་། དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་བོད་དུ་དཔལ་ནཱ་ལེནྡཱའི་ལེགས་བཤད་དར་འཕེལ་བྱུང་བར་བརྟེན་བོད་ཀྱི་རིག་གནས་ཡར་རྒྱས་ཐོག་ཕན་རླབས་ཤུགས་ཆེ་བྱུང་ཡོད་པར་བཀའ་བསྩལ་མཛད་འདུག ༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ནས་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་དང་འབྲེལ་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་བོད་མི་བཙན་བྱོལ་བ་རྣམས་རྒྱ་གར་དུ་འབྱོར་ནས་ལོ་ངོ་ ༦༠ འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་གཉིས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བཀའ་དྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ད་བར་བོད་མི་ཚོས་བཙན་བྱོལ་ནང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་རྣམས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་གནང་ཡོད་པ་སོགས་བཀའ་འགྲེལ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ཡོངས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞེས་བཀའ་བསྩལ་དང་། སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གི་འབྱུང་འགྱུར་ལས་དོན་རྣམས་བྱ་བ་ལམ་ལྷོངས་ཡོང་བ་དང་།  ལས་དོན་ཁྲོད་ཀྱི་ངལ་བ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་ཏེ་རྒྱ་གར་མི་མང་གི་བསམ་དོན་འགྲུབ་པའི་ཐུགས་སྨོན་མཛད་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་རྒྱལ་ཡོངས་འོས་བསྡུ་ཆེན་མོ་དེ་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡༡ ནས་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༩ བར་གནང་ཡོད་པ་དང་། འོས་བསྡུའི་ཁྲོད་སྲིད་བློན་མོ་དི་མཆོག་གིས་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་ BJP དང་དེའི་མཐུན་ཕྱོགས་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་བཅས་ལ་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་གདན་གྲངས་ ༥༤༢ ཡོད་པ་ལས་གདན་གྲངས་ ༣༥༣ ཐོབ་སྟེ་འོས་བསྡུའི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་ཡོད་པ་དང་། སྲོད་བློན་མོ་དི་མཆོག་ནས་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༨ དང་ ༢༩ གང་རུང་ཞིག་ཏུ་སྐབས་གཉིས་པའི་སྲིད་བློན་གྱི་དམ་འབུལ་བཞེས་རྒྱུ་རེད་འདུག

ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་ NDTV གསར་ཁང་གི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གསར་ཁང་གི་རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཛིན་ Sonia Singh ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་བྲིས་གནང་བའི་དཔེ་དེབ་གསར་པ་ Defining India: Through Their Eyes ཞེས་པ་ལས་ཟུར་འདོན་གྱིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བའི་ནང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པ་ Sonia Singh ལགས་ཀྱི་བཅར་འདྲིའི་ལས་རིམ་ཞིག་གི་ཐོག་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་རྣམ་པ། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་དང་དེའི་བར་གྱི་བོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་བཀའ་ལན་མཛད་པའི་ཁྲོད་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྒྱ་གར་དུ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་སྐབས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་ནང་མཇལ་འཕྲད་ཞུ་རྒྱུར་མོས་མཐུན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དེར་དོགས་ཟོན་གནང་སྟབས་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་མཇལ་འཕྲད་གནང་ཐུབ་མེད་ཅེས་བཀའ་ལན་བསྩལ་སྐོར་བཀོད་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་གསར་ཁང་ཆེ་གྲས་ The Guardian ཞེས་པའི་དྲྭ་གནས་ཐོག་གསར་ཁང་གི་ལྷོ་ཨེ་ཤ་ཡ་མངའ་ཁུལ་གྱི་གསར་འགོད་པ་ Michael Safi ལགས་དང་རྒྱ་ནག་སྡེ་ཚན་གྱི་གསར་འགོད་པ་ Lily Kuo ལགས་གཉིས་ཀྱིས་ཕྱོགས་སྒྲིག་ཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་ནང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ལ་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་སློབ་སྟོན་ཞུ་མཁན་རྒྱ་གར་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བྱེད་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Amitabh Mathur ལགས་ནས་སྐབས་དེར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་གར་ནང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདོད་ཡོད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་གང་འཚམ་ཞིག་གོ་ཐོས་བྱུང་ཡང་། ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་མཇལ་འཕྲད་དེ་མོས་མཐུན་བྱུང་ཡོད་མེད་དང་དེར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཐེ་བྱུས་གནང་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཐད་ལ་ཤེས་རྟོགས་གང་ཡང་མ་བྱུང་ཞེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག གལ་སྲིད་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་སྐབས་དེའི་མཇལ་འཕྲད་ལ་དགག་པ་གནང་བའི་དབང་དུ་བཏང་ཚེ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་དགོས་པ་རྒྱུ་མཚན་ཞིག་ལ་གཟིགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཇལ་འཕྲད་ལ་དགག་པ་གནང་ཡོད་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོར་སྲིད་བློན་ Narendra Modi མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་དེ་ཡང་གཞུང་འཛིན་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ཡང་རྒྱ་གར་ནང་ལ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ཐེངས་དང་པོ་ཕེབས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལ་དོ་ཕོག་མི་འགྲོ་བའི་སླད་དུ་རྒྱ་གར་གྱིས་དགག་པ་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུར་མོས་མཐུན་གནང་བ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་སྔོན་ཚུད་ནས་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་མཇལ་འཕྲད་དེར་དགག་པ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་མོས་མཐུན་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་བསྒྲུབ་ཐབས་སུ་རྒྱ་གར་གཞུང་དང་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་དབར་གྱི་འབྲེལ་བ་ལ་དོ་ཕོག་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ཡོད་སྲིད་པ་རེད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཨ་རིའི་ Columbia གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་གི་བོད་གནས་མཁས་དབང་སྐུ་ཞབས་ Robbie Barnett ལགས་ནས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་རྒྱ་ནག་གྱི་མགོ་འཁྲིད་ཁྲོད་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་འདོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བཀའ་མོལ་གང་ཡང་མཐོང་ཐོས་མ་བྱུང་ཡང་། གལ་སྲིད་གསར་འགོད་པ་ Sonia Singh ལགས་ཀྱིས་ལུང་འདྲེན་གནང་བའི་བཀའ་མོལ་དེ་ངོ་མ་ཡིན་ཚེ་བོད་རྒྱའི་གནད་དོན་ཐད་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་དེ་ཡང་གཙོ་བོ་ད་བར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་། གོ་སྐབས་ནམ་བྱུང་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཚན་དམད་ཞུ་བཞིན་པའི་ལས་དོན་བཅས་ལ་འགྱུར་བ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཐེབས་རྒྱུ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་གཉིས་དབར་གྱི་མཇལ་འཕྲད་སྐོར་གསུངས་པ་དེ་ནི་བོད་རྒྱའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་མོལ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཆད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་རེ་བ་ཅིག་ད་ལྟའང་ཟད་མེད་པའི་རྣམ་པ་མངོན་གསལ་གནང་ཕྱིར་གསུངས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྲིད་པར་གསུངས་ཡོད།གཞི་རྩའི་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་གསར་འགོད་པ་ Sonia Singh ལགས་ཀྱི་བཅར་འདྲིར་བཀའ་ལན་བསྩལ་བའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། གནད་དོན་དེའི་ཐད་ད་ལྟའི་ཆར་༸དཔལ་ལྡན་དགའ་ལྡན་ཕོ་བྲང་ཡིག་ཚང་ནས་གསལ་བཤད་གང་ཡང་གནང་མེད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནས་ The Guardian གསར་ཁང་གི་བཅར་འདྲིར་ལན་འདེབས་བྱས་པར་དབུ་འཁྲིད་རྣམ་གཉིས་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དེ་ནི་གཞི་རྩ་མེད་པའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་རེད་ཅེས་ཁས་ལེན་གནང་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་གསར་འགོད་པ་ Sonia Singh ལགས་ཀྱིས་སྐབས་དེར་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་ལན་དེ་ལྟར་མཛད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ད་རེས་ཁོང་གི་དཔེ་དེབ་ནང་བཀོད་པའི་བཀའ་ལན་གྱི་ཆ་ཤས་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུ་སྒེར་ཡིག་ཚང་ནས་བཀའ་ཁྲོལ་ཡོད་པའི་ཐོག་ནས་ཆེད་བཀོད་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་དབུ་ཁྲིད་རྣམ་གཉིས་དབར་གྱི་མཇལ་འཕྲད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་འབྲེལ། འཇར་མན་གནས་ཞུགས་རྒྱ་ནག་གི་བོད་དང་ཤིན་ཅང་གཙོ་གྱུར་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ལ་དཔྱད་ཞིབ་གནང་མཁན་སྐུ་ཞབས་ Adrian Zenz ལགས་ནས་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་མོས་མཐུན་གནང་ཡོད་ཚེ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ལ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཚན་མཐོང་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ལ་འཇམ་པོའི་སྟོབས་ཤུགས་ཐོབ་ཐབས་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༣ ལོའི་ལོ་མཇུག་ཙམ་དུ་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་བའི་རྒྱུད་ཅིག་ལམ་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་དེར་མང་ཚོགས་ནས་སེམས་གསོའི་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཐབས་ཀྱི་དགེ་མཚན་སོགས་ལ་ཆེད་དམིགས་གནང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུགསྔར་ལོ་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་རྒྱ་གར་གཞུང་མང་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུའི་མཛད་སྒོའི་ཐོག་གཞུང་གྱི་གནད་ཡོད་མི་ན་མཉམ་ཞུགས་གནང་མི་ཆོག་པའི་བཀའ་རྒྱ་གནང་བ་སོགས་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྤྱིར་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་དང་བོད་མིར་བསྐྱབ་བཅོལ་གནང་ཡོད་ཀྱང་། བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་འཛེམ་ཟོན་མེད་པར་གསུང་ཕོད་མཁན་ཞིག་མིན་པ་མ་ཟད་བོད་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ལས་རྒྱ་ནག་དེ་གནད་ཆེ་བར་འཛིན་མཁན་ཞིག་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་གསར་འགོད་པ་ Sonia Singh ལགས་ཀྱིས་རྩོམ་བྲིས་གནང་བའི་དཔེ་དེབ་གསར་པ་ Defining India ཞེས་པའི་ནང་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྲིད་བློན་ནེཧརུ་ནས་གཙོས་པའི་གཞུང་རིམ་པས་བོད་མིར་གཟིགས་རྟོག་གནང་སྐོར་བཀའ་ལན་མཛད་པ་སོགས་ཀྱང་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་འགྱངས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་དེ་ད་བར་ཨ་སྒོར་གྱི་ཚད་གཞིའི་ཐོག་ནས་ཉེས་ཆད་འབུལ་དགོས་པའི་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་ཀྱང་། སླད་མར་ཧིན་སྒོར་གྱི་ཐོག་ནས་འབུལ་དགོས་པའི་འགྱུར་བ་བཏང་འདུགརྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཕྱི་མི་དེབ་སྐྱེལ་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་ནང་གནས་སྡོད་བྱེད་བཞིན་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་རྣམས་ནས་རྒྱ་གར་ནང་བཞུགས་ཆོག་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་ཁྱེར་རམ་ RC ཞེས་པ་དེ་དུས་ཐོག་ལ་དུས་འགྱང་མ་གནང་ཚེ་ཨ་སྒོར་ ༣༠༠ ནས་ ༥༠༠ བར་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡོད་ཀྱང་།  ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༨ ཉིན་རྒྱ་གར་དབུས་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཀོད་ཁྱབ་གནང་བར་གཞིགས་ན། མ་འོངས་པར་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་འགྱངས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་དེ་ཧིན་སྒོར་གྱི་ཐོག་ནས་འབུལ་དགོས་པ་དང་། སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དུས་འགྱངས་ཞུ་རྒྱུའི་ཞག་པོ་ ༡ ནས་ ༩༠ བར་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཚེ་དེར་ཧོན་སྒོར་ ༡༠༠ རེ་དང་ཞག་པོ་ ༩༡ ནས་ལོ་ ༣ ཀྱི་བར་རྗེས་སུ་ཐེབས་ན་ཧིན་སྒོར་ ༢༠༠ དང་ལོ་ ༢ ལས་མང་བ་རྗེས་ལུས་ཐེབས་ཚེ་ཉེས་ཆད་ཧིན་སྒོར་ ༥༠༠ བཅས་གཏང་རྒྱུར་འགྱུར་བ་བཏང་འདུགརྩ་བའི་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་སུ་སྤྱི་འཐུས་མང་དག་ཅིག་ནས་བོད་མིའི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དང་འབྲེལ་བའི་དུས་འགྱངས་ཀྱི་ཉེས་ཆད་དེ་ཨ་སྒོར་གྱི་ཚད་གཞིའི་ཐོག་ནས་ཉེས་ཆད་གཅོད་ཀྱི་ཡོད་པ་དེ་རྒྱ་གར་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་དང་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀོད་ཁྱབ་ནང་བོད་མིས་ཨ་སྒོར་འབུལ་དགོས་པ་ཞིག་བཀོད་ཡོད་མེད་དང་། བོད་མི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་འཁྱེར་མཁན་ཞིག་ལ་ཨ་སྒོར་ནང་ཉེས་ཆད་དངུལ་སྤྲོད་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་ཐད་གླེང་མོལ་གནང་ཡོད་པ་ལྟར། སྐབས་དེར་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་འབྲེལ་ཡོད་ས་གནས་སྤྱི་བདེ་ལས་ཁུངས་དང་། ཉེན་རྟོག་ལས་ཁུངས། གསང་བའི་ལས་ཁུངས། ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་བཅས་ལ་ཞུ་གཏུག་གནང་མུས་ཡིན་པ་དང་། རིང་མིན་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་རྒྱུར་ཐུགས་རེ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག བོད་མི་ཚོའི་ངོས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱབས་བཅོལ་ལག་དེབ་དུས་ཐོག་ཏུ་དུས་འགྱངས་ཞུ་དགོས་པར་འབོད་སྐུལ་ཡང་ཞུས་ཡོད།

