བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས།

ཉེ་ལམ་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༢༤ ཉིན་ཐེ་ཝན་རྒྱལ་ས་ཐེ་པེར་ཐུན་མོང་གི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་བ་ཞེས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་ཡོད་པ་དང་། བགྲོ་གླེང་གི་བརྗོད་གཞི་ནི་ནད་ཡམས་དང་རྒྱལ་སྤྱིའི་འགྱུར་ལྡོག་ཤུགས་ཆེར་འགྲོ་སྐབས་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་སོག་པོ། ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། ཧོང་ཀོང་སོགས་ཀྱི་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་ཞེས་པ་དེ་ཡིན་པ་རེད།ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་ཐེ་སྡོད་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་གོ་སྒྲིག་ཞུས་པའི་རྒྱལ་སྤྱིའི་བགྲོ་གླེང་གི་ཚོགས་འདུ་ཐོག་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དང་ཐེ་པེ་གྲོང་ཁྱེར་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ལིན་དབྱི་མོང་ལགས་ཀྱིས་གཙོས་པའི་མཁས་དབང་དང་དཔྱད་ཞིབ་པ། མང་ཚོགས་དོན་གཉེར་བ་སོགས་ལྷན་ཞུགས་གནང་འདུགསྐབས་དེར་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོ་༸སྐྱབས་རྗེ་ཀིརྟི་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་རྒྱ་ནག་ནས་ཁྱབ་གདལ་བྱུང་བའི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ ༡༩ དེས་འཛམ་གླིང་སྤྱིར་སྐུ་ངལ་དུ་མ་སྤྲད་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྒྱ་གཞུང་གིས་རྣམ་ཀུན་འཁྱོག་བཤད་དྲིལ་བསྒྲགས་དང་ཧམ་བཤད། དེ་བཞིན་མཐོང་ཆུང་དང་བཙན་གནོད་བྱེད་པ་དག་ད་ཆ་འཛམ་གླིང་གི་མི་མང་ཚོས་ངེས་པར་དུ་མཁྱེན་རྟོགས་དགོས་པའི་དུས་ཚོད་ཅིག་ལ་བསླེབས་ཡོད་པ་དང་། ལྷག་པར་དུ་ད་ལྟའི་དུས་ཚོད་འདིར་བོད་གཙོས་རྒྱའི་དབང་སྒྱུར་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་དག་གིས་དཀའ་ངལ་དངོས་དེ་འཛམ་གླིང་ཡོངས་ལ་གསུང་རྒྱུའི་གོ་སྐབས་ལྡན་པ་དང་། རྒྱ་ནག་མི་མང་ལའང་རྒྱ་གཞུང་གིས་བྱེད་ཕྱོགས་དེ་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲོད་ངོ་སྤྲོད་གནང་དུས་ཤིག་ཤར་ཡོད་པ་གསུངས་འདུག རྒྱ་གཞུང་གིས་དེ་གའི་དབང་སྒྱུར་ཡོད་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྩ་བརླག་གཏོང་རྒྱུར་དམིགས་ནས་སྲིད་བྱུས་སྣ་མིན་སྤེལ་བཞིན་པར་མ་ཟད་དེའི་ཁྲོད་བོད་དང་ཤིན་ཅང་ལྟ་བུ་ནི་ད་ཆ་བཙོན་ར་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ངོ་བོར་གནས་ཡོད་སྟབས། ང་ཚོ་ཚང་མས་མཉམ་རུབ་ཐོག་ནས་རྒྱ་གཞུང་གི་སྲིད་བྱུས་དེར་བསྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས་ཤེས་པ་གནང་དགོས་སྐོར་སོགས་གསུངས་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཕེབས་པའི་གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མི་ལྕམ་སྐུ་ལིན་དབྱི་མོང་ལགས་ཀྱིས་ཁོང་ནས་བོད་མི་སོགས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་གནང་དགོས་དོན་ནི་ཐེ་ཝན་གཞོན་སྐྱེས་ཚོས་རྒྱ་གཞུང་གིས་བོད་མིས་གཙོས་པའི་སོག་པོ་དང་ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན། དེ་བཞིན་ཧོང་ཀོང་བཅས་ཀྱི་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས་དག་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་དག་མཁྱེན་རྟོགས་དང་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་ཆེད་ལས་འགུལ་སྤེལ་གྱི་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་འདུག