རྒྱལ་སྤྱི།

དེང་སྐབས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་དབར་ས་མཚམས་ཀྱི་རྩོད་རྙོག་ཇེ་ཆེར་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད། རྒྱ་གར་དང་ཨ་རི་གཉིས་དབར་BECA འམ་ Basic Exchange and Cooperation Agreement ཞེས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་བདེ་སྲུང་དང་རྒྱལ་ཁབ་བདེ་འཇགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐད་མཉམ་ལས་བྱེད་རྒྱུའི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གྲོས་མཐུན་བཞག་འདུག

དེ་རིང་། རྒྱ་གར་གྱི་ The daily Guardian ཞེས་པའི་གསར་ཁང་དུ་བོད་དོན་ཆེད་མཁས་བ་དང་རྩོམ་པ་པོ། སྐུ་ཞབས་Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ།  རྒྱ་ནག་གིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གྲོང་ཚོ་གསར་རྒྱག་དང་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམ་དང་འབྲེལ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་རྒྱ་སྐྱེད་བྱེད་བཞིན་པ་དེར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་ཡིད་གཟབ་དང་སྦྲགས། དེར་གདོང་ལེན་གྱིས་དགོས་ངེས་ལས་གཞི་སྤེལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༦ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས། ཚེས་ ༢༨ བར་སྟེ། ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གནས་འཁོད་ས་གནས་འགོ་འཛིན་རྣམ་པའི་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༣ དྲྭ་ཐོག་བརྒྱུད་ཚོགས་བཞིན་པ་རེད་འདུག

དེ་རིང་སྔ་དྲོ། སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་རྒྱ་གར་རྒྱལ་སྤྱིའི་ལྟེ་གནས་ཁང་དང་ཀུན་ཁྱབ་འགན་ཁུར་ཐེབས་རྩ་ཁང་གཉིས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལྟར་རྒྱ་གར་གནའ་རབས་ཀྱི་གཅེས་ནོར་འཚེ་བ་མེད་པ་དང་བྱམས་བརྩེའི་ཉམས་ལེན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོགབཀའ་སློབ་ལམ་སྟོན་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་གར་གྱི་མཁས་དབང་ཁག་གཅིག་གི་བཀའ་འདྲི་དགོངས་སྐོར་ཁག་ལ་བཀའ་ལན་མཛད་པའི་ཁྲོད། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་དཀའ་ངལ་འཕྲད་སྐབས། དེ་ནི་མི་ཚེ་ཡི་ལམ་ལུགས་ཤིག་ཡིན་པར་སྙམ་ནས་བཞུགས་རྒྱུ་མིན་པར། མི་མང་རང་བཞིན་གྱིས་གྲོས་བསྡུར་བྱས་ཏེ་དཀའ་ངལ་སེལ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལུགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་མཛད་པ་མ་ཟད། ཉིན་གཅིག་གི་ཉི་ཟླ་ཡི་འཆར་ནུབ་དེ་ཡང་ལྟོས་བཅོས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནའང་། གནས་སྟངས་འདྲ་མིན་གྱི་ཁྲོད་དུ་ཉི་ཟླའི་འཆར་ནུབ་ཀྱང་འགྱུར་བཞིན་ཡོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལུང་འདྲེན་སྩལ་སོང་།

ཁ་སྔོན་འཛམ་གླིང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བཙུགས་ནས་མི་ལོ་ ༧༥ འཁོར་བ་དང་བསྟུན་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་ཁྱབ་ཆེའི་ལེགས་བཅོས་གཏོང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།འདི་ལོའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་གྱི་བསྐྱར་ཞིབ་དབུ་འཛུགས་དང་འབྲེལ།  ད་ཆ་འཚོགས་བཞིན་པའི་བསྐྱར་ཞིབ་སྐབས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞི་བཤིག་གི་ཡོད་པས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ལ་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་ལེགས་བཅོས་བྱ་དགོས་ཞེས་པའི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག སྙན་ཐོའི་ནང་འབྲེལ་ཡོད་ལས་འཛིན་པས་རྒྱ་ནག་མི་དམངས་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་། རྒྱ་ནག་དང་ཆ་འདྲ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དག་གིས་དབང་འཛིན་བཀོད་ཁྱབ་དང་ཁེ་ཕན་སླད་གྲོས་ཆིངས་ཁག་གི་ནུས་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཐབས་སུ་འབད་བཞིན་པ་གསལ་བོར་ཤེས་རྟོགས་གནང་བ་དང་། སོ་སོའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དམིགས་འདུན་ཁོ་ན་བསྒྲུབ་ཆེད་རྒྱལ་ཁབ་དེ་རིགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་དབང་ཆ་བཙན་འཕྲོག་བྱེད་བཞིན་པར་ཐུགས་སྣང་གནང་རོགས་ཞེས་གཞེན་སྐུལ་གནང་འདུག  ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་བསྐྱར་ཞིབ་སྐབས་སྐྱེ་བོ་ཡོད་དོ་ཅོག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་གི་ནུས་པ་ཤུགས་ཆེ་རུ་གཏོང་ཆེད་ཁྱབ་ཆེའི་ལེགས་བཅོས་གཏོང་དགོས་པ་དང་། སྲིད་གཞུང་གི་དགོས་དམིགས་གཙིགས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་དག་ལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་དེ་ནུས་པ་ཤུགས་ཆེར་གཏོང་དུ་འཇུག་མི་རུང་བའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག