རྒྱ་ནག

མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མགོ་ལོག་ཁུལ་རྨ་ཆེན་རྫོང་གངས་རི་ཡུལ་ཚོ་ནས་ཡིན་པ། རང་ལོ་༣༠ སོན་པའི་བོད་རིགས་འབྲོག་པ་ལྷུན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་སྟེང་༧གོང་ས་མཆོག་གི་བཀའ་སློབ་དང་། བོད་རང་བཙན་གྱི་བརྗོད་དོན་མཚོན་པའི་པར་རིས་དང་ཡི་གེ་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་གི་འོག་ལོ་གཅིག་གི་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་འདུག དེ་ཡང་ཟླ་འདི་ཕྱི་ཚེས་༢༣ ཉིན། རྒྱ་ནག་གི་Weiquan Wang ཞེས་པའི་དྲ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་འཁོད་པ་ལྟར་ན། བོད་མགོ་ལོག་ཁུལ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་མི་ལྷུན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་ཕྱི་ལོ་་༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༢ པའི་ཚེས་ ༥ ཉིན་ཁོང་མི་སྒེར་གྱི་ Weibo དྲ་གནས་ཀྱི་སྟེང་དུ། བཙན་བྱོལ་ནང་གི་ལས་བྱེད་རྣམས་ལ་ལོ་གསར་ལ་འཚམས་འཕྲིན་དང་པར་རིས་བཞག་ཡོད་པར་འཁོད་འདུག དྲ་གནས་སུ་ད་དུང་ཚེས་ ༦ གི་ཉིན་སླར་ཡང་ཁོང་གིས་སྐད་འཕྲིན་བརྒྱུད་ནས་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་བོད་མི་རྣམས་ལ་གནང་བའི་སྐར་ཆ་ ༡༠་ཅན་གྱི་ལོ་གསར་གྱི་བརྙན་ལམ་གྱི་འཚམས་འཕྲིན་མི་བཅུ་ལ་བརྒྱུད་སྐུར་གནང་བ། གཞན་ཡང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་སླར་ཡང་བོད་རང་བཙན་གྱི་བརྗོད་དོན་འཁོད་པའི་པར་དང་ཡི་གེ་ Weibo དྲ་གནས་སུ་སྤེལ་བ། དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོའི་ཟླ་བ་ ༥ བའི་ཚེས་ ༣ གྱི་ཉིན་སླར་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་སྐུ་ན་ཕྲ་དུས་སམ། ཡང་ན་བྱིས་དུས་ཀྱི་སྐུ་པར་ཞིག་དྲ་ལམ་དུ་བཞག་པ་སོགས་ལ་མི་མང་གི་ལྟ་གློག་མང་པོ་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་འཁོད་འདུག རྒྱ་ནག་གི་དྲ་གནས་དེར་གནས་ཚུལ་འཁོད་པ་ལྟར་ན། འདི་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་བོད་མི་ལྷུན་འགྲུབ་རྡོ་རྗེ་ལགས་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཕྱི་ཚེས་༢༣ ཉིན་གོང་རིམ་གི་ཆོག་མཆན་གྱི་འོག་དངོས་སུ་འཛིན་བཟུང་གིས་ཟླ་བ་ ༡༢ བའི་ཚེས་ ༡༤ ཉིན་མགོ་ལོག་འབྲིང་རིམ་ཁྲིམས་ཁང་ཟེར་བས་ཁོང་གིས་བཙན་བྱོལ་གྱི་བོད་མི་རྣམས་ལ་འཚམས་འཕྲིན་ཕུལ་བ་དང་༸གོང་ས་མཆོག་གི་བརྙན་དང་སྐུ་པར་སོགས་དྲ་ལམ་དུ་བཀྲམས་པའི་གནད་དོན་དེ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ལས་འགུལ་ཡིན་པར་བསྙལ་བའི་ཉེས་འཛུགས་ཀྱི་འོག་དངོས་སུ་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་སྐོར་འཁོད་འདུག གཞན་ཡང་དྲ་གནས་དེར་འཁོད་པ་ལྟར་ན་བོད་མི་ལྷུན་གྲུབ་རྡོ་རྗེ་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༠ ལོའི་ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༧ ཉིན་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཁོང་གིས་ཐེངས་འདིར་ཁྲིམས་ཁང་ནས་རང་གི་ནོར་འཁྲུལ་ངས་ལེན་བྱས་པ་ལྟར་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོབ་ཐང་ཡོད་ཚད་འཕྲོག་སྟེ་ད་ཆ་ཁོང་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འཁོད་འདུག

ཨ་རིའི་Washington Post གསར་ཤོག་ཐོག་དེ་རིང་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ནང་དུ་རྩུབ་སྤྱོད་ཅི་རིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གནས་རྒྱ་བསྒྱུར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཨ་རིའི་གཞུང་གསར་པའི་ངོས་ནས་སྣང་མེད་དུ་གཏོང་ཐབས་མེད་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུགདེའང་ཨ་རིའི་ཆབ་སྲིད་དཔྱད་བརྗོད་པ་སྐུ་ཞབས་ Josh Rogin