བོད།

ཨོ་གླིང་གི་གསར་ཁང་དང་ཨ་རིའི་ Wall Street Journal ཞེས་པའི་གསར་ཁང་སོགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ལག་འབྲེལ་གྱིས་ད་བར་རྒྱ་ནག་གི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཁྱབ་སྤེལ་བྱེད་བཞིན་པའི་འབྲེལ་ལམ་དེ་ཡོངས་སུ་མཚམས་འཇོག་བྱས་འདུག

ཁ་སང་དྲྭ་རྒྱ་ནག་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཀྲུང་གོ་བོད་ལྗོངས་དྲྭ་བ་ཞེས་པའི་སྟེང་དུ་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཚེས་༨་དང་༩ ཉིན་གཞིས་རྩེ་གྲོང་ཁྱེར་གྲོ་མོ་རྫོང་དུ་རྒྱ་ནག་གིས་ཚོགས་འདུ་ཞིག་བསྡུ་སྐོང་གིས། རྒྱ་ནག་གིས་ས་བགོས་བྱས་པའི་བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་ཀྱི་མཐའ་མཚམས་སུ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལས་གཞི་རྒྱ་ཆེར་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྒྲགས་འདུག

བཞུགས་སྒར་དུ་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཉེ་ཆར་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། རྒྱ་གཞུང་གི་བཙོན་འཇུག་འོག་ཡོད་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྟངས་སྐོར་གོ་རྟོགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་བ་དང་འབྲེལ། རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་རྩིས་སྲུང་གིས་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུགབོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གིས་ཉེ་ཆར་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ནས་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༡༠ བར་སྤེལ་བཞིན་པའི་ལས་འགུལ་འདིའི་ནང་བདུན་ཕྲག་རེར་བརྙན་ཐུང་གཉིས་རེ་བྱས་ནས་བརྒྱུད་འགོད་ཀྱིས་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པའི་ལོ་རྒྱུས་བརྙན་ཐུང་དག་གི་ནང་དུ་བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་ནི་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་དབང་གཅིག་སྡུད་སྒེར་གཅོད་ལམ་ལུགས་ཀྱི་འཚེ་བ་ཐེབས་མཁན་ཡིན་པའི་གནས་སྟངས་གསལ་སྟོན་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་འོག་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁག་བརྩི་མེད་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་ཡོད་པ་ཆེས་མངོན་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ནང་དྲག་གནོན་གྱི་སྲིད་བྱུས་སྤེལ་ཁག་འཕྲལ་མར་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་སྒྲིག་ཁག་ལ་བརྩི་སྲུང་ཞུ་རྒྱུར་མིང་རྟགས་བཀོད་ཟིན་པ་ལྟར་ལག་བསྟར་དོན་འཁྱོལ་བྱེད་དགོས་པར་མ་ཟད་ལྷག་དོན་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་སྡུག་སྦྱོང་མནར་གཅོད་མྱོང་བཞིན་པའི་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་པ་རྣམས་འཕྲལ་དུ་གློད་བཀྲོལ་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་འདུག  

