Day4

སྤྱི་འཐུས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་མ་ཚང་བར་བརྟེན་གྲོས་ཚོགས་ཕྱིར་བཤོལ།

དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ལས་རིམ་ཐོག་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་འོས་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་རེ་གསུམ་པའི་ནང་གསེས་གཉིས་པའི་ག་པའི་ཐོག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ཐོག་བརྗོད་པ་གཉིས་པར་ཕེབས་སྐབས། སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་ད་ཡོད་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་ལས་ཚབ་དང་ཁྲིམས་པ་གཞན་གཅིག་བཅས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཁྲིམས་འགལ་གྱིས་བཙན་འཛུལ་བྱས་པར་ངོས་འཛིན་གནང་སྟེ་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་གླེང་སློང་རིམ་པ་གནང་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གྲོས་ཚོགས་ནས་ངོ་རྒོལ་ཕྱིར་ཐོན་གནང་རྐྱེན་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་ཡོད་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་མ་ཚང་པས་གྲོས་ཚོགས་བར་མཚམས་འཇོག་དགོས་བྱུང་ཡོད།དེའང་སྔ་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༡ ནང་སྐབས་དེའི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ལས་ཡུན་གཙང་ནས་རྒས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་རྗེས། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་གནང་ཡོད་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསལ་བའི་འོས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མི་རག་མེད་པ་ལྟར་སྐབས་སྔོན་མའི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་འོས་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་གྲོས་ཚོགས་སུ་བསྣམས་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་ངོ་ཡོད་སྤྱི་འཐུས་ ༢༡ ལས་མ་བྱུང་རྐྱེན་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་གཏན་འབེབས་གནང་ཐུབ་མེད།དེ་རིང་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པའི་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་སྔ་དྲོའི་ལས་རིམ་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་སླར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གིས་ནང་དོན་ཕུལ་བའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༢༡ པ་བསྣམས་ཕེབས་པ་དང་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་འོས་ཆོས་དང་འབྲེལ་བཅའ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་རྙིང་པར་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱས་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་སུམ་ཅུའི་རིང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་བསྐོ་གཞག་དགོས་རིགས་ནང་གསེས་འདིའི་ཆ་རྐྱེན་ཁག་ལ་བསྟུན་གནང་མི་དགོས་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་དེར་བསྐྱར་བཅོས་བསྣམས་ཕེབས་སྟེ། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམས་ཁྲིམས་ཁང་ངམ་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་འོག་མ་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་ནམ་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་ལས་འཁུར་བླངས་མྱོང་བའམ། དམའ་མཐར་ཉེ་བའི་ཁྲིམས་ལུགས་རམ་འབྱམས་པའི་ལག་ཁྱེར་ LLB ཡོད་པ་གང་ཞིག་ལོ་བཅུ་ཡན་ཁྲིམས་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་འགན་བླངས་མྱོང་བའམ། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲིམས་དང་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཁྲིམས་རྩོད་པའི་ལག་ཁྱེར་ཡོད་པ་གང་ཞིག་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ལོ་ངོ་ ༡༥ ཡན་ལས་འགན་བླངས་མྱོང་བ། ཡང་ན་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་མ་ལག་ཏུ་ལོ་ངོ་ ༡༥ ཡན་གྱི་ཞབས་ཞུའི་ཉམས་མྱོང་ལྡན་པ་ཞིག་དགོས་པ་ཡིན་ཅེས་བཀོད་འདུག འོན་ཀྱང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་དོན་འགྲོ་ལུགས་གཞིར་བཟུང་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་དེའི་བརྗོད་པ་དང་པོའི་ཐོག་ཕེབས་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་ཆ་རྐྱེན་བཞི་པོའི་ཁྱབ་ཚད་གསལ་པོ་མེད་པ་དང་། དེའི་ནང་དུ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་ཚུད་ཀྱི་མེད་པའི་ཐབས་བྱུས་ལྟ་བུ་མངོན་རྒྱུ་ཡོད་པ། དེ་བཞིན་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་སྔོན་མའི་སྐབས་འཛག་པའི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་དང་དོན་གཅིག་པ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་དོགས་དྲི་མང་དག་ཅིག་གནང་ཡོད།དེ་འབྲེལ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་གྲོས་བསྡུར་ཞུས་རྗེས་དེ་རིང་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