དེ་བཞིན་ཚོགས་འདུ་ཐོག་ཨུ་རུ་སུ་དང་འཇར་མི་ན། དེ་བཞིན་ཨ་རི་སོགས་ནས་མཁས་དབང་དང་ཞིབ་འཇུག་པ་རྣམས་ནས་བརྙན་འཕྲིན་བརྒྱུད་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གནས་བབ་དང་། ཁོར་ཡུག རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་བོད་དང་སོག་པོ། ཤར་ཏུར་ཀི་སི་ཐན་ཐོག་འཛིན་པའི་སྲིད་བྱུས། རྒྱ་གཞུང་གི་ལྐོག་བྱུས་དང་ཧོང་ཀོང་མི་མང་གི་འཐབ་རྩོད། རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་དང་ཐེ་ཝན་གྱི་རང་སྐྱོང་གནས་བབ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་གཞི་ངོ་སྤྲོད་དང་དྲི་བ་དྲིས་ལན་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་ཚོགས་འདུག  ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཟླ་བ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས་ད་ལན་གྱི་ཚོགས་འདུའི་བརྗོད་གཞི་དེ་བགྲོ་གླེང་ནང་མཉམ་ཞུགས་གནང་མཁན་ཧོང་ཀོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་ཚུལ་གསུངས་ཁག་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་ཐག་གཅོད་གནང་ཡོད་པ་དང་། ཁོང་གིས་ཚོགས་འདུ་དེ་གྲུབ་རྗེས་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་རྒྱ་གཞུང་གིས་གཉའ་གནོན་འོག་ཡོད་པའི་མི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་དད་རང་དབང་ལ་དམ་དྲག་བྱེད་ཕྱོགས་སོགས་ཀྱི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པ་སོགས་གསུངས་ཡོད།གཞི་རྩའི་ད་ཆ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཀྱིས་རྒྱལ་སྤྱིའི་ཁྱོན་ཡོངས་ལ་སྐུ་ངལ་དུ་མ་བཟོས་ཡོད་པ་དང་ཛ་དྲག་གི་དུས་ཚིགས་རྐྱེན་གྱིས་དྲྭ་ལམ་ནས་ཐོ་འགོད་ཀྱིས་མི་གྲངས་དྲུག་ཅུ་ལྷག་ནས་མཉམ་ཞུགས་གནང་འདུག ཐེ་ཝན་བོད་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་དང་ཐེ་སྡོད་བོད་རིགས་ཚོགས་པ་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༤ ལོ་ནས་བཟུང་ཐེ་ཝན་ནང་ཐུན་མོང་གི་གཞི་རྟེན་འཚོལ་བ་ཞེས་རྒྱལ་སྤྱིའི་བགྲོ་གླེང་ཚོགས་འདུ་ལོ་རེར་ཐེངས་རེ་བསྐོང་ཚོགས་གནང་གི་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་སང་ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༦ ནས་དབུ་འཛུགས་ཀྱིས། ཚེས་ ༢༨ བར་སྟེ། ཉིན་གསུམ་གྱི་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ནང་སྲིད་ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་ནང་གནས་འཁོད་ས་གནས་འགོ་འཛིན་རྣམ་པའི་འཛིན་སྐྱོང་ཚོགས་ཐེངས་ ༡༣ དྲྭ་ཐོག་བརྒྱུད་ཚོགས་བཞིན་པ་རེད་འདུག

གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་པ་བོད་མི་ ༨༡ དང་ ༢ འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུགདེ་རིང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་སྔོན་འགོག་ལས་དོན་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་གསལ་བསྒྲགས་ཐེངས་ ༣༠ སྤེལ་སྐབས་ཚོགས་ཆུང་གི་གསར་འགོད་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་འདིའི་ནང་རྒྱ་གར་དང་བལ་ཡུལ་གཉིས་ཀྱི་བོད་མིའི་འདུ་སྡོད་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་བོད་མི་ ༨༡ ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་རྒྱ་གར་ནས་བོད་མི་ ༧༣ དང་བལ་ཡུལ་ཁུལ་ནས་ ༨ དང་། ནད་ཡམས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷོ་ཕྱོགས་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་ནས་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༥༠  དང་བལ་ཡུལ་ནས་སྐྱེས་པ་རང་ལོ་ ༧༦ སོན་པ་བཅས་བོད་མི་གཉིས་འདས་གྲོངས་སུ་གྱུར་འདུག སྨན་པ་ཚེ་རིང་མཚམས་གཅོད་ལགས་ཀྱིས་ད་ལྟའི་ཆར་རྒྱ་གར་དབུས་གཞུང་གིས་ལམ་སྟོན་བཞིན་སློབ་གྲྭ་ཁག་རིམ་པས་འཚོགས་གཏན་ཁེལ་ཡོད་སྟབས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ཚན་པ་སོ་སོར་ལམ་སྟོན་ཁག་ཞུས་ཡོད་པ་དང་། གལ་ཏེ་སློབ་གྲྭ་ཁག་སླར་འཚོགས་ཚེ་ངེས་པར་དུ་སྔོན་འགོག་གི་ཐབས་ལམ་རྣམས་ལག་བསྟར་དགོས་གལ་དང་། གཙོ་བོ་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་སྐྱོང་དང་དགེ་ལས་སློབ་ཕྲུག་དང་འབྲེལ་ཡོད་ནང་མི་ཡོངས་ནས་བདེ་འཇགས་ཐོག་དགོངས་བཞེས་གནང་དགོས་གལ་ཡིན་སྐོར་གཞེན་སྐུལ་གནང་སོང་། ཁོང་གིས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་དྲག་སྐྱེད་དུ་སོང་བ་རྣམས་ནས་ངེས་པར་དུ་བསྐྱར་ལོག་མ་ཡོང་བར་སྔོན་འགོག་ཐབས་ལམ་མུ་མཐུད་གནང་དགོས་པ་དང་ཟས་སྤྱོད་གཉིས་ཚད་ལྡན་བསྟེན་དགོས་སྐོར་སོགས་ལམ་སྟོན་གནང་ཡོད།གསར་འགོད་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་བདེ་ལེགས་སྨན་ཁང་གི་སྨན་པ་བསྟན་འཛིན་བཙོན་འགྲུས་ལགས་ཀྱིས་ད་ཆ་ས་གནས་སོ་སོའི་གནས་སྟངས་ལ་གཞིགས་པའི་སློབ་གྲྭ་ཁག་རིམ་པའི་འཚོགས་འཆར་ཡོད་སྟབས། སྔར་བཞིན་སྔོན་འགོག་གི་གནང་སྒོ་ཁག་འཐུས་ཚང་གནང་དགོས་པར་མ་ཟད། སློབ་གྲྭར་འབྲེལ་གཏུག་རྩད་གཅོད་ཀྱི་རུ་ཁག་ཆེད་འཛུགས་གནང་དགོས་སྐོར་གསུངས་སོང་། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འཕྲོད་བསྟེན་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲུང་འཕར་བྱམས་པ་ཕུན་ཚོགས་ལགས་ཀྱིས་མང་ཚོགས་ནས་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཁྱབ་གདལ་གྱི་དུས་ཚིགས་ཙམ་མིན་པར་རྒྱུན་ལྡན་ནས་འཕྲོད་བསྟེན་ཐད་ཐུགས་སྣང་དགོས་པའི་དྲན་སྐུལ་སོགས་གནང་ཡོད། ད་བར་རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཁྲོད་བོད་མི་ ༧༨༠ ལྷག་ལ་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་ཡོད་པ་དང་དེའི་ཁོངས་ནས་ ༣༧༥ ལྷག་དྲག་སྐྱེད་དང་དེ་མིན་མི་ ༢༡ འདས་གྲོངས། ད་ ཆར་ནད་ཀྱིས་མནར་བཞིན་པ་ ༣༨༨ ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཏོག་དབྱིབས་གཉན་རིམས་ཕོག་མཁན་གྱི་གྲངས་འབོར་མང་ཤོས་ཡོད་པའི་གཞིས་སྒར་ནི་མོན་གྷོ་འདོད་རྒུ་གླིང་གཞིས་སྒར་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས་རླུང་འཕྲིན་ཁང་ནས་ཁུལ་དེའི་ས་གནས་འགོ་འཛིན་ལྷག་པ་ཚེ་རིང་ལགས་སུ་ད་ལྟའི་གནས་སྟངས་ཇི་ཆགས་ཐད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད།