ལགས་ཀྱིས་བྲིས་པའི་དཔྱད་རྩོམ་དེའི་ནང་དུ། རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་ནང་ཡུ་གུར་མང་ཚོགས་ས་ཡ་བརྒལ་བར་བཙན་དབང་གིས་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོལ་བྱེད་བཞིན་པའི་གནད་དོན་ལ་དེང་སྐབས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་གཞི་ནས་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། ཐུགས་སྣང་དགོས་པའི་གནད་དོན་གཞན་ཞིག་ནི་ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་ལས་གཞི་དེ་བོད་ནང་དུའང་ལག་བསྟར་བྱེད་འགོ་ཚུགས་ཏེ། དབུལ་ཕོང་མཐོར་འདེགས་ཀྱི་མིང་ཐོག་ནས་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་དམག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྟར་བཙན་དབང་གི་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་རྒྱ་གཞུང་གིས་འདས་བའི་ཟླ་བ་དྲུག་གི་ནང་དུ། བོད་མི་ཁྲི་ལྔ་ལྷག་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་ཁང་འདྲ་མིན་གྱི་ནང་དུ་ངལ་རྩོལ་ལས་ཀར་བཀོལ་བཞིན་ཡོད་ལུགས་དང་འབྲེལ། སྤྱིར་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་དང་གཞུང་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཁན་རྣམས་ལ་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོལ་བྱེད་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་། ད་ཆ་བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་སྟོང་ཁྲག་བརྒལ་བར་དམག་མིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་སྦྱོང་བརྡར་སྤྲོད་བཞིན་པ་དེ་ནི་འདས་པའི་ལོ་མང་ནས་བོད་མི་ཞིང་འབྲོག་མང་ཚོགས་བཙན་དབང་གི་གཞིས་སྤོར་བྱེད་བཞིན་པའི་འཆར་གཞི་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ སྐོར་གསུང་འདུག ཁོང་གིས་ད་དུང་དཔྱད་རྩོམ་དེའི་ཆེད་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་ལ་བཅར་དྲི་ཞུས་ཡོད་པ་ལྟར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ལས་གཞི་དེར་ཕུགས་ཀྱི་དམིགས་ཡུལ་གསུམ་ཡོད་པ་ནི། རྒྱ་ནག་གིས་བོད་མིའི་ས་ཆ་བཙན་འཕྲོག་གིས་རང་བྱུང་གི་གཏེར་ཁ་སྔོག་འདོན་དང་། བོད་མི་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་སྦྱོང་བརྡར་བརྒྱུད་བོད་མིའི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྐད་ཡིག་བཅས་པ་རྩ་གཏོར་གཏོང་རྒྱུ་མ་ཟད། བོད་མི་རྣམས་གླ་དངུལ་ཉུང་ངུའི་ཐོག་ངལ་རྩོལ་སླད་བེད་སྤྱོད་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུང་འདུག སྐུ་ཞབས་ Josh Rogin ལགས་ཀྱིས་གཞན་ཡང་ཐེངས་འདིར་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གསར་བ་ཞིག་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེའི་གལ་གནད་གསལ་སྟོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ།  རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་ཨ་རིའི་གཞུང་ལ་རྒྱ་ནག་གི་གནད་དོན་ཐོག་ཐེ་བྱུས་བྱེད་རྒྱུ་མེད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་ཡོད་པ་དེ་ནི། དེ་སྔ་ཨ་རིའི་སྲིད་འཛིན་གོང་མ་Barack Obama སྐབས་སུ་ལོ་གཅིག་གི་རིང་ལ་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་མཇལ་བཅར་ཞུས་མེད་པ་དང་། ཕྱིས་སུ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་མཇལ་འཕྲད་གནང་བའི་་གནད་དོན་དེ་ཡང་མངོན་གསལ་དོད་པོ་བྱས་ནས་ཡོངས་གྲགས་མ་གནང་བར་རྒྱ་ནག་དང་བསྟུན་མཁས་བྱས་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་སྐབས་དེར་བོད་ནང་དུ་སྲིད་བྱུས་གུ་ཡངས་གཏོང་རྒྱུའི་ཚབ་ཏུ་དྲག་གནོན་ཇེ་ཆེར་བཏང་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་ཐབས་བརྒྱ་ཇུས་སྟོང་གིས་ཨ་རིའི་ངོས་ནས་བོད་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མི་བྱེད་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་སྣ་མང་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་ལུང་འདྲེན་གྱིས། སྲིད་འཛིན་ Biden གྱི་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ཨ་རིའི་གཞུང་གསར་བ་རྒྱ་ནག་གི་མགོ་སྐོར་གྱི་འོག་ཏུ་མི་ཚུལ་བ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། ཨ་རྒྱ་གཉིས་ཀྱི་འབྲེལ་ལམ་གྱི་ཁྲོད་ནས། ཨ་རིའི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་འོག་གི་བོད་དོན་དེ་སྣང་མེད་དུ་གཏོང་མི་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ནན་བརྗོད་གནང་འདུག  

བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ཐོབ་ཐང་གི་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གྱི་ཉེས་མིང་འོག་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་མི་ལོ་ལྔ་རིང་ལ་བཙོན་འཇུག་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་ལྟར་ལོ་རྗེས་མའི་ཟླ་བ་དང་པོ་ནང་དུ་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། ཁ་སང་རེས་གཟའ་ཟླ་བའི་ཉིན། ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་ཏེ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་རྒྱ་ནག་ནང་གི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་གློད་གྲོལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག བསྒྲགས་གཏམ་དེའི་ནང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་བཙོན་འཇུག་གིས་གཅར་རྡུང་རིམ་པ་གཏོང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད་བཙོན་ཁང་གི་ནང་དུ་སྨན་བཅོས་སོགས་ཀྱི་མཐུན་རྐྱེན་གང་ཡང་སྤྲོད་ཀྱི་མེད་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་གི་ནང་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་པོའི་འཕྲོད་བསྟེན་གྱི་གནས་བབ་ལ་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོ་འགྱུར་བཞིན་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་འདུག བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བར་ཐེངས་འདིའི་ཡུ་རོབ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱི་ཞུ་སྐུལ་དེ་ནི་ཡུ་རོབ་དང་རྒྱ་ནག་གཉིས་ཀྱིས་མི་ལོ་བདུན་གྱི་རིང་ངང་སྒུག་བྱས་པའི་ཚོང་འབྲེལ་གྱི་མ་འཛུགས་ཀྱི་གན་ཡིག་ཅིག་འཇོག་ལ་ཉེ་བ་དང་བསྟུན་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་ཚོང་འབྲེལ་གན་ཡིག་མ་བཞག་བར་དུ་རྒྱ་ནག་ནང་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་བབ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གཏོང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་བ་ཞིག་རེད་ཅེས་སྤེལ་མུས་ཡིན་འདུགརྩ་བའི་ཁམས་ཡུལ་ཤུལ་ནས་ཡིན་པའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་བོད་ཡིག་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཞུ་གཏུག་ལན་མང་གནང་བ་མ་ཟད་ New York Times གསར་ཁང་ལ་གནད་དོན་དེའི་སྐོར་གསུངས་པར་བརྟེན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཁོང་ཐོག་མར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༦ ཟླ་ ༡ པོའི་ནང་འཛིན་བཟུང་དང་དེ་བཞིན་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༨ ཟླ་ ༥ ཚེས་ ༢༢ ཉིན་རྒྱལ་ཁབ་ཁ་བྲལ་གཏོང་རྒྱུའི་ཀུན་སློང་སྤེལ་བའི་ཉེས་མིང་འོག་ལོ་ལྔའི་ཁྲིམས་ཐག་བཅད་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་འཛིན་བཟུང་བྱས་པའི་དུས་ཚེས་ནས་རྩིས་ན། ལོ་རྗེས་མའི་ཟླ་བ་དང་པོར་ཁོང་གི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་རྫོགས་ཀྱི་ཡོད་པའི་ཁྲོད་འདིར་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་བོད་གནང་ཉམས་ཞིབ་པ་པདྨ་རྒྱལ་ལགས་སུ་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁྲོད་དུ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་རྒྱ་ནག་གིས་མ་ཉེས་ཁག་གཡོགས་ཀྱིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་པར་གློད་གྲོལ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་རིམ་པ་གནང་ཡོད་ཀྱང་ད་བར་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དེར་དགོངས་ཚུལ་གང་ཡོད་དམ་ཞེས་བཅར་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གིས་དུས་རྒྱུན་ནས་བོད