བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༩ པའི་ ༡ དགོངས་དོན་བཞིན་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྤྱི་ཟུར་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུགདེ་རིང་དབུས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་བཀའ་དྲུང་ཡིག་ཚང་གིས་གསལ་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བར་ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་གི་སྒྲིག་གཞི་དོན་ཚན་ ༡༩ (༡) གི་དགོངས་དོན་ཏེ། ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་རྣམས་སྲིད་སྐྱོང་དང་བཀའ་བློན་ཚང་འཛོམས་ཞིབ་གྲོས་དྲག་འདེམས་ཀྱིས་བཀའ་ཤག་ནས་བསྐོ་འཛུགས་གནང་བར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་སྐུ་ཚབ་ཀྱི་མཚན་གནས་སྩལ་རྒྱུ་ཞེས་གསལ་བ་ལྟར་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྤྱི་ཟུར་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ཐེ་ཝན་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དུ་བསྐོ་གཞག་གནང་འདུག་པ་དང་། ཁོང་ནས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༤ ནས་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཀྱི་ཕྱག་ལས་དངོས་སུ་དབུ་འཛུགས་གནང་རྒྱུ་རེད་འདུག གཞི་རྩའི་འབའ་བ་སྐལ་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་ནི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཟུར་པ་དང་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པཔའི་བཀའ་ཤག་གི་ལས་ཡུན་ནང་ཨོ་སི་ཀྲོ་ལི་ཡའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་རྒྱ་རིགས་འབྲེལ་མཐུད་པའི་འགན་བཞེས་པ་མ་ཟད། ཉེ་བའི་འཆར་བོད་རྒྱ་ཞི་མོལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་མིར་བསྐོ་བཞག་གནང་ཡོད་པ་རེད།

རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་ཚོགས་པ་དང་རྒྱ་གར་བྱང་ཤར་གྱི་མངའ་སྡེ་ཨ་རུ་ཅལ་ནང་གི་འཕགས་བོད་འབྲེལ་མཐུད་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་གོ་སྒྲིག་འོག  གཟའ་འཁོར་སྔོན་མའི་ནང་བྱང་ཤར་ཁུལ་གྱི་ས་གནས་འདྲ་མིན་ཁག་ཅིག་ཏུ་རྔམ་སྟོན་ཁྲོམ་སྐོར་དང་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་སོགས་བརྒྱུད་ནས་འཕགས་བོད་གཉིས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རང་བཞིན་གྱི་ཞི་བདེའི་འབྲེལ་ལམ་གསལ་སྟོན་དང་།  དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ས་བཙན་བཟུང་བྱས་པ་དང་། གཞན་ཡང་དེང་སྐབས་འཕགས་བོད་མཐའ་མཚམས་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱ་དཀར་ནག་གི་གདོང་ཐུག་གི་གནད་དོན་ལ་ངོ་རྒོལ་གནང་བ་མ་ཟད། ཕྱི་ཚེས་༢༠ ཉིན་མོན་རྟ་དབང་ཁུལ་དུ་རྒྱ་ནག་ལ་རྒོལ་རྡུང་གི་ཞི་བའི་གོམས་བགྲོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཀྱང་སྤེལ་འདུག

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ པའི་ཚེས་༢༥ ཉིན་ནི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་བུད་མེད་ལ་རྩུབ་སྤྱོག་རིགས་འགོག་ཐུབ་ཀྱི་ཉིན་མོར་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་སྲུང་བརྩི་ཞུ་བཞིན་ཡོད་པ་ལྟར། བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་གོ་སྒྲིག་གི་འོག   བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཀྱི་ཕོ་མོ་དབྱེ་འབྱེད་དང་འབྲེལ་བའི་དྲྭ་ཐོག་གི་དཔྱད་གླེང་ཞིག་གོ་སྒྲིག་ཞུས་འདུག

རྒྱ་གར་བྱང་ཕྱོགས་ལ་དྭགས་ཀྱི་ཁུལ་གྱི་བསོད་ནམས་གླིང་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་སུ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་གྱི་གནད་དོན་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་འཇམ་དབྱངས་ཚེ་རིང་རྣམ་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འོག་ལ་དྭགས་གླེ་རྫོང་དཔོན་གྱི་ཚོགས་ཁང་དུ་ཁུལ་དེའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དང་མཉམ་དུ་ལྷན་ཚོགས་ཆེས་ཐོག་མ་སྐོང་ཚོགས་གནང་དོན་ལྟར་གནད་ཡོད་མི་སྣ་དག་གིས་ངལ་བ་སེལ་ཐབས་གནང་རྒྱུར་ཞལ་བཞེས་གནང་འདུག