་སྐབས་དོགས་དྲི་ཁག་གཅིག་ཁ་གསལ་དང་ཟུར་བརྗོད་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་ཕྱིར་འཐེན་གྱིས་དེའི་ནང་མང་གཙོའི་བཀའ་བ་གསུམ་གྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་ཡོངས་རྫོགས་ཚུད་ཀྱི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོང་།དེ་རྗེས་བརྗོད་པ་གཉིས་པའི་ཐོག་ཕེབས་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་ད་ལྟའི་ཁྲིམས་འཆར་དེ་ད་ཡོད་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་རྣམ་པས་ཕུལ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། དེ་སྔའི་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་གསོན་གནས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་དེ་དག་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པས་ཁྲིམས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་མེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཁག་གཅིག་གིས་བསྐྱར་བཅོས་ཁྲིམས་འཆར་འདི་མ་འོངས་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་བདམ་རྒྱུའི་སྐོར་ཡིན་པ་ལས་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་དང་འབྲེལ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཡོད། ལྷག་དོན་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པ་ད་ལྟ་གསོན་གནས་ཡིན་པར་ངོས་འཛིན་གྱིས་ཁྲིམས་ཞིབ་རྣམས་ཁྲིམས་འགལ་རེད་ཅེས་གསུངས་ཚེ་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཡོད་པའི་སྤྱི་འཐུས་ཡོངས་རྫོགས་ཁྲིམས་འགལ་ཡིན་པའི་ལས་རིམ་རྣམ་གཞག་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ཀྱིས་ཆེད་བཏོན་གནང་ཡོད་ཀྱང་། ཡིག་ཆ་ཨང་ ༣༩ པའི་གནད་དོན་མུ་མཐུད་གླེང་སློང་གནང་མཁན་ཁ་ཤས་བྱུང་རྗེས་སྤྱི་འཐུས་ ༡༣ གྱིས་ངོ་རྒོལ་ཕྱིར་ཐོན་གནང་རྐྱེན་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་ ༢༨ ལས་མེད་སྟབས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་ཡོད་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་མ་ཚང་པའི་གནས་སྟངས་དང་འབྲེལ་གྲོས་ཚོགས་འཚོགས་མ་ཐུབ་པའི་གནས་སྟངས་བྱུང་ཡོད།ཉིན་རྒྱབ་ཀྱི་ཚོགས་དུས་དབུ་འཛུགས་གནང་སྐབས་སུའང་སྤྱི་འཐུས་མང་དག་ཅིག་མུ་མཐུད་ཚོགས་བཅར་གནང་མེད་པ་དང་། ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གིས་ཁྲིམས་འཆར་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ལས་རིམ་མིན་པར་ལས་བསྡོམས་ཐོག་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་སྐོར་གསུངས་ཡོད་ཀྱང་། ཕྱིར་ཐོན་གནང་བའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམས་འཚོགས་ཞུགས་མ་གནང་བར་བརྟེན་ངོ་ཡོད་རྩ་འབོར་གྱི་གསུམ་ཆ་གཉིས་མ་ཚང་བའི་གནས་སྟངས་འོག་ནས་གྲོས་ཚོགས་གནངས་སྔ་དྲོ་བར་ཚོགས་སེང་འཇོག་དགོས་བྱུང་སོང་། པར་ཁག བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས། བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས།

བཞུགས་སྒར་དུ་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཞི་པ་འཚོགས་བཞིན་པ་དང་བསྟུན དེ་རིང་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་ཁ་ཉིན་ཕྱི་ཚེས་ ༨ ཀྱི་ཕྱི་དྲོར་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་མོ་ Elizabeth གཉིས་པ་དགུང་གྲངས་ ༩༦ ཐོག་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་མྱ་ངན་གུས་འདུད་མཚོན་ཕྱིར་ངག་བཅད་གནང་སྟེ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།  སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་བའི་གཞུང་འབྲེལ་མྱ་ངན་གུས་འདུད་ཀྱི་རྗེས་དྲན་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་གྱི་ཡིག་ཆ་ཨང་ ༢༠ པར་རྒྱལ་མོ་སྐུ་གཤེགས་དམ་པའི་རྨད་བྱུང་མཛད་རྗེས་རྣམས་ལ་གུས་བཀུར་ཆེ་བསྟོད་ཀྱིས་བསྔགས་བརྗོད་དང་། ཁོང་ཉིད་སྐུ་ཚེ་མ་ཟིན་པར་འཛམ་གླིང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་དབྱིན་ཡུལ་མནའ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ཚོར་གྱོང་གུད་ཆེ་ན་པོ་ཡོད་པས་ཤུལ་བཞུགས་རྒྱལ་སྲས་རྒྱལ་པོ་ Charles གསུམ་པ་མཆོག་གི་སྐུ་འཁོར་དང་དབྱིན་ཡུལ་མི་མང་རྣམས་ལ་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ནས་གཞིས་བྱེས་བོད་མི་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ཏེ་ཐུགས་གསོ་དང་། དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕུགས་འདུན་བཟང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་། ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་བདེ་ནས་བདེ་བར་བགྲོད་པའི་སྨོན་ལམ་ཤུགས་དྲག་ཞུ་རྒྱུ་བཅས་བཀོད་འདུགསྐབས་དེར་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་མི་འགྱུར་རྡོ་རྗེ་ལགས་ཀྱིས་དབྱིན་ཡུལ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་བོད་དང་དམིགས་བསལ་གྱི་འབྲེལ་བ་ཡོད་པ་དང་། ཞིང་གཤེགས་རྒྱལ་མོའི་ཡབ་གཞིས་ཕོ་བྲང་ནས་བོད་མི་དང་བོད་དོན་ལ་དགོངས་པ་བཞེས་སྟངས། ལྷག་པར་དུ་དམ་པ་ཁོང་དང་རྒྱལ་པོ་ Charles གསུམ་པ་མཆོག་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ལ་བརྩི་བཀུར་ཞུ་སྟངས་དང་འབྲེལ་བ་གནང་སྟངས་སོགས་ཧ་ཅང་ཐུགས་ཉེ་པོ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་སྦྲགས། རྒྱལ་པོ་ Charles གསུམ་པ་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༠༡ ལོར་དབྱིན་ཡུལ་དོན་གཅོད་དང་དེའི་ཁུལ་དུ་གནས་པའི་བོད་རིགས་རྣམས་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་གདན་ཞུ་གནང་སྟེ་༸གོང་ས་མཆོག་གི་༸སྐུའི་འཁྲུངས་སྐར་སྲུང་བརྩི་གནང་བ་ཐེངས་དང་པོ་དང་འབྱུང་འགྱུར་དེ་ལྟར་དཀའ་སྐོར་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་བོད་མིའི་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་ནས་དེ་སྔ་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཅང་ཛི་མིན་གྱི་གཞུང་འབྲེལ་ཕྱོགས་སྐྱོད་སྐབས་ཤིག་ལ་འཛམ་གླིང་སྤྱི་ལྟར་གཞུང་འབྲེལ་གྱི་ཆེ་བསྟོད་གསོལ་ཚིགས་འདེགས་འབུལ་ཞུ་སྲོལ་ཡོད་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གིས་སྐབས་དེར་གསོལ་སྟོན་ལ་ཕེབས་མེད་པ་དང་། ཕྱིས་སུ་གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དང་འགྲོ་བ་མི་ཐོབ་ཐང་རྡོག་རོལ་བཏང་བར་ངོ་རྒོལ་གྱི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་ཡིན་པ་སོགས་ལུང་འདྲེན་དང་འབྲེལ་ཏེ་རྒྱལ་མོ་དམ་པ་མཆོག་ལ་ཐུགས་གསོ་དང་རྒྱལ་པོ་གསུམ་པ་ Charles མཆོག་གི་དགོངས་པ་རྣམས་༸གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་དང་མཐུན་པའི་ཐོག་ནས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཐོག་ཞབས་འདེགས་ཞུ་ཐུབ་པའི་ཐུགས་སྨོན་མཚམས་སྦྱོར་བཅས་ཞུས་ཡོད།དབྱིན་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་སྲིད་དུས་ཡུན་རིང་ཤོས་གནང་མཁན་དབྱིན་ཇིའི་རྒྱལ་མོ་ Elizabeth གཉིས་པ་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་བོད་རིགས་སྤུན་ཟླ་ཡོངས་ཀྱི་ཚབ་ཞུས་ནས་ཕོ་བྲང་གི་སྐུ་འཁོར་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་འབྲེལ། དམ་པ་ཁོང་གིས་མི་མང་གྱི་དོན་དུ་སྤྱི་དོན་སྙིང་བཅངས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྲིད་བསྐྱངས་པ་དེ་ནི་གཟི་བརྗིད་ལྡན་ཞིང་། སྙིང་སྟོབས་ལྡན་པའི་མིག་དཔེར་འོས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་གསུངས་འདུག

སྐབས་ ༡༧ ཕའི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གསུམ་པའི་ལས་ཉིན་རིམ་པའི་ཐོག་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་ནས་གང་ལྗོངས་དཔལ་འབྱོར་ཞབས་ཞུ་ཁང་དང་སྣར་ཐང་པར་ཁང་སྒོ་རྒྱག་རྒྱུའི་ཐད་ལ་དོགས་འདྲི་བསྐྱར་ཟློས་ཡང་ཟློས་ཕེབས་དོན་ལྟར། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གཉིས་ཙམ་གྱི་དགོངས་ཚུལ་ཙམ་མིན་པར་དེའི་ཐད་གྲོས་ཚོགས་ནས་ཐུགས་ཐག་གཅོད་དགོས་པ་གསུངས

དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གི་འཆར་འབུལ་ཡིག་ཆུང་ཞིག་སྲིད་སྐྱོང་བརྒྱུད་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོར་ཕུལ་བ་ལྟར། ཡིག་ཆུང་དེའི་ནང་ཚོགས་ཆུང་ངོས་ནས་དངོས་དང་དྲ་ཐོག་བཅས་སུ་གོ་བསྡུར་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མིའི་ཆེད་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་ཞུས་ཀྱང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ ༡ དང་ ༢ པ་གཉིས་སུ་གསལ་བའི་འོས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་ འོས་མིའི་མཚན་གཞུང་ཞིག་འབུལ་ཐུབ་མ་སོང་ཞེས་གསུངས་འདུག གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དྭགས་པོ་བསོད་ནམས་ནོར་བུ་མཆོག་སྔར་ལོའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ནས་ལས་ཡུན་གཙང་ནས་རྒས་ཡོལ་དུ་ཕེབས་ཡོད་པ་ལྟར། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་དང་པོའི་ནང་། ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་སོ་སོའི་གོ་ཡུལ་སྟོང་པ་ནམ་ཐོན་ལ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་ཚོགས་གཞོན། སྲིད་སྐྱོང་བཅས་ཚང་འཛོམས་བྱུང་ན་སྨོས་མེད་དང་། གལ་ཏེ་ཚང་འཛོམས་མ་ཐུབ་ཚེ་ངོ་ཡོད་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སྐབས་དེའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཁོ་ནའི་ཆེད་བསྐོ་འཛུགས་བྱས་པའི་མི་འགྲོ་གསུམ་མམ་ལྔ་ཡོད་པའི་འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཉིས་ལྡབ་ལས་མ་ཉུང་བའི་འཆར་ཕུལ་ལྟར་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་སུ་འོས་བསྡུའི་ལམ་ནས་མང་མོས་ཐོབ་པ་དེར་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའམ་ཁྲིམས་ཞིབ་པར་འོས་ཐོན་བྱུང་བར་ངོས་འཛིན་བྱ་རྒྱུ་བཅས་གསལ་བ་ལྟར། ཐེངས་འདིའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་ཁོངས་སུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་ཟུར་པ་བློ་བཟང་དར་རྒྱས་མཆོག་དང་། བཀའ་ཟུར་རིན་ཆེན་མཁའ་འགྲོ་མཆོག