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དེ་དག་ཡོད་ཚད་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ་ཕྱི་ལོག་ནས་ཐེ་བྱུས་གནང་མི་ཆོག་པར་བརྗོད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ནས་ཕྱི་ལོག་གི་གཞུང་འབྲེལ་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཐོབ་ཐང་གི་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་སུ་བོད་ནང་གི་དངོས་ཡོད་གནས་སྟངས་ལ་རྒྱུས་ལོན་གནང་ཐབས་མེད་པར་བརྟེན་ལས་འགུལ་གང་དང་གང་སྤེལ་ཡང་དེ་ཙམ་ནུས་པ་ཐོན་ཐབས་མེད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་རྩ་ཁྲིམས་སྤྱི་དང་ས་གནས་རང་སྐྱོང་གི་བཅའ་ཁྲིམས་སོགས་སུ་མི་རིགས་དང་སྐད་ཡིག་གི་ཐོབ་ཐང་ཁག་ཡོངས་སུ་འཁོད་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གིས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་འཛིན་བཟུང་བཙོན་འཇུག་བྱས་པ་དེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྟེང་ནས་རྒྱ་ནག་གིས་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་རྩ་གཏོར་གཏོང་གི་ཡོད་པ་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཡོད་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།  གཞི་རྩའི་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་བོད་ཡིག་དང་བོད་སྐད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག་དང་འབྲེལ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ནས་ཁ་བྲལ་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་ཡོད་པའི་ཉེས་འཛུགས་ཀྱིས་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་དེ་སྔ་ཁོང་ཐུགས་འཕྲད་སླད་མཚོ་སྔོན་གྱི་ཏོང་ཁྲོན་ཁྲིམས་ཁང་དུ་ཞུ་གཏུག་གནང་སྐབས་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱི་གནད་དོན་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚོར་བ་རྣོ་བའི་དམིགས་བསལ་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་བཤད་པ་དང་འབྲེལ། བཀྲིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁྲིམས་ཆད་ལ་དང་ལེན་མ་ཞུས་པར་མ་ཟད་བཙོན་ཁང་ནང་གི་ལས་དོན་ལ་འདོད་བློ་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་དེ་ཁོང་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ཡང་སྤྲད་མེད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཚེས་ ༢༡ ཉིན་ཨ་རིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོའི་མཐོང་མཆན་ལ་དམ་དྲག་འཕར་མ་གནང་རྒྱུའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་འདུག ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་ད་ལན་ཨ་རི་ངོས་ནས་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་ཚོར་སླར་ཡང་དམ་དྲག་གནང་རྒྱུའི་སྤྱི་བསྒྲགས་ཤིག་སྤེལ་བའི་ཁོངས་སུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཆོས་ལུགས་རང་དབང་དང་མང་ཚོགས་སྤྱི། ལྷག་པར་དུ་སྲིད་གཞུང་དང་ལྟ་སྤྱོད་མི་མཐུན་མཁན་རྣམས་ལ་དྲག་གནོན་བྱས་དང་བྱེད་བཞིན་པར་མ་ཟད། ཁོང་ཚོའི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཚོ་དང་ཁོ་ཚོའི་ནང་མིར་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག སྐུ་ཞབས་ Pompeo མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་སྲིད་གཞུང་གིས་རྒྱ་ནག་མང་ཚོགས་དང་དེ་གའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་ཀྱིས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་གཙོས་ཆོས་ལུགས། འདུ་འཛོམས་རང་དབང་སོགས་ཀྱི་ཐད་དྲག་གནོན་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རིས་དེ་འབྲེལ་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཚོ་ཨ་རི་ནང་ཡོང་བཅུག་རྒྱུ་མིན་པའི་གནད་དོན་ཐོག་དེ་སྔ་ནས་གསལ་པོ་བཟོས་ཟིན་སྐོར་གསུངས་འདུག་པ་དང་ཆབས་ཅིག ད་ལན་ཨ་རིས་བྱེད་ཕྱོགས་དེས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ནས་ངེས་པར་དུ་འགན་ཁུར་བ་ཞིག་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག ཨ་རིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ནས་ཞི་བའི་ངང་འཐབ་རྩོད་གནང་མཁན་བོད་མིའི་སྐད་ཡིག་ལས་འགུལ་བ་བཀྲ་ཤིས་དབང་ཕྱུག་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་ཧོང་ཀོང་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་ Jimmy Lai  ལགས། ཡུ་གུར་མི་རིགས་ཀྱི་རང་དབང་རྩོད་ལེན་པ་སྐུ་ཞབས་ Ilham Tohti ལགས་སོགས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དོན་གཉེར་བ་དང་ཁྲིམས་རྩོད་པ་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཡོད་པ་དང་ཆབས་ཅིག  རྒྱ་གཞུང་ནས་ཁོང་རྣམས་འཕྲལ་མར་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པ་དང་སྒོས་རྒྱ་ནག་ནས་མང་ཚོགས་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་གུས་བརྩི་ཞུ་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་ཀྱི་དུས་སྐབས་དང་སྦྲགས་ཏེ་འཛམ་གླིང་གི་དཔལ་འབྱོར་གཙོས་མང་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་བཞིན་པའི་ཁར་འདས་པའི་དུས་ཡུན་ནང་ཨ་རྒྱ་གཉིས་བར་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་གཙོས་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་གཏན་འབེབས་དང་དེ་བཞིན་ལྷོ་རྒྱ་ནག་རྒྱ་མཚོ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས་ཕན་ཚུན་དབར་ལབ་གླེང་མང་དག་ཅིག་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ཁྲོད་ཨ་རིས་རྒྱ་ནག་གི་བཟོ་ལས་ཁང་ཆེ་གྲས་ Semiconductor Manufacturing International Corp དང་ drone འཕྲུལ་ལས་བཟོ་མཁན་ SZ DJI Technology སོགས་ཐོ་གཞུང་ནག་པོའི་ཁོངས་སུ་ཐེར་འདོན་གནང་རྒྱུ་གཙོས་ཡུ་གུར་དང་ཤིན་ཅང་ཁུལ་གྱི་ཁ་ཆེ་མི་རིགས་ཚོའི་ཐོག་ཏུ་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་དང་དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་ནང་གི་བདེ་འཇགས་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པ་ལག་བསྟར་བརྒྱུད་ཧོང་ཀོང་མང་ཚོགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་དང་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སོགས་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་མཁན་གྱི་འབྲེལ་ཡོད་དཔོན་རིགས་ཚོ་ཨ་རི་ནང་ཡོང་རྒྱུ་དང་ཨ་རིར་དངུལ་དངོས་སོགས་ཇི་ཡོད་ཐམས་ཅད་ལོངས་སུ་སྤྱོད་དབང་མེད་པ་བཟོ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཡོད་པ་རེད།ཕྱོགས་མཚུངས་ཟླ་བ་འདིའི་མགོ་སྟོད་དུ་ཨ་རི་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་ཚོགས་པའི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཅིག་དང་ཁོ་ཚོའི་ནང་མིའི་མཐོང་མཆན་ཐད་དམ་དྲག་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད།  ཟླ་བ་འདིའི་ཚེས་ ༡༡ ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་ཧོང་ཀོང་དང་མེཀ་ཀའོ་ནང་དུ་བསྐྱོད་པར་ཕྱིར་བསྐྱོད་ལག་འཁྱེར་ཡོད་པ་ཨ་རིའི་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་འཐུས་མི་དང་། གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་ཁག་གི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་རྣམས་ཀྱི་ནང་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་མཆན་བཅས་ལ་ཆག་ཡང་ཡོད་པ་རྣམས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཡོད་པར་མ་ཟད།  རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མགྲིན་ཚབ་པ་ Hua Chunying ཡིས་ཨ་རི་ནས་ཧོང་ཀོང་དང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དོན་གྱི་གནད་དོན་ཐད་ལ་ཐེ་བྱུས་གནང་མཚམས་འཇོག་དགོས་ཞེས་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།

ཕ་ཡུལ་རྔ་བ་རྨེའུ་རུ་མ་ནས་ཡིན་པའི་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཨ་ཀྱྭ་ཀྱྭ་ལགས་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འཇུག་གི་དུས་ཡུན་ཚང་ནས་བཙོན་གྲོལ་ཐོབ་སྟེ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ཐུབ་འདུག

ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཚེས་ ༡༨ ཉིན་ International Tibet Network འམ་རྒྱལ་སྤྱི་བོད་དོན་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁང་གིས་གསར་འགོད་བསྒྲགས་གཏམ་ཞིག་སྤེལ་བའི་ནང་ཉེ་ལམ་ཕྱི་ཟླ་ ༨ པའི་ནང་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་ཡོངས་གྲགས་གནང་སྟེ། རང་དབང་གི་གནས་ཚུལ་འཁོར་རྒྱུག་དང་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་བརྗོད་ཡོད་ཀྱང་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་ངོས་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་རྡོག་རོལ་མུ་མཐུད་བཏང་བའི་སྒོ་ནས་སྲིད་བྱུས་དེ་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་མེད་པ་མ་ཟད། ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་གྲོས་འཆར་ཞིག་ཕུལ་ཡང་དེར་ཡ་ལེན་བྱེད་ཀྱི་མེད་པའི་ཁར། ཞུ་གཏུག་བྱེད་མཁན་དེ་དག་ལ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་ཐབས་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག དེ་ཡང་ཚོང་ལས་ཁང་དེས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ལག་བསྟར་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་མིན་གྱི་སྙན་ཐོ་འདོན་སྤེལ་གནང་དགོས་པའི་དགོས་འདུན་བཏོན་ཀྱང་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་ཤེར་བདག་རྣམས་ཀྱིས་འོས་འཕེན་པའི་སྒོ་ནས་གྲོས་བསྡུར་བྱེད་རྒྱུའི་ཚོགས་འདུ་སྐོང་ཚོགས་མ་གནང་བར་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཁྲིམས་རྩོད་པས་གནད་དོན་དེ་གླེང་སློང་མི་ཡོང་བའི་ཐབས་ལ་གཞོལ་གྱི་ཡོད་སྟབས། འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་ས་ཡ་ ༡༨ ལྷག་གི་སྐུ་ཚབ་མཚོན་པའི་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ ༡༥༠ ནས་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་ལ་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ངོས་ནས་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ལན་འདེབས་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་བྱས་ཡོད་པ་རེད་འདུག སྐབས་དེར་བོད་རང་བཙན་སློབ་ཕྲུག་ཚོགས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་དྲིལ་བསྒྲགས་འགན་འཛིན་པདྨ་སྒྲོལ་མ་ལགས་ཀྱིས་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་འགོག་བྱས་པ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་མགོའདོགས་བྱ་རྒྱུའི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་དང་། ལྷག་པར་དུ་བྱེད་བབ་དེ་ནི་བོད་མི་གཙོ་ཡུ་གུར་དང་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་ཁ་བཙུམ་ནས་འཇོག་ཐབས་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་འབྲེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་ཞིག་གཏན་འབེབ་བྱས་པ་ཡོངས་གྲགས་གནང་ནས་ལག་བསྟར་མ་བྱས་པ་ནི་མགོ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག ད་དུང་ཤེར་བདག་ཚོགས་པའི་ཉམས་ཞིག་པ་ Sarah ཞུས་བ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་ཚོང་ལས་ཁང་དེའི་ཤེར་བདག་རྒྱུན་རིང་ཤོས་ཀྱི་གྲས་ཤིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་ཚོང་ལས་ཁང་གི་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེར་ཤུགས་སྣོན་མང་ཙམ་རྒྱག་རྒྱུའི་རེ་བ་ཡོད་པ་དང་། ཚོང་ལས་ཁང་གི་ངོས་ནས་མི་མང་གི་རེ་བ་དང་མངོན་འདོན་ལ་གཞིགས་ཏེ་ཁྲིམས་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུས་བའི་སྒོ་ནས་ལས་དོན་གཉེར་རྒྱུ་མང་པོ་ཡོད་པ་བརྗོད་འདུག གཞན་ཡང་ Vicky Wyatt