བོད་དོན་ཆེད་མཁས་བ་དང་རྩོམ་པ་པོ་སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་གར་དང་བོད་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་ཁག་ཅིག་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་དེ་དག་བརྒྱུད་ནས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་པ་གསུངས་འདུགསྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ནས་རྒྱ་གར་གྱི་ Deccan Chronicle ཞེས་པའི་གསར་ཤོག་ཐོག་ Use Tibet links, counter China in the Himalayas  ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞིའི་ཐོག་དཔྱད་གཏམ་ཞིག་འདོན་སྤེལ་གནང་འདུག་པ་དང་། དེའི་ནང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་ས་ཁུལ་དེ་དག་ནི་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་པའི་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་མི་སེར་དཔལ་ཡོན་དང་རིག་གཞུང་གྱི་དར་ཁྱབ་སོགས་ཀྱི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་། རིམ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་འགོ་ཁྲིད་ Mao ཆགས་པ་ནས་བཟུང་བོད་ནང་ལ་བཙན་འཛུན་གྱིས་རྒྱ་གར་དང་བོད་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ལ་དོ་ཕོག་བཏང་བར་མ་ཟད་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༦༢ ལོའི་རྒྱ་གར་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་དམག་འཁྲུག་རྗེས་སུ་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བར་དཀའ་ངལ་ཆེན་པོ་བཟོས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག ༡༩༥༩ ལོར་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་བཙན་བཟུང་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་གར་ཕྱོགས་ནས་བོད་དོན་ཐོག་མངོན་གསལ་དོད་པོས་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མེད་ཀྱང་། དཀའ་ངལ་དེ་དག་ཁྲོད་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མི་ཚོར་སྐྱབས་བཅོལ་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཕུལ་བ་སོགས་བརྒྱུད་དེ་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་འབྲེལ་བ་དེ་དུས་ད་ལྟ་ཡང་གསོན་པོར་གནས་ཡོད་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག་པ་མ་ཟད། ད་ལྟའི་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་བརྒྱུད་གཅིག་ལམ་གཅིག་གི་སྲིད་བྱུས་སོགས་བརྒྱུད་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་རང་ཉིད་ཀྱི་དབང་ཐང་རྒྱ་སྐྱེད་དང་དེ་སྔ་བོད་དང་རྒྱ་གར་དབར་ཡོད་པའི་ས་མཚམས་ས་ཁུལ་ཁག་ཅིག་སྒོ་བརྒྱབ་པ་དང་། ཁག་ཅིག་ཏུ་བཙན་འཛུལ་གྱིས་བྱ་སྤྱོད་སོགས་སྤེལ་བཞིན་པར་གཞིགས་ཏེ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་བོད་དང་རྒྱ་གར་གཉིས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་བ་དེ་དག་གཞི་རྩར་བཞག་ཏེ། “Himalayan and Tibetan Affairs’ Policy ལམ་ཧི་མཱ་ལ་ཡ་དང་བོད་ཀྱི་ལས་དོན་ཞེས་པའི་སྲིད་བྱུས་ཤིག་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་གདོང་ལེན་གནང་དགོས་ཞེས་གསུངས་འདུགསྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་དེའི་ནང་ལ་རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་གཙོ་བཟུང་ཐོག་རྒྱ་གར་དང་འབྲེལ་བ་བཟང་པོ་ཡོད་པའི་བོད་དང་གྲངས་ཉུང་མི་རིགས་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་རྒྱུ་དང་། རྒྱ་གར་ནག་གི་རྒྱ་སྐྱེད་རིང་ལུགས་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ལ་ངོས་ལེན་གནང་རྒྱུ་མེད་པ། དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་གྲོས་ཆོད་བཞག་སྐབས་སུ་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ངོ་གདོང་ལ་མ་བལྟས་པར་དོན་དངོས་ལག་བསྟར་ཐོག་དགོངས་པ་བཞེས་དགོས་པར་མ་ཟད། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་བྱུས་གང་འདྲ་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་ཡང་གཞན་གྱི་གནོན་ཤུགས་འོག་མ་སོང་བ་ཞིག་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག ཁོང་གིས་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་རྒྱ་གར་གཞུང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ལས་བྱེད་རྣམས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུས་པའི་བོད་མིའི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་དང་མཇལ་འཕྲད་གནང་རྒྱུ་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་གནང་བ་ལུང་འདྲེན་དང་སྦྲགས། རྒྱ་ནག་ཕྱོགས་ནས་དུས་ནམ་ཡིན་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་འདོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནད་དོན་ཞིག་འབྱུང་ཚེ་རྒྱལ་ཁབ་སུ་ཡིན་ལ་བལྟོས་མེད་གནོན་ཤུགས་རིགས་སྤྲོད་པ་ནི་འཆར་ཅན་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། རྒྱ་གར་གཞུང་ནས་རྒྱ་གར་རང་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉེ་འབྲེལ་ཆེ་བའི་རྒྱལ་ཁབ་དེ་དག་གི་ཁེ་ཕན་སླད་དྲང་བདེན་ཐོག་མདུན་སྐྱོད་གནང་གལ་ཡིན་པ་དང་། སྲིད་བྱུས་འདི་ཡང་དོན་དམ་ལམ་ཐོག་ལག་བསྟར་ཡོང་ཐབས་སུ་སྲིད་བློན་མཆོག་ནས་སྟངས་འཛིན་ཡོད་པའི་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་ཧི་མཱ་ལ་ཡ་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལྷན་ཁང་ཞེས་པ་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་གནང་དགོས་པ་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Claude