དེ་བཞིན་བཀའ་ཟུར་ཐུབ་བསྟན་ལུང་རིག་མཆོག་བཅས་བསྐོ་གཞག་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་རིང་འོས་མི་འདེམས་སྒྲུག་ཚོགས་ཆུང་གི་འཆར་འབུལ་ཡིག་ཆུང་ནང་དུ་ཚོགས་ཆུང་གིས་ཐབས་ཤེས་ཡོད་རྒུ་ཞུས་ཀྱང་། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ ༡ དང་ ༢ པ་གཉིས་སུ་གསལ་བའི་འོས་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚང་བའི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བའི་འོས་མིའི་མཚན་གཞུང་ཞིག་འབུལ་ཐུབ་མེད་པ་སྙན་གསེང་ཞུས་རྗེས། ཚོགས་གཙོའི་ངོས་ནས་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་དང་གོ་བསྡུར་གནང་བའི་ཐོག་གཟའ་འཁོར་རྗེས་མའི་ནང་འཚོགས་རྒྱུའི་སྔོན་རྩིས་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་སུ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ཐབས་ཐད་ལ་གོ་བསྡུར་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོང་། སྤྱིར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ ནང་གསེས་གཉིས་པ་དེ་ནི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ཀྱི་འོས་ཆོས་སྐོར་ལ་ཡིན་པ་དང་། ནང་གསེས་གཉིས་པའི་ག་པར་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་ནི་ཁྲིམས་ཁང་ཞིག་ནང་ལོ་ལྔའི་རིང་མུ་མཐུད་ཁྲིམས་དཔོན་གྱི་ལས་འཁུར་བྱས་མྱོང་བའམ། ཡང་ན་ཉུང་མཐར་ལོ་བཅུའི་རིང་ཁྲིམས་རྩོད་མཁས་པའི་གྲས་སུ་ཚུད་པ་བཅས་ལ་མ་གཏོགས་འོས་བབ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། འོན་ཀྱང་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ཉིད་ལག་ལེན་འགོ་འཛུགས་བྱས་པ་ནས་བཟུང་ལོ་སུམ་ཅུའི་རིང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་བཅས་བསྐོ་གཞག་དགོས་རིགས་ནང་གསེས་འདིའི་ཆ་རྐྱེན་ཁག་ལ་བསྟུན་གནང་མི་དགོས་ཅེས་གསལ་ཡོད་པ་རེད། ད་ཆ་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་ལོ་ངོ་ ༣༠ སོང་ཟིན་སྟབས། བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་མ་གནང་བར་དུ་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་ཆེ་བ་དང་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་གཞན་གཉིས་ལ། བཅའ་ཁྲིམས་དོན་ཚན་ ༦༣ པའི་ནང་གསེས་དོན་ཚན་ ༢ པའི་ག་པར་གསལ་བའི་འོས་ཆོས་ཚང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། སྔར་ལོའི་ཕྱི་ཟླ་ ༡༠ པའི་ནང་ཚོགས་པའི་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་དང་པོའི་ཐོག བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་ཁྲིམས་འཆར་ཞིག་ཕེབས་ཡོད་ཀྱང་། སྐབས་དེར་སྤྱི་འཐུས་ཁག་གཅིག་གིས་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་གི་ཁྲིམས་ཞིབ་པ་འཕོ་འགྱུར་གྱི་གྲོས་ཆོད་དེ་གཙང་མ་མ་ཆགས་ཀྱི་བར་དུ་ཆེས་མཐོའི་ཁྲིམས་ཞིབ་ཁང་དང་འབྲེལ་བའི་ལས་དོན་ཚང་མར་དགག་པ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་མཁན་བྱུང་ཡོད་ལ། ཁག་གཅིག་གིས་བཅའ་ཁྲིམས་ལ་བསྐྱར་བཅོས་མ་གནང་གོང་ལ་ད་ཡོད་ཀྱི་དོན་ཚན་ལྟར་ཁྲིམས་ཞིབ་པའི་འོས་མི་ཐོབ་མིན་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་པ་གསུང་མཁན་བྱུང་སྟེ་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་གནང་ཐུབ་མེད་པ་རེད།

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༧ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་བཀའ་བློན་ཐར་ལམ་སྒྲོལ་མ་མཆོག་ནས་བཀའ་ཤག་གོང་མའི་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་སྙིང་བསྡུས་སྙན་སྒྲོན་དང་དེ་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་དྲི་བ་ཕེབས་ཁག་ལ་ལན་འདེབས་གསལ་བཤད་གནང་བ་དང་སྦྲགས། སྤྱི་འཐུས་ ༡༣ ཙམ་ནས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་བླངས་བའི་ཁྲོད་ནད་ཡམས་ཁྲོད་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པའི་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་སྔར་ལྷག་ཤུགས་བསྐྱོན་རྒྱུའི་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་། དེ་ཡང་དེ་རིང་གི་བགྲོ་གླེང་གི་ལས་རིམ་ཐོག་དགེ་རྒན་གྱི་གསོལ་ཕོགས་ཆ་སྙོམས་དགོས་པ་དང་སློབ་གྲྭ་ཟླ་སྒྲིལ་ཐད་ད་ལྟའི་བཀའ་ཤག་གི་སྲིད་བྱུས་གང་འདྲ་འཛིན་བཞིན་པ་དང་། ནད་ཡམས་ཁྲོད་བོད་ཕྲུག་ཚོར་སློབ་སྦྱོང་ཐོག་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་ཡོད་པ་སོགས་ཀྱི་གནད་དོན་སྐོར་བགྲོ་གླེང་བྱུང་ཡོད། དེའི་ཁྲོད་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་གསོལ་ཕོགས་དང་མཐུན་རྐྱེན་མ་འདང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་རྒན་རྣམས་རྒྱུན་གནས་མ་ཐུབ་པའི་དཀའ་ངལ་འཕྲད་པའི་སྐོར་དང་། དེ་བཞིན་སློབ་མ་གྲངས་འབོར་གོང་འཕེལ་གནང་དགོས་གལ་དང་དེ་མིན་སློབ་གྲྭ་སྒོ་བརྒྱབ་པ་སོགས་གནང་ན་འགྲིག་གི་མེད་པའི་དགོངས་ཚུལ་འདོན་མཁན་བྱུང་སོང་བ་དང་། དེར་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས། སློབ་གྲྭར་དགེ་རྒན་སྤུས་དག་དགོས་གལ་ངོས་འཛིན་དང་སྦྲགས་དེ་འབྲེལ་ཐད་དགོངས་འཆར་གནང་བ་གཞིར་བཟུང་ལག་ལེན་འཁེལ་བ་གནང་གི་ཡིན་གསུངས་སོང་ལ། སློབ་གྲྭ་ཟླ་སྒྲིལ་གཏོང་དགོས་པ་དེ་ཡང་གནས་སྟངས་ཀྱི་ཆ་ནས་དེ་ལྟར་གནང་དགོས་བྱུང་སྐོར་གསུངས་སོང་ལ།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་གཅིག་གིས་ནད་ཡམས་ཁྲོད་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་སློབ་ཕྲུག་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་དང་འབྲེལ་དྲ་ཐོག་བརྒྱུད་སློབ་ཁྲིད་སོགས་གནང་ཡོད་ཀྱང་སློབ་གྲྭ་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ལ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་ཡོད་པས། ད་ཆ་སློབ་གྲྭ་ཁག་འགོ་འཛུགས་གནང་ཡོད་དུས་བོད་ཕྲུག་ཚོའི་ཤེས་ཡོན་ཐོག་སྔར་ལྷག་ཤུགས་སྐྱོན་གནང་རོགས་ཞེས་འབོད་སྐུལ་ཞུས་སོང་བ་ལྟར། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་ནད་ཡམས་ཁྲོད་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡིག་རྒྱུགས་གཏོང་མ་ཐུབ་པའི་རྐྱེན་དེར་བརྒྱ་ཆ་སྤྲོད་ཕྱོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་འབྲེལ། དེར་འབྲེལ་གྲུབ་འབྲས་ཧ་སངས་དགོས་པ་ཐོན་ཡོད་ཀྱང་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་པ་གཞིར་བཟུང་དེ་ལྟར་གྱི་གནས་ཚད་བྱུང་ཡོད་པ་ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་གི་མེད་སྟབས། དེའི་ཐོག་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ངེས་པར་དུ་འཐུས་ཤོར་ཕྱིན་པ་དེ་གུན་གསབ་བྱེད་ཐུབ་རྒྱུར་གནད་འགག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་གསུངས་སོང་། མ་ཟད། བགྲོ་གླེང་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་ལྡི་ལིར་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་ JNU གཙུག་ལག་སློབ་ཁང་དུ་བོད་ཕྲུག་ཚོ་ཕྱིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་སློབ་མའི་ཁོངས་སུ་བཅུག་ནས་སློབ་ཡོན་སྤར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀའ་ངལ་འཕྲད་འཕྲད་བཞིན པས། དེ་འབྲེལ་དཀའ་ངལ་སེལ་བར་འབད་བརྩོན་གནང་དགོས་གལ་གསུངས་པར། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་མཆོག་གིས་དེར་འབྲེལ་ཐད་དཀའ་ངལ་སེལ་བར་འབྲེལ་ཡོད་ཚོ་དང་ལྷན་ཐུག་འཕྲད་ཀྱིས་ཐབས་ཤེས་གང་ཐུབ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཞལ་བཞེས་གནང་སོང་། གཞན་ཡང་ད་རེས་ཀྱི་བགྲོ་གླེང་ཐོག་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཟླ་སྒྲིལ་བཏང་བ་དང་ལྷན་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་ཧི་མ་ལ་ཡ་དང་ཡུལ་མིའི་སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་འབོར་བརྒྱ་ཆ་དེ་གང་ལ་གང་ཙམ་མང་པོ་ཆགས་ཡོད་སྟབས། སློབ་གྲྭ་ཐ་དད་དགོས་སྐོར་གྱི་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་། ད་རེས་ཉིན་རྒྱབ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ལས་བསྡོམས་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གྲུབ་མཚམས་ཕྱི་དྲིལ་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠་་༢༡ ལོའི་ལོ་འཁོར་ལས་བསྡོམས་ཐོག་ལ་ཕེབས་སོང་།

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བཅུ་པའི་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་ཚོགས་དུས་གཉིས་པའི་ཐོག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་དང་བཅས་པའི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡༌༢༢ ལོའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་ཡོད་པ་དང་། སྐབས་དེར་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་དོན་ཁྲོད་འགྲོ་བཞིན་པའི་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་དང་འབྲེལ་ནས་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཕེབས་སོང་། སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་སྲིད་སྤྱི་གཉིས་ཀྱི་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ཁྲོད་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་ནས་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ཁག་ཅིག་གནས་སྤོར་བཏང་པའི་གནད་དོན་དང་དེ་བཞིན་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་ལས་ཡུན་ཚང་ལ་ཉེ་བའི་སྐབས་སུ་ཐོན་མཇལ་དུ་ཕེབས་སྲོལ་ཡོད་པ་དེ་འོས་བསྡུའི་སྐབས་སུ་ཕེབས་མི་དགོས་པ་གནང་དགོས་པའི་གཞེན་སྐུལ་གནང་ཡོད་པ་རེད། སྤྱི་འཐུས་ལ་ལས་འོས་བསྡུའི་དེབ་སྐྱེལ་བྱེད་སྐབས་དང་འོས་གྲངས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་སྟངས། དེ་བཞིན་ཆོས་བརྒྱུད་དང་འབྲེལ་བའི་འོས་ཤོག་གཙོས་འོས་བསྡུའི་ལས་རིམ་ཁག་ཅིག་གྲ་སྒྲིག་ཚགས་ཚུད་བྱུང་མེད་པའི་དགོངས་ཚུལ་དང་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་ཏོག་དབྱིབས་ཀྱི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཁྲོད་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ནས་ཕྱག་ལས་ཡག་པོ་གནང་ཡོད་པའི་བསྔགས་བརྗོད་གནང་མཁན་ཡང་བྱུང་སོང་བར་མ་ཟད། སྤྱི་ཡོངས་ནས་འོས་བསྡུའི་སྒྲིག་གཞི་འདི་གྲོས་ཚོགས་ནས་གཏན་འབེབས་གནང་བ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