བོད།

བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བའི་ཆེད་སྤྱི་ལེ་ ༢༥༠༠༠ ཙམ་སྣུམ་འཁོར་བརྒྱུད་ནས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༣༠ ནང་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་པ་ཡོ་རོབ་སྤྱི་འཐུས་སྐུ་ཞབས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་སེ་པན་དང་། པོ་ཅུ་གྷལ་། ཨེན་ཌོ་ར། དེ་བཞིན་ཕ་རན་སི་བཅས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་ནང་སྐོར་སྐྱོད་ལེགས་གྲུབ་ཀྱིས་ཁ་སང་ཨིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་ས་ལོན་ཊན་ནང་འབྱོར་འདུག ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་ནས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ ༣༠ ནང་གི་གཞུང་འབྲེལ་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ལ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་ཡོང་བར་ཞུ་གཏུག་དང་དེ་བཞིན་བོད་ནང་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་སྙན་སེང་ཞུ་རྒྱུ་སོགས་ཀྱི་དགོས་འདུན་དོན་ཚན་ ༡༢ འོག་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢ ཉིན་བོད་མིའི་མང་གཙོ་དུས་ཆེན་དང་བསྟུན་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་སེ་པན་གྱི་བྷར་སེ་ལོ་ན་གྲོང་ཁྱེར་ནས་དབུ་འཛུགས་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྐུ་ཞབས་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་བོད་དོན་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཐོག་ནས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་ལས་འགུལ་མིང་བྱང་སོགས་འཁོད་པའི་སྣུམ་འཁོར་ཞིག་ཆེད་དུ་བཀོད་བཟོ་བྱས་ཏེ་དེ་དང་མཉམ་དུ་བོད་པའི་མཆོད་ཀོང་སྟེང་ཞི་བདེའི་མཚོན་རྟགས་ཀྱི་བྱ་འང་གུ་དཀར་པོའི་འདྲ་གཟུགས་ཡོད་པའི་ཞི་བདེའི་སྒྲོན་མེའི་མཚོན་རྟགས་ཅན་ཞིག་བསྣམས་ནས་བོད་དོན་སྐོར་སྐྱོད་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་དང། འདས་པའི་ཉིན་གྲངས་དེ་དག་ནང་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་སེ་པན་དང་། པོ་ཅུ་གྷལ། ཨེན་ཌོ་ར། ཕ་རན་སི་བཅས་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་བཞིའི་གྲོས་ཚོགས་གོང་འོག་འཐུས་མི་ ༡༢ ལྷག་དང་མཇལ་མོལ་གནང་བ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་ལ་བོད་དོན་གྲོས་མོལ་ཡོང་བའི་ཞུ་སྙན་དང་། དེ་བཞིན་གསར་ཁང་ཁག་ལ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་བཅར་འདྲི་དང་ལེན་སོགས་གནང་ཐུབ་པ་བྱུང་འདུག རྩ་བའི་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱི་འཆར་གཞིར་གཞིགས་ཚེ་ཐུབ་བསྟན་དབང་ཆེན་ལགས་ནས་དེ་རིང་དང་སང་ཉིན་བཅས་སུ་ཨིན་ཡུལ་རྒྱལ་ས་ལོན་ཊན་ཁུལ་དུ་ས་གནས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིར་མཇལ་འཕྲད་བརྒྱུད་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་དང། ལོན་ཊན་གྲོང་ཁྱེར་ཁུལ་དུ་ཡོད་པའི་གལ་ཆེའི་ས་ཚིགས་ཁག་ཏུ་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་གནང་རྒྱུ། དེ་རིང་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ཉིན་ཨིན་ཡུལ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་ལྷན་དུ་ལོན་ཊན་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་དུ་ལྷག་དཀར་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་ལ་བོད་དོན་གྲོས་མོལ་ཡོང་བའི་ཞུ་སྙན་ཕུལ་རྒྱུ་རེད་འདུག ཕྱི་ཚེས་ ༡༣ ཉིན་ལོན་ཊན་ནས་སི་ཁོཊ་ལན་ཌིར་ཐོན་གནང་གི་འདུག

གནངས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་ཁེ་ན་ཌ་ཁུལ་དུ་བོད་རིགས་ཐོག་མར་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་འཁེལ་གྱི་ཡོད་པ་དང་བསྟུན། ཁུལ་དེར་ཆེད་འཛུགས་བྱས་པའི་སྤྱི་སེམས་ཚོགས་པ་དང་ the Canadian Museum of Immigration འམ་ཁེ་ན་ཌའི་གཞུང་གི་གཞིས་སྤོས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ཡིག་ངག་བརྙན་གསུམ་གྱི་ཐོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་བསྡུ་རུབ་གནང་རྒྱུའི་ལས་གཞི་ཞིག་དབུ་འཛུགས་གནང་བཞིན་འདུག འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་སྤྱི་སེམས་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་མཁའ་འགྲོ་བསམ་གྲུབ་ལགས་སུ་དེ་འབྲེལ་ཐོག་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་དེ་སྔ་བོད་ལ་དུས་འགྱུར་མ་བྱུང་སྔོན་གྱི་མི་སྣ་ཡིན་པ་གང་ཞིག་ཁེ་ན་ཌ་ཁུལ་དུ་འབྱོར་བའི་མི་རབས་དང་པོ་དང་། བོད་ལ་དུས་འགྱུར་བྱུང་ནས་རྒྱ་གར་དང་ཁེ་ན་ཌ་ནས་འཚར་ལོངས་བྱུང་བའི་མི་རབས་གཉིས་པའི་མི་སྣའི་སར་ལོ་རྒྱུས་མཁོ་སྒྲུབ་གནང་སྟེ་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་དང་ཁེ་ན་ཌ་གཞུང་གི་གཞིས་སྤོས་འགྲེམས་སྟོན་ཁང་གི་ཡིག་ཚགས་ཏུ་བོད་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་འཁོད་ཐབས་གནང་རྒྱུ་ཙམ་མ་ཟད། བོད་མིའི་ལོ་རྒྱུས་དེ་དག་ ebook འམ་འཕྲུལ་དེབ་ཐོག་ཏུ་བཞག་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་སོང་། ལས་གཞི་དེའི་ཁྲོད་མཁའ་འགྲོ་ལགས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཨ་མ་ལགས་དམ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ངོ་སྤྲོད་དང་དེ་འབྲེལ་རྩོམ་འབྲི་གནང་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། ད་ལྟའི་འཆར་སྤྱི་སེམས་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་ཁེ་ན་ཌ་ཁུལ་དུ་ ༡༩༧༠ ནས་ ༡༩༧༢ བར་གྱི་དུས་ཚིགས་ནང་འབྱོར་བའི་བོད་རིགས་ཀྱི་ཐོ་གཞུང་རྣམས་བསྡུ་རུབ་གནང་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ཐོ་གཞུང་ནང་མེད་པ་རྣམས་ངོ་དེབ་དང་གློག་འཕྲིན་བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་གནང་གི་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་བོད་རིགས་ཁེ་ན་ཌ་ཁུལ་དུ་འབྱོར་ནས་མི་ལོ་ ༥༠ འཁོར་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་ད་ལྟའི་འཆར་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུ་རྒྱུའི་དམིགས་བསལ་གྱི་དུས་ཚིགས་ཤིག་གཏན་འཁེལ་བྱུང་མེད་པ་དང་། སྤྱི་སེམས་ཚོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་མི་རབས་གོང་མིའི་བུ་ཕྲུག་ཁག་གཅིག་ནས་དང་བླངས་ཐོག་ལས་དོན་དེ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་ཆེད་འཛུགས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་པ་རེད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ པའི་ཟླ་དཀྱིལ་ཞིག་གི་མཚན་མོར་རང་ཤག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་ཉེན་རྟོག་པས་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་ལོ་ན་ ༣༦ ཙམ་ཡིན་པའི་ཨ་མདོ་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་གྱི་གྲྭ་བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ལགས་ལོ་ ༡ དང་ཟླ་བ་ ༢ མན་ཙམ་གྱི་རིང་བཀག་ཉར་བྱས་རྗེས་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༣ ཉིན་ལོ་གསུམ་གྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དང་། དེ་སྔོན་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱེད་སྐབས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་འབྲེལ་བ་གནང་རྐྱེན་གྱིས་ཡིན་པར་བཤད་འདུག་ཀྱང་། ཉེ་ཆར་ཁྲིམས་ཐག་གཅོད་སྐབས་ཉེས་འཛུགས་གང་བྱེད་ཡོད་མེད་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་མེད་པ་རེད། གཞི་རྩའི་གྲྭ་བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ལགས་རྔ་པ་རྫོང་ཕྱུགས་ལས་འགབ་མའི་ཕ་སངས་རིས་ཀྱི་བུ་ཡིན་པ་དང་། ཆུང་དུས་ནས་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པར་གྲྭ་ཞུགས་གནང་འདུག ཁོང་ལ་ད་རེས་བཙོན་འཇུག་གི་ཁྲིམས་ཐག་བཅདད་པ་དེ་ཐེངས་གཉིས་པ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་། དེ་སྔོན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོར་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པས་སྣེ་ཁྲིད་འོག་རྔ་པ་རྫོང་གི་མི་མང་བཅས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་ཤུགས་ཆེར་གནང་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེ་དུས་ཟླ་བ་མང་པོའི་རིང་རྔ་པ་དགོན་སྡེ་མང་པོའི་ནང་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བའི་ཁྲོད་ཁོང་དང་གྲྭ་ཀུན་དགའ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་རྐྱེན་མཚན་ལ་ཉེན་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་གིས་ལོ་གཉིས་ཀྱི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་ཏུ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་རྒྱ་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་པའི་དབང་གིས་ཉིན་ཤས་རིང་བཀག་ཉར་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག  བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན་སྐབས་དེའི་ཡུལ་དངོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་པ་ཚོས་ཁོང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་དེས་རྒྱ་གཞུང་གིས་འོག་ཏུ་མགོ་མི་སྒུར་བར་བཙོན་དུ་བཞུགས་ན་དགའ་བའི་ཆོད་སེམས་བརྟན་པོ་ཡོད་པ་མཚོན་ཐུབ་པ་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད། སྤྱིར་གྲྭ་བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རང་ལོ་ ༣༧ ཙམ་ཡིན་པའི་རྔ་པ་ཀིརྟི་དགོན་གྱི་གྲྭ་བློ་བཟང་ཐབས་མཁས་ལགས། དེ་བཞིན་རང་ལོ་ ༣༢ ཡིན་པ་རྔ་པ་སྤྲོ་ཚིགས་དགོན་པའི་གྲྭ་ཐུབ་པ་ལགས་བཅས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་ཕྱིར་གྱར་བྱུང་ཡོད་ཀྱང་། ཁོང་རྣམ་པ་ས་གནས་གང་དུ་ཡོད་མེད་དང་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་སོགས་ཞིབ་ཕྲའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་ཡོད་པ་རེད། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཁོང་རྣམས་བཙན་གྱིས་གར་སོང་ཆ་མེད་བཟོས་པ་དང་གང་བྱུང་བཀག་ཉར་བྱས་པ། དྲང་བདེན་མ་ཡིན་པའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་པའི་གནས་ཚུལ་དེ་དག་ངེས་པར་དུ་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས་པའི་ཛ་དྲག་གི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་ཡོད་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱ་གཞུང་ནས་ཆོས་དད་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཉེས་འཛུགས་འོག་དགེ་འདུན་པ་དེ་དག་ལ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་བཏང་བ་དེ་ནི་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་གཞི་དང་རྩ་འཛིན་ཁག་ལ་རྩིས་མེད་རྡོག་རོལ་བཏང་བ་མ་ཟད། གྲྭ་བློ་བཟང་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་འཛིན་བཟུང་བཀག་ཉར་འོག་ཡོད་པའི་བོད་མི་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་མེད་པར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བརྩི་འཇོག་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་དགོས་པ་གསུངས་འདུག

འཇར་མ་ནིའི་སྲིད་བློན་ Angela Merkel མཆོག་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་ཏུ་གཞུང་འབྲེལ་འཚམས་གཟིགས་ཕེབས་པའི་ཁྲོད་ཉེ་ལམ་འཇར་མ་ནིའི་རྒྱལ་ས་བྷར་ལིན་ནང་གི་གཅན་གཟན་ཁང་ཞིག་ཏུ་མཱང་མཱང་ཟེར་བའི་དོམ་ཁྲ་ཞིག་ལ་ཕྲུ་གུ་གཉིས་སྐྱེས་ཡོད་པ་དེ་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་རྩོད་གླེང་ཅན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག མཱང་མཱང་ཟེར་བའི་དོམ་ཁྲ་དེ་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཇི་ཨའོ་ཆིང་ཟེར་བའི་དོམ་ཁྲ་གཞན་ཞིག་དང་ལྷན་དུ་འཇར་མ་ནིའི་གཅན་གཟན་ཁང་དེར་ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་ས་ཡ་གཅིག་རེ་བྱས་ནས་ཁྱོན་ལོ་ ༡༥ རིང་གཡར་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆ་མཱང་མཱང་ཟེར་བའི་དོམ་ཁྲ་དེར་དོམ་ཕྲུག་གཉིས་སྐྱེས་རྗེས་འཇར་མ་ནིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གཅིག་གི་ཐོག་དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་ལ་མིང་གང་བཏགས་ཡོད་མེད་ཐད་ལ་བགྲོ་གླེང་ཤུགས་ཆེན་པོ་བྱེད་བཞིན་པ་དང། དེའང་ Bild གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཧོང་ཀོང་ནང་བྱུང་བའི་ཞི་རྒོལ་དང་འབྲེལ་ཏེ་དོམ་ཕྲུག་གཅིག་གི་མིང་ལ་ཧོང་དང་གཞན་དེར་ཀོང་ཞེས་བཏགས་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་དང། Der Tagesspiegel གསར་ཤོག་ཐོག་ཏུའང་ཀློག་པ་པོ་ཁག་གཅིག་གིས་འཇར་མ་ནིའི་བྱིས་པའི་སྒྲུང་གཏམ་གྲགས་ཅན་ཁག་གཅིག་ལས་ཡཱིན་དང་ཡེང་། པིང་དང་པོང་། Plisch དང་ Plum དེ་བཞིན་ Max དང་ Moritz སོགས་མིང་སྣ་ཚོགས་བཏགས་པའི་ཁོངས་ནས་ཧོང་དང་ཀོང་ལ་དགའ་མོས་ཆེ་ཤོས་ཐོབ་འདུག