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༠ ལོའི་ Neet འམ་རྒྱ་གར་རྒྱལ་ཡོངས་སྨན་པའི་ཚུད་རྒྱུགས་ཀྱི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་གནང་དོན་བཞིན་། བཙན་བློལ་བོད་མིའི་སྤྱི་ཚོགས་ཁྲོད་ཐེངས་དང་པོར་ཚུད་རྒྱུགས་དེའི་ནང་སེ་ལ་ཀུ་བོད་ཁྱིམ་གྱི་སློབ་ཟུར་བསྟན་འཛིན་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆ་ ༧༢༠ ནས་ ༥༤༡ དང་། མ་སུ་རི་བོད་ཁྱིམ་ནས་འདི་ལོའི་སྲིད་སྐྱོང་སློབ་ཡོན་བཞེས་མཁན་ཀུན་དགའ་ལེགས་བྱུང་ལགས་ཀྱིས་བརྒྱ་ཆ་ ༥༠༣ ལོན་ཡོད་པ་ལྟར། འདི་ག་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གིས་ཁོང་རྣམ་གཉིས་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་མྱོང་ཚོར་དང་འབྲེལ་ནས་སློབ་སྦྱོང་གནང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཞལ་པར་བརྒྱུད་བཀའ་འདྲི་ཞུས་ཡོད།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་ཚན་པའི་ངོས་ནས། བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བུད་མེད་ཀྱི་གཙོ་བྱས་པའི་ཕོ་མོ་ཡོངས་ལ་ཆགས་སྲེད་རྩུབ་སྤྱོད་འགོག་ཐབས་སྲིད་བྱུས་སམ། ལམ་སྟོན་སྟོན་གྱི་དཔེ་དེབ་ཅིག་གསར་དུ་བརྩམས་ཏེ། བཞུགས་སྒར་གྱི་དབུས་བུད་མེད་ལྷན་ཚོགས་དང་དུས་རྒྱུན་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་ཐོབ་ཐང་རྩོད་ལེན་གནང་མཁན་ཁག་ཅིག་ལ་ཐེངས་འདིའི་དཔེ་དེབ་དེའི་བརྗོད་བྱ་ཁག་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་ལས་རིམ་ཞིག་འཚོགས་བཞིན་འདུག གསར་འགོད་པས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་ཚན་པའི་ལས་བྱེད་ཚེ་རིང་སྐྱིད་ལགས་སུ་ཐེངས་འདིར་དཔར་སྐྲུན་གནང་བའི་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་རྩུབ་སྤྱོད་འགོག་ཐབས་ཀྱི་དཔེ་དེབ་དེའི་བརྗོད་བྱ་ཆེ་ཁག་གི་སྐོར་ལ་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། བརྗོད་བྱ་ཆེ་ཁག་ནི། རང་རེའི་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ། བཙན་གཡེམ་དང་དྲག་སྤྱོད། དེ་བཞིན་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་རྩུབ་སྤྱོད་སོགས་ཡོང་གི་ཡོད་དུས། ཐེངས་འདིའི་དཔེ་ཀྱི་ནང་དུ། གཙོ་བོ་རྒྱ་གར་ནང་གི་བོད་མིའི་གཞིས་ཆགས་ཁག་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་གཙོ་བྱས་པའི་བོད་མི་འདུས་སྡོད་ཀྱི་ས་ཁུལ་ཁག་ཏུ་ཚོགས་པ་གསར་འཛུགས་བྱས་ཏེ་དྲག་སྤྱོད་ཀྱི་རིགས་འགོག་ཐབས་དང་། དེ་བཞིན་ཁྲིམས་ཐོག་ནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་རྩུབ་སྤྱོད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་རིགས་ལ་གདོང་ལེན་བྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་དང་འབྲེལ་མཐུད་སོགས་འཁོད་ཡོད་པར་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད།དེ་བཞིན་ཁོང་གིས། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བུད་ནུས་སྟོབས་ཚན་གོང་སྤེལ་ཚན་པའི་་ལས་གཞིའི་འོག བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རོགས་རམ་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཞེས་པ་ཞིག་ཀྱང་གསར་འཛུགས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། སྡེ་ཚན་དེའི་ངོས་ནས་བོད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བུད་མེད་ལ་རྩིབ་སྤྱོད་རིགས་ག་རེ་འཕྲད་པ་ཡིན་ནའང་། རྒྱ་གར་གྱུ་ཡུལ་ཁྲིམས་དང་མཐུན་པའི་ངོས་ནས་ཉེན་རྟོག་པར་ཡར་ཞུ་དང་ཁྲིམས་ཁང་ལ་ཞུ་གཏུག་སོགས་ཀྱི་ལས་གཞི་གཉེར་བཞིན་ཡོད་སྐོར་ཡང་ངོ་སྤྲོད་གནང་ཡོད། གསར་འགོད་པས་ཁོང་ལ་ཉེ་སྔོན་ནས་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱི་རོགས་རམ་འབྲེལ་མཐུད་ཀྱི་སྦྱར་ཡིག་དེ་སྤྱི་ཚོགས་དྲ་ལམ་དུ་བཀྲམས་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན་སྟབས། ད་ལྟའི་བར་དུ་ཆགས་སྲེད་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འཕྲལ་ནས་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་ལ་ཡར་ཞུ་བྱེད་མཁན་བྱུང་ཡོད་མེད་སྐོར་ནས་བཀའ་འདྲི་ཞུས་པར་ཁོང་གིས། ད་ལྟའི་བར་དུ་བུད་མེད་བཅུ་གྲངས་ཤིག་གིས་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་ལ་གནས་ཚུལ་ཡར་ཞུ་བྱས་ཡོད་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་ཀྱིས། དེ་དག་ལས་མང་ཆེ་བ་བཟའ་ཚང་བར་གྱི་ཁྱིམ་གྱི་རྩུབ་སྤྱོད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པ་དང་། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ལ་འཕྲད་བཞིན་པའི་དཀའ་ངལ་གྱི་ཐད་ནས་དོགས་འདྲི་བྱས་ཡོད་པ་སོགས་ཡིན་ལུགས་མངོན་གསལ་གྱིས། བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ངོ་ཚ་མི་དགོས་བའི་ཐོག་ནས་མུ་མཐུད་དུ་འབྲེལ་མཐུད་ཁང་ལ་འབྲེལ་གཏུག་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་ཡིན་སྐོར་གསུངས་སོང་། དེ་དང་འབྲེལ་ནས་ཁོང་གིས། གཞི་རྩའི་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རོགས་རམ་འབྲེལ་མཐུད་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་ནང་དུ་བུད་མེད་ལ་རྩུབ་སྤྱོད་འཕྲད་རིགས་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་རྒྱུའི་གནད་དོན་འཁོད་ཡོད་ནའང་། ཐེངས་འདིའི་སྲིད་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་དཔེ་དེབ་ཀྱི་ནང་དུ་བུད་མེད་ཙམ་མིན་པར། སྐྱེས་བ་ཕོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཆགས་སྲེད་རྩུབ་སྤྱོད་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་འགོག་ཐབས་ཀྱི་སྐོར་ནས་ལམ་སྟོན་བྱས་ཡོད་ལུགས་ངོ་སྤྲོད་གནང་སོང་། གཞི་རྩའི་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བུད་མེད་ནུས་སྟོབས་གོང་སྤེལ་ཚན་པ་དེ་ནི་དཔལ་འབྱོར་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་ཡར་རྒྱས་ཐེབས་རྩའི་ཁོངས་སུ་གསར་འཛུགས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་། ཐེངས་འདིའི་སྲིད་བྱུས་རང་བཞིན་གྱི་དཔེ་དེབ་དེ་ནི་ ༢༠༡༨ ལོ་ནས་འགོ་འཛུགས་ཀྱིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐུ་ཚབ་དང་། དེ་བཞིན་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཚོགས་པ་ཁག་གི་སྐུ་ཚབ། གཞན་ཡང་རྒྱ་གར་གྱི་སྤྱི་ཚོགས་ནང་གི་ཆེད་མཁས་མི་སྣ་སོགས་ཆེད་སྐོང་གིས་ཐེངས་གཉིས་ལ་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ནས་གྲོས་བསྡུར་རིམ་པ་བྱས་པའི་གྲུབ་དོན་དུ་ཉེ་ཆར་རང་དཔར་སྐྲུན་བྱས་པ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།