ཚོས་དེར་དགོངས་པ་བཞེས་རྒྱུ་དེ་ཡང་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་ཡང་བྱུང་ཡོད།འོན་ཀྱང་གྲོས་ཚོགས་ནང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྐུ་ཚབ་མེད་ཙང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པའི་བཀའ་འདྲི་ཁག་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་བརྒྱུད་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་ལ་སྙན་སེང་ཞུས་ཏེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་ཉིན་རྗེས་མའི་སྐབས་སུ་ལན་འདེབས་གསལ་པོ་ཞིག་གྲོས་ཚོགས་སུ་ཕེབས་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། དེ་རིང་དབུས་འོས་བསྡུ་ལས་ཁང་གི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་མ་ཐུབ་པར་སྒོ་ཕྱེ་ནས་བཞག་དགོས་བྱུང་ཡོད། དེ་རིང་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཁག་གི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་གནང་སྐབས་བལ་ཡུལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ལས་ཡུན་ལོ་བཅུ་ཙམ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཁྲོད་དེར་བལ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་མེད་སྟབས། ཡོང་རྒྱུའི་དུས་ཡུན་ནང་བལ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་འཆར་ཡོད་དམ་ཞེས་དང་བལ་ཡུལ་ནང་ཡོད་པའི་སྐྱབས་བཅོལ་བོད་མི་ཚོར་འཕྲད་བཞིན་པའི་ཁྲིམས་མཐུན་གྱི་ཡིག་ཆ་དང་འཚོ་ཐབས་སོགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཐད་སྒྲིག་འཛུགས་ནས་གཟིགས་སྐྱོང་གང་འདྲ་གནང་ཡོད་མེད་སོགས་བཀའ་འདྲི་ཁག་ཅིག་ཞུས་སོང་། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་ད་བར་སྲིད་སྐྱོང་གི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་ཕེབས་མ་ཐུབ་པ་དེར་བློ་ཕམ་ཆེན་པོ་གནང་ཡོད་པ་དང་། དེ་ཡང་རྐང་རྒྱ་ནག་གཞུང་གི་གནོན་ཤུགས་འོག་བལ་ཡུལ་གཞུང་ནས་སྲིད་སྐྱོང་གིས་དབུས་པའི་བོད་མིའི་དབུ་ཁྲིད་དགུ་བལ་ཡུལ་ནང་ཕེབས་མི་ཆོག་པའི་དམ་དྲག་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཡིན་པ་སོགས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་སྐུ་སྒེར་ཕེབས་མ་ཐུབ་ཀྱང་བཀའ་ཤག་གི་བཀའ་བློན་ཁག་ཅིག་བལ་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཏེ་བོད་མིའི་གནས་སྟངས་ལ་གཟིགས་ཞིབ་སོགས་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ཡོད།སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་སྡོད་ཁང་དང་འཚོ་ཐབས་དཀའ་ངལ་ཡོད་མཁན་ཚོར་Katmandu རྒྱལ་སའི་ཁུལ་དུ་སྡོད་ཁང་གསར་རྒྱག་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཆབ་སྲིད་སོགས་ཀྱི་གནས་བབ་གང་གི་ཆ་ནས་ཁག་པོ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྟབས་བལ་ཡུལ་བྱམས་པ་གླིང་དང་། རྒྱ་གར་ནང་གཞིས་སྤོར་གནང་འདོད་ཡོད་མཁན་ཚོར་སྡོད་ཁང་གནང་རྒྱུའི་ལས་གཞི་ཞིག་ནང་སྲིད་ལས་ཁུངས་བརྒྱུད་གསལ་བསྒྲགས་གནང་ཟིན་ཡོད་པ་སོགས་གསུངས་སོང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་བལ་ཡུལ་ནང་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་གི་ཐོག་ནས་འབྲེལ་བ་འཛུགས་ཐབས་གནང་དགོས་པའི་འབོད་སྐུལ་གནང་བ་དང་། སྦར་སིལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་དང་པེ་རི་སི་བོད་ཁང་ཐེབས་རྩའི་སྔོན་རྩིས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་བོད་དོན་ལས་འགུལ་སྤེལ་མཁན་ལ་བསྔགས་བརྗོད་དང་མ་འོངས་པར་འཛིན་སྐྱོང་གི་ངོས་ནས་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་ཐོག་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་དགོས་པའི་དགོངས་ཚུལ་གསུང་མཁན་བྱུང་ཡོད།དེ་རིང་གི་གྲོས་ཚོགས་ལས་རིམ་ཐོག་སྔོན་རྩིས་ལས་དོན་དང་འབྲེལ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ལས་ཁུངས་ཁག་དང་། ལས་བྱེད་འདེམས་བསྐོ་ལྷན་ཁང་། དེ་བཞིན་སྤྱི་ཁྱབ་རྩིས་ཞིབ་ལས་ཁང་དང་དེའི་ཡན་ལག་ལས་ཁང་ཁག་བཅས་ཀྱི་རྩིས་ལོ་ ༢༠༢༡ ནས་༢༠༢༢ ལོའི་ཕྱོགས་བསྡོམས་སྔོན་རྩིས་འགྲོ་གྲོན་གྱི་དགོས་དངུལ་ཁག་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ལས་དོན་ཐོག་ཕེབས་ཡོད།

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ལས་ཉིན་ ༥ པའི་ཐོག་ བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་ཚོས་གཙོས་པའི་དབུས་ས་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་སྲི་ཞུ་བ་ཕོ་མོ་ཁྱད་མེད་ཀྱིས་ཉིན་ལྟར་ལས་ཁུངས་སུ་བཅར་སྐབས་བོད་ཆས་སྤྲས་དགོས་པ་དང་བོད་སྐད་གཙང་མ་རྒྱག་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་བཅར་མཁན་བོད་མི་སྐྱ་སེར་སུ་རུང་ལའང་དེ་དེ་བཞིན་གྱི་གཞེན་སྐུལ་གནང་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་ཅིག་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།དེ་རིང་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་ཐེངས་དང་པོའི་ལས་རིམ་དེ་སྤྱི་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་ཕེབས