བགྲོ་གླེང་དེའི་ཁྲོད་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ Joshua Wang ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆ་ཤས་བླངས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་འཇར་མ་ནིའི་གཅན་ཟན་ཁང་དེས་དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་གཉིས་ལ་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་ཞེས་མིང་བཏགས་དགོས་པ་དང་། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བཏགས་ཚེ་འཇར་མ་ནིའི་གཞུང་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་ལ་བརྡ་ལན་གསལ་པོ་ཞིག་སྤྲད་ཐུབ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག དེའི་བར་ན་ PETA ཞེས་པའི་དུད་འགྲོའི་ལྟ་རྟོག་ཚོགས་པས་འཇར་མ་ནིའི་གཅན་གཟན་ཁང་གི་དོམ་ཁྲ་དེ་དག་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་ཆབ་སྲིད་དང་དངུལ་གྱི་ཁེ་ཕན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འོག་རྒྱ་ནག་ནས་འཇར་མ་ནིར་ཁྱེར་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང། དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་འཚོ་གནས་བྱེད་ས་དངོས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ནགས་ཚལ་ཡིན་སྟབས་ད་ལྟའི་གོ་སྐབས་དེ་ནི་དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་གི་གནས་སྟངས་ཐོག་དོ་སྣང་འགུག་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་འཇར་མ་ནིར་བསྐྱོད་སྐབས་ཁོ་པ་དང་སྲིད་བློན་མར་ཀེལ་གཉིས་ནས་མཱང་མཱང་དང་ཇི་ཨའོ་ཆིང་ཟེར་བའི་དོམ་ཁྲ་གཉིས་ཐེངས་དང་པོ་མང་ཚོགས་ལ་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་པ་དང་། སྐབས་དེར་འཇར་མ་ནི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་གོང་འཕེལ་སླད་དོམ་ཁྲ་སྤྱོད་པའི་སྲོལ་ Panda diplomacy ཞེས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་དོམ་ཁྲའི་ཕྱི་འབྲེལ་ཐབས་བྱུས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་དང་འབྲེལ། རྒྱལ་ས་བྷར་ལིན་ནང་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་གནང་བ་བརྒྱུད་འཇར་མ་ནི་སྲིད་བློན་མཆོག་ནས་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཇེ་བཟང་དུ་གཏོང་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཁྲོད་བོད་ནང་གི་ཆེས་ཞན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་ཁོར་ཡུག་གི་གནས་སྟངས་བཅས་པ་མ་བརྗེད་པར་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་ཤུགས་དྲག་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་གནད་དོན་དེ་དག་གསལ་བརྗོད་གནང་དགོས་ཞེས་སྐུལ་མ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གི་དོམ་ཁྲ་དེ་དག་གཉིས་ཀྱི་རྐྱེན་པས་ལོ་གཅིག་ནང་བྷར་ལིན་ནང་གི་གཅན་གཟན་ཁང་དེར་གཟིགས་མོ་བ་ས་ཡ་ལྔ་ཙམ་ཡོང་མཁན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། བྷར་ལིན་དང་པེ་ཅིང་གཉིས་དབར་དེ་སྔ་བཞག་པའི་གྲོས་མཐུན་ལ་གཞིགས་ན་མཱང་མཱང་ལ་སྐྱེས་པའི་དོམ་ཕྲུག་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བདག་དབང་ཡོད་སྟབས་ཕལ་ཆེར་དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་གི་མིང་ཡང་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བཏགས་རྒྱུར་ཚོད་དཔག་གནང་བཞིན་པ་དང་། ཕལ་ཆེར་དོམ་ཕྲུག་དེ་དག་མ་འོངས་པའི་ལོ་གསུམ་བཞིའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་ལ་གཏང་རྒྱུར་ཚོད་དཔག་ཡང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག

རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་ ༤༢ མ་ཚོགས་པའི་སྔ་རོལ་དང་བསྟུན། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འབྲེལ་ཡོད་ལས་བྱེད་སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ལྦར་ཆེད་བཅར་གྱིས། ཁེ་ཉིན་ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་༢ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས། ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་གཞུང་འབྲེལ་འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣར་མཇལ་མོལ་བརྒྱུད། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་གནས་སྟངས་ཁག་སྙན་སེང་དང་། རིང་མིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་འདུའི་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་ལ་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་སྐོར་ལ་དྲི་རྩད་དང་གླེང་སློང་ཡོང་བའི་ཞུ་འབོད་གནང་བཞིན་འདུག ཐེངས་འདིའི་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཞུ་གཏུགས་ལས་འགུལ་སྣེ་ཁྲིད་གནང་མཁན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་དགས་པོ་བསོད་ནམ་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་གསུངས་དོན་ལྟར་ན། ཁོང་རྣམས་ཀྱིས་ད་རེས་ཀྱི་ཞུ་གཏུགས་དེའི་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོས་འཛིན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་བཞིན་པ་མཚོན་པའི་བོད་མིའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཁག་དམ་དྲག་ཇེ་ཆེར་གཏོང་བཞིན་པ་སོགས་ཀྱི་བོད་མིའི་ཆོས་དད་རང་དབང་གི་གནས་སྟངས་དང་། བོད་ནང་བོད་མི་ཚོར་ལས་ཀ་དང་། བོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འོང་དང་། དེ་བཞིན་ཕྱིར་སྐྱོད་བཅས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱ་རིགས་དང་འདྲ་མཉམ་ཐོབ་ཐང་མེད་པར་མི་རིགས་དབྱེ་འབྱེད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ། རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་བོད་ཡིག་སྐད་ཡིག་གཉིས་པར་སློབ་ཁྲིད་དང། བོད་ཕྲུག་ཚོ་བོད་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་གཉེར་བཞིན་པའི་དང་བླངས་སློབ་གྲྭ་དང་དགོན་སྡ་ཁག་ལ་བསྐྱོད་རྒྱུར་བཀག་འགོག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་པའི་པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་གནས་སྟངས་དང་། དེ་བཞིན་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་དད་གུས་དང་བོད་པའི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་ཁག་རྡུང་རྡེག་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པའི་གནས་སྟངས་སོགས་གྲོས་གཞི་དོན་ཚན་དྲུག་ཐོག་སྙན་སེང་ཞུས་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག གནད་དོན་དེ་དག་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་མི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ནས་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་༤༢ ཐོག་གླེང་སློང་ཡོང་བའི་ཞུ་འབོད་གནང་བཞིན་པ་རེད་འདུག ཐེངས་འདིའི་བོད་དོན་ཞུ་གཏུགས་ལས་འགུལ་དེའི་ཐོག་བཞུགས་སྒར་ནས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་དགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་ལགས་དང་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚན་པའི་འགན་འཛིན་འབྲུག་ལྡན་སྐྱིད་ལགས་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ཐོག སུད་སི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་དང་སུད་སི་དོན་ཁང་གི་རྒྱལ་ཚོགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐལ་ལྡན་མཚོ་མོ་ལགས་བཅས་ཆགས་ཀྱི་འདུག རྩ་བའི་ཇི་ནི་ལྦའི་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐེངས་༤༢ དེ་ཕྱི་ཟླ་དགུ་པའི་ཚེས་༩ནས་༢༧བར་ཚོགས་ཀྱི་འདུག་ཅིང་། ད་རེས་ཀྱི་ལྷན་ཚོགས་དེ་དང་འབྲེལ་ཕྱི་ཚེས་༡༢ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཟུར་ཚོགས་ཀྱི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཕྱི་དྲིལ་དྲུང་ཆེ་དགས་པོ་བསོད་ནམ་ནོར་བུ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་ནང་འཛུགས་སྐྲུན་དང་གཏོར་སྐྱོན་ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་གི་འདུག་པ་མ་ཟད། ཕྱི་ཚེས་༢༠ཉིན་ལྷན་ཚོགས་དང་བསྟུན་ནས་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་ནས་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་དུ་ཞི་རྒོལ་རྔམ་སྟོམ་ལས་འགུལ་ཡང་སྤེལ་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་ནག་གིས་དབྱེ་བའི་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་ས་གནས་གཞུང་གིས་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢༧ ཉིན་ཛ་དྲག་གི་བརྡ་ཁྱབ་ཅིག་འདོན་སྤེལ་བྱས་ཏེ་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པར་དོ་དམ་སླད་ཚང་མས་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་བ་མ་ཟད། དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་སྐད་འཕྲིན་སྤྱོད་མཁན་ཚོགས་སྒེར་གང་འདྲ་ཞིག་ནས་དུས་ཚོད་ནམ་ཞིག་དང་ས་གནས་གང་རུང་དུ་རྒྱལ་ཁབ་དང་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པར་གནོད་པའི་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནད་དོན་རིགས་རྩ་བ་ནས་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་དང་། གལ་ཏེ་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་གནད་དོན་སྤེལ་མཁན་རྣམས་ལ་ལོ་བརྒྱད་བར་ཁྲིམས་ཐག་གཅད་རྒྱུའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བརྡ་ཁྱབ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་དྲྭ་རྒྱའི་ཐོག་གི་མི་བཅུ་ཡན་གྱི་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་ཁག་ལ་དམིགས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། བརྡ་ཁྱབ་དེ་གཞིར་བཟུང་ལྟར་ན་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་སོ་སོའི་ངོས་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་མི་ཡོངས་ལ་བརྡ་ཁྱབ་དེ་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་དེ་ཁ་དམ་པོ་བཟུང་ནས་རང་ཚུགས་བརྟན་པོའི་ཐོག་འཆལ་གཏམ་སྒྲོག་མི་ཆོག་པ་དང་། ཚོར་བ་རྣོ་བའི་ཆར་འཕྲིན་རིགས་སྤེལ་མི་ཆོག་པ་མ་ཟད་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་དོན་དེ་ལྟར་སྤེལ་མཁན་ཚོགས་སྒེར་སུ་ཡིན་རུང་ད་ལྟའི་ནག་འཇོམས་ངན་སེལ་གྱི་ལས་འགུལ་འོག་ཁྲིམས་ཐག་གཅད་རྒྱུ་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པ་སོ་སོའི་ཚོགས་གཙོ་རྣམས་ནས་དེའི་ཐོག་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་བཏང་བ་དང་སྤྱིར་སྲིད་གཞུང་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པ་རྣམས་ནས་ད་ལྟའི་འཆར་སྐད་འཕྲིན་ཚོགས་པའི་ཐོག་ཁྲིམས་ལྟར་ཐག་གཅོད་བྱེད་བཞིན་པ་དང་འབྲེལ་ཚོགས་པ་སོ་སོའི་ནང་སྤེལ་བའི་གནད་དོན་ཐོག་དོ་སྣང་ནན་པོ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པས་དེ་འབྲེལ་ཡིད་གཟབ་དགོས་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག བརྡ་ཁྱབ་དེའི་ཐོག་གཙོ་བོ་དོན་ཚན་བཅུ་ཆེད་བཀོད་བྱས་པའི་ནང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་། འཆལ་གཏམ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་བ། འཇིགས་སྐུལ་གྱི་བརྡ་ཕྲིན། དྲག་དམག་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན། སྲིད་གཞུང་གི་ལས་བྱེད་ཚོའི་པར་དང་བརྙན་སོགས་སྤེལ་ཆོག་གི་མེད་པ་མ་ཟད་ཐེ་ཝན་དང་ཧོང་ཀོང་། མ་ཀའོ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་སྲིད་གཞུང་གིས་ཁྱབ་བསྒྲགས་མ་བྱེད་གོང་ཆར་འཕྲིན་གང་གི་ཐོག་ནས་བརྒྱུད་སྤེལ་བྱེད་ཆོག་གི་མེད་པ་སོགས་བརྗོད་འདུག

རིང་མིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གར་སོང་ཆ་མེད་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་ཨིན་ཡུལ་ཁུལ་གྱི་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་ཚོས་ཁ་སང་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་སྟེ་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུའི་བླ་གཟའ་ལྷག་དཀར་ཉིན་ལོ་ཊན་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་དུ་ད་བར་གང་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གིས་གཙོས་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་རྔམ་སྟོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག ལས་འགུལ་དེ་རིང་མིན་ཕྱི་ཟླ་ ༣ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་རྒྱལ་སྤྱིའི་གར་སོང་ཆ་མེད་ཉིན་མོའི་ཉིན་གཉིས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དང་བསྟུན་ཁ་སང་ཨིན་ཡུལ་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་དང་བོད་རང་དབང་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་གནང་ནས་སྤེལ་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་ཀྱི་ལས་འགུལ་བ་ཚོས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་ངོས་སུ་ཕྱག་ཏུ་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དང་༸པཎ་ཆེན་དགེ་འདུན་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་མཆོག་གི་༸སྐུ་པར། དེ་བཞིན་ཤོག་བྱང་ཐོག་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གང་དུ་ཡོད་དམ། བོད་མིར་རང་དབང་དགོས་ཞེས་པའི་འབོད་ཚིག་ཆེད་བཀོད་དང་། བོད་མིའི་རང་དབང་འཐབ་རྩོད་འོག་རྒྱལ་གཅེས་པའི་འདས་གསོན་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་མྱ་ངན་གུས་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཨིན་ཡུལ་བོད་རིགས་ཚོགས་པའི་ངོས་ནས་རྒྱུན་དུ་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་སྟེ་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུའི་བླ་གཟའ་ལྷག་དཀར་ནམ་ཡིན་ལ་ཕྱི་དྲོ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ཚབ་ཁང་གི་མདུན་དུ་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འདྲ་མིན་ཐོག་རྒྱ་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་སོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་རྣམ་པ་འདྲ་མིན་སྤེལ་དང་སྤེལ་མུས་ཡིན་པ་རེད།

སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ས་ཚིགས་ཤིག་ལ་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཤིག་རྙེད་འདུག ཀྲུང་གོའི་བོད་ལྗོངས་དྲྭ་བ་ཟེར་བས་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢༥ ཉིན་གནའ་རྫས་ཞིབ་འཇུག་པས་སི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་དུ་དབྱེ་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་དཔལ་ཡུལ་རྫོང་དུ་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་ས་ཚིགས་ཤིག་ཏུ་རྟོག་ཞིབ་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་དུས་རབས་དགུ་པ་ཡས་མས་སམ་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་ཞིག་རྙེད་འདུག་པ་དང་། ཕོ་བྲང་རྟེན་རྫས་བཤམས་མཛོད་ཁང་གི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རིག་དངོས་ཞིབ་འཇུག་ཁང་གི་འགོ་ཁྲིད་ལའོ་ཝུན་ཧྭ་ཡིས་བྲག་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་འདྲ་ནི་ཆབ་མདོ་དང་ཡུལ་ཤུལ། རྫ་ཆུ་ཁ་ནས་རྙེད་པའི་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་སྐུ་འདྲའི་བཟོ་ལྟ་དང་ཧ་ཅང་འདྲ་ཞིང་། དེ་ནི་ལྷ་སྐུ་ལྔ་ཡིས་གྲུབ་པ་བརྗོད་འདུག    དཔལ་ཡུལ་རྫོང་ནས་རྙེད་པའི་བྲག་བརྐོས་ཀྱི་སྐུ་འདྲའི་ནང་གཡས་ཕྱོགས་སུ་མཐོང་དཀའ་བའི་རྒྱབ་སྟོན་སྐུ་འདྲ་ཞིག་ཡོད་ཅིང་། དེ་ནི་དབུ་སྐྲ་རིང་ཞིང་དབུ་སྐྲ་བསྡམས་ཡོད་ལ། ཆོས་གོས་དམར་པོ་མནབས་ཡོད་སྟབས། ཁ་ཤསཀྱི་ངོས་ནས་་སློབ་དཔོན་པདྨ་འབྱུང་གནས་རེད་ཟེར་བ་དང་། ཁ་ཤས་ཀྱི་འུན་ཤིང་ཀོང་ཇོ་ཕ་ཡུལ་དང་བྲལ་བའི་རྗེས་ཕ་ཡུལ་ལ་ཕྱིར་མིག་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་པས། སྐུ་འདྲ་རྒྱབ་སྟོན་བྱས་པ་རེད་ཅེས་བརྗོད་སྲོལ་ཡོད་པ་དང་། ལའོ་ཝུན་ཧྭ་ཡིས་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ཀྱི་བྲག་བརྐོས་ཀྱི་ཁྱབ་ཚུལ་ལ་རྟོག་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཟད་གནའ་རྫས་རིག་པའི་ཐད་ལ་དོན་སྙིང་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་འདུག དེ་བཞིན་ Global Times གྱི་དྲྭ་གནས་ཐོག་སྔ་ལོ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་ཆབ་མདོའི་ཁུལ་དུ་ dinosaur ཞེས་གདོད་མའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྐང་རྗེས་ཤིག་རྙེད་སོན་བྱུང་བ་ལྟར་ཉེ་ལམ་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ China University of Geosciences  ཞེས་ས་ཁམས་ཚན་རིག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་གཙུག་ལག་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ནས་ས་འོག་ནས་ཐོན་པའི་གནའ་རྫས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་གྱི་མཁས་པ་དང་རུ་ཁག་ཞིག་ནས་གདོད་མའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྐང་རྗེས་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དུ་འབྱོར་འདུག་པ་དང་། སྐབས་དེར་ཚན་རིག་པ་ཞིག་གིས་འཛམ་གླིང་ནང་གི་ས་གཞི་མཐོ་ཤོས་ཏེ་བོད་གངས་ཅན་གྱི་ལྗོངས་སུ་ dinosaur ཞེས་པའི་གདོད་མའི་སེམས་ཅན་ཡང་ཆགས་མྱོང་ཡོད་པའི་ཁུངས་ལྡན་ར་འཕྲོད་བྱུང་ཡོད་ཚུལ་དང་། དུས་སྐབས་དེའི་ཚེར་གདོད་མའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཆུ་འཐུང་བར་ཡོང་བའི་སྐབས་སུ་བཞག་པའི་རྐང་རྗེས་ཤིག་ཡིན་ཚུལ་བརྗོད་འའདུག རྩ་བའི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ ༡༩༩༩ ལོར་གྲོང་གསེབ་ཀྱི་ཁུལ་དུ་བགྲོད་ལམ་བཟོས་པའི་སྐབས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་རྐང་རྗེས་ཆེན་པོ་ཆ་བརྒྱད་རྙེད་སོན་བྱུང་ཡོད་སྐོར་དང་། དེ་ནི་བོད་ཁུལ་དུ་གདོད་མའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རྐང་རྗེས་རྙེད་པ་ཐེངས་དང་པོ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་ཡུལ་མི་ཚོས་དེ་ནི་ལྷའི་ཞབས་རྗེས་ཡིན་པར་བརྗོད་ཚུལ་ཡོད་པའང་བཀོད་འདུག

དེ་རིང་གསར་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་བཟོ་སྐྲུན་པ་ཟོན་ཐར་རྒྱལ་གྱི་གློག་བརྙན་གསར་པ་ལྷ་མོ་དང་སྐལ་བྷེ་ཞེས་པ་འདི་ལོའི་སེ་པན་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༦༧ པ་ཐོག་བདམས་ཐོན་བྱུང་བ་ལྟར་ཕྱི་ཟླ་ ༩ ཚེས་ ༢༠ ཉིན་དངོས་སུ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད་འདུག ལྷ་མོ་དང་སྐལ་བྷེ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་འཁྲབ་གཞུང་གི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་བོད་ཁུལ་གྱི་ཕོ་མོའི་བར་གྱི་བརྩེ་དུང་དང་བརྩེ་དུང་གི་གུད་ཆག་ཁྲོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྨ་ཁ་སོགས་ཕྱིར་མངོན་པར་བྱས་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་རེད། ལྷ་མོ་དང་སྐལ་བྷེ་གཉིས་གཉེན་སྒྲིག་བྱེད་གྲབས་ཡོད་སྐབས་ལྷ་མོས་རང་གི་མཛའ་བོ་སྐལ་བྷེ་ལགས་སྔོན་ཆད་ཡང་གཉེན་སྒྲིག་ཐེངས་ཤིག་བྱེད་མྱོང་ཡོད་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་བརྟེན་ཁོང་དང་ལྷན་དུ་གཉེན་སྒྲིག་གི་འདུན་པར་འགྱུར་བ་ཐེབས་ཏེ་རེ་ཞིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་ཡོད་སྟབས་སྐལ་བྷེ་ལགས་ཀྱིས་ སྔར་གྱི་ཆུང་མ་མཚོ་ཡག་ལགས་འཚོལ་དུ་ཕྱིན་ཀྱང་། མཚོ་ཡག་ལགས་བཟའ་འཐོར་བྱུང་རྗེས་ཡིད་སེམས་སྐྱོ་བས་རབ་ཏུ་མནར་ནས་མཐར་དབེན་པའི་དགོན་གྲོང་ཞིག་ཏུ་བཙུན་མ་གནང་ཟིན་པ་རེད། དེ་བཞིན་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་དེ་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་ནས་གཉེན་སྒྲིག་གནང་བར་དངངས་སྐྲག་སྐྱེ་བཞིན་པའི་བརྩེ་དུང་གི་གདུང་བ་ཕྱིར་མངོན་པའི་གློག་བརྙན་ཞིག་རེད། རྩ་བའི་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་སྒྲིག་སྦྱོར་བ་ཟོན་ཐར་རྒྱལ་ལགས་ནི་ལོ་རབས་བདུན་ཅུ་པའི་སྟོད་དུ་བོད་མདོ་སྨད་ཐུན་ཏེ་རུ་སྐྱེས་ཤིང་། བོད་ཁུལ་ནས་སློབ་གྲྭ་ཆེ་འབྲིང་ཆུང་གསུམ་ཐོན་རྗེས་ཕྱིར་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་ནས་ལོ་འགའི་རིང་ལ་དགེ་རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྗེས་སུ་ཁོང་གི་གྲོགས་པོ་པདྨ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དང་རོགས་འདེགས་འོག་པེ་ཅིན་གྱི་གློག་བརྙན་སྒྲིག་སྦྱོར་གྱི་སློབ་གླིང་དུ་སློབ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་པ་ལྟར་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་རིང་ཁོང་གིས་པདྨ་མ་ཚེ་བརྟན་དང་མཉམ་དུ་བོད་སྐད་ཀྱི་གློག་བརྙན་དབུས་ལམ་གྱི་ཉི་མ་དང་གཙང་བོ། དེ་བཞིན་ཁྱི་རྒན། ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་མ་ཎི་རྡོ་འབུམ་སོགས་སྒྲིག་སྦྱོར་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་མང་པོའི་ཐོག་གཟིགས་འབུལ་ཞུས་ཡོད་པ་རེད། ཐེངས་འདིར་ཁོང་གིས་ལྷ་མོ་དང་སྐལ་བྷེ་ཞེས་པའི་གློག་བརྙན་སེ་པན་གྱི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་དུ་གཟིགས་འབུལ་ཞུ་རྒྱུ་རེད་འདུག  དེ་མཚུངས་སུ་བོད་ཀྱི་གློག་བརྙན་སྒྲིག་སྦྱོར་བ་དང་འཁྲབ་གཞུང་རྩོམ་པ་པོ་པདྨ་མ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱི་གློག་བརྙན་དབུགས་ལྒང་ཞེས་པ་དེ་འདི་ལོའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་རྙིང་གྲས་ Venice གློག་བརྙན་དུས་སྟོན་ཐེངས་ ༧༦ ཐོག་བདམས་ཐོན་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།