ཁ་ཉིན་རེས་གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་ NewZealand འོས་བསྡུའི་ཆེན་མོའི་མཐའ་མའི་གྲུབ་འབྲས་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་བའི་ཐོག ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ནས་ ༢༠༢༠ བར་ཡུལ་དེའི་སྲིད་བློན་གྱི་འགན་ཁུར་བཞེས་བཞིན་པའི་ལྕམ་ Jacinda Ardern མཆོག་གི་སྣེ་ཁྲིད་པའི་ངལ་རྩོལ་ཚོགས་པར། འོས་བསྡུའི་ནང་ཚད་མཐོའི་མང་མོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་མ་ཐག བོད་མིའི་བླ་ན་མེད་པའི་དབུ་ཁྲིད་སྤྱི་ནོར་༸གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གིས་ལྕམ་ Jacinda མཆོག་ལ་འོས་བསྡུའི་ནང་སླར་ཡང་རྒྱལ་ཁ་ཐོབ་པར་དགའ་བསུའི་འཚམས་འདྲི་མཛད་འདུག

ཁེ་ཉིན། ཕྱི་ལོ་༢༠༢༠ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༧ ཉིན་གྱི་སྔ་དྲོ་ཆུ་ཚོད་ ༨ ཙམ་ལ་ལོ་ངོ་མང་ཤོས་སུ་རྒྱ་ནག་གི་བཙོན་ཁང་དུ་བཞུག་མཁན། བོད་ཀྱི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་སྟག་སྣ་འཇིགས་མེད་བཟང་པོ་ལགས། དགུང་ལོ་ ༩༡ ཐོག་སུད་སིའི་ས་གནས་ Turbenthal ཞེས་པའི་རྒས་གསོ་ཁང་དུ་དགོངས་པ་རྫོགས་པའི་ཡིད་སྐྱོའི་གནས་ཚུལ་ཐོན་ཡོད་པ་དང་། བོད་མིའི་སྙིང་སྟོབས་དང་དཔའ་ངར་གྱི་མཚོན་རྟགས་ལྟ་བུའི་ཆབ་སྲིད་བཙོན་ཟུར་ཁོང་སྐུ་ཚེ་འཕེན་པ་རྫོགས་པ་དང་འབྲེལ་ནས། འཛམ་གླིང་གི་ས་ཕྱོགས་གང་སར་གནས་བའི་བོད་ཀྱི་ཚོགས་པ་སྐྱིད་སྡུག་དང་མི་སྒེར་མང་པོ་ཞིག་གིས་དམ་པ་གང་ཉིད་དགོངས་པ་རྫོགས་པར་གདུང་སེམས་མཉམ་སྐྱེད་ཀྱི་ཐུགས་སྨོན་སྐྱབས་འཇུག་ཞུ་བཞིན་འདུག

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་སུ་གནས་ཚུལ་བཀོད་པ་ལྟར་ན། ཁ་སང་ཟླ་༡༠ ཚེས་ ༡༥ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ཐེངས་དང་པོ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་སྤྱི་ཁྱབ་ལས་ཁུངས་ Harry S. Truman building ནང་མགྲོན་འབོད་གནང་སྟེ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་དང་ཨ་རིའི་དབར་གྱི་འབྲེལ་ལམ་ཡར་རྒྱས་གོང་འཕེལ་གྱི་ཐད་ནས་གླེང་མོལ་བྱུང་ཡོད་པར་འཁོད་འདུགཁ་སང་གི་མགྲོན་འབོད་ཀྱི་སྐབས་སུ། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཁེ་ཉིན་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བསྐོ་བཞག་གནང་བའི་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གསར་པ་སྐུ་ཞབས་ Robert A. Destro  མཆོག་ལ་ཐུག་འཕྲད་གནང་སྟེ། སྐུ་ཞབས་ཁོང་བོད་དོན་གྱི་དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་ཏུ་བསྐོ་བཞག་གནང་བར་དགའ་བསུ་ཞུས་པ་དང་འབྲེལ། སྐུ་ཞབས་ཁོང་གིས་དབུ་མའི་ལམ་བརྒྱུད་ནས་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་དགོས་བའི་འབོད་སྐུལ་དང་མཉམ་དུ། ད་ཆ་རྒྱ་ནག་གིས་འཕགས་བོད་ས་མཚམས་སུ་དཀའ་རྙོག་སློང་བཞིན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡར་ཞུ་བྱས་ཏེ། གང་མགྱོགས་སྐུ་ཚབ་ཁོང་བཞུགས་སྒར་རྡ་སར་ཆེད་ཕེབས་གནང་རྒྱུར་རེ་བ་ཞུས་པ་ལྟར། དམིགས་བསལ་སྐུ་ཚབ་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཁོང་གིས་མ་འོངས་བར་སྲིད་སྐྱོང་དང་མཉམ་འབྲེལ་གྱིས་བོད་དོན་གྱི་ཐད་ནས་ཕྱག་ལས་གནང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ལན་འདེབས་གནང་འདུག