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་སྤྱི་འཐུས་མཁན་པོ་འཇམ་དཔལ་བསྟན་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་བསྣམས་པར་ད་ཕན་རང་རེ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དབུས་ས་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་སྲི་ཞུ་བ་སུ་འདྲ་ཞིག་ཡིན་རུང་ཕོ་མོ་ཁྱད་མེད་ཀྱིས་ཉིན་ལྟར་ལས་ཁུངས་སུ་བཅར་སྐབས་བོད་ཆས་སྤྲས་དགོས་པ་དང་བོད་སྐད་གཙང་མ་རྒྱག་དགོས་པ། དེ་བཞིན་ལས་ཁུངས་ཁག་ལ་བཅར་མཁན་བོད་མི་སྐྱ་སེར་སུ་རུང་ལའང་དེ་དེ་བཞིན་གྱི་གཞེན་སྐུལ་གནང་དགོས་ཞེས་འཁོད་ཡོད་པ་ལྟར། དེའི་ཐོག་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གིས་གཙོས་པའི་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་སྟེ་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ཚིག་བརྗོད་ལ་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་གནང་མཐར་མང་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད། སྐབས་དེར་གྲོས་འཆར་འདོན་མཁན་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་མཁན་སྤྱི་འཐུས་གཉིས་ཀྱི་ངོས་ནས་བོད་བཙན་པོའི་དུས་སྐབས་ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་ཆས་གོས་དར་སྲོལ་དང་། ཆས་གོས་ཀྱི་དཔའ་ཉམས་བཅས་ཞིབ་རྒྱས་སུ་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་དང་འབྲེལ། བཙན་བྱོལ་རང་དབང་ལུང་པར་བཞུགས་པའི་བོད་མི་རྣམས་ནས་བོད་ཆས་ལེགས་པོ་སྤྲད་ཀྱི་མེད་པ་དང་གཞིས་བཞུགས་བོད་མིས་བོད་ཆས་ལེགས་པོ་སྤྲས་པའི་སྐུ་པར་ལྷན་བསྒྲིགས་ཀྱིས་བློ་འཚབ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཆེད་བཏོན་གནང་བ་མཇལ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་དོན་བཞུགས་སྒར་དྷརྨ་ས་ལའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟ་བུར་མཚོན་ན་སྲི་ཞུ་བའི་ཁོངས་ནས་སྐུ་སྐྱེད་མ་ཚོས་སྔར་ནས་ད་བར་བོད་ཆས་འཐུས་ཚང་སྤྲ་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། སྐྱེད་པ་ཚོས་བོད་ཆས་མ་སྤྲས་པའི་གནས་སྟངས། གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ཀྱི་ཐུགས་རེ་དང་སྲི་ཞུ་བའི་འགན་འཁྲི། དེ་བཞིན་བོད་ཀྱི་ཆོས་དང་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐྱོབ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་སྦྲགས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲི་ཞུ་བ་དང་དབུ་ཁྲིད་རྣམས་མང་ཚོགས་ཀྱི་མིག་དཔེ་ཡར་ལྟ་ཞུ་ཡུལ་ཞིག་ཡིན་སྟབས་གྲོས་ཆོད་དེ་ཆེད་བཏོན་གནང་བཞིན་ཡོད་པ་གསུངས་ཡོད།སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ནས་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གི་ངོས་ནས་གངས་སྐྱིད་ཡོངས་རྫོགས་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྣམ་པ་ཆེད་བཟོ་གནང་ཡོད་སྐོར་གསུངས་པ་དང་ཆབས་ཅིག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ལོ་ནས་བཟུང་རེས་གཟའ་ལྷག་པ་ནམ་ཡིན་ལ་སྲིད་སྐྱོང་སྐུ་ཉིད་ནས་བོད་ཆས་སྤྲས་པ་དང་དེ་བཞིན་སྲི་ཞུ་བ་གཞན་ཚོར་དེ་ལྟར་སྤྲས་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་ཡོད་པར་གསུངས་སོང་།སྤྱི་འཐུས་གཞན་ཁག་གིས་རྩ་བའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་ཞུས་ཡོད་ཀྱང་གྲོས་འཆར་གྱི་ཚིག་བརྗོད་ནང་དུ་ཁམས་གཙང་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་ཕྱག་བསྟར་གནང་སྐབས་ངལ་བ་འཕྲད་སྲིད་པར་བརྟེན་ཚིག་བརྗོད་དེ་ཕྱིར་འཐེན་གནང་དགོས་པ་དང་། སྲི་ཞུ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མཛད་གཙོ་རྣམ་པ་ལའང་དེ་མཚུངས་ཐུགས་འགན་ཡོད་སྟབས་ཚིག་བརྗོད་ཀྱི་ནང་དུ་དེ་ལྟར་འཁོད་དགོས་པའི་སྐོར་གླེང་སློང་གནང་བ་དང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གཏན་འབེབས་སྐབས་ཚིག་བརྗོད་ལ་འགྱུར་བ་ཕྲན་བུ་གནང་ཡོད་པ་རེད།དེ་བཞིན་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་ནས་གྲོས་འཆར་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་། སྒྲིག་གཞི་ཞིག་གི་ཐོག་ནས་མ་ཡིན་པར་མ་སྐུལ་དང་བླངས་ཀྱིས་རང་མི་རིགས་ཀྱི་ཆས་གོས་ལ་སྤོབས་པ་དང་བཅས་སྤྲས་དགོས་གལ་ཡིན་པར་གཟིགས་སྐོར་གསུངས་པ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བའི་ཐོག་ནས་དེ་ལྟར་གནང་གནད་ཡིན་པར་གསུངས་སོང་།སྤྱི་འཐུས་ཤིག་གིས་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དགོན་སྡེ་ཁག་ཏུ་བཅར་སྐབས་ཕྱི་རྒྱལ་མི་སྣ་སོགས་སུ་ཡིན་རུང་གྱོན་ཆས་འཐུས་ཚང་སྤྲས་དགོས་པའི་སྐུ་མ་གནང་གལ་སྐོར་གསུངས་ཡོད།རྩ་བའི་དེ་རིང་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་ཐེངས་གཅིག་སྤྱིར་འཐུས་སྒེར་གྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་ཕེབས་པའི་རྗེས་སུ་ཉིན་འཁྱོངས་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ལས་ཁུངས་མ་ལག་བཅས་པའི་སྔོན་རྩིས་གཏན་འབེབས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཐོག་ཕེབས་ཡོད།