Arpi ལགས་ཀྱི་དཔྱད་གཏམ་དེའི་ནང་དུ་ཧི་མཱ་ལ་ཡ་དང་བོད་ཀྱི་གནད་དོན་ལྷན་ཁང་གི་ངོས་ནས་བོད་མི་དང་ཧི་མཱ་ལ་ཡའི་མངའ་ཁུལ་གྱི་མང་ཚོགས་རྣམ་པའི་བདེ་དོན་ལ་དམིགས་པའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་དང་ཚོང་ལས། དེ་བཞིན་གནས་མཇལ་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་སྐྲུན་ཐུབ་ཚེ་ས་གནས་དེ་དག་གི་མི་འབོར་རང་གནས་ཐུབ་པ་ཙམ་མ་ཟད་བོད་དང་རྒྱ་གར་དབར་གྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་ཁག་ཀྱང་དམ་ཟབ་གནས་ངེས་ཡིན་པ་དང་། དུས་ཚོད་དང་མཚམས་པའི་རྒྱ་ནག་གི་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་ལ་གདོང་ལེན་གནང་རྒྱུའི་ཐབས་ལམ་བཟང་ཤོས་ཤིག་ཀྱང་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་མགྲོན་འབོད་གནང་དོན་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་བའི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ནང་གི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་ཁྱབ་སྤེལ་ཆེས་ཆེར་སོང་ཡོད་སྟབས། རྒྱ་གཞུང་གིས་དེར་སྐྱོན་བརྗོད་ཤུགས་ཆེ་བྱས་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་དེ་ནི་ཊམ་སྲིད་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གསར་པར་སྐུ་དབང་རྩིས་སྤྲོད་གནང་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་རྒྱ་ནག་ལ་དཀའ་ངལ་འཕར་མ་བཟོ་རྒྱུའི་བྱ་འགུལ་གསར་པ་ཞིག་ཡིན་པར་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་འདུག

ཉེ་ལམ་རྒྱ་ནག་གིས་ས་བགོས་བྱས་པའི་ཟི་ཁྲོན་ཞིང་ཆེན་གྱི་གཡག་རྔ་ས་ཁུལ་ནས་བོད་རང་ལྗོངས་སྐྱོང་ཟེར་བའི་མངའ་ཁོངས་སུ་ས་བགོས་བྱས་ཡོད་པའི་ཉིང་ཁྲི་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཕུགས་ལམ་གཉིས་དང་ཟམ་ཆེན་གཅིག་ཅན་གྱི་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ་གསར་བ་ཞིག་འཛུགས་འཆར་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིང་གིས་ལས་གཞི་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་བརྟན་བརླིང་དང་མི་རིགས་མཐུན་སྒྲིལ། དེ་བཞིན་མཐའ་མཚམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་ཧ་ཅང་གནད་འགག་ཆགས་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུམ་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད།

བོད་ཀྱི་སྲིད་བྱུས་ཉམས་ཞིབ་ཁང་གི་གཏམ་བཤད་ལས་རིམ་དེའི་ཐོག་ལ་དྭགས་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཅིག་དང་ཧི་མཱ་ཅལ་མངའ་ཁོངས་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཅིག དེ་བཞིན་འབྲལ་ལྗོངས་དང་རྟ་དབང་ཁུལ་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཅིག་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གཏམ་བཤད་གནང་གི་འདུག་པ་དང་། ལས་རིམ་གྱི་ཐོག་མར་སྦས་ཡུལ་འབྲས་ལྗོངས་ཀྱི་དགོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་དང་འབྲེལ་ནས་ཨཱཙཱརྱ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱ་མཚོ་ལགས་གདན་ཞུ་གནང་ཐོག་དྲྭ་རྒྱའི་གཏམ་བཤད་ཀྱི་ལས་རིམ་དེ་སྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་མགྲོན་འབོད་ཆེས་ཐོག་མ་གནང་འདུག དེའང་ཟླ་བ་འདིའི་ཕྱི་ཚེས་ ༢༠ ཉིན་གྱི་ཕྱི་དྲོར་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ལ་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་མགྲོན་འབོད་གནང་དོན་ལྟར་ཆེད་ཕེབས་གནང་ཡོད་པ་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཨིན་ཡིག་དྲྭ་རྒྱར་དེ་འབྲེལ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་གཞིགས་ན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་དང་སྲིད་འཛིན་གཞོན་པའི་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་རྣམ་པས་དབུས་པའི་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་རྒྱ་ནག་ཐོག་ཕྱག་ལས་གནང་མཁན་གཙོ་བོགྱུར་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་མཇལ་འཕྲད་གནང་སྟེ་བོད་ནང་གི