དེ་བཞིན་སྐབས་དེར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས། ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་འདི་ལོར་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་གྱི་ཁྲིམས་འཆར་གཏན་འབེབས་གནང་དགོས་བའི་གལ་གནད་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱིས། རྒྱ་ནག་གི་དབང་བསྒྱུར་འོག  ད་ལྟའི་ཆར་བོད་ནང་གི་གནས་སྟངས་སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཇེ་ཞན་ཇེ་སྡུག་ཏུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མ་ཟད། འདི་ལོའི་ཟླ་བ་དགུ་བའི་ནང་རྒྱ་ནག་གིས་ཤིན་ཅང་གི་ནང་དུ་ལག་བསྟར་བྱེད་བཞིན་པ་ལྟར་བོད་ཁུལ་དུ་ཡང་ལས་རིགས་སྦྱོང་བརྡར་ལྟེ་གནས་ཁང་བཙུགས་ནས་བོད་མི་རྣམས་བཀག་སྐྱིལ་བྱེད་བཞིན་པ་མངོན་གསལ་གནང་བ་དང་འབྲེལ། ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་དོན་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་བའི་བོད་པའི་སྲིད་སྐྱོང་རྣམས་ལ་ཡང་ལམ་ཁ་གསར་བ་ཞིག་སྐྲུན་ཡོད་པ་ལྟར། བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་མུ་མཐུད་ནས་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་དང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་འབྲེལ་མོལ་མང་དུ་ཡོང་རྒྱུར་ཤུགས་སྣོན་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསུངས་འདུགརྩ་བའི་ཨ་རིའི་ནིའུ་ཡོག་གྲོང་ཁྱེར་ནང་རྟེན་གཞི་བྱས་པའི་Bloomberg གསར་ཁང་གིས་གནས་ཚུལ་སྤེལ་བ་ལྟར་ན།  ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་གསར་པ་བསྐོ་བཞག་གནང་བའི་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་ཕྱི་ལ་ཐོན་མ་ཐག  རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་མགྲིན་ཚབ་པ་Zhao Lijian གྱིས་ཨ་རི་གཞུང་གིས་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པ་སྐུ་ཞབས་ Robert A. Destro མཆོག་བསྐོ་གཞག་གནང་བ་དེ་ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གཡོ་ཇུས་ཤིག་དང་རྒྱ་ནག་གི་ནང་སྲིད་ལ་ཐེ་ཇུས། དེ་བཞིན་བོད་ནང་བརྟན་བརླིང་མེད་པར་གཏོང་ཆེད་བཟོས་པ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྙད་ནས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་དྲྭ་གནས་སུ་འཁོད་པ་ལྟར་ན། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་ ༩ ནང་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེངྒེ་མཆོག་གིས་སྲིད་སྐྱོང་དམ་འབུལ་གནང་མ་ཐག་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་བཀའ་ཤག་གིས་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་ཨ་རིའི་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ལ་ཡི་གེ་བཏང་སྟེ་་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིལ་ལྷན་ཁང་ལ་བཅར་ཐུབ་མིན་སྐོར་འབྲེལ་བ་གནང་བ་ལྟར།  