རྒྱ་གར་གྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱ་གར་དབུས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཉིས་བརྒྱ་ནས་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འདས་པའི་མི་ལོ་དྲུག་ཅུ་ལྷག་རིང་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོས་མཛད་འཕྲིན་བསྐྱངས་ཡོད་པ་ཁག་ཅིག་དྲན་གསོའི་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ལ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པའི་རེ་འདུན་བཏོན་འདུགཁ་སང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་དང་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་སྤྱི་ཁྱབ་བློན་ཆེན་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Shanta Kumar མཆོག་གིས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་ཡོངས་ཁྱབ་གནང་བའི་ནང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་རྣམ་པ་དང་རྒྱ་གར་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཚོགས་པ་འདྲ་མིན་ནས་ཁྱོན་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ ༢༠༠ ཐུན་མོང་གིས་ཞུ་ཡིག་ཐོག་མཚན་རྟགས་བཀོད་ནས་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་རྟགས་ Bharat Ratna ཞེས་པ་དེ་འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པའི་ཞུ་སྙན་གཏན་འབེབས་གནང་ཐོག་རྒྱ་གར་ནང་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Rajnath Singh མཆོག་ལ་ཕུལ་ཡོད་པ་རེད།ལྷག་པར་དུ་སྐུ་ཞབས་ Shanta Kumar མཆོག་གིས་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་དྲུག་བཅུ་ལྷག་རིང་འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ཐབས་ལམ་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་བོད་མིའི་བདེན་པའི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་དབུ་ཁྲིད་མཛད་ཡོད་པ་དང་། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་ཡང་དག་པའི་མཛད་བཟང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ནས་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཆེ་བསྟོད་ཞུས་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོར་ནོ་བེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་པ་རེད། མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་གི་མཛད་བཟང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཐེངས་འདིར་གྲོས་ཚོགས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་རྐང་འགན་བཞེས་ཐོག་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་མགྱོགས་མྱུར་འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་འདི་ལྟར་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ཤན་ཏཱ་ཀུ་མཱར་མཆོག་ནས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ལོར་བཞུགས་སྒར་དུ་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ཁོང་གིས་བརྩམས་པའི་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་སྟེང་གི་གྲིབ་གཟུགས་དམར་པོའམ་ Red Shadow over Himalaya དང་། ཁོང་གི་སྐུ་ཟླ་ Santosh Shailja ལས་ཀྱིས་བརྩམས་པའི་གལ་ཏེ་སྟོན་ཀ་ཤར་ཚེའམ་   If Autumn Comes ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་གཉིས་དང་གཞན་ཡང་སྐུ་ཞབས་ Hemraj Kaushik ལགས་ཀྱིས་སྐུ་ཞབས་ཤན་ཏཱ་ཀུ་མཱར་མཆོག་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་དཔེ་དེབ་གཅིག་བཅས་ཁྱོན་དཔེ་དེབ་གསུམ་དབུ་འབྱེད་མཛད་སྒོ་གཙོ་གྱུར་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་མཛད་སྒོ་རིམ་པའི་ཐོག་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་རྒྱ་གར་སྤྱི་དམངས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་གཟེངས་ Bharat Ratna ཞེས་པ་དེ་འབུལ་ལམ་ཞུ་དགོས་པ་གསུངས་ཡོད།