་ད་ལྟའི་ཆེས་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་སྤྱི་དང་སྒོས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀར་སྨན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞི་བཟུང་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཐབས་སྐོར་སྙན་སེང་ཞིབ་རྒྱས་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཟླ་བ་སྔོན་མའི་ནང་ཨ་རིའི་ཕྱིད་སྲིད་ལས་ཁུངས་ནང་དུའང་ཐེངས་དང་པོ་ཆེད་ཕེབས་ཀྱིས་བོད་དོན་དམིགས་གསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་དང་ལྟན་དུ་མཇལ་མོལ་གནང་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲ་གནས་ཐོག་འདས་པའི་མི་ལོ་ ༦༠ ལྷག་གི་ལོ་རྒྱུས་ནང་བྱུང་མྱོང་མེད་པ་དང་ད་རེས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་དབུ་ཁྲིད་ཞིག་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོ་དང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་དུ་མགྲོན་འབོད་གནང་བ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཨ་རིའི་གཞུང་གི་ངོས་ནས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་མང་གཙོའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་དེའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་བརྡ་ལན་མངོན་གསལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག སྤྱིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོར་མང་ཚོགས་ཀྱིས་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་ལ་བདམས་ཐོན་གནང་བ་ནས་བཟུང་ད་བར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་འདས་པའི་ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་གཅིག་གི་ནང་ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་གནད་ཡོད་མི་སྣ་ཁག་དང་ལྷན་གསང་བའི་ཐོག་ནས་ས་གནས་འདྲ་མིན་ཁག་ཏུ་མཇལ་འཕྲད་ཐེངས་ ༡༢ ལྷག་གནང་མྱོང་ཡོད་པ་དང་། ད་རེས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་ཐེངས་དང་པོ་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་མགྲོན་འབོད་གནང་བ་དེའི་རྗེས་སུ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་ཨ་རི་གཞུང་གི་སྲི་ཞུའི་མི་སྣ་དང་ལྷན་ཞུགས་གནང་ཐུབ་པའི་ལམ་ཁ་སྟབས་བདེ་ཞིག་བསྐྲུན་ངེས་ཡིན་པར་གསུངས་འདུག སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཁ་སང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བོད་ཀྱི་བརྙན་འཕྲིན་གྱི་བཅར་དྲིའི་ལས་རིམ་ཐོག་ད་ལན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཕོ་བྲང་དཀར་པོར་མགྲོན་འབོད་གནང་བ་འདིས་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་དེའི་དབུ་ཁྲིད་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོག་ནས་གལ་འགངས་ཆེན་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་ད་དུང་ཁོང་ནས་ད་རེས་ཨ་རིའི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ལྷན་བོད་དང་འབྲེལ་བའི་བཀའ་མོལ་མང་དག་ཅིག་གནང་བ་དང་།  ལྷག་དོན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཞེངས་ཕྱོགས་བོད་རྒྱ་གཉིས་ཀར་སྨན་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་སྲིད་བྱུས་གཞི་བཟུང་བོད་རིགས་ཡོངས་ལ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་རང་སྐྱོང་ཐོབ་ཐབས་སྐོར་སྙན་སེང་ཞུས་ཡོད་སྐོར་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ཐེངས་དང་པོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ Harry S. Truman building ནང་མགྲོན་འབོད་གནང་བ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་ Robert A. Destro མཆོག་དང་མཇལ་འཕྲད་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཨ་རིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐད་གླེང་མོལ་གནང་ཡོད་པར་མ་ཟད་ད་དུང་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་དྲ་ལམ་ཐོག་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་དང་འཛིན་སྐྱོང་གི་རྒྱ་ནག་ཐོག་གི་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་དང་གྲོས་ཚོགས་གོང་མའི་ཕྱི་འབྲེལ་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་ལས་བྱེད་རྒན་གྲས་ཁག་ཅིག་དང་ལྷན་ Tibetan Policy and Support Act of 2019 ཞེས་པའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་ཁྲིམས་འཆར་དང་དེ་བཞིན་འབྲེལ་ཡོད་གནད་དོན་གཞན་ཁག་ཅིག་གི་ཐོག་བཀའ་བསྡུར་གནང་ཡོད་པ་རེད་འདུག