ཁ་སང་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མོ་དེ་ནི་དེ་སྔ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟེ་མི་ལོ་ ༧༢ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན། ཁ་སང་སུད་སི་ལྟ་བུར་ཆ་མཚོན་ན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་གོ་སྒྲིག་འོག་ཁུལ་དེར་གནས་སྡོད་བོད་མི་དང་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བ་བཅས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཇི་ནི་ཝ་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལྷན་ཁང་མདུན་ངོས་སུ་འདུ་འཛོམས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་འཕྱར་ཞིང་། རྒྱ་གཞུང་གིས་བཙན་གནོན་འོག་བོད་ནང་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་གནས་སྟངས་ཉིན་རེ་བཞིན་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་ངོས་ནས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་འབྲུ་དོན་ལྟར་དོན་འཁྱོལ་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་པའི་འབོད་སྒྲའི་འོག་ཞི་བའི་སྐད་འབོད་ཀྱི་ལས་འགུལ་དང་རྒྱལ་ཚོགས་ལ་བོད་དོན་ཞུ་གཏུག་གི་ཞུ་སྙན་ཕུལ་ཏེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་ཐེངས་ ༧༢ སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་། སྐབས་དེར་སུད་སི་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་འཆི་མེད་རིག་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནི་འཛམ་གླིང་ཐོག་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཆེས་སྡུག་ཤོས་ཡིན་པ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཡོངས་གྲགས་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། རྒྱ་གཞུང་དེ་སྟོབས་ཤུགས་ཇི་ཙམ་ཆེ་ཡང་༸གོང་ས་མཆོག་གིས་དབུ་ཁྲིད་པའི་བོད་མིའི་བདེ་དོན་གྱི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་ནུས་པ་དེ་དུས་ནམ་ཡང་བསུབ་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། སྐབས་དེར་ལས་འགུལ་ཐོག་ཕེབས་པའི་སུད་སི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཟུར་པ་སྐུ་ཞབས་ Rene Longel ལགས་ཀྱིས་བོད་དོན་འཐབ་རྩོད་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་འབྲེལ་སླེབས་ལ་ཉེ་བའི་སུད་སི་དང་རྒྱ་ནག་དབར་གྱི་གསང་བའི་གྲོས་མཐུན་བསྐྱར་བཟོ་མཚམས་འཇོག་དགོས་པ་དང་། ཡིག་ཆ་མེད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་ཚོ་སུད་སི་གཞུང་གིས་བདག་པོ་རྒྱབ་དགོས་པ། དེ་བཞིན་སུད་སི་གཞུང་གིས་རྒྱ་གཞུང་གི་གསང་མྱུལ་དོགས་ཟོན་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། ཡོ་རོབ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཟམ་མདོ་བྱམས་པ་ཚེ་རིང་ལགས་དང་སྤྱི་འཐུས་དབང་པོ་བཀྲས་མཐོང་ལགས་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་བོད་ནང་དུ་བོད་མིའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་བཞིན་པར་ངོ་རྒོལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་ཏེ་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱ་སྤྱོད་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་གནང་སོང་།དེ་བཞིན་སུད་སི་དང་ལིག་ཏེན་སིཊཡན་བོད་རིགས་མི་མང་གི་ཚོགས་གཙོ་ནོར་བུ་ལགས་དང་ས་གནས་བེུད་ཚོགས་པ། ཡོ་རོབ་གཞོན་ནུ་མཐུན་ཚོགས་བཅས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་ཚོས་ཀྱང་གཞིས་བཞུགས་བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་དང་རྒྱ་ནག་གི་བཙན་གནོན་འོག་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་བའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་དང་མྱ་ངན་གུས་བཏུད་ཞུས་པར་མ་ཟད། རྒྱལ་ཚོགས་གཙོས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་གཞུང་ཁག་ཚོས་རྒྱ་ནག་གི་བྱ་སྤྱོད་ཐོག་ཁུ་སིམ་མ་བཞུགས་པར་བོད་ཀྱི་བདེན་དོན་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱིས་བཞེངས་གནང་ཡོང་བའི་གཏམ་བཤད་སོགས་སྤེལ་ཡོད། ཁ་སང་ཕྱི་དྲོ་སུད་སི་རྒྱལ་ས་སྦན་དུ་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུར་དང་བཙན་གནོན་འོག་ལྷུང་བའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་སྲུང་སྐྱོབ་གནང་མཁན་ Society for threaten People ཚོགས་པའི་གོ་སྒྲིག་འོག་བོད་མི་དང་ཡུ་གུར་བ་བཅས་ནས་ད་བར་རྒྱ་ནག་དམར་པོའི་གཞུང་གིས་བཙན་གནོན་བཏང་བའི་མང་ཚོགས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་སྒྲོན་མེའི་ལས་འགུལ་བརྒྱུད་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཡང་ཞུས་ཡོད་པ་རེད།དེ་མིན་ཁ་སང་གི་ཉིན་མོ་དེ་འཛམ་གླིང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཉིན་མོ་དང་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་ནང་ཆེས་སྙན་པར་གྲགས་པའི་ནོར་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་བསྐྱངས་ནས་བགྲང་བྱ་ ༣༡ ཧྲིལ་པོ་འཁོར་བའི་དུས་ཚིགས་ཀྱང་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེས་ན་ཡོ་རོབ་ཨོ་སི་ཀྲི་ཡ་དང་འཇར་མ་ནིར་བོད་དོན་ཞི་བའི་ལས་འགུལ་བ་དང་ཡོ་རོབ་རྒྱལ་ཁབ་ཕ་རན་སི་དང་དབྱིན་ཡུལ། ཨི་ཊ་ལི་བཅས་སོ་སོར་ད་ལྟའི་ས་གནས་ཀྱི་གནས་བབ་ལ་གཞིགས་པའི་སྨོན་ལམ་གསུང་འདོན་དང་། དྲ་ལམ་བརྒྱུད་དེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་མཛད་འཕྲིན་ལ་རྗེས་དྲན་གྱི་གླེང་མོལ་ལས་རིམ། རྩོམ་ཡིག་དང་རི་མོ་འགྲན་སྡུར། དེ་བཞིན་ས་གནས་བོད་མི་རྒན་གཞོན་དར་གསུམ་གྱིས་རང་ལུགས་ཟབ་སྦྱོར་ལེགས་པར་སྤྲས་ནས་མགོན་པོ་༸གང་ཉིད་མཆོག་ལ་བསྟོད་དབྱངས་དང་བསྟོད་ཚིགས་བཅས་ཕུལ་ཏེ་དགའ་སྐྱིད་དཔལ་ལ་རོལ་ནས་ཉིན་མོ་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུག གཞན་ཡང་ཁེ་ན་ཌའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེ་གྲས་ Toronto ནང་ལ་མཚོན་ན་ཁུལ་དེར་རྟེན་གཞིབྱས་པའི་གངས་ལྗོངས་ཆོས་ལྡན་གླིང་གི་ཚོགས་ཁང་དུ་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་འབུལ་བཞེས་མཛད་པའི་དུས་དྲན་དྲྭ་རྒྱ་བརྒྱུད་སྲུང་བརྩི་ཞུས་པ་དང་ས་གནས་བོད་རིགས་གཞོན་སྐྱེས་ཚོར་༸རྒྱལ་བའི་ཕྱག་དེབ་ཁག་དང་གཟེངས་རྟགས་གང་བཞེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐོར་ངོ་སྤྲོད་ཀྱང་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ California ནང་བོད་མི་དང་བླངས་པ་ཁག་ཅིག་ནས་ཁུལ་དེའི་ནང་གི་ Homeless People འམ་ཉམ་ཐག་སྡོད་ཁྱིམ་མེད་པའི་མི་མང་རྣམས་ལ་ཟས་གོས་དང་ཉལ་ཆས་སོགས་ཀྱི་རོགས་རོལ་རྒྱ་ཆེ་གནང་སྟེ་དུས་ཁྱད་དེ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་འདུག རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་ལྡི་ལིར་མཚོན་ན་འཕགས་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པས་ཁ་སང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གི་ཉིན་མོ་དང་བསྟུན་རྒྱ་གཞུང་གི་བཙན་གནོན་འོག་མི་སྤྱོད་ལས་འདས་པའི་ངལ་བ་མྱོང་བཞིན་པའི་གཞིས་ལུས་བོདམི་དག་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཞུ་ཕྱིར་ལྡི་ལིའི་ Raagjatt ནས་བོད་སྒར་བསམ་ཡས་གླིང་བར་སྦག་སྦག་སྐོར་སྐྱོད་ཀྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་འདུག་པར་མ་ཟད། ལས་འགུལ་ནང་འཕགས་བོད་མཛའ་འབྲེལ་ཚོགས་པའི་ཚོགས་མི་གཙོས་ས་གནས་བོད་མི་ཁྱོན་མི་གྲངས་ ༢༠༠ ཙམ་གྱིས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག

དེ་རིང་བོད་ཟླ་བཅུ་པའི་ཚེས་༢༥ ཕྱི་ཟླ་༡༢་ཚེས་༡༠ སྟེ་དགའ་ལྡན་ལྔ་མཆོད་ཉིན་མོར་བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་དྲ་ལམ་བརྒྱུད་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་རྟེན་འབྲེལ་བསྟོད་པ་དང་ལམ་རིམ་བསྡུས་དོན་གྱི་བཀའ་ཆོས་བཀའ་དྲིན་སྩལ་བ་དང་འབྲེལ། བོད་ནང་གི་བོད་མི་ཚོས་༸གོང་ས་མཆོག་ལ་ཡིད་ཆེས་དང་དད་མོས་ལ་གཟིགས་པ་ཡིན་ན། མགོན་པོ་གང་ཉིད་ནི་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་ཀྱི་བླ་སྲོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་། གང་ཉིད་ནས་བོད་རྒྱ་ཆེའི་མང་ཚོགས་སླད་སྔར་གྱི་ལུང་བསྟན་བཞིན་དགུང་ལོ་བརྒྱ་དང་བཅུ་གྲངས་ཤིག་གི་བར་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་མཛད་རྒྱུའི་ཐུགས་སྨོན་མཛད་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བཀའ་གནང་སོང་།

དེ་རིང་སྔ་དྲོ་ཕྱག་ཚོད་བཅུ་དང་ཕྱེད་ཀའི་སྟེང་། གངས་སྐྱིད་སྲིད་སྐྱོང་ཚོགས་ཁང་དུ་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་བོད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་ལ་འཛམ་གླིང་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་འབུལ་བཞེས་ཀྱི་རྗེས་དྲན་དགའ་སྟོན་མཛད་སྒོ་ཐེངས་ ༣༡ པ་སྲུང་བརྩི་ཞུས་སོང་།

དེ་རིང་གི་གསར་འགོད་གསར་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་རིམ་གྱི་ཐོག་ཏུ། བོད་ཀྱི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་དང་མང་གཙོ་འཕེལ་རྒྱས་ལྟེ་གནས་ཁང་གི་འགན་འཛིན་ཚེ་རིང་མཚོ་མོ་ལགས་ཀྱིས། ཐེངས་འདིའི་དཔེ་འདི་ནི་བོད་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་མི་ལོ་བཞི་བཅུ་ལྷག་ལ་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང་མཁན་གྱི་ཞིང་གཤེགས་དམ་པ་ངག་ཆོས་འཕེལ་ལགས་ཀྱིས་མི་ལོ་ཉེར་བཞི་ཙམ་གྱི་རིང་ལ་སྐུ་ངལ་འཛེམས་མེད་ཀྱིས་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་དང་སྲིད་གཞུང་ཁག་གིས་ཀུན་གཟིགས་༸པཎ་ཆེན་རིན་པོ་ཡང་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་ཐོག་རྒྱུན་མཐུད་ནས་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་འདྲི་རྩད་རིམ་པ་བྱས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་གཞུང་ཡིག་ཁག་ཕྱོགས་སྒྲིག་དང་མཉམ་ཞིབ་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་སྟབས། བོད་ཡིག་གི་ལམ་ནས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་ཕན་ཐོག་ཆེན་པོ་འབྱུང་རྒྱུའི་དཔེ་དེབ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།