སྙན་ཐོའི་ནང་ཁེ་དབང་འཕྲོག་རྩོད་སེལ་ཐབས། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་རྟོག་ཞིབ་གནང་ཐབས་སུ་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིས་ཕྱོགས་རིས་མེད་པ་དང་། ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་གྱི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྙན་སེང་ཞུ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་སོགས་མངོན་གསལ་གནང་འདུག རྒྱ་གཞུང་དེ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ཁག་ ༡༠ ཁོངས་ནས་ ༦ ནང་འཛུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཆིངས་ཡིག་ཁག་ཏུ་གསལ་བའི་འགན་འཁྲི་ཁག་བརྩི་མེད་བཏང་བར་མ་ཟད། དུས་ཐོག་ཏུ་ལས་དོན་སྙན་སྒྲོན་ཞུ་ཡི་མེད་པ། ལྷག་པར་རྒྱ་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་ཚོས་རྣམ་ཀུན་ནས་ཚུལ་མིན་དང་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བ་དང་། སྐབས་རེ་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་བསྐྱར་ཞིབ་སྐབས་འཇིགས་སྐུལ་ཡང་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་གཞུང་གིས་སྤྱི་ཆིངས་ཁག་རྩིས་མེད་བཏང་བའི་ཐད་ཀྱི་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྐུལ་འདེབས་ཁག་མུ་མཐུད་སྣང་མེད་དུ་སྐྱུར་དུ་ཡོད་པ་འཁོད་འདུག ད་ཆ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ཅིག་གིས་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་དམིགས་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོག་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་བྱེད་བཞིན་པའི་ཁྲོད་རྒྱ་གཞུང་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གྲས་ཀྱི་དཔེ་མཚོན་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་བསྐྱར་ཞིབ་སྐབས་སྤྱི་ཆིངས་ལག་བསྟར་དང་དཔྱད་ཞིབ་ལ་དོ་སྣང་མང་བ་གནང་དགོས་པ། འབྲེལ་ཡོད་ལས་འཛིན་པས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཕྱོགས་ཙམ་མིན་པར་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་ཐོག་དམིགས་འདུན་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ནུས་པར་འཕོ་འགྱུར་གནང་དགོས་པ་འཁོད་འདུག སྙན་ཐོ་དེའི་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་འགན་འཁྲི་སྣང་མེད་སྐྱུར་འཇུག་བཞིན་པའི་གནས་སྟངས་མངོན་གསལ་དང་འབྲེལ།  རྒྱལ་ཚོགས་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་ཡིག་རྩ་འཛིན་ཁག་ནང་གསལ་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་རང་དབང་དང་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཆིངས་ཡིག་ལས་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ལ་འཇིགས་སྐུལ་ཐེབས་ཚེ་རང་གཞན་ཚང་མར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་དེ་བཞིན་ཉེན་ཁར་ཚུད་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་རྒྱ་གཞུང་གིས་དུས་རྟག་ཏུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དགོས་དམིགས་སོགས་ལ་དམིགས་ནས་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བ་དང་། ལྷག་པར་དུ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཁག་གི་ཐོག་རྒྱ་ནག་ལ་ཁ་གཏད་གནང་མཁན་ཚོར་འགོག་རྐྱེན་བཟོ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་བྱ་སྤྱོད་སྣ་མང་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མི་གཙོས་ཡུ་གུར་ཁ་ཆེའི་མི་རིགས་སོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བའི་གནད་དོན་ཐད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མིར་སླར་ཡང་འདེམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་དུ་བཙོན་འཇུག་ཀྱི་དུས་ཡུན་རིང་ཤོས་བཞུགས་མྱོང་མཁན་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་དེ་རིང་སྔ་དྲོ་སུད་སིའི་ས་གནས་Winterthur ལ་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ ཙམ་ལ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་སྟག་སྣ་འཇིགས་བཟང་པོ་ལགས་དགུང་ལོ་ ༩༡ ཐོག་སུད་སིའི་ས་གནས་ Turbenthal ཡོད་པའི་རྒས་གསོ་ཁང་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། དེ་རིང་སྔ་དྲོ་རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པོ་ཁོང་གི་སྐུ་ཕུང་ཞུགས་འབུལ་གནང་ཐོག་རི་དགོན་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་མཁན་རིན་པོ་ཆེs་དབུས་པའི་དགེ་འདུན་པ་རྣམ་པ་གཙོ་བཞུགས་ཐོག སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིན་འཛིན་ལགས་དང་ཡོ་རོབ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཟམ་མདོ་བྱམས་པ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་སྤྱི་འཐུས་བཀྲས་མཐོང་དབང་པོ་ལགས། སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་རྒྱུན་ལས་རྣམ་པ། དེ་བཞིན་ཡོ་རོབ་གཞོན་ནུ་མཐུན་ཚོགས་དང་ས་གནས་བེུད་ལྷན་ཚོགས། སུད་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པ་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམས། ས་གནས་སུ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་སོགས་ལྷན་འཛོམས་ཀྱིས་མར་ཆོད་འབུལ་དང་ཞི་ཞིང་འདུལ་བའི་བསྔོ་སྨོན་གསུང་འདོན་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐབས་དེར་སུད་སི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆེ་མེད་རིན་འཛིན་ལགས་དང་རྒྱལ་གཅེས་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས་དམ་དེ་ཉིད་དང་ལྷན་དུ་དེ་སྔ་རྒྱའི་གཞུང་བཙོན་ཁང་ནང་བཙོན་འཇུག་མྱངས་མྱོང་ཡོད་པ་སུད་སིར་གནས་བཞུགས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་བསོད་ནམས་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་ཁོང་གིས་ད་བར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་སླད་དུ་སྐུ་ལས་བསྐྱོན་པའི་མཛད་རྗེས་ལ་དྲན་གསོ་དང་བློས་བཏང་ལ་ཆེ་བསྟོད་ཀྱི་གསུང་བཤད་གནང་བར་མ་ཟད། དེ་བཞིན་སེར་སྐྱ་མང་ཚོགས་ནས་རིམ་པས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་དར་འཐུམ་པའི་རྒྱལ་གཅེས་པ་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཕུང་ཐོག་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་མཇལ་དར་སྒྲོན་ཏེ་དམ་པ་ཁོང་ལ་མཐའ་མའི་ཞལ་གྱེས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།རྩ་བའི་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༢༩ ནང་ལྷ་སའི་ནུབ་ཕྱོགས་ཆུ་ཤུལ་རྫོང་ཁོངས་རྟ་དཀར་གཞིས་སུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། ཕྱི་ལོ་ཁོང་ནས་ ༡༩༦༤ ལོར་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་རྒྱ་མིས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པའི་ལས་འགུལ་མོས་མཐུན་མ་བྱས་སྟབས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྱོགས་གཏོགས་སུ་ངོས་འཛིན་ཏེ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༥ ལོར་ཐོག་མར་གྲྭ་བཞི་བཙོན་ཁང་དང་། དེ་ནས་གསང་ཡིབ་བཙོན་ཁང་དུ་བསྐྱལ་བས་བཙོན་འཇུག་ལོ་གསུམ་བྱས། སླར་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༧༠ ལོར་གསར་བརྗེའི་ངོ་ལོག་པར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་མཁན་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་གིས་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་བཅུ་ལ་བྱས་པ་དང་། དེ་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༣ ལོར་ལྷ་སར་བོད་རང་བཙན་གྱི་སྦྱར་ཡིག་སྦྱར་བར་བརྟེན་ཡང་བསྐྱར་ཐེངས་གསུམ་པ་འཛིན་བཟུང་བྱུང་སྟེ་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་ལོ་བཅོ་ལྔ་བཟོས་པར་མ་ཟད་གྲྭ་བཞི་བཙོན་ཁང་དུ་བཙོན་འཇུག་ཁྲོད་བོད་རང་བཙན་གྱི་སྐད་འབོད་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཙོན་འཇུག་ཉེས་ཆད་ལོ་ལྔ་སྤར་བ་སོགས་ཀྱི་འཛིན་བཟུང་རིམ་པའི་ཁྲོད་དུ་ཁོང་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་ ༣༧ ལྷག་ལ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་བཞུགས་མྱོང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༢ ལོར་སྨན་བཅོས་སླད་ཨ་རིར་ཕེབས་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་རིམ་པས་སུད་སིར་གནས་སྤོས་གནང་སྟེ་གནས་བཞུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ ཙམ་ལ་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས་དམ་པ་ཁོང་དགུང་ལོ་ ༩༡ ཐོག་སུད་སིའི་ས་གནས་ Turbenthal ཞེས་པའི་རྒས་གསོ་ཁང་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo  མཆོག་གིས་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་ཨ་རི་ནང་རྒྱ་ནག་གི་གསར་ཁང་དྲུག་གི་མིང་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ་དེ་དག་ནི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁང་དང་གཅིག་མཚུངས་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་པ་གསུངས་འདུགཁ་སང་ Reuters གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Pompeo མཆོག་གིས་ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གི་གསར་ཁང་ Social Sciences in China Press གསར་ཁང་དང་ the Beijing Review དེ་བཞིན་ the Economic Daily དང་ Yicai Global དེ་མཚུངས་ Jiefang Daily དང་  the Xinmin Evening News  བཅས་གསར་ཁང་དྲུག་གི་མིང་ཐེར་འདོན་གནང་ནས་དེ་དག་ནི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གཞུང་ཚབ་ལས་ཁང་དང་གཅིག་མཚུངས་ ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ཉེ་བའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་ཡོ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་རྒྱལ་ཁབ་དང་ལྷན་དུ་རྒྱ་ནག་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་མོལ་གནང་རྒྱུ་དང་རེས་གཟའ་ཉི་མ་ནས་རྒྱ་གར་གཙོས་ཤྲི་ལངྒ་དང་ Maldives དེ་བཞིན་ཨིན་ཌོ་ནེ་ཤ་ཡ་བཅས་སུ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་རྒྱུ་མ་ཟད་སྐབས་དེར་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་བཀའ་བསྡུར་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྐབས་དེར་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གི་གསར་ཁང་དྲུག་གི་མིང་ཆེད་འདོན་གནང་དོན་ནི་གསར་འགྱུར་སྤེལ་ཕྱོགས་ཐད་ལ་དམ་བསྒྲགས་གནང་ཆེད་དུ་མིན་པར་ཨ་རིའི་མི་སེར་གྱིས་ཨ་རི་ནང་དུ་རང་དབང་གི་སྒོ་ནས་གསར་འགྱུར་སྤེལ་བ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྫུན་གཏམ་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དབྱེ་ཐུབ་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རི་ནང་ཐེ་བྱུས་བྱ་རྒྱུ་མང་དྲག་པར་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུར་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་གསུངས་འདུགའོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཉེར་བའི་ Global Times ཚགས་ཤོག་ལས་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་རྩོམ་སྒྲིག་པ་ HU ཟེར་བས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་མཆོག་གི་གསུང་བབ་ལ་རྒོལ་ལེན་དང་སྦྲགས། ཨ་རི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ལྡང་ཟུག་ཧ་ཅང་མང་དྲག་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེར་རྒོལ་ལེན་སློག་ངེས་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གི་གསར་ཁང་ཁག་ལ་ དུས་ནམ་ཞིག་གི་བར་དུ་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པ་དེ་ལྟར་རྒྱ་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཨ་རིའི་གསར་ཁང་ཁག་ལ་དེ་མཚུངས་ངལ་བ་འཕྲད་བཅུག་གི་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག རྩ་བའི་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ནས་ད་བར་ཨ་རིར་ཡོད་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་གཉེར་བཞིན་པ་དང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་བྱེད་མཁན་གྱི་གསར་ཁང་ཁག་ ༡༥ ཙམ་གྱི་མིང་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་དོན་སྤེལ་མཁན་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད་པརེད།

ཁེ་ན་ཌའི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་ཆུང་གིས་Xinjiang རང་སྐྱོང་ས་ཁུལ་ནང་གི་ཡུ་གུར་དང་གཞན་ཁ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་ཉན་ཞིབ་རིམ་པ་གནང་བའི་སྙན་ཐོ་དང་སྦྲགས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་Xinjiang ནང་དུ་ཡུ་གུར་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་དང་འབྲེལ། ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གི་ངོས་ནས་ཤིན་ཅང་ནང་དུ་མི་རིགས་སྡེབ་གསོད་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ལ་ཉེས་ཆེད་འགེལ་དགོས་པ་གསུངས་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ Neet འམ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སྨན་པའི་ཚུད་རྒྱུགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་བཞིན་། བཙན་བློལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཐེངས་དང་པོར་ཚུད་རྒྱུགས་དེའི་ནང་སེ་ལ་ཀུ་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་ཟུར་བསྟན་འཛིན་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆ་ ༧༢༠ ནས་ ༥༤༡ དང་། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་ནས་འདི་ལོའི་སྲིད་སྐྱོང་སློབ་ཡོན་བཞེས་མཁན་ཀུན་དགའ་ལེགས་བྱུང་ལགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠༣ ལོན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་དང་འབྲེལ་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད།