བོད།

སུད་སི་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་དུ་རྣམ་ཀུན་ནས་༸རྒྱལ་བའི་༸སྐུའི་བླ་གཟའ་ལྷག་དཀར་ཉིན་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་ལྔས་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་ཐེངས་ ༡༣༡ སྤེལ་ཡོད།ལས་འགུལ་དེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༢ ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ སྟེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོར་སུད་སི་གནས་སྡོད་བོད་མི་སྟག་ཚང་དཀོན་མཆོག་ལགས་དང་ལྷུན་གྲུབ་ཚང་ཀརྨ་བཀྲ་ཤིས་ཁྱིམ་ཚང་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་ཐང་དུ་ད་བར་བོད་བསྟན་སྲིད་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་དུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་སུ་སྐུ་ལུས་ཞུགས་འབུལ་གནང་མཁན་རྒྱལ་གཅེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་གྲངས་དང་མཉམ་པའི་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་དང། མང་ཚོགས་ལ་བོད་ཀྱི་གནས་བབ་འཁོད་པའི་ཡིག་ཆ་འགྲེམས་སྤེལ་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།ཁ་སང་ལྷག་དཀར་ཉིན་ཁོང་རྣམ་པས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཏེ་ལོ་བཅུ་ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བ་དང། དེ་བཞིན་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་ཐེངས་ ༡༣༡ སྤེལ་བའི་དུས་ཚིགས་དང་བསྟུན། མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Volker Turk མཆོག་གི་མཚན་ཐོག་ལ་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་ཆེས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་སོགས་དོན་ཚན་ལྔ་ཅན་གྱི་བོད་དོན་ཞུ་སྙན་ཞིག་ཕུལ་འདུགབོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་ལྔས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་ལ་ཕུལ་བའི་བོད་དོན་ཞུ་སྙན་ནང་གཙོ་བོ། བོད་ནང་རྒྱ་གཞུང་གིས་སྤེལ་བཞིན་པའི་མི་རིགས་མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། བོད་མི་ཚོར་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་བླ་སྤྲུལ་ཡང་སྲིད་ངོ་འཛིན་ཞུ་རྒྱུའི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་གནང་ཡོང་བ། རྒྱ་གཞུང་ནས་བོད་རྒྱའི་དཀའ་སེལ་ཕྱིར་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་དང་ལྷན་དུ་འབྲེལ་མོལ་བསྐྱར་གསོ་བྱེད་དགོས་པ། བོད་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པའི་མི་སེར་སྤེལ་ཡུལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ། བོད་ཕྲུག་ཚོར་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་སློབ་སྦྱོང་གི་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་དགོས་པ། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་བའི་སྙན་ཐོའི་ཁག་ཏུ་བོད་གནད་ཆེད་བཅུག་གནང་དགོས་པ་བཅས་བཀོད་ཡོད་པ་རེད།ད་ལྟའི་ཆར་སྟག་ཚང་དཀོན་མཆོག་ལགས་ཀྱི་ཁྱིམ་ཚང་གཙོས་འདི་གར་གནས་སྡོད། མདུན་ཆུ་ཚེ་རིང་རྒྱལ་པོ་ལགས་དང། ངག་དབང་ཚང་ངག་དབང་དཔལ་ལྡན་ལགས། རྒྱལ་བ་ཚང་བཀྲིས་ལྷ་མོ་ལགས། དེ་བཞིན་ཡེ་ཤེས་ལྷ་མོ་ལགས་བཅས་བོད་མི་ཁྱིམ་ཚང་ལྔས་ལས་ཀ་དང་དུས་ཚོད། འགྲོ་གྲོན་སོགས་ལ་མ་འཛེམ་པར་འདི་ག་ཇི་ནི་ཝའི་རྒྱལ་ཚོགས་མདུན་དུ་ཟླ་རེའི་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་གཉིས་པ་ནམ་ཡིན་ལ་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་བཟུང་འདས་པའི་ལོ་ ༡༡ ལྷག་གི་ནང་ཁོང་རྣམ་པས་བོད་མིའི་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་གི་ལས་འགུལ་མཚན་བྱང་འོག་ཡོ་རོབ་བོད་དོན་གོམ་བགྲོད་འགུལ་དང། བོད་དོན་དྲིལ་བསྒྲགས་ལས་འགུལ། ཡོ་རོབ་འཐུས་ཚོགས་དང་གྲོས་ཚོགས། དེ་བཞིན་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་སུ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་ལས་འགུལ། གཞུང་ཚབ་ཁག་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག། བོད་པའི་མི་འབོར་འཕེལ་རྒྱལ་ལས་འགུལ་སོགས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཞབས་ཞུའི་ལས་འགུལ་མང་དག་ཅིག་སྤེལ་ཡོད།

ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་གྱི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་དབར་གདོང་ཐུག་བྱུང་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། རྒྱ་གར་བདེ་སྲུང་ལྷན་ཁང་གིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བར་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་ཨ་རུ་ནཱ་ཅལ་མངའ་སྡེའི་རྟ་དབང་ཁུལ་གྱི་ཡང་རྩེ་ཞེས་པའི་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ས་མཚམས་སུ་རྒྱ་ནག་བཅིངས་གྲོལ་དམག་མིས་ས་མཚམས་བརྒལ་བར་བརྟེན། རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མིས་དེར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་གནང་བ་སོགས་ཕན་ཚུན་དབར་གདོང་ཐུག་བྱུང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག གདོང་ཐུག་ཁྲོད་ཕྱོགས་གཉིས་ཀའི་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་འགར་རྨས་སྐྱོན་ཕྲན་བུ་ཕོག་ཡོད་ཅིང་། སྐབས་དེར་དམག་མི་ག་ཚོད་ཡོད་མེད་སོགས་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་ཕྱི་གསལ་གནང་མེད་ཀྱང་། གནས་ཚུལ་ཐོན་ཁག་ལ་གཞིགས་ཚེ་གདོང་ཐུག་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་དམག་མི་ ༦༠༠ ལྷག་ཡོད་པ་འཁོད་འདུགདེ་རིང་རྒྱ་གར་གྱི་གྲོས་ཚོགས་འོག་མར་བདེ་སྲུང་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Rajnath Singh མཆོག་གིས་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་སྲུང་དམག་མི་དབར་གདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མི་གཅིག་ཀྱང་རྐྱེན་འདས་སུ་ཕྱིན་མེད་པ་དང་རྨས་སྐྱོན་ཚབས་ཆེན་ཕོག་མེད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག་པ་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱ་གར་གྱི་དམག་མིས་རྒྱ་དམག་ལ་ཕར་གདོང་ལེན་ནན་པོ་གནང་ཡོད་པ་སོགས་གསལ་བཤད་གནང་འདུགགདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Wang Wenbin ཟེར་བས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་དཀར་ནག་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་ཁུལ་དུ་གནས་སྟངས་བརྟན་ལྷིང་ཆགས་ཡོད་པ་བཤད་འདུགརྩ་བའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ཟླ་ ༥ ནང་ལ་དྭགས་ Galwan ས་ཁུལ་དུ་གདོང་ཐུག་བྱུང་བའི་རྗེས་གདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་ཆེ་གྲས་གཉིས་པ་དེ་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ།གྷལ་ཝན་གྱི་གནད་དོན་དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་ཁུལ་དུ་དམག་མི་ཁྲི་ཕྲག་མང་པོ་འགྲེམས་འཇོག་བྱས་པ་ཙམ་མ་ཟད། དེང་རབས་ཀྱི་གོ་མཚོན་འོར་འདྲེན་བྱེད་མུས་ཡིན་པར་དམག་དོན་འཛུགས་བསྐྲུན་རྒྱ་སྐྱེད་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། ཉེ་སྔོན་རྒྱ་གར་གསང་བའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྙན་ཐོར་རྒྱ་ནག་གི་ངོས་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ཟླ་ ༥ པ་ནས་བཟུང་ས་མཚམས་ཀྱི་ཚད་གཞི་གསར་པ་གཏན་འབེབས་བྱ་འཆར་ཡོད་པ་དངོས་ར་འཕྲོད་པ་བྱུང་འདུགགཟའ་འཁོར་སྔོན་མའི་ནང་རྒྱ་གར་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་སྐུ་ཞབས་ Subrahmanyam Jaishankar མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ཐོག་ནས་ས་མཚམས་ཀྱི་ས་ཐིག་ལ་འགྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་བྱས་པར་རྒྱ་གར་གྱི་ཕྱི་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་ཐོག་ནས་བཟོད་ཐབས་བྲལ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་བཟོ་གནང་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གིས་མུ་མཐུད་དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ལ་དོ་ཕོག་འགྲོ་ཉེན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག པར་ཁག་གི་བདག་དབང་། amp.dw.com

ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་ཚབས་ཆེན་བཏང་བའི་གནད་དོན་འོག་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་ Wu Yingjie དང་། ཉེན་རྟོག་སྤྱི་ཁྱབ་གཙོ་འཛིན་ Zhang Hongbo གཉིས་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་བཏང་འདུག ཨ་རིའི་ Department of Treasury ཞེས་ནོར་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོའི་སྔ་ནུབ་སྟེ་ཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༩ ཉིན་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བར་རྒྱལ་ཁབ་གྲངས་ ༩ ནང་གི་ཚོགས་སྒེར་ ༤༠ ལྷག་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡོད་པའི་ཁྲོད་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ནས་ ༢༠༢༡ བར་དུ་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་གི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་བྱས་མྱོང་མཁན་ Wu Yingjie དང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོ་ནས་བཟུང་བོད་རང་སྐྱོངས་ལྗོངས་ཀྱི་ཉེན་རྟོག་སྤྱི་ཁྱབ་གཙོ་འཛིན་བྱེད་མུས་ཡིན་པ་ Zhang Hongbo གཉིས་ཀྱི་མིང་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་ཆབས་ཅིག དཔོན་རིགས་གཉིས་པོའི་ཨ་རི་ནང་ཡོད་པའི་རྒྱུ་དངོས་དང་དངུལ་དངོས་སྤྲོད་ལེན་གྱི་ལས་དོན་ཡོངས་རྫོགས་བཀག་སྡོམ་གནང་འདུགཨ་རི་གཞུང་གི་སྒྲགས་གཏམ་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོའི་རིང་ནས་སྤྱི་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ཀྱི་ལས་དོན་ལ་ཁག་དཀྲི་བྱས་ཏེ་གཞིས་བཞུགས་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཙན་ཤེད་བཀག་སྐྱིལ་དང་ཁྲིམས་མཐུན་མེད་པར་དམར་གསོད་བཏང་བ། དེ་བཞིན་བཙན་གཡེམ། ཆོས་དད་རང་མོས་རྡོག་རོལ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་འབྱུང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཟད་ལྷག་པར་དུ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་ཕོག་མཁན་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་དམག་ཤོག་དྲུང་ཆེ་ཟུར་པ་ Wu Yingjie སྐབས་སུ་བོད་མི་རྣམས་ལ་བཙན་དབང་གི་ཐོག་ནས་སྐྱེ་སྒོ་འགོག་ཐབས་དང་། མངལ་དབྱུང་གི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་པ་མ་ཚད་པར་ཆབ་སྲིད་དང་ཆོས་དད་རང་དབང་རྡོག་རོལ་གྱིས་དམ་བསྒྲགས་སྔར་ལྷག་བྱས་རྐྱེན་བོད་ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་ཚབས་ཆེན་བཏང་ཡོད་པའི་གནད་དོན་དངོས་ར་འཕྲོད་གནང་འདུགཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པས་ཁ་སང་གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག ཨ་རི་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ལ་བཏང་བའི་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་དེ་ནི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཟེར་བའི་ནང་གི་མང་ཚོགས་ལ་དྲག་གནོན་དང་ཁྲིམས་འགལ་སྒོ་ནས་མི་སྣ་གང་བྱུང་འཛིན་བྱས་པ་སོགས་ཀྱི་ལས་དོན་རིགས་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་ཡོང་ཕྱིར་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག སྤྱིར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་ནག་ཐོག་བཞེངས་ཕྱོགས་མཁྲེགས་པོ་གནང་ཡོད། དེ་སྔ་སྲིད་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Donald Trump མཆོག་གི་ལས་ཡུན་རིང་ཤིན་ཅང་གི་དམར་ཤོག་དྲུང་ཆེ་དང་ཧོང་ཀོང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་པ་གཙོས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་མང་དག་ཅིག་ལ་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་བཏང་ཡོད་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་སྲིད་དོན་ཉེས་ཆད་གསལ་བསྒྲགས་ཀྱི་དུས་ཚིགས་དེའང་ལྐོག་ཟ་རུལ་སུངས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཉིན་མོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་གནང་བ་ཞིག་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་དེ་དག་གཉིས་པོ་དང་ལྷན་རྒྱ་ནག་གི་ཉ་འཛིན་ཚོང་ལས་ཁང་ཁག་གཅིག་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཨུ་རུ་སུ་དང་ཨི་རན། བྱང་ཀོ་རི་ཡ་སོགས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ཁག་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་རེད་འདུག ནོར་སྲིད་སྤྱི་ཁྱབ་ལྷན་ཁང་གི་དྲག་སྤྱོད་འགོག་རྒོལ་ཚན་པའི་དྲུང་གཞོན་སྐུ་ཞབས་ Brian S.Nelson ལགས་ཀྱིས་ལྐོག་ས་རུལ་སུངས་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་ཚོས་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་ལས་དོན་བྱེད་ཕྱོགས་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ནས་ལྟ་ཞིབ་ནན་པོ་མ་གནང་བར་འཐུས་ཤོར་སོང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། དེ་ལྟར་ཁྲིམས་འགལ་གྱི་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་རྣམས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐེར་འདོན་གནང་སྟེ་ལས་དོན་དེ་དག་མཚམས་འཇོག་ཐུབ་པར་དགེ་མཚན་ལྡན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༩ ཉིན་ལྐོག་ས་རུལ་སུངས་འགོག་རྒོལ་གྱི་ཉིན་མོ་གཏན་འབེབས་དང་། ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉི་མོ་ཞེས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད་སྟབས་རྒྱལ་སྤྱིས་དེ་ལྟར་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད།

ཉེ་སྔོན་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་འདྲ་མིན་ནང་གཞུང་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་དང་དམར་ཤོག་གཞུང་། དེ་བཞིན་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་བཅས་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་བའི་གནད་དོན་བྱུང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ། ཁྲིན་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ནང་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཞི་རྒོལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་ཉེས་འཛུགས་འོག་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་བོད་དར་མདོ་རྫོང་ཁོངས་ནས་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་བུ་མོ་བཞི་འཛིན་བཟུང་བྱས་འདུག་པ་དང་། དེ་བཞིན་ནན་ཅིན་གྲོང་ཁྱེར་ནང་དུ་སློབ་ཕྲུག་གིས་ཞི་རྒོལ་ནང་དུ་མཉམ་ཞུགས་གནང་བར་བསྙད་དེ་ལྷ་ས་ནས་ཡིན་པའི་བོད་རིགས་བེུད་གཅིག་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་གར་ཡོད་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུགཁ་སང་བོད་ཀྱི་དུས་བབ་གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༢ ཉིན་ཁྲིན་ཏུའུ་ཅིན་ནེའུ་ས་ཁུལ་དུ་མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་མང་པོ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་སྲིད་གཞུང་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པ་ལྟར་ལས་འགུལ་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ཟླ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཁྲིན་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ནས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་དར་མདོ། འཁོར་ཡུལ་གསེར་ལུང་གྲོང་ཚོ་ནས་ཡིན་པའི་རང་ལོ་ ༢༦ ཡིན་པ་འཛམ་དཀར་ལགས་དང་རང་ལོ་ ༢༨ ཡིན་པ་སྐལ་བཟང་སྒྲོལ་མ་ལགས། དེ་བཞིན་བདེ་ཆེན་ལགས་དང་བདེ་ལྷ་ལགས་བཅས་བོད་རིགས་བུ་མོ་ ༤ འཛིན་བཟུང་བྱས་འདུག བུ་མོ་དེ་དག་དར་མདོ་རྫོང་ཁོངས་ནས་དམའ་འབྲིང་སློབ་གྲྭ་གཉེར་རྗེས། ཁྲིན་ཏུའུ་གྲོང་ཁྱེར་ཅིན་ནེའུ་ས་ཁུལ་གྱི་མགྲོན་ཁང་ཞིག་ཏུ་ལས་ཀ་བྱེད་བཞིན་པ་དང་། ཉེ་ཆར་ས་གནས་སུ་གཉན་རིམས་བཀག་སྡོམ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཟླ་ཤས་རིང་ལས་མེད་དུ་གྱུར་ཏེ་དཀའ་ངལ་མང་པོ་འཕྲད་འདུག ཁ་ཉིན་ཚེས་ ༥ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་ཁོང་རྣམས་འཛིན་བཟུང་བྱས་རྗེས་ཁོང་ཚོའི་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་རྣམས་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཁོང་རྣམས་གང་དུ་ཡོད་མེད་སོགས་ཀྱི་འདྲི་རྩད་བྱས་སྐབས་གནས་ཚུལ་དེ་རིགས་གང་ནས་གོ་ཐོས་བྱུང་ངམ་ཞེས་ཚུར་འདྲི་རྩད་དེ་ལས་མང་བ་བྱས་མཐར་ནང་མི་ཚོའི་ཁ་པར་ནང་སྔོག་གཤེར་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། དར་མདོ་རྫོང་ཁུལ་དུའང་དམ་བསྒྲགས་ཆེས་ཆེར་བྱས་ཏེ་མི་མང་གི་ཁ་པར་སྔོག་གཤེར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་འདུག དེའི་བར་ན་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོ་ནན་ཅིན་གསར་འགྱུར་འབྲེལ་ལམ་རིག་པའི་ཆེད་ལས་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཁྲོམ་གཞུང་དུ་འཛོམས་ཏེ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ཞི་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། ཉུང་མཐར་སློབ་མ་ ༦༠ ཙམ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁྲོད་སློབ་ཆེན་གྱི་སློབ་མ་བོད་རིགས་བུ་མོ་ཚེ་དབྱངས་ལྷ་མོ་ལགས་ཀྱང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པར་བརྟེན་ཁོང་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག རང་ལོ་ ༢༣ ཡིན་པ་བུ་མོ་ཚེ་དབྱངས་ལྷ་མོ་ལགས་ནི་ལྷ་ས་གྲོང་ཁྱེར། ལྕགས་རོང་སྡེ་ཁུལ་ནས་ཡིན་ཞིང་། དེ་སྔོན་བོད་ལྗོངས་མི་རིགས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་འགྲིམས་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། འདི་ལོའི་ལོ་མགོར་ནན་ཅིན་གྱི་སློབ་ཆེན་ལ་འཛུལ་ཞུགས་གནང་འདུག ཁོང་གི་ཕ་མིང་ལ་ཕུར་བུ་དང་མ་མིང་ལ་བདེ་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་ཟེར་བ་དང་། ཁོང་ལ་སྤུན་མཆེད་གཉིས་འདུག རྩ་བའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ཤིན་ཅང་གི་རྒྱལ་ས་ Urumchi ནང་གི་ཁང་རྩེག་ཞིག་ཏུ་མེ་སྐྱོན་དོན་རྐྱེན་ལས་མི་བཅུ་ཙམ་རྐྱེན་འདས་སུ་གྱུར་བའི་གནད་དོན་བྱུང་བའི་ཁྲོད། ཚེས་ ༢༦ ཉིན་རྒྱལ་ས་པེ་ཅིང་གཙོས་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་འདྲ་མིན་ ༣༠ ཙམ་གྱི་ནང་མི་མང་དང་སློབ་ཕྲུག་གིས་གཞུང་གི་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་གནང་བ་མ་ཚད་པར་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་དང་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལའང་དེ་ལྟར་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་བཅས་ནི་རྒྱ་ནག་གི་ཉེ་བའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བྱུང་མ་མྱོང་བ་ཞིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། རྒྱལ་སྤྱིའི་བོད་དོན་ལས་འགུལ་ཁང་གི་ཉམས་ཞིབ་པ་བསྟན་འཛིན་ནོར་རྒྱས་ལགས་ཀྱིས་དེ་ལས་དྲ་ཚིག་ཐོག་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་བར་ཉེ་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་ཁག་འདྲ་མིན་ནང་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ངོ་རྒོལ་སྐད་འབོད་ཀྱི་གནད་དོན་འབྱུང་བཞིན་སྐབས་སུ་བོད་ནང་ལའང་དམ་བསྒྲགས་ཆེས་ཆེར་བྱེད་བཞིན་རྐྱེན་བོད་མི་ཚོར་རྒྱ་ནག་རྒྱལ་ནང་གི་ངོ་རྒོལ་སྐོར་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་ལུས་ཡོད་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག འབྲེལ་ཡོད་པར་བདག་དབང་། བོད་ཀྱི་དུས་བབ་དང་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་རྒྱ་བཅས་ལས་བཏུས།

བོད་མིའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་བཞིའི་གོ་སྒྲིག་འོག་བཞུགས་སྒར་དྷརྨ་སཱ་ལཱའི་མེག་གྷན་བཞི་མདོར་རྒྱ་ནག་ནང་ཉེ་ལམ་ཤོག་བུ་དཀར་པོའི་ལས་འགུལ་ཞེས་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱིས་གཞི་རྒྱ་ཆེ་བའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཡོད་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་སོང་།གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་ལས་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་ཐོག་བོད་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ལྷན་ཚོགས་དང་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས། བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པ། བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པ་བཅས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་གཙོས་ཚོགས་མི་རྣམ་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བ་སྐུ་ཞབས་ Drew Pavlou ལགས་མཉམ་ཞུགས་གནང་ཡོད། དེ་རིང་གི་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེའི་ཁྲོད་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་བསྟན་འཛིན་སྒྲོལ་ལགས་ཀྱིས་དེང་གི་ཆར་རྒྱ་ནག་ནང་གཞོན་སྐྱེས་མང་པོས་མང་གཙོའི་གལ་གནད་ཤེས་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བརྒྱུད་ཤོག་བུ་དཀར་པོའི་སྒེར་ལངས་ཀྱི་ཞི་རྒོལ་དེ་ལྟར་གནང་ཡོད། གཞིས་བཞུགས་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་མཚུངས་སུ་རྒྱ་དམར་གྱི་བཙན་གནོན་འོག་དཀའ་སྡུག་མྱངས་དང་མྱོང་བཞིན་ཡོད་པར་ང་ཚོས་དེར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་གནང་རྒྱུ་ནི་ཆེས་གནད་འགག་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་བཙན་དབང་འོག་ཡོད་པའི་གྲངས་ཉུད་མི་རིགས་སུ་འདྲ་ཞིག་ལ་ངལ་བ་འཕྲད་ཚེ་ང་ཚོ་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེར་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པ་གསུངས་ཡོད།རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་འགན་འཛིན་རིག་འཛིན་ཆོས་སྒྲོལ་ལགས་ཀྱིས་དེ་རིང་གི་ལས་འགུལ་དེ་དང་འབྲེལ་ཏེ་གསུངས་པར་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༨༩ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༦ པར་པེ་ཅིང་གནམ་སྡེ་སྒོར་མོ་ཆེའི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་རྗེས་རྒྱ་དམར་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་ཧ་ཅང་དཀོན་པོ་ཡིན་སྟབས། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་ནང་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་ཡོད་སྐབས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་གོ་སྐབས་དམ་འཛིན་གྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤོག་བུ་དཀར་པོའི་སྒེར་ལངས་བརྒྱུད་ནས་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་ཞི་ཅིན་ཕིང་སྲིད་དབང་ནས་རྩ་དགོངས་ཞུ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་དགོས་ཞེས་འབོད་སྒྲ་དེ་དག་ལ་གཞིགས་ན། རྒྱ་ནག་ནང་གི་མི་མང་དང་གཞོན་སྐྱེས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་དམར་སྲིད་གཞུང་ལ་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཆེས་མངོན་གསལ་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་མང་གཙོ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་གཙོ་བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱ་ནག་ནང་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བ་དེ་ནི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀླད་ཀོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ཁོ་ནའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཞིག་མིན་པར་མང་གཙོ་དང་རང་དབང་བཅས་ཐོག་ནས་སྤེལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། བོད་མི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ངོས་ནས་དོ་སྣང་གནང་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་སོང་།ལྷག་པར་དུ་ལས་འགུལ་ཐོག་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་ནས་ཡིན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་འགུལ་བ་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་སྐུ་ཞབས་ Drew Pavlou ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པས་ཐབས་བྱུས་འདྲ་མིན་ཇི་ཙམ་སྤེལ་མིན་ལ་ལྟོས་མེད་མིའི་སེམས་ཁམས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་གཏང་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་ཅན་དང་དྲང་བདེན་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་རྣམས་ནམ་ཞིག་སྲིད་དབང་སྒེར་འཛིན་གྱི་ལམ་ལུགས་ལས་ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་ངེས་ཡིན་པའི་བརྡ་ལན་གནང་ཡོད།

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ནང་ཁམས་བྲག་མགོ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཡོན་སོགས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་བཙན་དབང་འོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་ཁོང་ཉིད་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཟིན་པའི་ཚོད་དཔག་དང་། ཉེ་ལམ་དཀར་མཛེས་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་གྱི་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་ཤེས་ལྡན་པ་བོད་མི་དྲུག་ཙམ་ལ་“རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་ལ་ངན་སྐུལ་”བྱས་པ་དང་“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་སྐྱོན་”བཟོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་མིང་འོག་ཁྲིམས་ཆད་ལྕི་མོ་བཏང་ཡོད་སྐོར་སྤེལ་འདུག ཁམས་བྲག་མགོ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་སྒོ་ཡོན་ལགས་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་བཅུ་གཉིས་ནང་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་བཙན་དབང་འོག་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་སྐབས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཁོང་དང་ན་གཞོན་ཤེས་ཡོན་པ་ས་བུ་ཆེ། སྙན་ངག་པ་རོང་བོ་དགེ་འདུན་ལྷུན་འགྲུབ་དང་རོང་བོ་གངས་དཀར་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་ཐད་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཚན་ཁག་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་ས་བུ་ཆེ་དང་རོང་བོ་དགེ་འདུན་ལྷུན་འགྲུབ་གཉིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཟིན་པ་ངོས་ལེན་བྱས་ཡོད་པ་མ་གཏོགས་སྒོ་ཡོན་གྱི་སྐོར་ལ་གསལ་བཤད་གང་ཡང་བྱས་མེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་འདི་ལོ་ཕྱི་ཟླ་བརྒྱད་པའི་ནང་ཁོང་ཉིད་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཡོད་ཚུལ་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༣༠ ཉིན་སྒོ་ཡོན་གྱི་སྐད་འཕྲིན་གྱི་རྒྱབ་ངོས་སུ་“ལོ་ངོ་གཉིས་ལྷག་ལ་དྲྭ་ལམ་དང་བྲལ་ཏེ། ད་ལྟ་ལེགས་སྐྱེས་ཆུང་ཆུང་འདི་འདྲ་ཞིག་འཁྱེར་ནས་ཐོན་ཡོད་”ཅེས་ཁོང་ཉིད་ཀྱིས་གསར་དུ་བསྒྱུར་བའི་“སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་གསོ་བྱེད་ Healing Without Medicine” ཞེས་པའི་འཚོ་བཅུད་རིག་པའི་འགྱུར་དེབ་ཅིག་གསར་དུ་ཐོན་ཡོད་པ་གསལ་བསྒྲགས་བྱས་པ་དེས་ཁོང་ཉིད་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་ཟིན་པ་དངོས་བདེན་ཡིན་པར་ཚོད་དཔག་གནང་གི་འདུག འོན་ཀྱང་རྒྱ་གཞུང་གིས་“རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་ལ་ངན་སྐུལ་”བྱས་པ་དང་“རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་བདེ་འཇགས་ལ་གནོད་སྐྱོན་”བཟོས་པ་སོགས་ཀྱི་ཉེས་མིང་འོག་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་ཤེས་ལྡན་པ་གངས་སྐྱེས་སྒྲུབ་པ་སྐྱབས་ལགས་ལ་ལོ་ ༡༤ ཡི་དུས་བཀག་བཙོན་འཇུག་དང་བསམ་འགྲུབ་དང་གངས་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ལགས་ལ་ལོ་ ༨ གངས་བུ་གཡུ་བྷྲུཾ་ལགས་ལ་ལོ་ ༧  སྲས་རྣམ་ལགས་ལ་ལོ་ ༦ བྲག་མགོ་ནས་ཡིན་པའི་པདྨ་རིན་ཆེན་ལགས་ལ་ལོ་ ༤ བཅས་བོད་མི་དྲུག་ཙམ་ལ་ཁྲིམས་ཆད་ལྕི་མོ་བཏང་ཡོད་པ་ཁུངས་ལྡན་གནས་ཚུལ་དང་སྦྲགས། ཐེངས་འདིར་ཁྲིམས་ཆད་ལྕི་མོ་ཕོག་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་རྣམས་ལ་སྔོན་ནས་ཀྱང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཆད་དང་མནར་གཅོད་ཡང་ཡང་ཕོག་མྱོང་མཁན་ཤ་སྟག་ཡིན་པར་མ་ཟད་སྔོན་ཆད་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སུན་གཙེར་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཏེ་འགྲོ་འདུག་རང་དབང་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་རྩ་ནས་སྤྲད་ཡོད་མ་རེད་ཅེས་བཀོད་འདུག གོང་གསལ་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་རྒྱ་ནག་ནི་“མནར་གཅོད་དང་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་གདུག་རྩུབ་དང་ཉེས་ཆད་སོགས་འགོག་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཆིངས་”དེ་ཉིད་ལ་མཚན་བཀོད་དང་ལག་བསྟར་ཁས་ལེན་བྱེད་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཡིན་པར་བརྟེན། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་དང་ཤེས་ལྡན་མི་སྣ་སོགས་ལ་ཉེས་མེད་ཉེས་འགེལ་བྱས་ཏེ་འདི་ལྟར་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་གདུག་རྩུབ་དང་ཉེས་ཆད་གཏོང་བཞིན་པ་དེ་ནི་སྤྱི་ཆིངས་དང་ཡོངས་སུ་འགལ་ཡོད་པ་མ་ཚད་པར་དྲང་བདེན་མིན་པའི་ཁྲིམས་ཆད་དེ་དག་ཕྱིར་ལྡོག་བྱས་ཏེ་ཁོང་རྣམས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་གློད་བཀྲོལ་གཏོང་དགོས་པ་དང་། ཧ་ཅང་ཛ་དྲག་ཅན་གྱི་གནད་དོན་འདི་ལ་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་མནར་གཅོད་འགོག་པའི་ཚོགས་ཆུང་གཙོས་འབྲེལ་ཡོད་སྡེ་ཁག་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཚོགས་སྡེ་དང་སྤྱི་སྒེར་རྣམས་ནས་ངེས་པར་དུ་ཐུགས་སྣང་བཞེས་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་ལ་མངོན་སུམ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་གནོན་ཤུགས་སྤྲོད་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ནན་པོ་གནང་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༢ ཟླ་ ༡༠ པའི་ཚེས་མགོ་ཙམ་ལ་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་གྱི་དགེ་འདུན་པ་རང་ལོ་ ༣༩ ཡིན་པ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ལོ་གཉིས་དང་ཟླ་དྲུག་གི་བཙོན་བཅུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་རྔ་བ་རྫོང་གཅའ་ཁོག་ཕྱུགས་ལས་འགབ་མ་ནས་ཡིན་པའི་ཕ་དགའ་ཚེ་དང་མ་གནས་སྐྱིད་གཉིས་ཀྱི་བུ་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཆུང་དུས་ཀིརྟི་དགོན་པར་ཆོས་ཞུགས་གནང་སྟེ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པར་རྒྱལ་གཅེས་ཆོས་གཅེས་ཀྱི་སློབ་གསོ་ཟེར་བ་ཟླ་མང་རིང་སྤེལ་བར་དང་ལེན་མ་བྱས་རྐྱེན་ཉིན་མང་པོར་བཀག་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཁོང་འདི་ལོའི་དབྱར་ཁར་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་ནང་ནས་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་བྱས་རྗེས་ཉེ་ཆར་བཙོན་བཅུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་དང་བཙོན་ཁང་གང་དུ་བཅུག་ཡོད་པ་སོགས་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་གང་ཡང་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱི་ཕ་མ་གཅིག་པའི་སྤུན་ཆུང་བ་རྔ་བ་ཀིརྟི་དགོན་པའི་དགེ་འདུན་པ་བློ་བཟང་ལགས་ཀྱང་དེ་སྔོན་བཙོན་བཅུག་བྱས་མྱོང་ཡོད་པ་རེད་འདུག

CECC ཞེས་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ནང་གི་བོད་ཕྲུག་རྣམས་བཙན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་སྟེ་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་བཅུག་གི་ཡོད་པ་དེ་འབྲེལ་ཐད་ངེས་པར་དུ་རྟོག་ཞིབ་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགཁ་སང་ཕྱི་ཚེས་ ༣༠ ཉིན་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་གཙོ་འཛིན་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jeff Merkley མཆོག་དང་ཚོགས་ཆུང་གི་གཙོ་འཛིན་གཞོན་པ་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་འཐུས་མི་སྐུ་ཞབས་ Jim McGovern རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་འཛིན་སྐུ་ཞབས་ Volker Türk ལགས་ཀྱི་མཚན་ཐོག་ཏུ་ཕྱག་བྲིས་ཕུལ་བར་བོད་དོན་ལས་འགུལ་བསྟི་གནས་ཁང་གིས་འདས་ལོར་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭའི་སྐོར་སྙན་ཐོ་འདོན་ཁག་ལུང་འདྲེན་གྱིས་བོད་ནང་ལོ་ན་ ༦ ནས་ ༡༨ དབར་གྱི་བོད་ཕྲུག་བརྒྱ་ཆ་ ༨༠ ཙམ་ཞིག་འཆར་གཞི་ལྡན་པའི་ཐོག་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་མ་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་སྟེ་བོད་མིའི་ངོ་བོ་རྩ་བརླག་གཏོང་ཕྱིར་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་སློབ་གསོ་སྤྲོད་པ་བརྒྱུད་ནས་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་དང་།   རྒྱ་གཞུང་གིས་བྱེད་ཕྱོགས་དེས་མཇུག་འབྲས་སུ་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་རིག་གཞུང་རྡོག་རོལ། སྐད་ཡིག་རྩ་མེད་འགྲོ་གི་ཡོད་སྟབས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བོད་ནང་གི་གནད་དོན་ཐད་རྟོག་ཞིབ་གནང་རོགས་ཞེས་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགལྷག་པར་དུ་ཕྱག་བྲིས་ནང་བོད་ནང་གི་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་ཕ་མ་རྣམས་ལ་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭར་བོད་ཕྲུག་གཏོང་མིན་ཐད་གདམ་ཀ་གང་ཡང་མེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག་བོད་ནང་གི་སློབ་གྲྭ་ཁག་གཅིག་སྒོ་རྒྱག་དགོས་པའི་བཙན་བཀའ་བཏང་ཡོད་སྐོར་ལུང་འདྲེན་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དེས་བོད་ཕྲུག་རྣམ་པའི་ཤེས་ཡོན་གྱི་གདམ་ཀ་དང་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག  International Covenant on Economic, Social, and Cultural Rights ཞེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་དཔལ་འབྱོར་དང་སྤྱི་ཚོགས། རིག་གཞུང་ཐོབ་ཐང་ཐོག་གི་གྲོས་མཐུན་ནང་གང་ཟག་སུ་ཞིག་གིས་རིག་གཞུང་སྲུང་བརྩི་དང་འབྲེལ་ཏེ་སྤེལ་བའི་བྱེད་སྒོར་གཞུང་ནས་ཐེ་གཏོགས་མི་ཆོག་པ་འཁོད་ཡོད་པ་དང་སྒོས་དེ་འབྲེལ་གྱི་ཐོབ་ཐང་འདི་ཤེས་ཡོན་གྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བ་ཡང་ཆགས་ཡོད་པས་རྒྱ་ནག་ནས་དེར་ངེས་པར་དུ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པར་གསུངས་འདུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ནང་མི་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་རྒྱུར་ཐེ་གཏོགས་བྱས་པ་དེས་རྒྱ་ནག་གིས་མོས་མཐུན་བྱས་པའི Convention on the Rights of the Child འམ་བྱིས་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་གྲོས་མཐུན་དེ་བརྩི་མེད་བཏང་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་གིས་བོད་ནང་གི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་སྐོར་དོ་སྣང་དང་ལྷག་པར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༣ ལོའི་ཟླ་ ༣ ནང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གནད་དོན་འདི་དོ་སྣང་གཙོ་ཆེར་གནང་ཡུལ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་རོགས་ཞེས་གསུངས་འདུག ཆེས་མཐོའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་མཆོག་གིས་ཤེས་ཡོན་ཐོབ་ཐང་དང་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རང་དབང་། རིག་གཞུང་གི་ཐོབ་ཐང་། གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་ཆེད་ལས་སྐུ་ཚབ་རྣམས་བོད་ཁུལ་དུ་འཚམས་གཟིགས་ལ་ཕེབས་ཏེ་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭའི་ལམ་ལུགས་དང་སློབ་གྲྭའི་བོད་ཕྲུག་དང་ཕ་མ། རིག་གཞུང་སྤྱི་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་གང་འདྲ་ཐེབས་ཡོད་མེད་ཐད་རྟོག་ཞིབ་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུ་རོགས་ཞེས་གསུངས་ཡོད། མཐའ་དོན་ཨ་རིའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་ནས་བོད་ནང་གི་བཅའ་སྡོད་སློབ་གྲྭ་ཐད་སེམས་འཚབ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་རྒྱུ་གཅིག་པུ་མིན་པར་བྱང་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་སྐུ་ཚབ་གནང་བའི་ཐོག་ནས་ལོ་རྒྱུས་བསྐྱར་ཟློས་བྱས་པར་ལྟ་འདོད་མེད་པར་མ་ཟད། དེ་སྔ་ཨ་རི་དང་ཁེ་ན་ཌ་གཉིས་ནང་གཞུང་གིས་ཡུལ་དེ་གར་སྐྱེས་པའི་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ནང་མི་དང་ཁ་བྲལ་བཏང་ནས་བཙན་གྱིས་གཏན་འཇགས་སློབ་གྲྭར་བཏང་སྟེ་རིག་གཞུང་རྩ་གཏོར་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་དང་ཆབས་ཅིག་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེས་སྲིད་བྱུས་དེ་བོད་ནང་ལག་བསྟར་བྱེད་མི་ཆོག་པ་བཟོ་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུག

རྒྱ་གཞུང་གིས་དབྱེ་བའི་ཟི་ཁྲོན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་ན་གཞོན་ཐུབ་བསམ་ལགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུགཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་ཁམས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་སེར་ཤུལ་རྗོང་འབུམ་སྙིང་སྡེ་བ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་པའི་ན་གཞོན་ཐུབ་བསམ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གྱི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་མ་ཚད་པར་དཀར་མཛེས་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་ནང་དུས་ཡུན་ལོ་གཉིས་ཀྱི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག གནས་ཚུལ་མཁོ་སྤྲོད་པས་འགྲེལ་བརྗོད་དོན་ལ་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༥  ཚེས་ ༣ ཉིན་ཐུབ་བསམ་ལགས་དཀར་མཛེས་ཁུལ་ཀྱི་ཟ་ཁང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་སྐབས་རྒྱ་གཞུང་ཉེས་རྟོག་པས་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་དང་རྒྱ་གཞུང་ཉེན་རྟོག་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ལྔ་པ་ནས་བཟུང་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་ལ་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་འབྲེལ་བ་གནང་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་གྱི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་མཁོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད་སྟབས་ཁོང་བཙོན་འཛུག་བྱས་ཡོད་སྐོར་བཤད་འདུག་ཅེས་གསུངས་སོང་། ཁོང་བཀག་བསྐྱིལ་ཁང་དུ་བཅུག་ནས་འདྲི་རྩད་མང་དག་ཅིག་བྱས་ཏེ་ཉེས་རྡུང་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཚད་པར་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༢༡ ཉིན་དཀར་མཛེས་ཁུལ་གྱི་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཁོང་གི་སྤུན་མཆེད་རྣམས་དང་བཟའ་ཟླ་བཅས་འབྲིང་རིམ་མི་དམངས་ཁྲིམས་ཁང་དུ་སྐད་བཏང་སྟེ་ཐུབ་བསམ་ལགས་ཀྱིས་རྒྱལ་ཁབ་གྱི་བདེ་འཇགས་མ་སྲུང་བར་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་གསང་གནས་ཕྱི་ཕྱོགས་སུ་མཁོ་སྤྲོད་བྱས་འདུག་སྟབས་དུས་ཡུན་ལོ་གཉིས་རིང་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་སྐོར་བཤད་འདུག གཞི་རྩའི་རང་ལོ་  ༢༢ སོན་པའི་ཐུབ་བསམ་ལགས་ནི། བཟོ་རིགས་ལ་མཁས་ཞིང་ཁྱིམ་ཚང་གི་འཚོ་བ་དེ་ཁོང་གི་ལག་ཤེས་སྒྱུ་རྩལ་ལ་རྟེན་གྱི་འདུག ཁོང་གི་ཁྱིམ་ལ་ཕ་མ་གཉིས་དང་སྤུན་མཆེད་གཅིག བཟའ་མི་གཉིས་ཀྱི་བུ་མོ་ལོ་ལྔ་ལ་སོན་པ་ཞིག་འདུག