པེན་རྒྱལ་སྤྱིའི་རྩོམ་པ་པོ་མཐུན་ཚོགས་ཀྱིས་འདི་ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༡༠ ཉིན་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་དང་མང་གཙོའི་ལས་འགུལ་བ་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་སུ་འཛམ་གླིང་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེ་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་ནས་མི་ལོ་བཅུ་འཁོར་ལ་ཉེ་བའི་དུས་དྲན་དང་བསྟུན་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་ནང་ད་ལྟའང་དཀའ་སྡུག་མྱོང་བཞིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ཁག་ཅིག་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་ཐབས་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་བཞིན་པའི་ཁོངས་སུ་མཆོད་མེ་དྲ་བའི་རྩོམ་སྒྲིག་པ་དཀོན་མཆོག་ཚེ་འཕེལ་ལགས་མཚན་འདོན་གནང་འདུགཚོགས་པ་དེས་སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་དམ་པ་དེ་ཉིད་སྐུ་འཚོ་བཞུགས་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་རིག་ལ་ལེགས་སྐྱེས་ཕུལ་བ་དང་དེ་བཞིན་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་གཞི་རྩའི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཁྱབ་སྤེལ་བཏང་བ་སོགས་དང་འབྲེལ་ནས་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་འགོ་འཛུགས་དང་འབྲེལ། ལས་འགུལ་དེ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་གྱི་སྲིད་བྱས་འོག་ཏུ་འཛིན་བཟུང་བཀག་སྐྱིལ་བྱེད་བཞིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་ Gui Minhai དང་། Yang Hengjun དེ་བཞིན་བོད་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོ་དཀོན་མཆོག་ཚེ་འཕེལ་ལགས་ཀྱང་མཚན་འདོན་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གིས་ཁོང་ལ་ཁྲིམས་བཤེར་གྱི་ཐོབ་ཐང་ཙམ་ཡང་སྤྲད་མེད་པར་འཛིན་བཟུང་བྱས་པ་མངོན་གསལ་གྱིས་ཆ་རྐྱེན་གང་ཡང་མེད་པར་ཁོང་གང་མགྱོགས་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་བར་འབོད་སྐུལ་གནང་འདུག ཐེངས་འདིའི་དྲིལ་བསྒྲགས་ཀྱི་ལས་འགུལ་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འོག་ཏུ་ཡོད་པའི་རྩོམ་པ་པོ་དེ་དག་གི་ད་ལྟའི་གནས་བབ་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡོང་ཐབས་དང་། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་རྩོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་རྣམ་པའི་གནད་དོན་ལ་རྩོད་ལེན་གནང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་ཐབས། གཞན་ཡང་བཙོན་ཁང་ནང་གི་རྩོམ་པ་དེ་དག་དང་ཁོང་ཅག་གི་ནང་མི་རྣམས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བརྗེད་མེད་པའི་བརྡ་སྟོན་གྱི་ལས་འགུལ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་པར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་ནང་གི་མཆོད་མེ་དྲ་བའི་རྩོམ་སྒྲིག་པའམ་རྩོམ་པ་པོ་དཀོན་མཆོག་ཚེ་འཕེལ་ལགས་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༨ ལོའི་བོད་ཁམས་ཡོངས་ཀྱི་ས་བྱི་ལོའི་ཞི་རྒོལ་ཆེན་མོ་དང་འབྲེལ་ནས། ཁོང་གིས་རྒྱ་ནག་གི་གསང་བ་ཕྱིར་བསྒྲགས་བྱས་པའི་ཉེས་མིང་གི་འོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༩ ལོའི་ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཀན་སུའུ་ཞིང་ཆེན་ཀན་ལྷོ་བོད་རིགས་རང་སྐྱོང་ཁུལ་རྨ་ཆུ་རྫོང་དུ་རང་ཁྱིམ་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས། ༢༠༠༩ ལོའི་ཟླ ༡༡ ནང་ས་གནས་སྲིད་གཞུང་ཁྲིམས་ཁང་གིས་ལོ་བཅོ་ལྔའི་དུས་བཅད་བཙོན་འཇུག་བྱས་ཏེ་ད་ཆ་མི་ལོ་ཧྲིལ་པོ་བཅུ་གཅིག་ཙམ་ཕྱིན་ཡོད་པ་རེད། རྩ་བའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་༡༠ ཉིན་མོ་ནི་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༤༨ ལོར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ཡོངས་ཁྱབ་གསལ་བསྒྲགས་བསྐྱངས་པའི་ཉིན་མོ་དང་། སྐུ་ཞབས་ Liu Xiaobo ལགས་སུ་འཛམ་གླིང་ནོ་སྦེལ་ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཕུལ་བའི་ཉིན་མོ། དེ་བཞིན་ཁོང་དང་ཁོང་གི་ལས་རོགས། རྒྱ་ནག་གི་མང་གཙོ་དོན་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ ༢༠༠༨ ལོའི་བཅའ་ཁྲིམས་ཞེས་པ་འགྲེམས་སྤེལ་གྱིས་རྒྱ་ནག་གི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས་པའི་ཞུ་སྐུལ་གནང་བའི་དུས་ཆེན་གསུམ་འཛོམས་ཤིག་འཁེལ་ཡོད་སྟབས། ཞིང་གཤེསགས་དམ་པ་ཁོང་གི་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་མི་ཚེར་རྗེས་དྲན་ཞུ་བ་དང་ཆབས་ཅིག རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་འོག་གི་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་གློད་བཀྲོལ་ཡོང་ཐབས་ལ་དམིགས་པའི་ལས་འགུལ་ཞིག་སྤེལ་འཆར་འདུག དེའི་བར་ན་བོད་ནང་ནས་འབྲེལ་ཡོད་གནས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་ཐོན་པར་མདོ་སྨད་མང་ར་རྫོང་ནས་ཡིན་པའི་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་མ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ཞུ་བ་ཞིག་རྒྱ་ནག་གི་འཛིན་བཟུང་བཙན་ཁྲིད་ཀྱིས་ད་ཆ་གར་ཡོད་གནས་སྟངས་ཤེས་རྟོགས་མེད་པར་གྱུར་འདུག དེའང་མང་ར་རྫོང་། མགོ་མང་གྲོང་བརྡལ། འབྲོག་རུ་སྡེ་བའི་བོད་ལྗོངས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོའི་སློབ་མ་ཀུན་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་འདི་ལོའི་དབྱར་ཐོག་ཏུ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་པ་དང་། མང་ར་ནས་ཡིན་པའི་བཞུགས་སྒར་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་གྱི་བོད་མི་ཞིག་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་དོན་ལྟར་ན། ཀུན་བཟང་རྒྱལ་མཚན་ལགས་དང་ལྷན་དུ་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཏེ་གློད་བཀྲོལ་ཐོབ་མཁན་ཞིག་གིས་ཁོང་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་དཔེ་དེབ་ཅིག་བོད་ཁུལ་དུ་ཚོང་འགྲེམས་བྱས་པར་བརྟེན་ནས་འཛིན་བཟུང་བྱས་ཡོད་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ལས། ད་ལྟའི་ཆར་ཁོང་གི་ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་གང་དུ་བཀག་སྐྱིལ་བྱས་ཡོད་པའི་གནས་ཚུལ་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཚུལ་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་སོང་།  

ཡུ་རོབ་སྤྱི་མཐུན་ལྷན་ཚོགས་ནས་ཕྱི་ལོག་གི་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་གཏོང་མཁན་གྱི་དཔོན་རིགས་ཁག་ཡུ་རོབ་ནང་དུ་ཡོང་རྒྱུར་བཀག་སྡོམ་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་མངོན་གསལ་གནང་འདུག