དེ་རིང་སྐབས་ ༡༦ པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ལས་ཉིན་བཞི་པའི་སྔ་དྲོའི་ཚོགས་དུས་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་མུ་མཐུད་བོད་ནང་གི་ཛ་དྲག་གནས་སྟངས་ཐོག་གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཐོག་བགྲོ་གླེང་ལྷུང་པོ་གནང་སྟེ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་བོད་མི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོའི་མངོན་འདོད་ལ་ངེས་པར་དུ་འགན་འཁུར་བདག་སྤྲོད་ཞུ་དགོས་པ་མ་ཟད་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་སོགས་དང་བསྟུན་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་གང་ཆེར་སྤེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཅན་ཞིག་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་སོང་།གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་གྱི་སྔོན་གླེང་ནང་དུ་ཕྱི་ལོ་ ༡༩༥༩ ལོའི་བར་དུ་བོད་འདི་རང་དབང་རང་བཙན་གྱི་རྒྱལ་ཁབ་ཡིན་པ་དང་། དགྲ་བོ་རྒྱ་དམར་གཞུང་གིས་བོད་ལ་དྲག་པོའི་བཙན་འཛུལ་བྱས་པའི་རྗེས་སུ་རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་མི་སེར་སྤེལ་བའི་སྲིད་བྱུས་འོག་རྒྱ་རིགས་མང་པོ་བོད་སར་གནས་སྤོས་བྱས་པ། བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་རྒྱ་ནག་ཅན་དུ་འགྱུར་རྒྱུའི་སྲིད་བྱུས་འོག་དགོན་སྡེ་ཁག་གི་གྲྭ་བཙུན་ལ་ཚད་བཀག་བྱས་པ་སོགས་ལོ་རྒྱུས་ཐོག་བོད་ཀྱི་དངོས་ཡོད་གནས་བབས་དང་རྒྱ་གཞུང་གི་བྱེད་བབ་བཅས་འགྲེལ་བརྗོད་དང་སྦྲགས། བོད་རྒྱལ་ཁབ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་བསྟན་ཆབ་སྲིད་མི་རིགས་དང་བཅས་པའི་ཆེད་དུ་ལུས་སྲོག་ལོངས་སྤྱོད་དང་བཅས་པ་བློས་བཏང་གནང་མཁན་གྱི་རྒྱལ་གཅེས་དབའ་བོ་དཔའ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཡི་རངས་དང་། ཤུལ་ལུས་ནང་མི་ཉེ་འབྲེལ་ཡོངས་ལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད། དེ་བཞིན་བོད་མི་དཔའ་བོ་དཔའ་མོ་གྲངས་ ༡༥༥ ཡིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་སྟེ་རྒྱ་གཞུང་ལ་ཞི་རྒོལ་གནང་ཡོད་པ་དེ་དག་གི་གདུང་འབོད་དང་ཞལ་ཆེམས། མངོན་འདོད་བཅས་ལ་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་ངེས་པར་དུ་འགན་འཁུར་བདག་སྤྲོད་ཞུ་དགོས་པ་སོགས་ཁྱོན་དོན་ཚན་དྲུག་ཆེད་བཀོད་གནང་ཡོད་པ་རེད།    སྤྱི་འཐུས་རྣམ་པས་དོན་ཚན་དེ་དག་ཐོག་བགྲོ་གླེང་གི་ཆ་ཤས་བཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་ནག་ཝུ་ཧན་ནས་མཆེད་པའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱིས་རྒྱ་ནག་ལ་ལྟ་སྟངས་བཟང་པོ་མེད་པའི་ཁར་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་རྩེད་འགྲན་སོགས་ཀྱི་གོ་སྐབས་དང་བསྟུན་བོད་མིའི་ངོས་ནས་དུས་ཚོད་དམ་འཛིན་གྱིས་ལས་འགུལ་སྤེལ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དགོངས་ཚུལ་ཆེས་ཆེར་གནང་ཡོད་སྟབས། གཞུང་འབྲེལ་གདུང་སེམས་མཉམ་བསྐྱེད་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་དྲུག་པོའི་ཐོག་རྒྱ་ནག་ནང་འཚོགས་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཨོ་ལམ་པིག་དང་། རྒྱ་ནག་དམར་ཤོག་གཞུང་གིས་བོད་ཞི་བའི་བཅིངས་བཀྲོལ་བཏང་ནས་ལོ་ངོ་ ༧༠ འཁོར་ཡོད་ཟེར་བའི་དུས་དྲན་སྐབས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་བཀའ་སྤྱི་གཉིས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་གཞུང་དང་གཞུང་འབྲེལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་སྡེ་ཁག་གིས་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ཁྱབ་ཏུ་ངོ་རྒོལ་གྱི་ལས་འགུལ་རྒྱ་གང་ཆེར་སྤེལ་དགོས་གལ་ཡིན་པ་དང་། ལྷག་དོན་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དེ་ཉིད་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་རྣམས་རང་ཉིད་ཀྱི་དབང་འོག་ཏུ་བསྡུ་ཕྱིར་ཆེད་བཟོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་རྒྱལ་ཁབ་དུ་མས་ངོས་འཛིན་གནང་མུས་ལྟར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་དེར་ངོས་ལེན་ཞུ་དགོས་པ་སོགས་ཀྱི་དོན་ཚན་གཉིས་ཁ་སྣོན་གནང་བ་དང་འབྲེལ་ཏེ་ཁྱོན་གྲོས་ཆོད་དོན་ཚན་བརྒྱད་ཅན་སྤྱི་མོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་གནང་ཡོད།    གཞི་རྩའི་བགྲོ་གླེང་གི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གྲོས་ཆོད་དེའི་ནང་གསལ་བའི་དོན་ཚན་གསུམ་པའི་ཐོག་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་རྡོ་རྗེ་ཚེ་བརྟན་ལགས་ཀྱིས་བསྐྱར་བཅོས་གྲོས་ཆོད་ཅིག་བསྣམས་པར་རྒྱ་ནག་གཞུང་ལ་ཡིད་ཆེས་མེད་སྐོར་འཁོད་པ་དང་འབྲེལ་སྤྱི་འཐུས་ཁག་ཅིག་གིས་ཚིག་བརྗོད་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་དང་ཡང་ན་སྲིད་བྱུས་ལ་བསྒྱུར་བཅོས་གཏང་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྐོར་གསུངས་ནས་དགག་པ་གནང་སོང་བར་མ་ཟད། བགྲོ་གླེང་ལྷུག་པོ་གནང་མཐར་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་དེའི་ཚོག་བརྗོད་ཁག་ཅིག་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱིས་གཏན་འབེབས་ཐུབ་ཡོད་པ་རེད།