ད་ཆ་ལོ་དགུའི་རྗེས་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་རང་དབང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གི་འགོ་ཁྲིད་ཚོ་དང་གཅིག་མཚུངས་ལྟར་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་ནང་ཐུག་འཕྲད་གནང་བ་དེ་ནི་འཐབ་ཇུས་ཀྱི་གལ་གནད་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡིན་པར་འཁོད་འདུག གཞི་རྩའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ནས་ ༢༠༡༨ བར་གཞུང་འབྲེལ་མིན་པའི་ཐོག་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གི་ལས་བྱེད་མི་སྣ་ཚོར་ཟ་ཁང་ཁག་གི་ནང་ཐུག་འཕྲད་གནང་ཡོད་ཀྱང་ཐུག་འཕྲད་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་གསང་ཉར་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། པར་ཡང་ལེན་དུ་བཅུག་མེད་ནའང་། ད་ཆ་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་དངོས་སུ་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་ལས་ཁུངས་སུ་གདན་འདྲེན་བྱས་པ་དེ་ནི་ཐོག་དང་པོ་ཆགས་ཡོད་པ་རེད།ཐེངས་འདིའི་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གི་མགྲོན་འབོད་དང་བསྟུན་ནས། ཨ་རིའི་དོན་གཅོད་ཁང་གིས་དོན་གཅོད་པ། དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་ལགས་ཀྱིས།  ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གི་ལས་ཁུངས་མ་འདྲ་བ་གཞན་དགུ་བརྒྱུད་ནས་ཐེངས་འདིའི་མཇལ་འཕྲད་དེ་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་པར་ལུང་འདྲེན་གྱིས།  མཇལ་འཕྲད་འདི་ནི་ཨ་རིའི་སྲིད་གཞུང་གིས་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་འདི་ཞི་བདེའི་ལམ་ལ་ཕྱོགས་བཞིན་པར་ཡིད་ཆེ་འཕེར་བའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་ཡིན་པར་བསྒྲགས་ཏེ། ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་སྐུ་ཚབ་མཆོག་དང་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གཉིས་ཀྱིས་ཐེངས་འདིའི་མཇལ་འཕྲད་དེར་ཤུགས་སྣོན་བྱས་པར་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུས་འདུག རྩ་བའི་ཐེངས་འདིར་སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཨ་རིའི་མི་འབོར་དང་སྐྱབས་བཅོལ། གཞིས་སྤོ་ལས་དོན་ཚན་པའི་དྲུང་ཆེ་ལས་རོགས་གཞོན་པ་  Richard Albright མཆོག་དང་། དྲུང་ཆེ་ལས་རོགས་གཞོན་པ་ Carol Thompson O’Connell མཆོག་དང་ཐུག་འཕྲད་གནང་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཨ་རིའི་ཕོ་བྲང་དཀར་པོའི་ལས་བྱེད་རྒན་པ་ཁག་ཅིག་ལའང་ཐུག་འཕྲད་གནང་འདུག

ཁ་སང་ཟླ་ ༡༠ ཚེས་ ༡༤ ཉིན་ཨ་རིའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེ་སྐུ་ཞབས་ Mike Pompeo མཆོག་གིས་མང་གཙོ་དང་འགྲོ་བ་མིའི་ཐོབ་ཐང་ལས་རྩོལ་བཅས་ཀྱི་གནད་དོན་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱི་སྲིད་དྲུང་ཆེའི་ཕྱག་རོགས་སྐུ་ཞབས་ Robert A. Destro  མཆོག་ཨ་རིའི་བོད་དོན་དམིགས་བསལ་འབྲེལ་མཐུད་པར་བསྐོ་བཞག་གནང་བའི་གསལ་བསྒྲགས་སྤེལ་སོང་།