ཞུས་བ་ཞིག་གིས་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་དང་ཐོག་སྲིད་བྱུས་གསར་པ་དེ་ཡོངས་བསྒྲགས་གནང་སྐབས་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་ཡིན་ཡང་ད་ལྟ་ཚོང་ལས་ཁང་གི་བྱེད་བབ་ལ་བལྟས་དུས་སྲིད་བྱུས་དེ་སྟོང་པ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། སྐབས་དེར་ཚོང་ལས་ཁང་གིས་སྨྲ་བརྗོད་རང་དབང་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་འདོག་བྱས་ཀྱང་ད་ཆ་ལྡབ་གཉིས་ཙམ་གསང་མྱུལ་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་དང་། ལྷག་པར་དུ་ཤེར་བདག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་བཀག་སྐྱིལ་བྱ་རྒྱུ་བཅས་ནི་ཆེས་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་གནད་དོན་ཞིག་ཡིན་པ་བརྗོད་འདུག གཞི་རྩའི་ཀུ་ཤུ་བཟོ་ཚོང་ཁང་གིས་བཟོ་ཚོང་ཁང་གཞན་ལྟར་མ་ཡིན་པར། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ཀུ་ཤུའི་ཁ་པར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་ནས། རྒྱ་ནག་གི་མངོན་འདོད་ལྟར་གནས་ཚུལ་མང་པོ་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་དང་ལྷག་པར་དུ་ཉེ་བའི་ལོ་ཤས་ནང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་རེ་སྐུལ་ལྟར་རྒྱ་ནག་གི་V PNs ཞེས་པའི་གནས་ཚུལ་འཚོལ་བྱེད་ལས་མཉེན་ཆས་ ༡༠༠༠ ཙམ་ནག་གསུབ་བཏང་ཡོད་པ་མ་ཟད། བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་གི་ལས་འགུལ་བ་རྣམས་རང་ཉིད་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་རྒྱུའི་སླད་དུ་ཀུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་གྱི་ཐོན་སྐྱེད་སྤྱོད་རྒྱུ་ཉེ་ཁ་ཆེ་རུ་སོང་ཡོད་པ་དང་། ཧོང་ཀོང་གི་ཁྲིམས་གཞི་གསར་པའི་གནང་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་ངོ་དེབ་དང་། Google Twitter སོགས་ནས་གནས་སྐབས་རིང་ཕྱིར་འཐེན་གནང་ཡང་སྐབས་དེར་ཁུ་ཤུ་རྟགས་ཅན་ནས་ཕྱིར་འཐེན་གནང་མེད་ཀྱང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་ HKmap.live ཞེས་པའི་མཉེན་ཆས་ཤིག་ཕྱིར་འཐེན་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཧོང་ཀོང་གི་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་ཚོར་ཉེན་ཚབས་ཆེན་པོར་བྱུང་ཡོད་པ་རེད།

ཡུ་རོབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་ཁ་སང་རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་གི་ཁུལ་དུ་མི་མང་བཀག་སྐྱིལ་གྱིས་ངལ་རྩོལ་བསྒྱུར་བཀོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་ཀྱིས།  ཁུལ་དེའི་མི་མང་བཀག་སྐྱིལ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱ་ནག་གི་དཔོན་རིགས་རྣམས་ཡུ་རོབ་ཀྱི་ནང་དུ་ཡོང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུའི་གྲོས་ཆོད་གསར་བ་ཞིག་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་འདུག

དེ་ཡང་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་སྐུ་ཚབ་ལྕམ་སྐུ Mary Lawlor ལགས་ཀྱིས་ Chang Weiping ཞུ་བའི་རྒྱ་རིགས་ཁྲིམས་རྩོད་པ་ཞིག་གིས་རང་ཉིད་རྒྱ་ནག་གིས་བཀག་སྐྱིལ་ཁྲོད་མནར་གཅོད་བཏང་བ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་རྗེས་གར་སོང་ཆ་མེད་དུ་གྱུར་བའི་གནས་ཚུལ་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་ལོ་ལྔའི་གོང་ནས་བཟུང་དམར་ཤོག་སྲིད་གཞུང་གི་དཔོན་རིགས་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱེད་མཁན་གྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་བཀར་གྱིས་དམ་དྲག་བྱེད་རྒྱུ་འགོ་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་དེ་ད་དུང་ཡང་མུ་མཐུད་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

ཨོ་གླིང་གི་གསར་ཁང་དང་ཨ་རིའི་ Wall Street Journal ཞེས་པའི་གསར་ཁང་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ལག་འབྲེལ་གྱིས་ད་བར་རྒྱ་ནག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་པའི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཡོངས་སུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་འདུག